No. 302
1883
Iets over luchtreizen.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN Ileusdcn.
VOOR
Si
Dit blad verschijnt eiken W O 1'! N S D A G en Z A T E R D A G.
A b o n n e m e n t s p r ij s per 3 maanden 1Franco per post zonder
verhooging.
prijs-
Advertentiën 1O regels (iü et. Elke regel meer 10 et. Groote lotte» naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Maandag- en Donderdagavond 10 uur. Ingezonden
stukken tot Maandag- en Donderdagavond 8 uur.
Aangaande de indrukkon ou gevaren eenor lucht
reis heerschon over 't algemeen zoor scheve voor-
stollingou. Dat is een gevolg van hare zeldzaamheid.
Ons land tolt geen enkelen luchtreiziger van beroep,
Dnitschland heeft or eonigo, doch hunne ballons
zijn zoo klein dat zo op z'u hoogst slechts één man
kunnon meonomen, dlo dan nog altijd minder moet
wogen dan 75 KG. De Duitschers uoeraon oen bal
lon van 800 M3 roods oon reuzenballon,* waarom
de Franschou hartelijk lachen, liet moerondeel dor
64 hallons, die tijdons het beleg van Parijs opstegen
had een inhoud van 2000 M3 en de ballon waarmee
Nadar in 1864 vau Parijs naar Hannover reisde
mat 6000 M3. De ballon waarmoe l'Hoste to Am
sterdam dit jaar oenige malen opsteeg, la villc de
Boulogne sur merhad 1300 M3 ruimte. Men kau
dus door de zoldzame gelegenheid om een luchtrois
te maken, do reizigers die er aan deelnamen, ge-
makkolijk tellen. Vandaar dat de gevaren aau zoo'n
reis verbondon voolal overschat worden. Zelfs man
non, wier moed boven alle bedenking verheven is,
trekken een leelijk gezicht, wauueor hun gevraagd
wordt van de partij te zijn. Mon vreest in zwijm
to zullen vallou door do beweging van den ballon,
meent dat de schorpe lucht in do hoogte schadou
zal, enz. enz.
Wio daarentegen maar eens aan oen luchtreis deel
genomen hooft, woot dat al deze moeningen slechts
op onkunde bernsten. Er is nauwelijks iets aango-
numors te bedenken dan eeu luchtvaart. Een bewijs
daarvoor ia wol het feit dat in 't bijzonder dames
eeu zekere hartstochtelijke voorliefde voor zulke
roizou opvatten. Eugéuo Godard heeft in den loop
dos tijds meer dan honderd dames in zijn mand
vervoerd ou geen enkele beeft, verzekert hij, uadat
do rois was aangevangen, angst geloond of is on
wel gewordon. Op dou toeschouwer maken steeds
do laatste voorbereidingen tot de reis, de laatste
oogeublikken vóór hot opstijgen oen meor of min
der pijnlijken indruk, waarvan ook do passagier in
deu gondel niet verschoond blijft, vooral wanneer
hij voor do eerste maal moogaat. De ballon is dan
geheel mot gus govuld en poogt zich to verhelfen.
Slechts mot mouito, terwijl hij onrustig hoon en
woor wiegelt, wordt hij dan vastgehouden, terwijl
do gondel er aan bevestigd wordt. Nu weegt de
luchtreiziger zijn ballon af, d. w. z. hij bepaalt hoe-
vool hallast (kleine zakken met zand gevuld) bij
mot zich nemen kau, zonder hot opstijgen te be-
lemmoron. Hoe minder vlug hij en zijne helpers
daarmee te werk gaan, des te pijnlijker zijn de mi
nuten, daaraan bcstood, voor deu passagier. Einde
lijk is alles vaardig, het kommaudo »los!« klinkt
ou onder do hoera's dor toeschouwers stijgt do bal
lon snel do lucht iu.
