wAalwrjkse en UnqstRAAtse counant
Wat bracht 1970 voor Nederland
1970
ten einde
Vele akties hielden heel
het land in haar ban
Werknemers, kabouters,
Ambonezen en militairen
forceerden nieuws
Stassar
laatje rijden!
1 i
VUURWERK
ij$jr Mann
I sa M=LH
j oLampe
j£a
mpe
Koninklijk Huis
van ^Wlierlo
Kabouters
Goede wensen
Luchtwegen
Havenstaking
Brand
Defensie
De Dam
voor
OUDEJAARSAVOND
in Tilburg
Heuvdnac M
I
I
I
I
I
I
S
WOENSDAG 30 DECEMBER 1970
93e JAARGANG No. 103
De tcho vad het Zuióen
Uitgever: Waalwijksche
Stoomdrukkerij Antoon Tielen
Hoofdredakteur: JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
Losse nummers 20 cent
Abonnement
p. week (0,33 2 ct. inc.k.) 0,35
p. kwrt. (3,95 10 ct. inc.k.) f 4,05
p. mnd. (1,45 10 ct. inc.k.) l,Bf
o. kwrt. p.post 4,75 bij girobetaling
Advertentieprijs: 15 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Brieven onder nummer 50 ct. extra
Opgericht 1878
Bureaus: Waalwijk, Grotestraat 205, Tel. 04160-32621-32746 - Kaatsheuvel, Dr. van Beurdenstraat 8, Tel. 04167 - 2002
Telegram-adres: „Boho"
WAALWIJK Tsjonge, het was me het jaartje wel.
Overal Aktie met een grote A. Op de universiteiten,
de scholen het begon al direkt in januari met een
bezetting van de pedagogische academie in Bever
wijk in Amsterdam, Den Haag, Wassenaar, Capelle
aan de IJssel. Aktie om of tegen slapen in de open
lucht, de rechten van de Ambonezen, de rechten van
de vrouw, abortusklinieken, tegen verkeer, milieu
verontreiniging, belastingmaatregelen of het gebrek
aan promotiemaatregelen op het ministerie van Bui
tenlandse Zaken. Wie zich het afgelopen jaar niet bij
een aktiegroep aansloot, of er geen oprichtte, leek
buiten de maatschappij te staan. U weet dus wat u
in 1971 te doen staat.
Zelfs de politie, symbool geworden van alles wat orde
en gezag vertegenwoordigt, kwam in verzet. De op
perste politiebaas, de minister van Binnenlandse Za
ken, werd tegen het eind van het jaar op een rumoe
rige politiebijeenkomst door de verzamelde agenten
omschreven als „Beernink, ha, ha, ha". Wat duidelijk
niet lovend was bedoeld. De politie wil een extra uit
kering van twaalfhonderd gulden. Een soort over-
werkpremie, omdat alle akties van 1970 de politionele
bezigheden danig belastten.
De grootste aktie kwam aan het eind van het jaar.
De algemene staking van welgeteld één uur, waartoe
alle vakbonden hadden opgeroepen als protest tegen
de loonplannen van de regering. Het was sinds de
oorlog niet meer voorgekomen dat de vakbonden in
Nederland tot een dergelijk protest opriepen.
Aktie ook op de velden. Het Rotterdamse Feijenoord
mocht zich na een overwinning op het Schotse Celtic
Europees en na de ontmoetingen met het Argentijnse
Estudiantes wereldkampioen der voetbalclubs noe
men. Waarover honderdduizend Rotterdammers op de
Coolsingel hun vreugde uitschreeuwden. De wedstrij
den waren ook op de TV door miljoenen gevolgd.
Een aardige propaganda voor de voetbalsport denk je
dan als buitenstaander. Maar de KNVB dacht daar
anders over en kwam in aktie tegen al die voetbal
wedstrijden op het scherm. Wat natuurlijk leidde tot
de oprichting van een aktiegroep, die zich inzet voor
het behoud van koning voetbal op de beeldbuis.
Het onverwachte optreden van de
Ambonezen was een van de meest
opvallende akties van het jaar. Op
31 augustus bezetten 33 meest jon
ge Zuid-Molukkers de residentie
van de Indonesische ambassadeur in
de Haagse voorstad Wassenaar. Een
agent werd bij de bezetting doodge
schoten. De Indonesische ambassa
deur wist te ontsnappen, maar zijn
vrouw, twee kinderen en vijf man
personeel werd gegijzeld.
De bezetters eisten een gesprek
tussen de Ambonezenleider ir. Ma-
nusama en president Soeharto van
Indonesië, die op bezoek zou komen.
