wAalwijkse en UnqstRAAtse couRAnt
Dictatuur
of democratie
OPEN OOG
AUTOVERZEKERINGEN
GEMEENTE WAALWIJK VERZAMELDE
VOOR 5e MAAL DE GEGEVENS
Gemiddelde stijging
bevolking bedraagt
500 personen
Prins Maurits
vandaag één jaar
23 Nationaliteiten
Woningen
Bedrijfsleven
Bejaarden
Cultuur-ontspanning
Aantrekkelijke
gemeente
DONDERDAGAVOND 17 APRIL 1969
92e JAARGANG No. 31
De tcho van het Zuióen
Uitgever
Waalwijksche Stoomdrukkerij
HoofdredakteurJAN TIELEN
Antoon Tielen
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week.
Losse nummers 20 cent
Brieven onder nummer 50 ct. extra
Abonnement
p. week (0,33+ 2ct. inc.k.) ƒ0,35
p. mnd. (1,45+10 ct. inc.k.) ƒ1,55
p. kwrt. (3,95+10 ct. inc.k.) ƒ4,05
p.kwrt. p.post ƒ4,75 bij girobetaling
(bij incasso p.postkwit. 75 ct. extra)
Advertentieprijs: 15 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
BureausGrotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621-2746 KaatsheuvelDr. van Beurdenstraat 8, Tel. 04167-2002
Telegram-adres„ECHO"
Interessant jaarverslag geeft
beeld over gebeuren in 1969
■bh^^hbhmi
De ontwikkelingslanden, die gro
tendeels behoren tot de jonge sta
ten van de wereld, landen, die nog
slechts kort op eigen benen staan,
blijken grote problemen te hebben
bij het zoeken naar een regerings
systeem, dat geschikt is voor land
en volk en dat een garantie inhoudt
voor een snelle ontwikkeling naar
volwassenheid. Al snel na het ver
krijgen van de onafhankelijkheid
van tal van landen bleek, dat het
modelregeringsvorm, dat zij naar
Europees voorbeeld meekregen, niet
voldeed in landen, die een heel an
dere voorgeschiedenis en een heel
ander klimaat hadden dan Europa.
Velen vervielen tot een dictatuur,
maar ook hier ziet men verstarring,
corruptie en erosie.
Begrip voor de problemen van
deze landen is slechts mogelijk,
wanneer we rekening houden met
de structuur van deze landen en in
het bijzonder met de mentaliteit
van de bevolking, die zeer verschil
lend is van die van de westerse de
mocratische landen. Zij missen over
het algemeen een laag in de bevol
king, die juist in de westerse landen
de basis werd voor de democratie,
te weten de burgers. In veel mo
hammedaanse landen is het de stand
van de beroepsofficieren, die trach
ten deze funktie over te nemen. Dat
zien we in Egypte, Pakistan, Indo
nesië, enz. Deze officieren trachten
niet alleen tot modernisering te ko
men, maar ook dikwijls te ver door
gevoerde emancipaties af te rem
men en daarom werden bijvoor
beeld leiders als Nkroemah, Keita
en Soekarno geëlimineerd en onge
twijfeld zullen hier en daar nog an
dere alleenheersers volgen. Maar
soldaten zijn weinig geschikt om
zelf het bestuur te voeren. Geen van
de bestaande militaire regimes is
het gelukt om werkelijk sociale en
economische hervormingen te doen
gelukken. Vaak trekken zij desundi-
gen aan uit de burgerbevolking en
stellen "vrije verkiezingen" in het
vooruitzicht. Soms geven zij voor
korte tijd de regering over aan po
litici, totdat deze onderling weer tot
gekrakeel komen, dan grijpen de
militairen "in het belang van het
land" weer in. In Latijns-Amerika
zien we dat geregeld en wisselen
burgerlijke en militaire regimes el
kaar met de regelmaat van een klok
af.
