No. 161. Zaterdag 14 April. 1883. I "Citffevcr: L. J. VF,EI1MAN Ilousdou. km a Ic wit. FEUILLETON. Een N aamlooze. 3j§9®fK Ijp^ss Rgyj^rgf.y»4 VOOR Dit blad verschijnt eiken W O E N S D A G Abonnementsprijs: per 8 maanden f verhooginsr. en Z A T E R D A G. 1.Franco per post zonder prijs- Advertentien 1.6 regels 60 ct. Elke regel meer 10 et. Groote lette» naar plaatsruimte. Advertentiën worden ingewacht tot Maandag- en Donderdagavond 10 uur. stukken tot Maandag- en Donderdagavond 8 uur. De invloed van 't tooneel hier te lande moge voor enkele plaatsen van beteekenis zijn en zeer zeker is ze dat, zoo merkbaar als bij de Franschen echter doet ze zich niet gevoelen. Bij hen is ten volle waar wat von Schlegel eenmaal schreef: het schouw- tooneel is een School der Zeden. Het tooneel is het troetelkind der Parijzenaars en de mannen die er op arbeiden staan in hun bij zondere gunst. Tooneelschrijvers in Frank rijk zijn de afgoden voor't publiekze zijn meer dan koningen, want ze beheerschen 't groote publiek, dat met hen lacht en weent en hun ook vorstelijk beloont. In lijden van beroering speelde 't tooneel gewoonlijk een beteekenisvolle rol, en waar 't niet voor ging, daar stuwde de menigte het voort, tot aan de spitshet tooneel moet voor de Pa rijzenaars in moeilijke oogenblikken ook een school voor politiek zijn. Bijwijlen helpt het ook de mode aan een hoed, aan een kleur, aau snit van een japon en zoo verwondert het ons volstrekt niet de Parijssche dames thans getooid te zien in nieuwniodische-costumes, genoemd naar een heldin uit een drama, of beter gezegd in costumes met een nieuwmodischen naam gedoopt, want zoo heel groot is het verschil niet tusschen een sleep van dit en een van verleden jaar. De naam doet in de mode zeer veel af. Hoe dil zij, Parijs gaat tegen woordig gekleed a la Fedora; japon, hoed, kousen, schoenen, kapsel, bouquet alles is gedoopt en verdoopt naar de jonge dame uit Sardou's jongste drama. Natuurlijk aapt de Nederlandsche schoone dit voorbeeld na en kiest zich Fódora eveneens tot ideaal. Al kent ze de laatste niet, dat is geen be letsel om haar kleeren na te knippen, onze modemagazijnen beminnen Fedora uitermate, want deze bezorgt hun groote winsten. Daar wij Fédora kennen, willen we 't een en ander uit de romantische geschiedenis dezer beklagenswaarde jonge dame mee- deelen, opdat onze schoone lezeressen, bij aldien ze dezen zomer een kleedje mochten thuiskrijgen met rozen gegarneerd zoo luidt immers de term? (1)een kleedje a la Fédora, althans iets zouden weten van de dame, die haar naam aan dat smaakvolle kleedingstuk gehecht heeft. Haar geestelijke vader is Victorien Sardou, een der meest beroemde en geliefde tooneel schrijvers in Parijs. Sardou heeft drama's geschreven in alle genres en 't, is hem steeds goed af gegaan. Vele zijner stukken zijn ook hier te lande vertoond en steeds met suc ces, b. v. de familie Bénoiton, Dora, Rabagas enz. Zijn jongste schepping is, zooals we reeds opmerkten Fédora, die te Parijs voordurend volle zalen trekt, het heele publiek en de mode incluis, ingepalmd heeft en ook in onze hoofdstad op groote belangstelling rekenen mag. Het Fransche tooneelgezelscbap dat dezen zomer tijdens de tentoonstelling, voor stellingen komt geven in den stadsschouw burg aldaar, zal dan ook de rij openen met dit drama en Sara Bernhardt in de titelrol. Fédora is een Russische adellijke jonge dame, die op den eigen avond, waarop Sardou ons met haar kennis