Zij dreigden gijzelaars dood te
schieten als het gesprek niet door
zou gaan en zij bovendien geen
vrije aftocht zouden krijgen.
De bezetting duurde bijna een hele
dag. In de middaguren slaagde de
Zuid-Molukse dominee S. Metiary
erin de bezetters te overreden ziicb
ever te geven. Zij werden met ge
reedstaande politiebusjes naar het
huis van bewaring overgebracht.
Een indrukwekkende 'hoeveelheid
wapens werd in beslag genomen.
Van hun aanvankelijke eis kwam
niet meer terecht dan een gesprek
tussen premier De Jong en ir. Ma-
nusama.
Het proces tegen de bezetters zou in
december, onder strenge veiligheids
maatregelen, beginnen.
Het officiële bezoek van de Indone
sische president Soeharto werd door
de gebeurtenissen tot tweemaal toe
uitgesteld en tenslotte teruggebracht
tot één dag. Het bezoek was be
doeld als officiële demonstratie van
de betere verhoudingen tussen Ne
derland en Indonesië. De officiële
gebeurtenissen, zoals de kransleg-
ging op de Dam, gingen niet door.
Wel een gesprek met Nederlandse
ministers en Kamerleden, waarbij
Soeharto vragen werden gesteld
over de democratie in Indonesië.
Den Haag leek tijdens het bezoek
een vesting in oorlogstijd.
Minister Beernink had een verbod
uitgevaardigd, dat die dag Ambone
zen geen toegang hadden tot Den
Ilaag. In maart had Prins Bernhard
een heel wat vrolijker bezoek aan
Indonesië gebracht. Hij ging als
oorzitter van de Wild Life Associa
tion, maar was toch het eerste lid
van het Koninklijk Huis, dat Indo
nesië bezocht.
Prins Bernhard vloog na Indone
sië door naar Japan, waar hij op de
We staan op de grens van het
oude en het nieuwe jaar. Een
veelbewogen jaar zowel voor
U als voor ons. Het zal een
moeilijk afscheid zijn, net zo
als een ongewild afscheid al
tijd is. Laten we echter aan
nemen dat dat wat gebeurd is
ertoe bijdraagt de toekomst te
bepalen.
Ondanks dat sommigen mis
schien zeggen „wat baat dat
terugzien", is het toch juist
aan het eind van het jaar nog
eens aan een en ander terug
te denken. Want wat de toe
komst biedt, weet praktisch
geen mens. Het lijkt er vaak
op dat het vooruitzicht min-r
der prettig is geworden. Dit
door letters en woorden tegen
vrede, over geweld, strijd,
schijnbaar ontevreden men
sen ondanks de welvaart, kri
tiek op huisvesting, onderwijs,
landsverdediging, Dolle Mi-
na's, onderwijsrebellie, milieu
verontreiniging, protestbor
den, spandoeken enz.
Wij spreken de wens uit dat
in het komende jaar 't nieuws
minder zal verschrikken, maar
meer zal verblijden en dat uw
wensen in vervulling mogen
gaan. Dat levens grootste
schat, gezondheid, uw deel
mag zijn. Dat 1971 een goed
jaar moge zijn
wereldtentoonstelling het Neder
lands paviljoen opende. Uniek was
dat hij na zijn reis verslag uitbracht
aan de Nederlandse Tweede Kamer.
Aan het eind van het jaar was de
prins een van de hoofdfiguren in
een tv-opname van een jachtpartij
in de duinen van Wassenaar. Vol
gens de uitzending werden de fa
zanten, waarop werd geschoten, te
voren getraind in het volgen van
een bepaald voerpad. De prins liet
later via zijn secretaris (in een brief
aan leerlingen van een Amsterdam
se basisschool weten dat de uit
zending volgens hem een verkeerde
voorstelling van zaken had gegeven.
Over de kritiek op zijn jachtpartij
en en zijn funkties in internationale
organisaties, die dieren beschermen,
meende de prins dat de fauna al
leen maar gediend is bij jachtakti-
viteiten. Maar dan moeten de ja
gers wel weidelijk zijn, voegde hij
hier aan toe.
Prinses Irene kreeg op 27 januari
in het St. Radboudziekenhuis in Nij
megen een zoon: Carlos, Javier,
Bernardo. De baby heeft de Franse
nationaliteit.
€xc luóieve
herenkleding
WAALWIJK
De algemene staking in december
was niet de enige grote protestaktie
van werknemers in 1970. De koppel
bazen konden in de praktijk hun
vaak niet gekwalificeerde krachten
meer betalen dan wat de opgeleide
en vaste werknemers in handen kre
gen. Dat zette kwaad bloed. De
vaste arbeiders eisten geld omdat
de werknemers kennelijk wel meer
konden betalen. De staking kreeg
een sneeuwbaleffekt. Op 1 septem
ber hadden 38 duizend werknemers
bij werven en havendiensten het
bijltje erbij neergegooid. De haven
j was drie dagen eerder al dicht ge-
gaan omdat de sleepboten niet meer
voeren.
