wAalwijkse en LanqstRaatse couRant
Er komen in Nederland steeds
meer arbeidsongeschikten
IN 1975 MOET NIEUWE OPZET
HANDELSAVONDONDERWIJS GEVONDEN ZIJN
VOORAL DOOR LONGAANDOENINGEN
1.79
MAANDAG 5 OKTOBER 1970
93e JAARGANG No. 80
Oud-direkteur gaf
toekomstvisie bij
afscheid
Hanzecursus
Onwil praktijk
Toekomst
Uitdaging
Vernieuwingen
Vooral oudere
werknemers vaak
„ongeschikt"
Vervoer
Natuurmonumenten
boekte lOO.OOOste
lid
„Labeling"
WAALWIJK - DRUNEN
CARBONADE
2.78
ANDIJVIE
GEHAKT
SAVOYE KOOL
Roomschnitzels
RODE KOOL
YAn het Zuióen
Uitgever: Waalwijksche
Stoomdrukkerij Antoon Tielen
Hoofdredakteur: JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
Losse nummers 20 cent
Opgericht 1878
Abonnement
p. week (0,33 2 ct. inc.k.) 0,35
p. mnd. (1,45 4- 10 ct. inc.k.) 1,55
p. kwrt. (3,95 10 ct. inc.k.) 4,05
p. kwrt. p.post 4,75 bij girobetalinfi
Advertentieprijs: 15 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Brieven onder nummer 50 ct. extra
Bureaus: Waalwijk, Grotestraat 205, Tel. 04160-32621-32746 - Kaatsheuvel, Dr. van Beurdenstraat 8, Tel. 01167 -2002
Telegram-adres: „Echo"
Leerlingen Dr. van Beurdenschool Waalwijk
krijgen inspraak in vernieuwingen
(Van onze verslaggever)
WAALWIJK Het is bij menigeen bekend dat er de laatste tijd in sa
menwerking tussen ministerie, inspektie en betreffende organisaties
hard gewerkt wordt om de toekomst van vele tegenwoordige handels
avondscholen - om het zo maar eens te zeggen - veilig te stellen. In
verband met wettelijke, en vooral met maatschappelijke en opvoedkun
dige eisen zal dit niet kunnen zonder veranderingen in dit soort scho
len en dit soort onderwijs aan te brengen. Drs. J. Jansen, nieuwe direk-
De heer v. Well concludeerde dat
bestaande scholen zullen moeten na
gaan wat ze kunnen doen om nieu
we, reële kansen aan de leerlingen
te bieden en welke nieuwe vormen
daarbij gevonden moeten worden.
Hij sprak van combinaties met an
dere bestaande scholen, een soort
filiaalsysteem met „hoofdkantoor",
combinaties van beperkt mondeling
onderwijs met schriftelijke lessen,
combinaties met een bestaande dag
school van hetzelfde type of met een
bestaande avóndscholengemeen-
schap. Daarbij dient men wel te be
denken, aldus' de 65-jarige ex-direk-
teur, dat men over een ruim aantal
leerlingen moet beschikken, daar
men anders onmogelijk de leerling
zijn eigen vakkenpakket kan laten
opbouwen en men hem of haar toch
weer een bepaalde richting in gaat
dringen.
In zijn lezing over het handels-
avondonderwijs, was de heer v. Well
begonnen met een historische be
schrijving. Daarbij stelde hij, dat in
1907 in Waalwijk een zgn. Hanze
cursus was gekomen, welke geleid
werd door het bestuur van de toen
malige diocesane middenstandsbond.
De cursus leidde op voor een soort
middenstandsdiploma, dat toen nog
niet vereist was. Van 1907 tot 1924
werd voornamelijk onder leiding
van de heren Laarackers en Schoen
makers in het algemeen goed werk
geleverd. In 1924 werd de Hanze
cursus omgezet in middelbaar han-
delsavondonderwijs met een eigen
diploma, omdat er toen immers nog
geen centraal rijksdiploma bestond.
Na de strijd waar de handelsavond
scholen wettelijk ondergebracht
moesten worden, kwamen zij onder
de wet van het middelbaar onder
wijs. Geleidelijk aan werden echte
examens met vastgestelde eisen e.d.
ingesteld en was het handelsonder
wijs „school" geworden.
Al die tijd is de heer v. Well di-
rekteur geweest en het is daarom
niet verwonderlijk dat zijn grote
verdiensten bij zijn afscheid uitvoe
rig uit de doeken werden gedaan.