India is nog een van de weinige,
jonge landen waar een democra
tisch bestuur zich handhaaft. Zou
men hier dan een echt voorbeeld
hebben van hoe het zou moeten in
een jong land? De meningen hier
over zijn sterk verdeeld. De rege
rende congrespartij heeft nog wel
de macht in handen, de opleiding
die de Civil Service, het burgerlijk
bestuur reeds ip de koloniale tijd
van de Engelsen heeft gekregen,
werkt nog na. Er is een belangrijke
industrialisatie en er is een groot
aantal Indiase intellectuelen. De
vraag is echter, hoe de voordelen
van het westerse materialisme te
verkrijgen en tegelijk de eigen cul
tuur in stand te houden.
Ajoeb Khan heeft eens om her
vormingen van de mohammedaanse
godsdienst gevraagd, omdat deze te
veel als belemmering voor de voor
uitgang werd gevoeld. Over India
wordt gezegd, dat wanneer de run
deren als voedsel zou worden ge
bruikt, in plaats van als heilig ver
eerd, en het goud zou worden ge
ïnvesteerd inplaats van gift als do-
denoffer, de betalingsbalans in
evenwicht zou zijn.
In Ivoorkust laat president Houp-
houet-Boigny zich 'n westelijk neo
kolonialisme welgevallen, omdat dit
het land ten goede komt. Tunesië
heeft niet alleen een leider van
formaat, maar ook een partij, die
de hervormingen aan de gang houdt.
Het welvarendste autoritair gere
geerde Zuid-Korea toont aan, wat
eventueel uit Zuid-Vietnam zou
hunnen groeien. In Singapore, Tai
wan en Hong-Kong is te zien hoe
ter Chinezen het kunnen brengen,
wanneer ze vrij kunnen handelen.
WAALWIJK - Voor het vijfde achtereenvolgende jaar heefi de gemeente Waalwijk een jaarbeeld in cijfers
van de gemeente aangeboden. Het verslag, welk een terugblik is over het jaar 1968, is ten opzichte van die van
vorige jaren wederom uitgebreid met een aantal interessante gegevens over diverse onderwerpen. Het jaarver
slag is ook ditmaal verlucht met een aantal tekeningen, terwijl een vijftal foto's zijn opgenomen van objekien
in de gemeente, die bijzondere aandacht verdienen. De foto op de omslag toont de schutssluis van het haven
complex, mede gezien in verband met de opening van de haven op 14 juni 1968 door Z.K.H. Prins Bernhard.
Er is een bepaalde code aangehouden bij de indeling, die de uitgebreide materie overzichtelijk maakt. Het ge
meentebestuur houdt zich aanbevolen voor suggesties, die tot aanvulling en verbetering kunnen leiden. Dank
wordt verder betuigd aan al diegenen, die hebben medegewerkt aan de totstandkoming van dit indrukwekken
de boekwerk.
Een tendens van de laatste 5 ja
ren is ook in 1968 voor wat betreft
de bevolking te zien. De gemiddelde
stijging der bevolking bedraagt van
af 1963 509 personen per jaar. Man
nen zijn in de gemeente Waalwijk
in de meerderheid, ten opzichte van
de vrouwen, namelijk 11.314 tegen
11.211, hetgeen per 31 dec. 1968 be
tekende, dat Waalwijk 22.525 in
woners telde. Het aantal geboorten
bedroeg 484, een stijging ten opzich
te van 1967, maar een daling voor
wat betreft het jaar 1966. Geduren
de de jaren '65 tot en met '67 was
het sterftecijfer stabiel op 126. 1968
betekent een ongunstige stijging tot
143. Het geboorte-overschot, ver
meerderd met het saldo vestiging
en vertrek, maakt dat de absolute
groei in Waalwijk in 1968 446 per
sonen betrof. Interessant hierbij is
een vergelijking tussen Waalwijk,
de provincie Noord-Brabant en Ne
derland. Als basisindexcijfer is hier
1945 loo aangenomen. Het rijks
indexcijfer is opgelopen tot 138, ter
wijl de provincie Noord-Brabant 'n
groei kende tot 153. Waalwijk steekt
hierbij zeer gunstig af met 177, het
geen toch wel de vooruitgang van
de gemeente illustreert. Uit de ge
plaatste grafiek blijkt dat deze
groei vooral stamt van de laatste
10 jaren.