De staking, die uiteindelijk tot 15
september zou duren, had een rom
melig, soms sensationeel verloop. Zo
protesteerden tienduizenden men
sen op 2 september tijdens een mars,
die was georganiseerd door het co
mité Arbeidersmacht. De erkende
bonden stelden zich achter een aan
tal eisen, maar nadat zij met de
werkgevers overeenstemming had
den bereikt en de stakers het com
promis van de hand wezen, trokken
de bonden zich terug. Het werd van
af dat moment een „Wilde staking",
waaraan overigens door minder
(14.000). Door het felle optreden
van stakingsleiders en allerlei „co-
mité's" ontstonden geruchten dat de
staking was georganiseerd door
Mao-gezinde communisten.
Op de Rotterdamse werven en ha
venbedrijven werd vanaf 15 sep
tember weer gewerkt. Een dag eer
der was overeenstemming bereikt
over een extra uitkering van 225
gulden en een verhoging van de
weeklonen met 25 gulden. Tijdens
de staking was in de Stichting van
de Arbeid gesproken over een uit
kering van 400 gulden ineens, om
het verschil tussen de inkomers van
„geleende" en vaste medewerkers
op te vangen. De uitkering ineens
werd inderdaad door e engroot aan
tal bedrijven gegeven. De regering
verklaarde dat een algemene loon-
ronde een gevaar betekende voor
de overhitte economie. De waar
schuwing werd niet opgevolgd.
Stakingen in de bouwwereld en de
strokartonindustrie dwongen tal van
werkgevers op de een of andere ma
nier extra uitkeringen te betalen.
Begin oktober hadden meer dan een
miljoen werknemers de toezegging
dat zij een extra bedrag zouden krij
gen.
De ongerustheid over de economie
was niet ten onrechte. In 1969 wa
ren de prijzen gemiddeld 7,5 pro
cent gestegen. De regering had
prijsmaatregelen genomen om voor
1970 een dergelijke sterke stijging
te voorkomen. Na de loonronde ech
ter moest de nieuwe prij zenminister,
Nelissen, die de uit protest afgetre
den De Block was opgevolgd, het
bedrijfsleven toestemming geven de
kostenstijgingen voor een belang
rijk deel in de prijzen te verwerken.
Het tekort op de betalingsbalans
dreigde in de buurt van het miljard
te komen, wat inhoudt dat we in
1970 voor een miljard meer hebben
gebruikt dan we hebben geprodu
ceerd.
Als een ecoonomische brandweer
ploeg kondigde het kabinet strenge
maatregelen aan, o.m. belastingver
hoging en vermindering van de
overheidsuitgaven.
Heel wat officieren kregen het in
1970 moeilijk. Dat was vooral te
wijten aan het optreden van de
Vereniging van dienstplichtige Mi
litairen. De vereniging organiseerde
op 1 juli een Nationale Groetdag
uit protest tegen de volgens haar
te strakke discipline in de krijgs
macht, waarmee vooral de land
macht werd bedoeld. E encommis-
sie besloot dat er wat moet gebeu
ren. Diverse disciplinaire zaken zul
len worden verzacht.
Minister Den Toom (Defensie) deed
ook zijn best de wedde voor dienst
plichtigen te verhogen, en de dienst
plicht bij de landmacht van een
deel te verkorten. Al klaagde hij
voortdurend over de geringe mid
delen, waarmee hij de Nederlandse
defensie-inspanning op peil moet
houden.
De minister kon zich niet verenigen
met het optreden van tachtig mari
nemannen uit Doorn en Den Helder,
die op 25 augustus meenden de po
litie bij te moeten staan bij het
schoonvegen van de Amsterdamse
Dam. Het merendeel kreeg discipli
naire straffen, een aantal van hen
zal zich moeten verantwoorden voor
de krijgsraad.
De rellen op de Dam ontstonden na
het besluit van het Amsterdamse
gemeentebestuur om met ingang
van 24 augustus om 18.00 uur het
slapen op de Dam en omgeving te
verbieden. Geschat werd dat tus
sen de vierhonderd en duizend jon
gelingen de nachten op en rond de
Dam doorbrachten. Het gemeente
bestuur meende dat dit de openbare
hygiëne niet ten goede kwam. Bo
vendien waren klachten binnenge
komen van omwonenden zakenlie
den. Toen de politie, uitgerust met
helmen en rieten schilden, aanstal
ten maakte om tegen zes uur 's-
avonds de Dam te ontruimen kwam
het tot hevige gevechten. Winkel
etalages werden geplunderd, er vie
len tientallen gewonden. Een pers
fotograaf werd door een schot in de
rug getroffen. De agent verklaarde
dat hij uit noodweer had gehandeld.