Hoewel tijdens zijn 35-jarig direk-
teurschap honderden leerlingen ge
diplomeerd de Dr. v. Beurdenschool
hebben verlaten, was hij toch wat
pessimistisch gestemd. Immers, in
tegenstelling tot het toenemende
aantal leerlingen aan bv. avondlycea
waar ook minimaal 12 uren onder
wijs moeten worden gevolgd, kan
het er bij hem maar niet in dat er
geen grote belangstelling meer voor
het handelsavondonderwijs lijkt te
bestaan. Hij dacht niet dat vooruit-
willende mensen geen zin meer heb
ben om 's avonds naar school te gaan
en huiswerk te maken. Hij meende
één grote reden voor de schijnbare
achteruitgang te hebben gevonden:
„Het diploma voor de 5- en 3-jarige
handelsavondschool is in de praktijk
niet aangeslagen en is door de prak
tijk niet gewild, zoals de bedoeling
was. Het was te onbekend. In de
praktijk bedrijf en kantoor
heeft men zich teveel ingesteld op
de vlugge specialisatie zoals bv. de
diploma's voor bpekhouden of Ne
derlands. Men heeft zich daarbij
echter niet gerealiseerd dat de jon
gelui van de handelsavondschool
hebben bewezen 5 of 3 jaar lang
wekelijks 12 uur naar school te zijn
gegaan, veel huiswerk maakten en
doorzettingsvermogen hebben ge
toond. Men vergat dat het niet al
leen de kennis is die belangrijk is,
maar ook de karaktervastheid".
Op de vraag wat er nu in de toe
komst dient te gebeuren, gaf dhr
v. Well te kennen, dat hierover nog
geen vastomlijnde bepalingen be
staan. In de wet op het voortgezet
onderwijs wordt de handelsavond
school niet genoemd. In de over
gangswet van de in uitvoering zijn
de mammoetwet is een artikel op
genomen, waarin staat dat het mid
delbaar handelsavondonderwijs tot
1975 blijft bestaan zoals het nu is
en dat men in die tussentijd een
middel gevonden hoopt te hebben
om de status er van te veranderen,
bv. meer in de richting van het be
roepsonderwijs.
„De handelsavondscholen worden
in 1975 dus omgezet of omgevormd
en krijgen een ander jasje. De in
stituten als zodanig kunnen echter
goed werk blijven doen en
houden echt niet op te bestaan, zoals
sommige mensen zijn gaan denken",
voegde hij hier haastig aan toe. „De
veranderingen zullen echter uit de
school zelf moeten voortkomen. De
leerlingen zelf zullen daarvoor ei
sen moeten stellen. Men mag im
mers niet zeggen dat de jongeren
niet meer willen leren. Men wil dat
echter op andere manieren, bv. door
middel van T.V., radio. Ook is één
van mijn meningen om de eerste 3.
jaren van het handelsavondonder
wijs tot avond-mavo te maken en
dan de studie verder met 2 jaar be
roepsonderwijs te voltooien. We
moeten een opleiding krijgen voor
een gericht en algemeen vormend
geheel met grotere variaties van
vakken. Het accent hierbij komt ui
teraard op de vakken in de middel
baar economisch-administratieve
sfeer. De diploma's dienen gelijk te
zijn aan die van de dag-MEAO's.
Bovendien moeten we loskomen van
het vastomlijnde cursusjaar. Er moe
ten flexibeler onderwijsvormen ge
zocht worden. Hiervoor nu is samen,
werking nodig. Er zal in de regio
gekeken moeten worden met opzij
zetten van ale plaatselijke rivalitei
ten. Waarom zou Waalwijk geen fi-
teur van Dr. van Beurdenschool te Waalwijk waar middelbaar handels
avondonderwijs gegeven wordt, verklaarde op de vooravond van zijn
benoeming tot direkteur enigszins op de hoogte te zijn van de komende
vernieuwingen. Hij deed dit naar aanleiding van de rede over verleden,
heden en toekomst van het handelsavondonderwijs die de heer H. van
Well bij zijn afscheid als direkteur van de Dr. van Beurdenschool enke
le dagen geleden uitgesproken heeft.
liaal in Kaatsheuvel kunnen heb
ben? Er zijn meerdere combinaties
mogelijk", aldus direkteur H. van
Well.
Hij was er van overtuigd dat er
in de toekomst nog lange behoefte
aan aanvullend avondonderwijs zal
blijven bestaan voor mensen, die
gedurende de leerplichtige jaren
niet in staat zijn geweest, om welke
reden dan ook, voldoende onderwijs
te ontvangen; voor personen die wel
een brede algemene vorming heb
ben ontvangen, maar in de praktijk
meer nodig blijken te hebben om
een betere positie te verkrijgen en
voor mensen die in verband met de
wisseling van beroep of werkkring,
of om andere redenen, her- of bij
scholing behoeven. Een laatste goe
de raad wilde hij daarbij nog aan 't
adres van de leraren zenden: „De
aanvullende vorming moet steeds in
het licht van een voortdurende edu
catie of opvoeding van de mens ge
zien worden. Alles wat we meema
ken, moet een leer zijn voor volgen
de jaren. Wat wij als leraren zelf
meemaken, moet doorgegeven wor
den aan jonge mensen die we op
voeden. Daarbij moet echter niet
worden gehoopt dat zij hetzelfde
zullen meemaken. Immers, het hele
leven is een uitdaging. Wij kunnen
daarbij studielust, kennis en promo
tiemogelijkheden geven. Het han
delsavondonderwijs, dat formeel in
1975 verdwijnt, verdient daarom een
eresaluut".
