PLAATSELIJK-NIEU WS.
BINNENLAND,
Brieven uit Amsterdam.
WAALWIJK, 15 Juni. De aanvoer was heden
Ier veemarkt minder dan de vorige markten, doch
de handel was vlug. In de weilanden werd het
vee, vooral kalfkoeien en dito vaarzen de geheele
week door druk en tegen hooge prijzen opgekocht.
Jong vee en vet vee komt thans bijna niet ter
markt. Het schijnt al wordt er geklaagd, dat het
grasgewas nog al beschot oplevert.
Inlandsche huiden en vellen zijn laag gestemd
La Plata- en Rio Grandehuiden daarentegen zijn
per K. G. sedert de laatste 8 dagen weer p. ra.
1 cent gestegen de prijzen zijn zeer hoog, terwijl
die van het zoolleer daarentegen stationair blijven.
Schors, die dit jaar zoo buitengewoon goed
gewonnen is, wordt veel aangeboden, doch meestal
op marktgang, vaste prijzen zijn nog niet te be
dingen, doch zeker is het dat zij zullen dalen.
WAALWIJK. Verleden Donderdag zijn door
H. Van Schijndel, landbouwer en paardenkoopman
alhier, reeds drie karrevrachten nieuw hooi binnen
gehaald. Hij zal wel de eerste in deze streek zijn.
t UITWIJK. Door den Ambachtsheer van Uit
wijk en Waardhuizen is de collatie uitgereikt op
den heer A. A. E. J. Rouijer, predikant te Nieu-
werkerk in Zeeland, welken daarop het beroep
naar deze Herv. gem. is toegezonden.
OOSTERWIJK, 15 Juni. Gisteren werd het
voormalige aloude „Oude-Mannenhuis" alhier een
prooi der vlammen. Het werd nu gebruikt als
boerenwoning, zoodat zich niet kon herhalen het
ongeluk, dat op dezelfde plaats voorviel op 14
October 1567, toen de aldaar verpleegde Willem
Lombarts bij een brand, die 64 huizen vernielde,
er in omkwam.
Nu liep alles zonder persoonlijke ongelukken
af. De brand bepaalde zich tot dat eene perceel.
De oorzaak onbekend. Alles was tamelijk wel
verzekerd.
De gemeenteraad heeft aan burgemeester en
wethouders opgedragen om nogmaals pogingen te
doen ter verkrijging van de intrekking van het
besluit van den Minister van Waterstaat enz.,
waarbij de naam van Oisterwijk werd veranderd
in Oosterwijk.
t GORINCHEM, 18 Juni. De drie stoombooten
benevens een legger, toebehoorende aan de erven
van wijlen den heer A. Quakernaat van Spijk
alhier, zijn 11. Donderdag in den Doelen alhier
in het openbaar verkocht aan de hh. Smit Co.
voor de som van 74,500.
t DALEM. Een vrij hevige wind heeft hier
Zaterdag j.l. op het vlakke veld aan aardappelen,
boonen en dergelijke nog al schade toegebracht.
t In de 5 eerste maanden van 1883 zijn
aan de visclnnarkt te Gorinchem afgeslagen 33838
elften en vinten, 881 zalmen en 6 steuren, ter
wijl aan belasting ontvangen is 6,247.03. In
hetzelfde tijdvak van 1882 werden afgeslagen
69,551 elften en vinten, 1072 zalmenen 10 steu
ren, terwijl aan belasting ontvangen werd ƒ9107.08.
t WOUDRICHEM~17~ Juni! Heden middag
hield Ds. Oorthuijs, predikant bij de Herv. gem.
ten aanhoore van eene talrijke schare van hier
en elders opgekomen, zijne afscheidsrede naar aan
leiding van Hand. 20 vers 32. Een der ouder
lingen bedankte Z. Eerw. in eene gepaste toe
spraak voor den ijver, waarmede hij steeds in zijne
bediening was werkzaam geweest, terwijl de ge
meente daarna den vertrekkeuden leeraar de heil
bede toezong, vervat in het 4e vers van psalm 121.
gelukkig makend idee winnen willendoor
uitvinders van allerlei wonderbaarlijke machi
nes door leegloopende journalisten, die een
plaats; lui van allerlei soort, die een aan
beveling vragen, doch zelden ontvangen, enz.