De prognose omtrent de bevol
kingsontwikkeling tot 1975 leert,
dat men op 31 december 1970 ver
wacht een inwonertal van 23.525 te
hebben. Dit aantal zal dan per ul
timo 1975 vermeerderd zijn tot
26.025. Het aantal huwelijken in
Waalwijk neemt npg steeds toe. Wa
ren het er in 1967 189, in 1968 wer
den er 223 huwelijken gesloten.
Ontbonden als gevolg van echt
scheiding werden 5 huwelijken, het
geen een daling betekende ten op
zichte van de jaren 1965 en 1966,
toen dit aantal 8 bedroeg. De be
volking van Waalwijk naar kerke
lijke gezindte leert, dat wat de ka
tholieken betreft, het aantal abso
luut wel toeneemt, maar dat pro
centueel gezien, het aantal katho
lieken afneemt.
In 1909 bedroeg het katholieke
gedeelte in van het totaal aan
tal inwoners 91,39%. Nu, in 1969
bedraagt dit percentage nog maar
81,10%. In tegenstelling hiermee zijn
de vergelijkbare percentages voor
wat betreft- het protestante gedeelte
van Waalwijk. De Ned. Herv. ken
nen dan namelijk een groei sinds
1909 van 6,33% naar 12,71%. In
procenten uitgedrukt heeft de Ge
reformeerde Kerk in Waalwijk zich
in dezelfde tijd bijna verdubbeld
van 1,06% tot 1,93%. Bedroeg het
aantal buitenkerkelijken in 1909
0,12%; in 1969 is dit opgelopen tot
1,86%. De pyramidale leeftijdsop
bouw vertoont voor Waalwijk een
normaal patroon. Het stadsgewest
Waalwijk telde in 1968 62.009 in
woners.
Waalwijk telt binnen haar ge
meentegrenzen 23 verschillende na
tionaliteiten, waarvan het grootste
gedeelte gevormd wordt door de
Ambonezen met 285. Het aantal
Turken bedraagt 101. Het totaal
aantal vreemdelingen bedraagt 551.
Beneden 18 jaar waren uit de ge
meente Waalwijk in 1968 207 perso
nen ijj het arbeidsproces ingescha
keld. In het boekwerk treft men
verder alle gegevens aan over de
gemeenteraadsverkiezingen van '66
en de verkiezingen voor de Prov.
Staten van datzelfde jaar. De uit
slag van d,e verkiezingen voor de
Staten Generaal in 1967 leert, dat
meer dan 50% der uitgebrachte
stemmen ten goede gekomen zijn
aan de KVP.
Het hoofdstuk Volksgezondheid
laat zien, dat van de 8103 in 1967 op
t.b.c. onderzochte personen er 13
waren, die positief reageerden. Een
ander facet vormt de medische
sportkeuring. Voetbal, volgt daar
uit, vormt de grootste tak van sport
in de gemeente. Ver daarachter ko
men nagenoeg op gelijke hoogte:
atletiek, hockey en zwemmen. Dat
een goede ziekenvervoer onontbeer
lijk is, bewijst wel het aantal keren
dat in Waalwijk uitgereden moest
worden, nameïijk: 856. Vanaf 196G'
is er telkenjare een oplopend nade
lig saldo, dat in 1968 f 14.512 be
droeg.
g||:
Donderdag 17 april a.s. is de kleine
prins Maurits aan zijn eerste verjaardag
toe. Hij is al mans genoeg om de ver
jaardagstaart met één kaarsje erop,
goed te kunnen waarderen en z.k.h. zal
ook de kaars wel kunnen uitblazen.
Het hoofdstuk Woningbouw en
huisvesting toont, dat de woning
voorraad vanaf 1947 meer dan ver
dubbeld is en per begin 1969 5946
was. Er is ook een groei te zien in
de gereedgekomen nieuwbouw. Was
dit aantal in 1947 nog 38; in 1968
was dit aantal opgelopen tot 398.
61 woningen werden in 1968 jilt
Waalwijk gesloopt. Per december
1968 waren 281 nieuwe woningen
in aanbouw. Lopende bouwplannen
zijn er voor 1969: 586. Wat de ge
reedgekomen woningen betreft
vindt men dan nog een specificatie,
waar en wat voor tvpe woningen
gereedgekomen zijn. Het totaal aan
tal woningzoekenden was in 1968 in
Waalwijk 1004. Vele facetten van
de woningbouw en alles wat daar
mee samenhangt kan men verder
in het zeer uitgebreide overzicht
nog vinden. Vanaf 1951 zijn er 24
raadsbesluiten geweest inzake uit-
breidings- en bestemmingsplannen.