liet is cchtor ook een algemeen waargenomon
feit dat van dit oogeuhlik af, zelfs do meest ang
stige passagior elke onaangeuamo gewaarwording
terstond vergeet. Zoolang de ballon nog op do aarde
vastgehouden werd, maakte do gondel den indruk
van te zijn een zeer schommelend on gebrekkig
vervoermiddel; thans bij 't opstijgou hangt hij, door
zijn eigen zwaarte zoo vast en stil als do aarde
zelf. Buitendien gevoelt men in den gondel vol
strekt niet dat men stijgt; hot is alsof de ballon
onveranderlijk op dczolfdo plaats blijft on do aarde
mot do jubelende menschenmassa, mot huizen en
hoornen onder dozen verzinkt. Wanneer mon zich
in eeu stilstaanden trein bevindt, terwijl een andero
trein in volle vaart voorbij ijlt, zoo schijnt 't ons
toe alsof de trein waarin wij zitten, zich voort
spoedt. Een dergelijk zinsbedrog, maar juist tegen
gesteld, neomt men steeds bij een luchtreis waar.
Men ziot de naar boven gokoerdo gozichton dor
toeschouwers in den aanvang zocr duidelijk, ze
worden echter al kloiuor, op 't laatst schijnt 't
landschap als een schoon, prachtig geweven tapijt,
waarop zich hier en daar nog 't oen en ander be
weegtmen zon denken, hot zijn vlinders, echter
zijn 't menschon, nit een vogulporspoctiof gezien.
Eindelijk verdwjjnen do kleurou meer en moer en
de aarde hult zich in eeu grauwen nevel, wanneer
zo niet reeds door een wolkenlaag aan do oogeu
onttrokken is.
De ballon heeft nu oen zeer beduidende hoogte
bereikt, doch de reizigers hebben van het stijgen
niets gemorkt; zij zijn alloen vorrukt van het won-
dorschoone beeld, 't welk het onder hou uitgesproide
landschap aanbood. Het is oen afwisselend schouw
spel, en dat wel te meer, naarmate de ballon sneller
door dou luchtstroom bij het opstijgen zijwaarts
gevoerd wordt. Ook van deze zijwaartscho beweging
wordt mon niets gewaar; do wind kau den ballon
met groote snolheid per uur volo mijlen wijd weg
dragen en in den gondel kan men een veortjo of
een vlokje wol op de vlakke haud leggen ze zullen
rustig blijven liggen, want de ballon met het lucht-
schocpje heeft dezelfde snolheid als do wind on
vindt nergens tegenstand. Slechts dan voelt men
dou wind wanneer do ballon verhinderd wordt voort
i» Uit welk land zijt gij, Senor Pépé-Pépé vroeg
ik hem.
Uit Macao, Uwe Edelheid
wik zou u eer voor een inwoner van Peking hebben
gehouden.
Het citroengeel gelaat van Pépé-Pépé werd groen
achtig. Dat was waarschijnlijk zoo zijne manier van
kleuren.
Dat is een lasterlijke aantijging,riep hij met een
ontroerde stem, uitgestrooid door lieden die me bena
derden willen. Men geeft zelfs voor, dat ik mijn vrouw
en mijn schoonvader vermoord heb, en dat ik, veroordeeld
om den buik te worden opengesneden, er in geslaagd
ben te ontsnappen, daags voor mijne strafoefening.*
Ik moet hierbij voegen, dat ik later de ware ge
schiedenis van Pépé-Pépé vernam. Zij geleek als twee
droppelen water op den laster waarover hij zich be
klaagde, of 't moest wezen dat er bij de moorden
ook een was op zijn schoonbroeder. Pépé-Pépé was,
toen hij op die manier met zijne familie een beetje had
afgerekend, er in geslaagd den geduchten muur over
te trekken en zich in te schepen op een Engelsch
schip, dat hem naar Mazatlan bracht. Overigens wat
er de reizigers ook van zeggen mogen, ik zag in 't
vervolg te Mazatlan verscheidene Chineezen, die wel
degelijk uit de binnenlanden van het Hemclschc rijk
kwamen.
Welnu,* zeidc hij tot mij, «waartoe besluit Uwe
Edelheid?*
»Tot mij te laten scheren, licht gij een scheer
mes bij u?«
oilier zijn ze,« antwoordde hij, terwijl hij uit een
schede, die aan zijn gordel hing, twee oude lemmetten
haalde, half dolken, half messen,
o Wat is dat?* vroeg ik hem.
