waalwijkse en UnqstRAAtse couRant
Engelse intelligence Service
slachtoffers van de Gestapo
Vraag naar arbeidskrachten
nam in oktober iets af
IN HET NEUTRALE NEDERLAND
VAN 1939 HUISDEN VELE SPIONNEN
WEET U GEEN
GESCHIKT CADEAUTJE
WIJ WEL
DYNAMISCHE ARBEIDSMARKT IN GEWEST WAALWIJK
brengt dinsdag 500 gram GARBONADEN voor
298 cent - 500 gram panklare ANDIJVIE
voor 39 cent -
Woensdag: 500 gram GEHAKT voor 169 cent
500 gram panklare SAVOYE KOOL voor 29 cent
Donderdag: 500 gram HAMLAPPEN voor
328 cent - 500 gram panklare HUTSPOT
voor 29 cent.
Schoenindustrie
Gisteren 9 nov.
Venlo-incident
30 jaar geleden
„Niemandsland"
Duitse
arglistigheid
In de val
Hels lawaai
Met de kerst en
begin mei 1970
veel vrije dagen
Enquête van G.A.B.
en K.v. K. is
voltooid
De cijfers
I 'W
WAALWIJK - DRUNEN
MAANDAG 10 NOVEMBER 1969
92e JAARGANG No. 90
Uitgever
Waalwijksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
HoofdredakteurJAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Losse nummers 20 cent
Brieven onder nummer 50 ct. extra
Opgericht 1878
Bureaus Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621-2746 Kaatsheuvel Dr. van Beurdenstraat 8, Tel. 04167-2002
Abonnement
p. week (0,33+ 2 ct. inc.k.) 0,35
p. mnd. (1,45+10 ct. inc-k.) ƒ1,55
p. kwrt. (3,95+10 ct. inc.k.) ƒ4,05
p.kwrt. p.post 4,75 bij girobetaling
(bij incasso p.postkwit. 75 ct. extra)
Advertentieprijs 15 cent per mm
Contractadvertenties: speciaal tarief
Telegram-adres „ECHO"
Het incident bij Venlo, gebruikt
argument voor de Duitse inval
Tóen op 10 mei 1940 de Duitse troepen de Nederlandse grens overschre
den en Duitse parachutisten rond het regeringscentrum te Den Haag neer
daalden, was dit oorlogsgebeuren het resultaat van een weloverwogen plan.
Direct na het einde van de Poolse veldtocht was nl. de Duitse legerleiding
begonnen aan „Fall Gelb" - Operatie Geel", Eind oktober was het hele
operatieplan tot in de kleinste bijzonderheden geregeld. Het bevatte een
massale aanval op Nederland, België, Luxemburg en Frankrijk. Nu moes
ten nog motieven worden gevonden voor het gewapende optreden tegen
Ook in ons land was dat het
geval en 'het was de voortdurende
zorg van onze regering om al die ac
tiviteiten onder controle te houden,
teneinde de neutraliteitspolitiek te
handhaven. Zo zetelde het hoofd van
de Engelse Intelligence Service" in
West Europa - kapitein Payne Best
- in Rotterdam onder de valse fir
manaam „Pharmisan". Deze Payne
Best kwam in aanraking met een ze
kere Franz Fischerdie beweerde in
1935 om politieke redenen uit Duits
land te zijn gevlucht. Ook vertelde
Fischer, dat hij in kontakt stond met
de eveneens gevluchte Duitse schrij
ver Emil Ludwig en de in Frankrijk
vertoevende voormalige perschef van
de Rijkskanselarij, Dr. Spiecker.
Spiedeer was actief in het verzet te
gen de Nazi's en zoöht aansluiting
bij soortgelijke organisaties in de
Westeuropese landen, o.a. bij de Ne
derlandse beweging Eenheid door de
mocratie. En dan was er nog een
majoor van de Luftwaffe, een zekere
Joannes von Travaglio.
In september 1939 komen Best, Fi
scher en Travaglio in hotel Wilhel-
mina te Venlo bijeen. De beide Duit
sers vertellen de Engelse agent dat er
een sterke oppositiegroep bestaat in
de Duitse generale staf. Von Fritsch,
Von Wietersheim en Von Rundstedt
worden genoemd als generaals, die
wel vrede met de geallieerden zouden
willen sluiten, nadat zij Hitler ten
val zouden hebben gebracht. Kapi
tein Best ziet hier geen kans. Hij
verzoekt tevens om militaire inlichtin
gen en er wordt zelfs besloten om een
zender Duitsland binnen te smokke
len, teneinde allerlei inlichtingen
rechtstreeks aan de Engelsen te kun
nen overseinen.