doet maken, haar aan staanden echtgenoot verliest. Niet ver van zijn woning wordt hij gewondgevou den, ge troffen door een kogel. De kunst vermag O o hem niet te redden evenmin als 't de Rus sische politie mag gelukken den moordenaar te vatten. De laatste ontsnapt en de eerste blaast na de operatie den adem uit. Fédora is wanhopig. VVetende hoe goed de nihillisten ieder waant de vermoorde een offer dezer geweldenaars hun booze daden voor de politie weten te verbergen, neemt ze 't besluit zelf den moordenaar te zoeken en zweert ze niet te zullen rusten voor ze hem ontdekt en aan de justitie overgeleverd heeft. Daarop gaat ze naar Parijs, het toevluchts oord van zooveel Russen en leidt daar een schitterend levendoch hoewel schijnbaar zich geheel overgevende aan de genoegens van den dag en de conversatie, verliest ze toch geen oogenblik haar doel uit 't oog. Met wraak in den boezem keuvelt ze met de gasten van 't huis, waar ze haar intrek ge nomen heeft, ook met een zekeren graaf lp an o ff, den persoon, die zij en ook de Russische politie voor den moordenaar van haar vriend houdt, voornamelijk omdat hij 't was, die juist na den moord in der haast Petersburg verlaten had. Zij verliest hem gaeji oogenblik uit het oog, ze laat al zijn gangen bespieden, hij is volkomen aan haar overgeleverdéén onvoorzichtig woord, ééne verdachte beweging, één letter van zijn hand, waardoor hij zich verraadt en zijn lot is beslist. Maar terwijl ze den moordenaar haars vriends zoekt, krijgt ze den man lief, dien ze daarvoor houdt. Ze worstelt tegen die opkomende hartstocht, ze wil 't zich zeiven niet bekennen, maar 't is zoo ze heeft hem lief. En ook hij lieft haar, iedere blik zijner oogen zegt het haar. Toch onder drukt ze haar liefde ter wille van de wraak. Ze zal hem aanhooren, ze zal hem de nood lottige bekentenis van de lippen persen en daarna hem zonder meedongen overle veren aan haar trawanten, die om 't paleis geschaard, last ontvangen hem te vatten nadat zij hem smadelijk verjaagd heeft; De ontmoeting heeft plaats, hij smeekt hare hand, maar zij tracht hem eerst uit te hoo- ren omtrent dat raadselachtig verdwijnen uit Petersburg op dien bewusten avond. Hij echter verklaart daarover geen woord te Ingezonden zullen spreken dan nadat zij hem eerst van hare wederliefde heeft verzekerd, hetgeen ze na veel inwendigen strijd .eindelijk doet. Plotseling daarna bekent hij de moordenaar te zijn, dien ze zoekt en dien ze thans ver klaard heeft te beminnen. Dat antwoord verstomt haar en doet de kansen der wraak weder stijgen. Doch Ipanoff gaat verder en deelt haar de reden mede van die noodlot tige daad. Hij had haren minnaar n.l. be trapt ten huize van zijn vrouw, met wie hij in 't geheim samenkomsten hield. Die schurkenstreek van den man, dien hij -zijn vriend noemde, had hem tot razernij ge bracht en den schuldige op staanden voet doen dooden. Nu verschijnt hij in Fédora's oogen in een geheel ander licht en zonder reserve geeft ze Ipanoff hare hand en houdt hem trots zijn weerstreven, bij haar, dewijl ze hem niet durft bekennen welke middelen ze in 't werk gesteld heeft om hem te doen vatten. Die middelen echter konden niet alle ongedaan gemaakt worden. Haar voorloopig schrijven b. v. naar Petersburg en haar ge geven raad om nu ze den moordenaar bijna ontdekt had,, al vast zijn broeder te vatten, werd trouw ter harte genomen. Die jonge ling werd gevat en verloor door een nood lottige omstandigheid het leven. Het