Deze materie in zijn geheel over
ziende moet wel tot de conclusie
gekomen worden, dat Waalwijk
zich de laatste 18 jaren zeer uitge
breid is. Een en ander is mede te
danken aan de gunstige industriële
ontwikkeling van Waalwijk, mede
tot. stand gekomen door de mede
werking van de gemeente Waalwijk
en de aantrekkelijkheid van Waal
wijk voor de diverse industrieën
buiten het kader van de traditione
le schoen- en lederindustrie.
De sterkte van het politiekorps
bedraagt momenteel 28 personen.
Er zijn 4 vakatures, zodat de orga
nieke sterkte 32 is. Ter zake van
misdrijven werden in 1968 425 pro
cessen-verbaal opgemaakt. Tegen
overtredingen werd 1696 processen-
verbaal opgemaakt. Ten opzichte
van 1967 is wel een behoorlijke
procentuele stijging waarneembaar;
absoluut gezien is Waalwijk er ech
ter beslist niet onveiliger op gewor
den. Het aantal verkeersongevallen
is zelfs met 6 afgenomen tot 426.
Sinds 1966 valt een duidelijk waar
neembare daling te constateren.
In het kader van de Bescherming
Bevolking bedraagt de sterkte thans
105 personen, verdeeld over ver
schillende categorieën. Onder de
werkingssfeer van het KB. Be
drijfszelfbescherming vallen per 31
december 35 bedrijven en het St.
iNicolaasziekenhuis. Als we het aan
tal alarmeringen voor de brand
weer bekijken voor de jaren 1965
tot en met 1968, zien we een gemid
delde van 40. Het brandweerkorps
telt op het ogenblik een sterkte van
34 personen.
Een overzicht wat betreft het
verkeer laat zien, dat het gedeelte
WaalwijkJDrunen het meest frequ
ent gebruikt wordt. Het verkeer
op de Maasroute neemt ook een
belangrijke plaats in. De autodicht
heid van personenauto's wijkt in
Waalwijk niet af van het landelijk
gemiddelde, dat iedere 7 inwoners
een auto toekent. Op 1 januari '69
bedroeg het absolute aantal auto's
in Waalwijk 3214. T.V.-toestelbezit-
ters waren er in 1968 3979, terwijl
de telefoonaansluitingen 2742 be
droegen. Sinds 1961 is een duide
lijke stijging van het aantal aan
geslotenen waarneembaar.
In 1968 waren in het Handelsre
gister van de Kamer van Koophan
del 5320 ingeschrevenen. Van deze
inschrijvingen waren 3839 een
manszaken; n.v.'s: 542. Voor de goe
de orde zij vermeld, dat de Kamer
van Koophandel 22 gemeenten om
vat. Het aantal faillisementen is in
vergelijking met 1967 verminderd
met 8 tot 16. Per januari 1968 was
60 ha industriegrond beschikbaar.
In de loop van 1968 werd 10 ha
nieuwe industriegrond gecreëerd.
Uitgegeven werd plm. 5 ha. In ver
gelijking met 1967 valt uit het over
zicht te leren, dat zich in de loop
van 1968 ten aanzien van de indus
trie gunstige perspectieven hebben
geopend. In de periode 1960 tot en
met 1968 zijn ten behoeve van de
industriële en dienstverlenende be
drijven, totaal zijnde 54 bedrijven,
ruim 40 ha industriegrond uitgege
ven. Aan de hand van een gehou
den enquête is een overzicht van
de personeelsbezetting van de in
Waalwijk gevestigde bedrijven sa
mengesteld. 95% van de enquête
formulieren werd terug ontvangen.