Gemakkelijk is het niet den hoofdredacteur
te naderenhet is niet te veel gezegd, dat
het lichter is tot den president der Vereen.
Staten door te dringen als bij den chef-re
dacteur op audiëntie toegelaten te worden.
De invloed van zulk een persoon is zeer
groot en de heele Amerikaansche wereld
vleit om zijn gunst. Hooge regeeringsbeamb-
ten, bekende kunstenaars, letterkundigen en
wetenschappelijke mannen, rechters, advoca
ten en geldmannen dingen er naar, want
hij kan ben allen ten voordeelè zijn.
CAPELLE, 12 Juni. Heden avond werd door
Marinus de Rooij, schoenmaker te Waspik (Boven),
onder deze gemeente gevonden eene portefeuille,
o. a. inhoudende 220. De eerlijke vinder werd
(na nog eenige moeite) door den verliezer, een
zekere v. S., landbouwer te Moergestel, beloond
met 2.
Sommige personen klagen„eerlijkheid is de
wereld uit"; zij zijn er echter zelve de oorzaak
van, getuige bovengenoemd feit. De belooning is
toch in de verste verte niet geëvenredigd naar de
waarde van het gevondene.
Zooals bekend is, deed de minister van justitie,
de heer Modderman, een beroep op den steun en
de medewerking van particulieren om hel. misbruik
van sterken drank te bestrijden en heeft dienten
gevolge het „Volksbond", vereeniging tegen drank
misbruik, met medewerking van het rijk en de
gemeente Amsterdam, daar drie kiosken doen op
richten (op de Weteringschans, de Stadhouderskade
en in de v. Baerlestraat) waarin glazen bier, 1/2 liter
inhoudende, tegen 5 ct. per glas worden verkocht.
Hoewel die kiosken pas geopend zijn, worden
dagelijks reeds honderden glazen verkocht en dat
het bier in den smaak valt, blijkt ook daardoor
dat veel werklieden reeds komen met flesschen,
kruiken of kannen om daarin bier te halen. Zelfs
tappers en slijters hebben verzocht dat het Bond
hun bier per fust zou leveren. De zaak neemt dus
blijkbaar zoo goed op dat, hoewel de onderneming
is opgericht met het oog op de tentoonstelling,
ze wellicht een definitief karakter zal verkrijgen.
Wij hopen, dat het publiek deze poging om het
volk goed bier voor weinig geld te verschaffen,
zal steunen.
Het „millioenen-proces met plaat en curieuse
beschrijving7' door Justus van Maurik, zal voor
komen in een extra-nummer van „De Amster
dammer.
Naar het Haagsche Dagblad verneemt, is de
leiding van de instructie in de treurige zaak van
de door Utrechtsche studenten gepleegde mishan
deling opgedragen aan den heer Mr. R. Mei vil
baron Van Lynden.
De N. N.-Holl. van Alkmaar waarschuwt de
Katholieken voor zekeren man, die hunne huizen
afloopt om platen te verkoopen, waarop de H.H.
Martelaren van Gorcum staan afgebeeld. De lijst,
die hij bij zich draagt, met de handteekeningen
van eerw. geestelijken, is door hem zeiven opge
maakt. Hij vraagt ƒ2.50 voor iedere plaat, die
misschien geen kwartje kost.
In den zuidoosthoek vau Eriesland bedelt tegen
woordig langs de huizen een man, zich uitgevende
voor Chr. Nat. onderwijzer, die wegens lichaams
gebreken zijne betrekking moest opgeven. Hij heeft
boekjes van Chr. Nat. strekking bij zich en beroept
zich op eene aanbeveling van zekeren predikant II.
Na onderzoek is echter gebleken, dat deze niets
van hem afweet. Hij is tamelijk bedreven in bijbel
teksten, waarvan hij bij orthodoxe lieden ruim
gebruik maakt. Zijne boekjes, die niet meer dan
5 ct. waarde hebben, biedt hij aan voor 75 cent.