bericht daarvan bracht Ipanoffs moeder op 't ziekbed, zoodat ze stierf van schrik. Van dat alles krijgt Ipanoff tijding en geraakt er door buiten zichzelven van woede tégen den laag hartige, die zijn familie in den rouw ge dompeld heeft. Men schreef hem dat 't een vrouw was, die hern zoo lange jaren ver volgd heeft en hij zweert in Fédora's bijzijn, die vrouw te zullen vinden om haar te ver nietigen. Fédora, vol schrik en wroeging smeekt hem haar te vergevenindien hij ze vindt, haar in 't leven te laten; zij pleit verzachtende omstandigheden, zonder 't feit 3) Onderzoekend staarde hein de oude lieer aan. «Elimar, is de oorzaak van uw afkeer te zoeken in eenige hande ling van George? Ik vraag het een Raudnitz, Elimar Verlegen blikte de jonker naar den grond en beet zich o]» de lippen. »Neen,« zei hij, mijn wrok heeft een persoonlijke oorzaak.» »l)ie ik niet weten wil,viel de oude in «ernstige gedachten slechts vervullen mij, ernstige gedachten hoopte ik, in een tijd als de tegenwoordige, in mijn zoon te vinden, ernstiger dan die aan woeste gelagen. «Geef mij gelegenheid, vader, mij te onderscheiden, riep Elimar en voor de eerste maal klaarde zijn blik op, «heb ik bij 't stormloopen op Demmin schande over u gebracht door lafheid? Geef mij gelegenheid heldenmoed te toonen en gij zult uw woord terugnemen laat mij met uwen naamloozcn gunsteling een proef wagen De ernstige, gestrenge trek om des ouden monds was verdwenen. Hij gaf zijn zoon de hand. «Dank voor dat woord, mijn zoon,» zei hij bewogen, «het is als balsem op de wonde mijns harten. Ja Elimar, deze gelegenheid, zelfs die proef, waarnaar uw hart hunkert, zal u geschonken worden. Met trotsch en toch tegelijk met angst, bestemde ik u voor eeri onderneming die, zoo ze gelukt, uw naam als den naam eens helds in de Brandenburgsche armee beroemd zal maken,inaar uw leven is de inzet tot dien prijs de dood staat achter u in zijn vreeselijkste gedaante. «Waarom zou ik den dood vreezen,» riep Elimar, «en mij bekommeren om de wijze van stervenwaartoe ben ik soldaat? Zelfs de nederigste mijner, kameraden kan dapperheid in 't gevaar toonen, heldenmoed alleen is slechts den 'uitverkorenen geschonken. Ik dank u, dat ge hij deze onderneming de hulp van uwen zoon niet versmaad hebt. Met zichtbare vreugde blikte Raudnitz op den be wogen jongeling. «Goed zoo, Elimarzei hij, «déze edele opwelling verschoont veel. Hier en uit de tafel lade nam hij een verzegelde rol«neem dit goud en bestrijd daarmee uw kleine eercschulden. Tot van avond acht uur zijt gij vrij, dan zult gij mij naar de tent van den Keurvorst geleiden en daar de rest vernemen. Nog worden. Ga en George?» - zicht, «ook de «Eenentwintigste» zal van de partij zijn?» «Zoo slechts een enkel persoon de daad volbrengen kon en ik had dien uit te kiezen,antwoorde de Heer von Kaudnitz, «het zou do «Eenentwintigste» zijn. Doch niet gij, niet hij alleen, maar een veel grooter aantal mannen zijn aangewezen tot 't volbrengen van dit werk der eer. Doe uw plicht, Elimar eu denk aan uw tijd. Elimar draalde niet heen te gaan. «Gij zijt goed en groothartig als altijd, vader,» zeide hij, «zeker heb ik kleine schulden, die ik niet onafgedaan laten mag voor 't geval ik niet wederkeerde van de nachtelijke onderneming, ook deze brief uil Wittenberg bekom mert mij «Ik zal de vordering van den woekeraar betalen, moge deze het laatste offer zijn dat ik terwille uwer in dezen nacht zal het beslissende werk gedaan zie