In Den Haag trad - eveneens in
augustus de politie ook op tegen
„illegale" overnachtingen. Kabou
ters hadden in de residentie het
voormalige Milva-kamp gekraakt en
omgedoopt in „Vrijdorp". De Haag
se autoriteiten lieten het een aan
tal weken oogluikend toe. Het kamp
werd door de kabouters onder meer
gebruikt om onderdak te bieden
aan jonge toeristen, die geld of lo
gies (of beide) misten. Eind augus
tus verscheen plotseling een sterke
politiemacht. De kabouters werden
zonder verzet weggeleid.
het gebied van het ruimte verkeer.
Fokker en Philips ontwikkelden, in
samenwerking met de universitei
ten van Groningen en Utrecht, een
Nederlandse sateliet. Het apparaat,
dat de straling van hemellichamen
moet onderzoeken, zal in 1974 van
af de Amerikaanse basis Vanden-
berg worden gelanceerd. Nederland
kon overigens begin dit jaar kennis
maken met de Amerikaanse maan-
ieizigers Borman, Aldrin en Collins,
die hier met hun Apollo op bezoek
kwamen.
Het Nederlandse bedrijfsleven was
ook betrokken bij het verdrag dat
op 4 maart in Almelo werd geslo
ten tussen Nederland, Duitsland en
Engeland ten aanzien van de pro-
duktie van verrijkt uranium. De
kernbrandstof zal worden geprodu
ceerd volgens het in Nederland uit
gevonden gas-ultracentrif uge-proces
Proeffabrieken worden gebouwd bij
Capenhurst en Almelo. Oe Thant,
ssecr.-generaal van de V.N. ver
klaarde zich in Geneve ongerust
over deze opzet omdat het procédé
ook toegepast zou kunnen worden
voor de vervaardiging van kernwa
pens.
De grote Nederlandse bedrijven, dia
allerlei toekomstprojekten op stapel
zetten, hebben 1970 overigens met
bedroefde gezichten afgesloten. De
Met heel andere problemen kreeg
het luchtverkeer te maken. Op
Schiphol werd de bewaking aan
zienlij kt verscherpt nadat Pale
stijnse verzetslieden boven Londen
een toestel kaapten, dat vanaf
Schiphol was opgesteegen. Handba
gage wordt op Schiphol voortaan
onderzocht, terwijl elektronische
apparatuur wordt opgesteld, die
wapens kan ontdekken.
Overigens valt de drukte in de lucht
ook niet te onderschatten. De Rijks
luchtvaartdienst moest in december
een nieuw systeem van verkeers
leiding invoeren, waarbij de be
staande luchtwegen belangrijk wer
den uitgebreid.
Nederland begaf zich zowaar ook op
BRILLEN VOOR 65+
AL JAREN VAN STASSAR
Comfortabel zien met goed gekozen
dubbelfocusglazen. Het telefoonboek
is geen probleem voor U!
En all-in service, met o.a. gratis
brilverzekering,
Model „Madame" 61,
BRILLENMODE
Stationsstraat 54, Waalwijk
allergrootsten, zoals Philips, Shell
en Akzo, moesten meedelen dat de
gang van zaken in 1970 niet best is
geweest.
Voornamelijk als gevolg van de in
flatie, die de kosten hoog opjaagt.
Die inflatie wordt ook het belang
rijkste probleem voor 1971. Ook al
omdat er nog geen aktiegroep ter
Lestrijding van de geldontwaarding
is. Tenzij men de regering als zoda
nig wenst te omschrijven.
Wat allemaal niet wegneemt dat uw
nieuwsblad u toch de allerbeste
wensen voor 1971 hierbij doet toe
komen. Meer zal helaas niet moge
lijk meer zijn.
O
O
vindt U
GROOTS GESORTEERD
bij
Stationsstraat 51a, Waalwijk
VOOR ajouren,
stoppen,
plisseren
VOORrepareren,
inkorten,
borduren
VOOR stof knopen,
gespen,
ceintuurs
(en voor nog véél, héél
veel méér)
naar
Met dank
voor het vertrouwen
dat wij in 1970 mochten genieten
bieden wij vrienden en relaties onze
hartelijke wensen voor een in alle
opzichten voorspoedig en
gelukkig 1971.