«Wel, dat zijn mijne scheermessen!*
oZoo! zijn dat uwe scheermessen! Wees dan zoo
goed niet aan mijn kin te rakenknip mij alleen
maar het haar.*
Pépé-Pépé sloeg mij dadelijk een vuil servet om
den hals, vervolgens nam hij een verroeste schaar en
begon mijn haar te maaien in 't wilde, met een onge
looflijke woede. Dio verwenschte Chinees had zeker,
buiten en behalve zijne familiegevalletjes, het martelen
van verscheidene zendelingen op zijn geweten, 't Eind
van het lied was, dat toen ik uit zijn handen kwam,
ik er afschuwelijk uitzag.
o'tls vier realen (f 1.25) die Uwe Edelheid mij
schuldig is,zcide hij. En nu, wilt gij mij dadelijk
uw middageten bestellen, want ik heb nog een klant,
dien ik aderlaten moet, in do stad.*
Ilcbt gij nooit iemand gedood, dien gij ccnc ader
lating doen wildot, Pépé-Pépé?*
OhUwe Edelheid... dat wil zeggen, ja toch,
een enkele maal. Maar ik kon 't niet helpen, zoo
als u wel denkon kunt. Ik had dien dag een ge
weldige hoofdpijn.
»En zeg me eens, hoe komt het dat gij klanten
hebt in uwe drie takken van nijverheid?*
«Dat is doodeenvoudig, Uwe Edelheid, ik ben dc
cenige te Mazatlan, die ze uitoefent.*
»0 zoo, heel goed, dat maakt een verschil. Daar,
hier zijn uwe vier realen; breng mij schielijk ctcnl*
to gaan, doch nooit wanneer hij geheel vrijgelaten
is. Men behoeft daarom in den ballon voor kou
vatton door trek nimmer hang to zijn en zij
schijnbare onbeweeglijkheid heeft ook dit gevolg,
dat zelfs zoor tot bezwijming geneigde personen
daarvan nooit last hebben.
Hoe hooger do ballon stijgt, dos te minder dui
delijk wordt natuurlijk voor den reiziger het onder
hem voortgobrachte geluid; de lucht plant het ge
luid veel klaarder voort van beneden naar hoven,
dan omgekeerd. Dikwijls hoort men in do hoogte
muziek, hondengeblaf, gezang of gejuich van vroolijko
lieden, zonder dat van dozen iets mot de oogou
kan waargenomen worden. Daalt de ballon om te
landen, dan ijlt het volk toe om oen hand te helpen
en de roizigers verstaan dc roepende menigte veel
vroeger en duidelijker, dau deze hen verstaan. Mon
heeft eons getracht eon telophouischo verbinding
te maken tnsschen do reizigers in oen hallou-captief
(oen ballon met oen kabel aan do aarde verbonden)
en do bouodouhlijvenden. Bij verkenningen iu
oorlogstijd kou znlk ecu verbinding groot nut heb
ben, doch de uitkomst was oubovredigoud. De te-
lephoon werkte wol goed naar hoven, doch gaf
beueden onverstaanbare geluiden.
Bij stille wind hoort men in do hoogte het ge-
ruisch op do aardoppervlakte alsof er een hevige
wind waait. Is mon eenmaal in de hoogero lucht
lagen gekomen, waar 't oor de hovvogiug op aarde
niet meer kau vernomen, het oog heneden niets
moer zien kau, dan hoorscht rondom do diepsto
stilte, die 't gemoed ernstig stemt. Do oneiudigo
woroldrnimte ligt open voor des reizigers blik en
deze ondervindt hoe klein de aarde met al haar
vreugde en loed, hoe nietig de mensch, hoe onbe
duidend al datgene is, wat wij menschelijko groot
heid noemen.