dat ge me George zendt. -eenschaduw vloog over Elimars aange- lichtzinnigheid breng. Ga nu Verstomd kuste Elimar de hand zijns vaders en ver wijderde zich. Een oogenblik later stond hij onder 't bónte gewoel van 't leger.. «Ha, broeder Elimarkrijsehte een ruvile stern nevens hem, «wel, is de gevreesde brief gekomen en heeft de oude opgespeeld?» De spreker was Hans van Sohlbacli, de jongste spruit van een vroeger welvarende adellijke familie uit de Marken, die in Wittenberg meer een drink-, dan een studievriend van Jonker Elimar was. Ter wijl deze op de beroemde Wittenbergsche hoogeschool zich op verlangen zijns vaders eenige kennis van 't staatsrecht zou eigen maken, had van Schlhacli zich I door laffe vleierij aan hem opgedrongen en geheel op kosten van den rijken jongen man geleefd. Hij had in hem een te goede buit gevonden om 't niet der moeite waard te achten den vriend in het leger van den Keurvorst te volgen en zich daarin te doen op nemen. Iu plaats van militaire verdiensten, verwierf hij daar den twijfelachligën roem van een uitstekend drinker te zijn en de aanlegger van alle ergerlijke tooneelcn der jonge officieren. Elimar bevond zich thans niet in ecu stemming om met den ruwen klant te schertsen.' «Mijn waardige vader, de liéer KanselierVon Raudnitz,» voerde hij hem tegen, «was goed en edel als altijd door hem ben ik in staat gesteld u de tachtig thalers te betalen, die ik iu een roes aan u verloren heb, in een spél, waarvan ik tot heden nog geen hoogte heb. Wacht ine in uwe tent, op 't oogen blik heb ik iets gewichtigcrs te doen. Sahlbach scheen niet in 't minst door den toon zijns vriends getroffen er lag voor hem geen spoor van bcleediging in. «Het gewichtigste was op dit oogenblik den onbe- dachtzamen knaap, den «Eenentwintigste,» op de vingers te tikken, daar ik hem weer den weg heb zien inslaan waarop ge hem niet gaarne ziet, den weg naar Ebcrsberg. «Alweer!» een vloek-gleed over Elimars lip pen «er is geen twijfel aan of .daar steekt eenige afspraak achter «Misschien brengt hij de vrome .moeder Anna een bezoek,» sprak' Sehlbach op konenden toon, «twee oude wijven passen goed hij elkaar «Ook liga komt dikwijls in de hut dezer vrouw, prevelde Elimar, «'tis zeker, hij is mijn mededinger. 0, ik haat hem Op nieuw wendde hij zich tót Sehlbach. «Gij hebt gelijk,zeide hij, «ik zet dén kérel na bovendien heb ik hem een boodschap over te brengen. Daarna kom ik bij u en zal u onder een flesch ouden llon- gaarschen wijn tot uitvoerder van mijn uitersten wil maken. Gij zult mijne schulden betalen, opdat- ik iu ieder uur deze-booze wereld verlaten en u in 't hel- 'sche vagevuur een plaats bespreken kan.» Met deze woorden ijlde hij heen verbluft keek hem zijn woeste kameraad na. «Er is iets aan den gang,« sprak hij tot zichzelven, «geld heeft hij ook en dat is een zeldzaamheid nu, de wijn zal hem de tong wel los en den buidel leeg maken. Aldus in zichzelven sprekende slenterde hij naar de tent terug, welke hij met een paar adellijke kamera don deelde, terwijl Elimar von Raudnitz, de leger plaats verlatend, zich door 't boseh spoedde en met haastigen tred een zijpad indoeg, 'i welk hem in den kortsten tijd op de bezittingen van den Vrijheer Von Ebersberg voerde. (Wordt vervolgd KiS^ifï^w "*t. en en Altena. O O (1) Een deskundige zegt ons, dat hetgeen wij voor garnee ring aanzien, eigenlijk een guirlande van rozen heet.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1883 | | pagina 1