Inmiddels wordt ook majoor Stevens
van de Britse ambassade in het com
plot betrokken. De beide Engelsen
willen de beweringen van de Duitsers
wel eens controleren en stellen voor
een ontmoeting te arrangeren met een
van de oppositieleden van de Duitse
generale staf. De Duitsers gaan hier
mee accoord en besloten wordt, dat
een Duitse generaal de Engelse agen
ten zal ontmoeten in het "niemands
land tussen de Nederlandse en Duit
se grensposten. Voor het passeren
van de Nederlandse douane zijn ech
ter officiële papieren nodig. Payne
Best en Stevens brengen daartoe een
bezoek aan generaal-majoor v. Oor
schot, het hoofd van de Nederlandse
göheime dienst. Van Oorschot wil
eerst met de héle zaak niets te ma
ken hébben, maar later bedenkt hij
zich. Misschien is er wél sprake van
belangrijke vredesonderhandelingen,
zo redeneert hij. In dat geval kan de
Nederlandse regering beter van alles
op de hoogte blijven. Hij besluit om
een van zijn mensen, luitenant Klop,
een oogje in het zeil te laten houden.
De Britten mogen de Duitse generaal
wel spreken, mits Klop daarbij aan
wezig is.
Op 19 oktober heeft te Dinxperlo 'n
bespreking plaats tussen de Engelsen
en twee officieren van het Duitse le
ger: kapitein Von Seydewitz en luite
nant GrosCh. Klop is ziéh voor
doende als de Engélsman Copper
hierbij aanwezig. Later hébben er nog
een paar bijeenkomsten plaats en
wéér andere Duitsers verschijnen ten
tonele, een zekere majoor Schaem-
mel en een kolonel Martini. Zij be
weren namens de oppositiegroep in
het Duitse leger te spreken. "In Po
len zijn enorme verliezen geleden",
zo vertellen zij, "en Hitler is gek en
moet daarom uit de weg worden ge
ruimd".
Nog steeds echter krijgen Payne Best
en Stevens de bewuste Duitse gene
raal niet te spreken. Van Oorschot
vindt de zaak óf van te weinig be
lang óf te gevaarlijk en wil aan het
hele complot een einde maken. In
middels is de geheime zender Duits
land binnengesmokkeld. En inder
daad begint men kort daarna met de
eerste uitzendingen. De Duitsers be
loven nogmaals de generaal te stu
ren, maar hoe kunnen zij weten, dat
de Engelsen te vertrouwen zijn.De
Intelligence Service laat nu in de
Duitse uitzending van de BBC een
bepaalde codéboodschap voorlezen.
Nogmaals komt men bijeen, nu op 7
november te Venlo, in café Backus.
De Duitsers Schaemmel en Grosch
beloven nu definitief de volgende dag
met hun generaal te komen. Nog
steeds is luitenant Klop in het com
plot, nu eChter zonder medeweten
van zijn chef, Van Oorschot...
Van de onderhandelingen in Neder
land was de Engelse regering volle
dig op de hoogte. Lord Halifax, de
minister van buitenlandse zaken,
werd regelmatig ingelicht. Maar ook
Adolf Hitler was met de onderhan
delingen bekend en wel om de een
voudige reden, dat Fischer een zgn.
agent provocateur wasd.w.z. een
man, die zich als verrader binnen
drong in een bepaalde geheime orga
nisatie. Zo heette Von Seydewitz in
werkelijkheid Von Salisch en luite-
de neutrale buurstaten. Voor wat Nederland betreft, had Hitier 'n prach
tig motief: het Venlo-incident van 9 november 1939.
Zoals ook in de eerste wereldoorlog het geval was, werden in de tweede
wereldoorlog de neutrale landen het werkterrein van spionnen der oor
logvoerende mogendheden. Daar komt nog bij, dat gedurende de tweede
wereldoorlog in de landen, waar nog vrede heerste, tal van Duitse vluchte
lingen een heenkomen hadden gevonden. Sommigen van hen voerden van
daar uit een campagne tegen het Nazi-regiem, waarvoor zij gevlucht wa
ren.
nant Grosch Christensen, terwijl de
ware namen van kolonel Martini en
van majoor Schaemmel respectieve
lijk De Chrinis en Walter von Schel
lenberg luidden. Zij waren allen le
den van de Sicherheitsdienst - ook
wel Gestapo genoemd. Von Schellen
berg was zelfs de persoonlijke adju
dant van het hoofd van de Sicher
heitsdienst, Heydrich. De binnenge
smokkelde zender stond dan ook
open en bloot op het bureau van het
Reichsicherheitshauptamt te Berlijn
'en achter de seinsleutel zat een poli
tiebeambte
De Duitse kopstukken begrepen, dat
hier een prachtig motief in handen
weid gespeeld om te worden gebruikt
bij volgende acties. Op 8 november
had een aanslag op Hitier plaats in
de Braukeller te München en op 12
november was een aanval op de lage
landen gepland - wegens slechte
weersomstandigheden ging dit laatste
niet door.