Uit Sprang wordt gemeldMaandag ochtend
was de jonge karnhond van J. IIdie nabij de
schuur aan een ketting vastlag, verdwenen, terwijl
ketting en halsband nog aanwezig waren. Dinsdag
ochtend kwam de hond terug, voorzien van een
nieuwen halsband en ijzeren ketting, waaraan een
paal. Waarschijnlijk had er diefstal plaats gehad,
doch is de hond van zijne nieuwe verblijfplaats
losgebroken om zijn oude baas weer op te zoeken.
Op den laatsten marktdag der vorige week
verkocht de landbouwer Van der Linde (e Ambt-
Vollenhove, aan een koopman uit Genemuiden een
varken voor ƒ70, onder beding dat het boven de
300 halve KG. moest wegen, anders werd de
koopman eigenaar zonder eenige betaling. Het
varken werd nu gewogen en bracht het tot 296
halve KG., zoodat het boertje huiswaarts kon
gaan zonder geld en zonder varken.
In den nacht tusschen Maandag en Dinsdag zijn
een 15-tal schapen, toebehoorende aan de landbou
wers A. N. te Veen en B. v. P. te Sprang, als
mede een geit van den opziener der weilanden te
Drongelen, door drie losloopende honden van B. te
Wijk gedood, verscheurd en sommige meer dan
half opgevreten. Toen genoemde opziener in den
vroegen ochtend in de nabijheid der weide kwam,
namen de honden pas de vlucht.
liet Proces der Millioenenjuffrouw.
Zij die zich van af heden op dit
NIE U WSBLADabonneeren, waar-
van de prijs, Jranko per post,
slechts f 1 per 3 maanden is, ontvangen de nog deze
maand verschijnende nummers, waarin een nieuw feuil
leton aanvangtgratis.
Vervoer op den Noordbrabantschen stoomtramweg
tusschen Waalwijk en Tilburg.
De stoomtramweg tusschen deze gemeente (haven
alhier) en Tilburg voldoet zeer goed aan de ver
wachting. Verschillende malen per dag vertrekken
de treinen van hier naar Tilburg en terug; de
handel en scheepvaart zijn beide met dit gemakke
lijk vervoermiddel gebaat.
Uit onderstaande opgaaf blijkt, dat het vervoer
van reizigers en goederen zeer aanzienlijk is geweest.
In het jaar 1882 werden vervoerd 138.336 pi
sonen met een opbrengst van ƒ35,857.54, uitmakem
379 reizigers per dag.
Het goederenvervoer nam geregeld toe in verband
met den dienst dor Waalwijksche stoombooten en
is nog steeds toenemend.
Aan goedo ren vracht werd ontvangen, met inbe
grip van 1500.der posterijen, de som van
13,870.78.
De totale ontvangsten der maatschappij hebben
bedragen
Het vervoer van personen uit Waalwijk bedroeg
in ronde cijfers Waalw.-Tilb. Ie klas 5500, 2e klas,
21000, Waalw.-Loonopz. Ie k. 1100, 2e k. 5000,
Waalw.-Kaatsh. Ie k. 1300, 2e k. 9000, Waalw.-
Sprang 1. k. 1900, 2e k. 8000. Totaal le k. 9800,
2e k. 43000 alzoo te zamen 52800 personen.
(Van onzen specialen correspondent.)
Onwillekeurig heb ik veertien dagen geleden een
verzuim begaan, dat ik thaus zal trachten te her
stellen. Beloven dat dit nooit weer gebeuren zal,
doe ik echter niet. Die op de tentoonstelling ge
weest is en de massa uitstallingen in oogenschouw
heeft genomen, zal begrijpen dat een verslaggever
met papier en potlood gewapend, al door turende
en noteerende, gemakkelijk 't een of ander ongezien
kan passeeren. Ter zake echterik heb als terloops
gesproken van schilderarbeid, ingezonden do ir den
heer L. Donkersloot te Dordrecht en dezer dagen de
uitstalling van dezen verdienstelijken schilder voor
bijgaande, bemerkte ik, dien heer te kort gedaan te
hebben. Die uitstalling is te goed en heeft teveel
werk en talent vereischt om terloops aangestipt te
worden.