De nieuwe direkteur, die per 1
oktober zijn funktie aanvaardde,
heeft reeds 21 jaar les gegeven aan
de middelbare handelsavondschool
te Waalwijk. Daarnaast is hij leraar
De Dr. v. Beurdenschool is reeds zeer veel jaren gehuisvest in de ge
bouwen van de voormalige Dr. Moller HBS aan de Mr. van Coothstraat
te Waalwijk. In dit gebouw zal drs. Jansen, de nieuwe direkteur van de
middelbare handelsavondschool, proberen om in samenspraak met zijn
leraren en oud-collega Van Well uitvoerbare vernieuwingsideëen in de
praktijk te brengen.
Duits aan het Dr. Mollercollege.
Deze drs. J. Jansen is bovendien
reeds 2 jaar waarnemend direkteur
van de Dr. van Beurdenschool ge
weest. Het doorvoeren van de ver
nieuwingen zijn formeel een taak
van het schoolbestuur, waarin oud-
direkteur van Well zitting heeft ge
nomen. De realisering komt daar
entegen gewoonlijk op de schouders
van de direkteur neer. Voor de
Waalwijks middelb. handelsavond
school kan de toekomst echter met
toch wel een gematigd optimisme
tegemoet worden gezien, daar de
moderne onderwijsideeën, welke uit
voerbaar zijn, gesteund zullen wor
den door de heer Jansen, die daar
bij verzekerd is van de steun van de
heer Van Well.
Naar ruwe schatting zijn er momenteel in Nederland 145.000 personen
met een maximale arbeidsongeschiktheidsuitkering. Dat is een indruk
wekkend getal als we bedenken dat alleen werknemers, die na 1 juli
1967 arbeidsongeschikt zijn geworden, in deze verzekering zijn opge
nomen. Zo rond de 40.000 werknemers per jaar worden voor 80 tot
100% arbeidsongeschikt verklaard. Dit betekent dat het aantal niet-
werkende kostwinners groeiende is. Een groot deel van hen komt niet
weer aan de slag of gaat te zijner tijd werken in het kader van de
sociale werkvoorziening, waar het aantal werknemers sinds 1950 ver
dubbeld is van 22.000 tot 45.000.
Wat is de reden van deze enorme stijging van het aantal arbeidsonge
schikten en bij welke leeftijdskategorie komt ze het meest voor?
Vooral onder de oudere werkne
mers (55 jaar en ouder) neemt het
aantal arbeidsongeschikten sterk
toe. Maar ook in de leeftijdsgroep
van 45 tot 54 jaar is er een duide
lijke stijging van het aantal ar
beidsongeschikten. In de leeftijds
groep 3544 jaar is de stijging min
der, maar vooral onder de groep
werknemers van 40 en ouder neemt
toch ook het aantal arbeidsonge
schikten sterker toe dan een jaar of
tien geleden het geval was.
Wat zijn de oorzaken van deze
stijging? Dat is niet zo eenvoudig
te zeggen, maar er zijn toch wel en
kele ernstige ziekten die er uitsprin
gen. De toename bijvoorbeeld van
het aantal hartinfarkten is zeker
van invloed op de stijging van het
aantal arbeidsongeschikten en die
toename manifesteert zich zelfs al
onder de werknemers van 35 tot 44
en neemt natuurlijk onder de oude
re werknemers alleen nog maar toe.
Andere ziekten die bij duurzame
arbeidsongeschiktheid een rol spe
len zijn de chronische bronchitus en
astma, de rugaandoeningen en de
geestesziekten. Speciaal de long
aandoeningen zijn verantwoordelijk
voor een forse stijging van het aan
tal arbeidsongeschikten. Daarbij
komt dat dankzij de verbeterde be
handelingsmethoden nu min of meer
ernstige patiënten door hun ziekte
heenkomen, die vroeger zonder eni
ge twijfel zouden zijn gestorven. Nu
blijven deze mensen leven, maar
worden' arbeidsongeschikt; vroeger
gingen ze dood.
Of zouden de sociale verzekerings
wetten debet zijn aan de toenemen
de arbeidsongeschiktheid? Wordt 't
de mensen te gemakkelijk gemaakt
om thuis te blijven?