De beruchte Himmler - hoofd van
de SS - beval daarom: "Haal hen
levend".
Op de 8e november gebeurt er niets,
maar de volgende dag, zo beloven de
Duitsers nu met de hand op hun hart,
komt de bewuste generaal. Op 9 no
vember te 4 uur 's middags zal te Ble-
liick, vlak bij Venlo, in het café Bac
kus, waar men wel eens eerder bijeen
is geweest, gelegen tussen de Neder
landse en Duitse grensposten, de
langverwachte ontmoeting met de ge
neraal plaats hébben. Om kwart voor
drie rijdt de Ford, Lincoln Zephyr
1937, bestuurd door Jan Fréderik
Lemmens, chauffeur in 's rijks dienst,
in de richting van de grens. Lemmens
vervoert de passagiers kapitein S.
Payne Best van de Intelligence Ser
vice, majoor R. H. Stevens van de in
lichtingendienst van de Britse am
bassade en luitenant Dirk Klop van
de inlichtingendienst van de Neder
landse generale staf. Ze zijn vroeg.
De door luitenant Klop bestelde ma
rechaussees, die bij café Backus de
wacht zullen houden, zijn nog niet
gearriveerd.
En het is nog lang geen 4 uur. Lui
tenant Klop besluit om toch maar
vast door te rijden. 100 m vóór de
grens staat de Nederlandse douane
post. Luitenant Klop stapt uit om de
papieren te laten controleren. Kapi
tein Best gaat achter het stuur zit
ten en rijdt op advies van Klop ver
der. Op de veranda van het café staat
de SS-er Von Schellenberg alias ma
joor Schaemmel al te wachten. Hij
staat daar wat te praten met de café
houder en diens vrouw. 'Eerr rustig
tafereeltje.
Doch dat verandert zodra de Duitser
de wagen ziet naderen en voor 't café
ziet stoppèn. Hij duwt het echtpaar
Backus snel naar binnen, rent zelf op
de auto af en rukt het portier open
(Van onze verslaggever)
WAALWIJK De kans is
groot dat tegen het eind van
dit jaar massaal acht dagen
wintervakantie zal worden
gehouden en eind april-begin
mei 1970 een voorjaarsvakan
tie van elf dagen. In deze pe
rioden vallen namelijk zoveel
„verplicht vrije dagen" dat
met opneming van enkele
snipperdagen men tot een
complete vakantie komt. De
mogelijkheid bestaat dat in
de Langstraat enkele schoen
fabrieken in deze perioden
sluiten. Tot een uitspraak
hierover is men echter nog
niet gekomen.
Dit jaar vallen de kerstdagen
op donderdag en vrijdag. Met
het weekend mee betekent
dat vier vrije dagen. Wie de
hieraan voorafgaande dagen
„snippert" heeft één week va
kantie. In de week na Kerst
mis is Nieuwjaarsdag (op
donderdag) een vrije dag.
Ook hier dus mogelijkheden.
Veel gunstiger is de situatie
eind april-begin mei van het
volgend jaar. Donderdag 30
april (Koninginnedag) is een
vrije dag. Evenzo dinsdag 5
mei (bevrijdingsdag) en don.
derdag 7 mei (Hemelvaarts
dag). Met enkele snipperda
gen kan men dus ook hier 'n
vakantieweek van maken. De
Stichting van" de Arbeid on
derzoekt momenteel de mo
gelijkheden tot het opnemen
van verplichte snipperdagen.
Of dit een haalbare zaak is
wordt betwijfeld. Van een
landelijke „voorjaarsvakan
tie" zal dan ook wel niets ko
men. De mogelijkheid is ech
ter wel groot dat verschillen
de bedrijven in die periode
dicht gaan. Met name enkele
schoenfabrieken overwegen
dit. Voor wie vrij kan „snip
peren" is er de mogelijkheid
voor een tweede vakantie.
met de linkerhand, want in de rech
terhand heeft hij een revolver. Tegen
de inzittenden zegt hij: „U bent wat
vroegwij zijn echter nog vroe
ger gekomen". Inmiddels komen van
alle kanten Duitse soldaten, al schie
tende rondom de auto staan, 'n Over
valwagen nadert van de Duitse grens
het café. Het is een hels lawaai
De Duitsers schieten in de lucht,
maar toch valt er één zwaar gewonde
(Vervolg op pag. 3)
Want de laatste weken waren voor ons enerverende weken.