Ze bestaat uit een kast, die geheel gesloten is
en waaraan op eiken hoek een houten schot is be
vestigd. Aldus vertoont iedere zijde 3 vlakken, van
welke het bovendeel als hout, 't onderdeel als mar
mer geschilderd is. De houtsoorten: nieuw eu oud
eikenhout, ypenhout, palisander-, essen-, Italiaansch
en inlandsch noten-, Amerikaansch greenen-, esdoorn-
en mahoniehout, zijn keurig weergegeven en 't mar
mer in 12 soorten wedijvert met 't beste van dien
aard.
En nu naar de tweede zaal van ons land aan
de rechterzijde.
De ingang is gedrapeerd door netten, gezonden
uit Scheveningen. 't Is of ge den nieuwen haring
al proeft, bij 't gezicht van dit prachtig garen,
binnen is nog meer garen te zien, want \ve
bevinden ons hier in een afdeeling vol praktische
zaken, afgewisseld door slecht- weinig luxe en daar
door minder geschikt om ueijos g ëlakerd te wor
den. Veel aantrekkelijks voor 't oog is dan ook hier
niet aauwezig.
Ik zonder hiervan echter al terstond uit de rijke
uitstalling vau den heer Joost 't Hooft te Delft,
die op zoo uitnemende wijze het Delftsche aarde
werk faience de Delft weer in eere brengt.
De Amsterdammers kunnen daarvan al geruimeu
tijd schoone proeven bezichtigen bij Cossa in de
Kalverstraat, doch die welke hier tentoongesteld
zijn, verdienen een pons nauwkeurig bekeken te
worden. Dat steenen goed wordt thans gebakken
met copiën naar beroemde schilderijen en komt zeer
in de smaak. Onze dames dragen reeds oorknoppen
broches, portemonnaies eu flacons van plateelaarde
gebakken.
Keulsch aardewerk staat hier uit Deveuter inge
zonden en smakeloos tentoongesteld. O, wat kan
Nederland nog leeren van de Franschen. Zoo min
kau 't artikel niet wezen of een Franschman geeft
er eeu goed oog aan en ik ben zeker dat hij de
aandacht vau 't publiek zou trekken met ingredi
ënten, zooals er hier staan Keulsche potten, schoeu-
smeerpotjes enz. En daarin zit 't geheim van den
verkooper Niet in de eerste plaats in de degelijkheid
zijner waar, maar in de wijze waarop hij voor de
oogeu der nieuwsgierige menigte tentoou spreidt. j
Daar staat eeu fraaie collectie glas uit Leerdam
en dichtbij oen niet minder fraaie en bovendien
zeer belangrijke verzameling van gebogen en ge
kleurd glas, glazen dakpannen enz. van J. J. B.
J. Bouvy te Dordrecht,wiens Koninklijk Ned.Fabriek
reeds wijd vermaard is.
We zuilen slechts eeu oogenblik vertoeven bij de
talrijke inzendingen van garen en weefsel van al
lerlei aard. Onwillekeurig richt zich uw oog naar
dien pil; ar in de verte, die geheel uit klossen garen
bestaat; al 't andere is voor deskundigen dames
voor! van hoog belang, maar aangezien ik niet
de eer heb een dame te zijn, ben ik al spoedig van
al dat linnen voldaau. Overijsel en Noordbrabant
maken hier een goed figuur en 't. achterdeel der
O
zaal, gedeeltelijk afgeschoten van't overige is geheel
gevuld met Tilbnrgsch fabrikaat, liunen en wollen
stoffen, die daar niet ouoogeljjk en zeer stemmig
tentoongesteld zijn.
We treffen teruggaande nog aan een tweetal in-
O O O
zendingen van »Tessehchade« eu Arbeid adeltvan
welke do eerste oen oogenlust is voor kindereu,
want ze bestaat geheel uit zeer schoon gekleede
poppen, nationalen dracht en de laatste bovendien
nog bijzonder aantrekkelijk is voor de grooteren.
Ik heb ten minste een lief meisje tegen haar beminde
zien knipoogen na een aandachtige beschouwing
van een paar poppen, baker en kind. Met die oogen
pantomime wilde ze gewis haar hooge goedkeuring
te kennen geven over 't gewaad van dit tweetal.
Eu 't. is ook heel lief. Ik behoef er niets meer van
te zeggen, want 'tis onmogelijk dat ge ze ongezien
zoudt kunnen voorbijgaan.