In de schoenindustrie waren 3129
personen werkzaam, waarvan 1028
elders. De lederindustrie neemt 723
personen voor haar rekening, waar
van 178 elders. De tweede belang
rijke industrie is de metaalnijver
heid in zijn totaliteit met 891 werk
nemers, waarvan 297 elders. Verder
zijn in Waalwijk belangrijk de
bouwnijverheid kleding en reiniging
In de dienstverlenende sektor neemt
de handel en het winkelbedrijf de
voornaamste plaats in met 832 per
sonen, waarvan 231 van buiten
Waalwijk. Onderwijs en semi-over-
heid neemt hier dan met 485 per
sonen de tweede plaats in. Een
derde belangrijke categorie is de
sektor: overige diensten, zoals hulp
in de huishouding e.a. met 481 per
sonen. In totaal zijn 9027 personen,
waarvan 2476 vrouwen, werkzaam.
De nendel naar Waalwijk bedraagt
2726.
De personeelssterkte bij de ge
meente Waalwijk is in 1968 opge
voerd tot 266. ïn vergelijking met
1960 betekent dit een stijging van
64 personen. Aan ondersteuning
aan bijstandsbehoevenden door de
gemeente Waalwijk werd in 1968
een bedrag uitgekeerd van meer
als 1,7 miljoen gulden. Het aantal
geplaatsten in de Sociale Werk-
HET LAATSTE OORDEEL
„Wanneer de Mensenzoon komt in zijn heerlijkheid en vergezeld
van al zijn engelen, dan zal hij plaats nemen op de troon van glorie.
Alle volken zullen voor hem bijeengebracht worden en hij zal ze in
twee groepen scheiden, zoals een herder een scheiding maakt tussen
schappen en bokken. De schapen zal hij plaatsen aan zijn rechter
hand, maar de bokken aan zijn linker. Dan zal de Koning tot die
aan zijn rechterhand zeggen: Komt, gezegenden van mijn Vader eri
otvangt het Rijk, dat voor U gereed is vanaf de grondvesting der
wereld. Want ik had honger en gij hebt mij te eten gegeven. Ik had
dorst en gij hebt mij te drinken gegeven. Ik was vreemdeling en gij
hebt mij opgenomen. Ik was naakt en gij hebt mij gekleed. Ik was
ziek en gij hebt mij bezocht. Ik was in de gevangenis en bij hebt mij
bezocht. Dan zullen de rechtvaardigen hem antwoorden en zeggen:
Heer: wanneer hebben wij U hongerig gezien en te eten gegeven,
of dorstig en hebben U te drinken gegeven? En wanneer zagen wij
U als vremdeling en hebben U opgenomen, of naakt en hebben U
gekleed? En wanneer zagen wij U ziek of in de gevangenis en zijn
U komen opzoeken? De koning zal hen ten antwoord geven: Voor
waar, ik zeg U: al wat gij gedaan hebt voor een van deze geringsten
van mijn broeders hebt gij voor mij gedaan. En tot die aan zijn
linkerhand zal hij zeggen: Gaat weg van mij, vervloekten, in het
eeuwige vuur dat bereid is voor de duivel 'en zijn trawanten. Want
ik had honger en gij hebt mij niet te eten gegeven. Ik had dorst en
gij hebt mij niet te drinken gegeven. Ik was vreemdeling en gij hebt
mij niet opgenomen, naakt en gij hebt mij niet gekleed. Ik was ziek
en in de gevangenis, en gij zijt mij niet komen opzoeken. Dan zullen
zij antwoorden en zeggen: Heer, wanneer hebben wij U hongerig
gezien en dorstig of als vreemdeling of naakt of ziek of in de ge
vangenis, 'en hebben wij niet voor U gezorgd. Daarop zal hij hun
antwoorden: Voorwaar, ik zeg U: Al wat gij niet voor een van
deze geringsten hebt gedaan, hebt gij niet voor mij gedaan. En deze
zullen heengaan naar de eeuwige staf, maar de rechtvaardigen naar
het eeuwig leven". (Mt. 25, 31-46).
De premies gaan OMHOOG
ONS ANTWOORD UW KEUZE
50% NO-CLAIMKORTING
Bij schade slechts 20% verval van de korting
NIEUWWAARDE-clausule le jaar
Ook speciale tarieven voor Particulieren - Ambtenaren.