Dr. C. van Nerren (bedrijfsarts),
zei hierover tijdens de A.V.O.-con-
ferentie: „Uit hoofde van mijn be
roep spreek ik voortdurend mensen
die bekend staan om hun frekwent
en langdurig verzuim. Zeer grote
uitzonderingen buiten beschouwing
latend, kan ik zeggen dat de men
sen nooit thuis blijven omdat ze dat
zo fijn vinden, maar omdat ze zich
beroerd voelen".
Een toenemend aantal personen
verdwijnt dus voorgoed uit het ar
beidsbestel of wordt niet toegela
ten. Jongeren die afkomstig zijn
van B.L.O.. of Mytylschool, maken
weinig kans op een plaats in het be
drijfsleven. Zeventig procent van
hen komt nooit aan de slag, ook
niet in de sociale werkvoorziening.
Mensen boven de 55 met een vol
jaar verzuim, kunnen we zeker als
blijvend invalide beschouwen. Er
zijn er die weer aan het werk gaan,
maar dat percentage is heel erg
klein. Van jaar tot jaar valt onge
veer zo'n 5% van de zestigers defi
nitief uit door invaliditeit en dat
percentage stijgt nog steeds.
Toch zou een groter aantal ar
beidsongeschikten nog wel hele of
halve dagen kunnen werken, wan
neer er niet een vervoersprobleem
bestond. Een groot probleem bij de
hervatting van het werk door lang
durige ziekten is het vervoer. De
mensen komen steeds verder van
hun werk af te wonen. Voor invali
den is het openbaar vervoer ook
niet altijd mogelijk, omdat de bus-
en stationhaltes te ver van hun wo
ning afliggen. Een eigen auto is de
beste oplossing en via de W.A.O.
kan aan sommige invaliden een auto
worden verstrekt. Maar dan rijst de
vraag waar zij die wagen moeten
parkeren. Dat blijkt soms een on
overkomelijk probleem te zijn. Ook
worden soms aan hartpatiënten ver-
De Vereniging tot Behoud van
Natuurmonumenten in Nederland
heeft dezer dagen haar lOO.OOOste
lid ingeschreven, een inwoner van
Amsterdam.
In de afgelopen jaren heeft deze
vereniging een snelle groei te zien
gegeven: in 1965 was het ledental
nog ca. 50 000.
Natuurmonumenten is opgericht in
1906 en heeft zich als landelijke par
ticuliere organisatie ingezet voor 't
behoud van natuurgebieden, bossen,
landgoederen e.d. in ons land.
Tot nu toe werd met steun van vele
Nederlanders en ook van de over
heid ca. 25.000 ha verworven. Een
aankoop die enige jaren geleden
veel aandacht trok, was die van het
Deelerwoud (115o ha) in Gelder
land.
In totaal bezit de vereniging nu
110 verschillende natuurmonumen
ten, waaronder de Loonse en Dru-
ncnse Duinen (bijna 1200 ha), land
goed Plantloon (155 ha), bossen en
vennen in Oisterwijk en de Campi-
nasche Heide. De vereniging is in
het natuurbeschermingsjaar 1970
gestart met de uitgave van een3-
maandelijkse periodiek „Natuurbe
houd", waarmee aan leden veel in
formatie wordt verschaft.
gunningen verstrekt voor parkeren
op het fabrieksterrein, maar dan
blijken er dikwijls meer vergunnin
gen dan beschikbare plaatsen te
zijn
Het aantal arbeidsongeschikten
neemt dus toe. Maar is hier alleen
sprake van een gehandicaptenpro
bleem? Drs. J. Josten maakte hier
over enkele interessante opmerkin
gen op de bestuursconferentie van
de Ned. Ver. Sociale Zorg voor min-
der-validen. Zijns inziens is er spra
ke van een inkrimping van de hoe
veelheid beschikbare arbeid. En
men verhult dit proces door het „la
belen" van steeds nieuwe categorie-
en van werkers als arbeidsonge
schikt. Eerst de gehandicapten, toen
de ouderen, nu de ongeschoolden,
straks weer een nieuwe categorie
(misschien de neurotici of de soci
aal-onaangepasten?
Met dit proces van „labeling" wordt
een probleem van algemene maat
schappelijke strekking gecamou
fleerd. Er is een essentiële verande
ring in de samenleving gaande,
waarbij arbeid zijn centrale plaats
als tijd vullende, normerende en zin
gevende activiteit verliest. Door la
bels te plakken op degenen die dit
gebeuren het eerst aan den lijve on
dervinden, kan men vasthouden aan
de bestaande gedragslijn. Veel eer
lijker is het om verminderd arbeids
aanbod te durven bekennen en dus
niet door te gaan met het „labelen"
van categorieën ongeschikten.
EM-TE supermarkt
DINSDAG
500 gram
panklaar, p. zak 49 ct.
WOENSDAG
500 gram
panklaar, p. zak 49 ct.
DONDERDAG
per stuk 49 ct.
panklaar, p. zak 49 ct.