Hebt ge nu nog zin de chemiserie te zien van
Mencke alhier, van au bon Marché uit Rotterdam
en den Haag, waar overhemden van 50 on nog
duurder liggen of het viertal prachtige dames-
costnmes van Samson uit Gouda, de schoon gestikte
dekens van Veltman alhier, de heerenkleeding van
Oostmeier te Rotterdam en nog meer van dien aard,
ga uw gang ik zet me hier even neer op een bank
van 1). Buijs, den stichter van 'f. schoolmuseum, die
natuurlijk op deze tentoonstelling niet. ontbreken
mag. Over deze inzending weid ik echter niet uit.
Schoolmeubelen eu leermiddelen zal ik binnenkort
eens apart nomen naar aanleiding van de schoone
collecties door de stedelijke besturen vau Parijs en
Amsterdam in daartoe expresselijk ingerichte lokalen
ingezonden.
Op onze schreden terugkeoreude staan we nog
een oogenblik stil voor een tweetal vitrines (glazen
kasten) waarin geweven kerksieraden liggen, een
van de Vries alhier en een van Stollonberg te Roer
mond, verwonderen ons dat van Leer uit Haarlem
hier een groot e verzameling Engelsche prentenboeken
tentoonstelt en dat Roelants van Schiedam niets
beters heeft ingezonden dan drukproeven van tram-
en spoorkaartjes eu haasten ons nu naar buiten,
want 't is nu reeds zes uur en overal haast men
zich eeu heenkomen te zoeken. Op dit uur toch
wordt, gesloten en gaan alle deuren der groote ga
lerij dicht. De kleine voor de industrie, waarvan
ik u in mijn vorigen schreef blijft echter geopend
en wordt 's avouds, even als 't geheele oostelijke
terrein electriseh verlicht.
Met, de electriciteit is 't niet voorspoedig gegaan.
Vooreerst waren de toestellen defect bij de aan
komst en ten andere kon men toen alles hersteld
en in orde gebracht was, maar geen licht krijgen.
Er haperde maar een kleinigheid en nu men die
gevonden heeft, schitteren dan ook de electrische
lampen als heldere sterren in de lucht. Ge moet
echter niet te vroeg komen om dit licht thans in
zijn kracht te zien, want in dezen tijd schemert
het den heeleu nacht door en bovendien giet thans
ook nog de maan haar schijnsel op de tentoonstel
ling neer.
Druk is 't 's avonds niet. 't Is er ook niets ge
zellig, Ik ben er verleden week een avond geweest
'twas op Zaterdag eu hoewel die avond zich bij
zonder eigent om eens uit te gaan, kon ik de be
zoekers wel tellen. We wandelden, om de muziek
tent 't was te koud om te zitten en genoten
van de stroomen harmonie, door de Mansvelders,
een korps degelijke kunstenaars, tot ons uitgezon
den. Het speet me later die waudeling gestaakt
te hebben voor een bezoek in 't café chantant, waar
tweemaal per dag oen concert des ambassadeurs wordt
gegeven; ik voor mij houd meer van de gezondenen
uit Mansveld, dan van die uit Parjjs, welke boven
dien nog een hoogeu entreeprijs heffen.
Te half tien werd Vrijdag de zitting hervat. De beklaagden waren
opgeruimder dan ooit; Jaantje, die vóór de zitting geruimen tijd
met haar raadsman, mr. Haas, had gesproken, kwam als de heldin
van een drama, met zegevierenden blik de zaal binnen. Iloetiuk,
door drie veldwachters geëscorteerd, voegt den verslaggevers bij
't binnenkomen toe„Ze zijn bang, dat ik wegloop."
Doodelijke stilte heerscht; met ingehouden adem wacht het pu
bliek de mededeeling af, dat de lijst der crediteuren met de fondsen
op de tafel van den President zijn gedeponeerd.
Maar de hervatting der procedure vangt met een teleurstelling
aan. Zonder verklaringen of deposito's wordt het getuigenverhoor
voortgezet.
We hooren juffr. Brabant, winkeljuffrouw van de firma Sinkel te
Amsterdam, van de inkoopen der millioenenjuffrouw, gerst a con
tant de juffrouw kwam elke week bij Jaantje om haar bestellingen
te ontvangen. In 't geheel besteedde zij wel 40,000, maar 8,000
bleef ze schuldig. Jaantje had de juffrouw veel van haar fortuin
een geheim gesproken. Voor zoover de getuige wist, had Jaantje
nooit geld van de firma Sinkel ter leen ontvangen; zij had dat al
thans nooit gebracht, maar wel eens f 1000 voor haar gewisseld.