W. TIMMERMANS EN ZONEN
MAKELAARS IN ASSURANTIËN
GROTESTRAAT 341, WAALWIJK
Inlichtingen:
G. van Berkel, Mr. van Houtenstraat. 4 - tel. 2626
W. Remmers, van. Lovenlaan 18 - tel. 3626
G. Dingemans, Victoriestraat 21 - tel. 3292
plaats bedroeg 108, waarvan 55 uit
Waalwijk. De drie bejaardencentra
in Waalwijk hadden op 1 januari
een bezetting van 195 bejaarden.
De totale wachtlijst bedraagt 161,
hetgeen in feite voor de toekomst
zou inhouden, dat een verdubbeling
van de huidige capaciteit op zijn
minst noodzakelijk geacht dient te
worden, mede gezien de vergrijzing
van de bevolking in zijn algemeen
heid en waarop Waalwijk dan ook
geen uitzondering vormt.
Ruim 9 pagina's zijn gewijd aan
het onderwijs in al zijn geledingen.
Men krijgt dan ook veel vergelij
kingsmateriaal van de verschillen
de schooltypen voorgeschoteld van
de verschillende. Een voorzichtige
conclusie mag toch wel zijn, dat
Waalwijk op onderwijsgebied meer
dan de gemiddelde norm haalt met
een vergelijkbare gemeente, wat
betreft het aantal schooltypes en
het aantal leerlingen. Ongeoorloofd
schoolverzuim komt in Waalwijk
-nagenoeg niet voor.
Wat de Waal wij kse Muziekschool,
vallende onder cultuur en ontspan
ning, betreft mag opgemerkt wor
den dat deze goed floreert. Er zijn
momenteel 915 leerlingen verdeeld
over 14 soorten van muziekonder
wijs, zoals cello, viool etc. 431 leer
lingen komen van buiten Waalwijk.
En dan te bedenken dat men in
1965 met 413 leerlingen is begon
nen. Het schoenenmuseum telde in
1968 een bezoekersaantal van 2008.
Dat het plaatselijk bureau voor in
lichtingen van de VVV er niet voor
niets straat, bewijzen wel de meer
dan 2000 informaties, die verstrekt
zijn. 400 hiervan hadden betrekking
op Waalwijk en omgeving. De ex
ploitatie van de gemeentelijke sport
parken en sporthal bedroeg een na
delig saldo van f 272581,In ge
bruik aan oppervlakte sportterrei
nen (inclusief recreatiegebied) was
per 31 december 1968: 80% ha. Ter
wijl het aantal bezoekers aan het
gemeentelijk zwembad in vergelij
king met 1967 een daling vertoonde
van 50.000 personen tot 219.097 be
zoekers, werd het exploitatietekort
hier minder en wel f 48.443,-een
daling van f 12.000,
Was de persioneelsbezettting bij
de gemeente Waalwijk in de loop
van 1968 opgevoerd tot 266 voor
wat betreft de dienstverlenende
sektor, waarbij in die tabel enkele
categorieën niet meegerekend wer
den: per 31 december bedroeg de
'bezetting bij de gemeente Waalwijk,
uiteenlopend van secretaris tot
vleeskeuringsdienst 344 personen,
waarvan 40 vrouwen.
Wanneer men het ruim 100 pa
gina's tellende jaarverslag heeft
doorgenomen, is toch op de eerste
plaats wel veel dank verschuldigd
aan degenen, die dit werk gewrocht
hebben. Hen past meer als de be
kende pluim op de nog meer be
kende hoed. In dit boekwerk vindt
men een veelheid van gegevens, die
zijn weerga niet kent. Vergelijkin
gen en conclusies lenen zich uit
stekend, doordat men over een aan
tal jaren gezien, de statische gege
vens op een dergelijke wijze ge
groepeerd heeft, dat een leek zon
der veel moeite op de hoogte komt
van het wel en wee van de gemeen
te Waalwijk. Uit de gegevens ten
slotte valt wel een globale slotcon
clusie te trekken: uit het recente
verleden blijkt de aantrekkelijkheid
van Waalwijk voor velen op aller
lei gebied en blijkt tevens de visie
van het gemeentebestuur, die niet
alleen op het heden, maar nog meer
gericht is op een bloeiende toekomst
voor Waalwijk.