Toch vindt men op deze hoogte, waar nimmer
oenig aardsch geluid gehoord wordt, soms schepse
len verdwaald, die hoewel door de natuur de ge
schiktheid tot vliegen verkregen licbbondo, zich
echter niet licht vrijwillig hooger dau een gewonen
boom zullen verheffen. Daar boven, waar men slechts
een of anderen roofvogel zon verwachten te zien,
die met zijn geweldige vleugels de luchtzco door
kruist, daar zoekt menigmaal een verdwaalde kleine
vlinder op don ballon ecu rustplaats. Op 10 Juni
1867 werd do ballon, waarmee Camillo Flammasion
te Fontaiuebleau 's morgens vroeg opgestegen was
om metoreologiscbe waarnemingen hij zonsopgang
te doen, op een hoogte van duizend meters van een
gausche schaar koolwitjes (Piercis braosicae) omgeven.
«Wat verlangt Uwe Edelheid?*
•"«Dat gij mij niet vergiftigt, onder voorwendsel van
schele hoofdpijn; dc rest kan me niet schelen.*
«Ik zal u dan drie schotels opdissehen: visch,
wild e.n zwaluwnestjes.*
«Kijk, waarachtig, dat is een idéc. Ik zal dc twee
andere schotels opeten en bekijken de zwaluwnestjes
't is al lang dat ik er van hoor spreken en dat ik
ze verlang te zien. Komaan, haast u. Ik ben van twee
uur in den morgen af nuchter.*
Een uur later was dc nijvere Pépé-Pépé weerom
en haalde met een plechtig dralen, uit een oud tafel
laken, zoodanig met bloed bevlekt dat het zekerlijk
wel gediend had om al de baarden van de heele stad
af tc vegen, den beruchlen, zoo ongeduldig verwachten
maaltijd tc voorschijn.
«Ziellier wat niet falen kan Uwe Edelheid tevreden
te stellen,* zeidc hij tot mij met een voorkomen van
zelfvoldoening, terwijl hij zijne schalen op een kreupele
tafel neerzette.
«Waar zijn de zwaluwnestjosvroeg ik.
«Laat Uwe Edelheid dc moeite nemen liet tc zien.
Ilun goed uiterlijk en hun heerlijke geur zullen ze u
doen kennen.
Ik lichtte terstond do deksels opmaar ik beken
liet hier tot mijne schaamte, liet was me onmogelijk
tegenover drie ragouts, die een en dezelfde lucht uit
wasemden, en ook eene en dezelfde kleur afgaven,
namelijk die van schoensmeer van den man uit dc
Stoofsteeg, te raden wat dc Chincesche kost was.
«Komaan, geen fratsen, antwoord dadelijk; waar
zijn dc zwaluwnestjes?* riep ik ongeduldig opnieuw uit.
«Mijn v.oord, Uwe Edelheid, nu dat alles gereed
gemaakt is, zou ik 't u niet meer weten te zeggen
die saus doet alles ontaarden, 't Is drie piasters die
UEd. mij schuldig is.
Hoo kwamen, cn dat wel zoo vroog, dezo zwakke
kapelletjes zóó hoog 'l Daar is maar ééne vorklaring
voor zo waren daags te voren door oen opstijgenden
luchtstroom meegovoerd.
Wanneer mon van benodon do wolken beschouwt,
ontwaart men dikwijls dat de ecno laag zich in oon
richting howoegt tegengesteld aan die eenor andere
laag. Zoo kau ook het ongewapend oog zich over-
tnigen van hot bestaan van verschillende lucht-
stroomingen. Passeert de ballon de grens dier stroo-
rningon, dan wendt hij zich hij den ovorgaug van
do eene in do andere. Op dit oogeuhlik gevoelt do
reiziger do beweging der lucht oen oogeuhlik, waar
van hij andors niets merkt. Bij zoor ras stijgen of
vallon echtor gevoelt men ook eenigon trok, maar
in veel geringer mate dan zij mccuen, die nog
nimmer een luchtreis meegemaakt hebben. Do snel
heid van 't stijgen of dalen laat zich volstrekt niet
door 't gevoel bepalen, doch is slechts door waar
neming van deu barometer vast te stellen. Do ballon
valt b.v. schijubaar mot oouo geringe snelheid
werpt de reiziger dan echtor eeu handvol papier
snippers do lucht iu, dan worden dezo ongoloofelijk
snel in de hoogte gedreven.