Meer dan eenmaal zag de juffrouw stapels bankbiljetten optafel
bij Jaantje liggen. Alle rekeninsren stonden ten name van mevr.
Hoetink, want men dacht, dat Jaantje met hem getrouwd was.
Overigens verhaalt de getuige veel van de leefwijze van Jaantje
euvande chic van Hoetink,in wiens handelingen ze echter niets
bijzonders opmerkte, evenmin als bij Gerrit. Te Botterdam had ge
tuige, tegelijk met Bosch, mevr. Bosch en haar dochter ten huize
van Jaantje (bij Van Zutphen), vijf of zes dagen gelogeerd. Er werd
toen op grooten voet geleefder werd veelover juweeleu gesproken,
ook over die, welke Jaantje niet had gekocht, maar ter leen had om
ze eiken avond weer terug te geven.
Vervolgens worden de prachtige diamanten ter tafel gebracht en
door getuige, de Rechtbank en de advocaten bewonderd, en voor
zooveel getuige betreft, herkend.
De heer Povel, chef der firma Sinkel, geeft nadere inlichtingen
over de bestellingen van en vooral namens Jaantje. Er was voor
een f 7000 heereukleedingstukken bij, o.a. een pelsjas van f 2700
de coupeur kreeg bij het thuisbrengen 30 fooi. Alles wat nu nog
niet is betaald, is bijna door anderen dan Jaantje besteld, op haar
rekening. Eenmaal kwam Jaantje een 1000 betalen en had toen
eenige bankjes van 1000 los in den zakook Broman kwam som
wijlen betalen en ook voor hem werden bestellingen gedaan. Woud-
huijscn vroeg getuige, wat hij van Jaantje dacht. Hij vertelde hem
toen, dat zij 15 millioen van de Handelmaatschappij moest ontvan
gen van een Indische erfenis; dit was hem ook meegedeeld dooreen
vriend. Hij voegde er bij, dat, als Jaantje hem voor een ton bestelde,
hij het leveren zon. Getuige zou daar pok werkelijk niets tegen ge
had hebben. Jaantje had hem eens 4 a 6000 voorWoudhuijsen
gevraagd, maar hij weigerde, omdat dit zijn zaken niet waren en wijl
de statuten der firina het verboden. Nooit heeft hij dan ook geld ge
geven of doen gevenze had geen ander dan goederencrediet.
De leidekker C. Baars uit Gorkum legt getuigenis af. Gerrit was
de knapste werkman, metselaar; hij dronk niet, hij was „eigenzel-
verig" en had „een geweten als een huis" hij rekende zwaar en had
de kleine lui met geld onder den duim.
Gerrit zegt, dat de man nooit iets van zijn zaken geweten heeft;
hij weet niet wat ik gerekend heb of niet.
De heer Van der Toorn te Delft, zwager van Hoetink, wordt on-
beëedigd gehoord. Hoetink had hem per telegram directe toezen
ding van 400 gevraagd en hij heeft ze gezondenhij moet ze nog
hebben. Ieder der kinderen van Athonie Hoetink» vader heeft van
vader en moeder 6268,64'' geërfd, plus een zevende gedeelte van
een nog overgebleven som van f 1300. Een zeer kostbaar met 200
brillanten omzet horloge vau getuige» vrouw, erfdeel harer moeder,
had Hoetink meegenomen om het Jaantje eens te toonen, maar toen
Hoetink het op herhaalde aanmaning wilde terugzenden, belette
Jaantje het; zij beheerschte Hoetiuk geheel. Hem werden ook de
erfenisverhalen gedaan en natuurlijk geld gevraagd, en wel ƒ1000,
die hij, op Jaantjes verlangen, aan Hoetink zond. Bij de herhaalde
bezoeken van getuige liep de erfenis allengs van 12 ton tot 48 mil
lioen op. Hoetink verzekerde, dat hij de stukken gezien had en dat
alles zuiver was. Op die wijze liep getuige er met 3000 en nog
2000 alzoo met de vroegere 1000 en 400 te zamen met
6400 in. Hij ontving daarvoor schuldbekentenissen van
30,000 en van drie ton Alles te betalen op 1 Febr. 1881, „in
zuivere Nederlaudsche munt!" In gedeelten heeft getuige later zijn
geld gekregen op circa 2000 na; het werd hem als cadeau gege
ven, niet in afrekening, maar hij beschouwt het toch in mindering.