Bijna elke dag was er wel een bespreking met een vertrouwde
fabrikant. En de post bracht dagelijks foto's en modellen.
Wij wilden een kollektie SINT NICOLAAS-geschenken samen
stellen zó uitgebreid en zó uniek voor Breda en wijde om
geving dat u dit jaar op pakjesavond met een origineel ge
schenk voor de dag kunt komen. Het resultaat is verrassend.
Zelfs wie geen aardig cadeau weet te bedenken, komt door deze
veelzijdige kollektie beslist wel op een goed idee! En natuur
lijk willen wij u graag adviseren om een geschikte attentie
uit te zoeken.
Op Sint Nicolaasavond is een pakje uit een juwelierszaak altijd
een hoogtepunt 't Is niet alleen heerlijk om zo'n pakje te
mogen ontvangen, 't geeft ook een intense voldoening om het
te kunnen geven Dit jaar KUNT u het geven. Of u ƒ2,50 of
2500,wilt besteden. Kiest in onze zaak het mooiste Sint
Nicolaascadeau voor „haar" of voor „hem". De gehele kollektie
staat tot uw beschikking.
U bent voor uw Sint Nicolaas-inkopen van harte welkom bij:
„uw/
Jac.vanHaaren
Juweliarsbedrijf N.V.
Brabantplein 18
Breda
Telefoon 4 28 08
de juwelier die blijvende luxe betaalbaar maakf
(van onze verslaggever)
WAALWIJK De vraag naar arbeidskrachten in het Gewest Waalwijk
van het Gewestelijk Arbeidsbureau is nog steeds bijzonder groot. Het
overzicht dat direkteur A. Maas vrijdag tijdens de maandelijkse pers
bijeenkomst verstrekte, gaf een vraagcijfer van 1262 te zien. Hiertegen
over staat een aanbod van 433 arbeidskrachten. Het reële aanbod voor
het bedrijfsleven is echter veel geringer, namelijk 120. Men kan dus
nog steeds spreken van een totaal overspannen arbeidsmarkt.
i
Overigens nam de vraag in okto
ber wel enigszins af. De absolute
top is namelijk bereikt in septem
ber, toen men tot een vraagcijfer
van 1375 kwam. Dit cijfer werd be
reikt, doordat een enquête onder 't
bedrijfsleven de exacte vraag naar
voren bracht. Aan deze vraag is de
afgelopen maand voor een beperkt
gedeelte voldaan. Men verwacht de
komende maanden zeker een ver
dere daling, tot volgend jaar uit 'n
nieuwe enquête een nieuw vraag
cijfer blijkt.
Het aantal mutaties dat het GAB
dit jaar verricht, zal aanmerkelijk
hoger liggen dan in 1968. Alleen al
de afgelopen maand werden 297 per
sonen ingeschreven, 184 opnieuw
aan het arbeidsproces toegevoegd en
werden 100 buitenlanders „ver
werkt". De heer Maas sprak over
een dynamische arbeidsmarkt. On
derder de 30.000 werknemers in het
gewest Waalwijk, zijn er maande
lijks velen die van werkgever ver
anderen. Dit vooral als gevolg van
de grote personeelstekorten, terwijl
ook de loondruk deze situatie beïn
vloedt.
De enquête welhaast een struc
tuuronderzoek dat het GAB in
samenwerking met de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor
Noordelijk Noord-Brabant onlangs
heeft ingesteld onder het totale be
drijfsleven in het gewest Waalwijk,
is voltooid. Een omschrijving van
de eerste fase van dit onderzoek zal
binnenkort worden opgenomen in 't
jaarlijks verschijnende rapport dat
't GAB aan de arbeidsmarkt wijdt.
Het onderzoek geeft een compleet
beeld van alles wat er in het ge
west Waalwijk op industrieel ni
veau leeft.
De seizoen-situatie is momenteel
typerend voor de schoenindustrie.
Er is een kleine vraag naar werk
tijdverkorting, maar de heer Maas
verwacht niet dat veel bedrijven
hier gebruik van zullen maken. De
grote vraag is dan verder wat de
gevolgen van de Duitse Mark zijn.
Enkele bedrijven in de Langstraat
werken aan niet onaanzienlijke Rus
sische orders. Overigens zal ook het
saneringsproces zich wel voortzet
ten. De sluiting van enkele kleine
schoenfabriekjes zal in de komende
maanden dan ook zeker niet als een
verrassing aankomen.
Het totaal aanbod van mannelijke
werknemers per eind oktober be
draagt in het Gewest Waalwijk 433.
De grootste groep (270) valt onder
de categorie minder-gesehikten/
(Vervolg op pag. 3)
EM-TE* supermarkt