Men bemerkt daaruit hoezeer mon zich ton op
zichte dor valsnolhoid vergissen kan. En dau ver
gist men zich ook, wanneer men meent dat do
snippers omhoog gedreven zijn; die zijn bijna op
dezelfde hoogte gebleven, ondorwijl do ballon
vorbazond snel daalde. Dat is hetzelfde gezichts
bedrog als in dou trein, diou een andere voorbijsuolt.
Men doorkruist een wolkonlaag. Bestaat dezo nit
stapel- of wol nit regenwolken, zoo krijgt men
dezelfdo gewaarwording alsof men in storkon nevel
of in motregen zich bevindt. Aau de andore zijde
der laag kan do lucht heldor en klaar zijn, ofschoon
het beneden misschion regent. Is dit wezenlijk hot.
goval, dan wordt in dit moment, van den lucht
reiziger de grootste opniorkzaamhoid gevraagd. Iu
de wolkou n. 1. heeft zich hot gas iu don luchtbal
aanmerkelijk afgekoeld, aan do andere zijde ochtor
waar de zon hom beschijnt on verwarmt, zot zich hot
gas sterk uit, de ballon wordt strak gespannen en
loopt gevaar te scheuren, indien men niet intijds
voor ontsnapping zorgt. Die verwarming ou uitzet
ting des hallons bevordert tevens zeer de opstijging
on drijft hem spoedig naar hooger strekon.
Iu en hoven do wolken wachten don lnchtschip-
per vele hoogst interessante luchtverschijnselen.
Dikwijls geeft oen lichte wolkenlaag die door
de zon hoschonen wordt en waarboven men zweeft, dou
iudruk van oen golvondo zee, welker water als louter
«Ziedaar, ongeluksvogel, daar zijn uwe drie piasters,*
riep ik woedend. «En nu als die afschuwelijke kerel
ooit weer een voet over mijn drempel zet,voegde ik
er bij, terwijl ik me tot mijn bediende wendde en
hem den neus van den Chinees aanduidde, die van
schrik van sepia tot gamboche overging, «doe mij dan
't plcizier hem uw sabel door zijn lijf tc steken.*
Tabaco, zichtbaar gevleid door deze toekomstige
zending, fronste zijne wenkbrauwen op zulk een ont
zagwekkende manier, dat de heer Pépé-Pépé zijn
biczen pakte, zonder cr een woord bij te voegen,
maar terwijl hij krachtig dc drie piasters aan zijn hart
drukte, die ik hem gegeven had.
Ik moet wel ergen honger hebben gehad om dat
dinertje binnen te werken, cn toch kreeg ik het
gedaan.
Na die heldendaad te hebben verricht, nam ik mijn
zarapé en ik ging uit, maar eerst nadat ik mijn trouwen
Tabaco gewaarschuwd had, dat hij zijn tijd besteden
kon zooals hij goed zou vinden tot aan den anderen
dag 's morgens. Deze kennisgeving verzekerde mij tcn-
zijnentwege eene
gehoorzaamheid
van
nunstc van
twaalf uren.
Ik werd,
voorbijging, verscheidene cargadoors gewaar, die bezig
waren de laatste halen
toen ik het paleis van den heer King
van een nv
halen. Sinds ik lot huisheer den beroemden Hamircz,
hun opperhoofd, had, waren de cargadoors zeer belang
wekkende personaadjes iu mijne oogen geworden, ook
liet ik niet na te blijven staan om d zen te beschouwen.
Ik was daarenboven niet rouwig om door mijzelven
die brave lui te leeren kennen met wien ik over weinige
uren op een smokkelaarstocht uit moest. Hel staaltje
dat ik voor oogen had kwam mij voldoende voor om
liet geheele gilde te beoordeclen, want zij geleken
allen op elkaar. (Wordt vervolgd.)
3S"
partij goederen in te
O"