Jaantje ontkent, dat zij het horloge heeft gehouden of genomen,
en zegt overigens te kunnen bewijzen, dat getuige ruim is betaald.
Alvorens de zitting te schorsen, geeft de Voorzitter het woord
aan mr. Haas, die nu de lang verbeide mededeeling doet om
trent de betaling der schulden.
Mr. Haas zegt ongeveer het volgende„Ik wensch thans te vol
doen aan de mij door beklaagde Jaantje Struik opgedragen taak.
Van Amsterdam komende, heb ik hedenmorgen ran haar mede
deeling ontvangen vau het resultaat harer onderzoekingen, volgens
haar gisteren geuit voornemen. Zij heeft een lijstje opgemaakt, het
welk ik aan de Rechtbank zal overleggen- Er staat boven „Af
schrift" en daaronderdat mijn vermeening is dat ik schuldig ben
aan Wildeboer 19,000, Van Vliet 21,000, een zekere weduwe
te Dalem 200, Sinkel 8000, den stalhouder (oningevuld),
juffr. v. Zutphen voor kamerhuur en andere verschotten ƒ1300;
daarna volgtaan Hoetink 35,000, waaronder echter begrepen is
wat hij van Bruinier en anderen heeft opgenomener gaat dus
2800, 3300, 6400 en 1200 af; voorts aan Kuijk ƒ2300
of 1700, aan Roos 1800, aan Van Walraven 700 en aan G.
Struik ƒ2400; daarbij is aangeteekend Ik weet niet zeker of hij
mij die gelden in eens heeft gegeven,maar hij heeft voor mij een ge
deelte land verkochtwaar hij het geld heeft gehaald weet ik niet,
maar hij heeft't geld te verantwoorden. Wat de Woudhuijsens be
treft, wset zij niet zeker of ze hun nog geld schuldig is; zij zal dat
later nagaanzij gelooft wel, dat ze het geld, op de brillanten door
beleening verkregen, nog schuldig is, en zij wil dat dan teruggeven,
ofschoon het door vele geschenken wel is betaaldzij berekent
daarvoor 80,000. Eindelijk erkent zij de schuld van Vpn der
Gant; daar haar goederen te Apeldoorn en te Amsterdam zijn ge-
exccuteerd en zij niet weet, hoe 't «iet de verantwoording daarvan
is gesteld, kan zij niet bepalen wat zij van dat alles kan voldoen.
Doch zij heeft er deze mondelinge verklaring bijgevoegd
Het is haar voornemen om na afloop van het proces mij in staat
te stellen tot afbetaling der erkende vorderingen, geheel of ten
deele, naar gelang van den stand harer zaken. Mr. Haas zal dit moe
ten afwachtenhij wil gaarne voldoen aan eiken daartoe strekken-
den last, zonder intusschen eenige verdere verantwoordelijkheid te
dien aanzien op zich te nemen. Maar de beklaagde heeft zich bereid
verklaard eu acht zich in staat om haar schulden geheel of gedeelte
lijk te voldoen. Haar daarin behulpzaam te zijn wil pleiter intus
schen ook gaarne aan een ander vertrouwd persoon overlaten.
(Hilariteit).
Na deze verrassing, die op veler gelaat een glimlach te voorschijn
roept, wordt de pause gehouden.
Het getuigenverhoor wordt hervatHoetinks zwager Bruinier
had al zijn effecten te gelde gemaakt om Jaantjes erfeniszaak te
doen slagen, vooral aangespoord door zijn zwagers geruststellende
verzekeringen.
Hoetink hoort de verhalen zijner familieleden met ziehtbarc vol
doening aan. Zijn vrouw is, door zielesinart gefolterd, na het ge
beurde aan vliegende tering gestorven.
Jaantje zegt, dat de overledene meermalen verklaard», dat
Bruinier geen geschikt man was, en dat daarin de oorzaak van
haar dood ligt.
Op een vraag van den substituut-officier zegt de getuige nog,
dat hij letterlijk geplunderd en uitgekleed is.
De gewezen goudsmid Theijssen te Gorkum gaf Jaantje tal van
gouden voorwerpen op zicht mee, die later te 's-Bosch verpand
bleken te zijn. Ook hij gaf geld, maar kreeg later onder bedreiging
met de politie alles totaal 1000 terug.
De eigenaar van het Bible-hotel," Werker, schildert nader de
levenswijs van het gezelschap. Volgens hem was het leven in 't ho
tel niet zoo exhorbitanthij hoorde van groote fooienvan 13 Aug.
tot 17 Dec. bedroegen de rekeningen 13,990.56; de Woudhuij
sens waren er dagelijksgroote verteringen werden gemaakt bij de
ondertrouw.
De juwelier Van der Gant te Amsterdam zegt, dat Jaantje kocht
voor 70,000 a contant, terwijl nog voor 68,900 besteld werd,
die haar op zicht gezonden werden. Deze bleken weldra voor
46,000 beleend. Getuige ging manen, maar werd door vertoon
der brieven over hypotheek, die z\j op hotel Funkier te Haarlem
zou nemen, gerust gesteld. Later wordt beslag gelegd op de goede
ren te Apeldoorn. Dr. Schoondermark kocht ook diamanten, leefde
weelderig met Jaantje mee. Getuige komt ongev. 40,000 tekort.
Hoetink erkent voor 1700 gekocht en betaald te hebben.
De vroegere bediende van Van der Gant, Leker, bevestigt
den koop dar diamanten.
Thans zijn al de geldoplichtingen en diamanten-inkoopen afge
daan en blijft over de juweelendiefstal te Rotterdam, welke Zater
dag zal worden behandeld met het verhoor der 16 laatste getuigen.
Zitting van 16 Juni.
De heer Bosch wordt het eerst gehoord. In het laatst van Maart
of begin April 1882 kwam de heer Bosch met de Millioenenjuffrouw
in aanraking. Hij zond zijn zoon op haar wensch met een collier,
armband en borststuk naar Amsterdam, Toen verklaarde Jaantje
wel zaken met hem te willen doen, maar alleen a contant. De aan
geboden voorwerpen waren grootendeels te Dusseldorf gekocht voo_r
ƒ40,000, 54,000 en 1600 (inkoopsprijs)Jaantje mocht ze
eens dragen en had ze meermalen in haar bezit, maar steeds onder
toezicht van getuiges zoon, die ze 's nachts onder ziju berusting had.
In Juli ging Jaantje Struik naar Rotterdam en de jongo Bosch
ging mee, altijd als bewaker van de kostbare kleinodiën- In acht
dagen zou de affaire afloopenget. liet ze Jaantje dragen, omdat ze
toch eenmaal voor haar waren gemaakt, en hij hoopte, dat zij ze ten
slotte zou accepteeren. Hij had zich tegenover zijn kooplieden ver
bonden bij niet-koop 4000 schade te vergoeden.
Daar de jonge Bosch eenige dagen niets van zich liet hooren, gin
gen mevrouw Bosch en de broeder van get. naar Rotterdam om
poolshoogte te nemen. Ze brachten de diamanten mee terug en
spraken met den jongen Bosch af, dat, als hij geld zag, hij om de
preciosa zou seinen. Inderdaad kwam er een depêche„Kom 4.45
uur, alles in orde." Maar het was niet in orde. Mevrouw Bosch ging
wel weer met de diamanten naar Rotterdam, ze logeerde dien dag
zelfs bij Jaantje, maar vermits er geen geld kwam, bracht zij de dia
manten weer mee terug, doch nu met 1000 er bij, die Jaantje gaf,
omdat getuiges zoon drie weken uit zijn zaken was geweest.
Na mevrouw Bosch kwam ook de zoon terug en zei, dat Jaantje
de voorwerpen zoo gaarne wilde hebben. Daarop gaf de getuige al
de voorwerpen, met nog vele andere, in een verzegeld pakket mee,
altijd onder de voorwaarde van niets zondergeld af te geven. Het
