No. 217.
Zaterdag 27 October.
1883
Een vreemde lekkernij.
FEUILLETON.
UitgeverL. J. VEERMAN Ileusden.
VOOR
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG
Abonnementsprijs: per 3 maanden f
verhooging.
en ZATERDAG.
L.Eranco per post zonder prijs-
Advertentiën 16 regels GO ct. Elke regel meer 10 ct. Groote lettejp naar plaatsruiml
Advertentiën worden ingewacht tot Maandag- en Donderdagavond 10 uur. Ingezondi
stukken tot Maandag- en Donderdagavond 8 uur.
Binnenlaudsche ADVERT E N TIEN
waarvan de plaatsing driemaal wordt opgegeven
worden slechts tweemaal in rekening gebracht. Dij
toezending gelieve men vooral duidelijk den naam
van den Uitgever op het adres te stellen.
Wie kent niet of wie heeft althans niet
gehoord van het arsenicum, in de wandeling
gewoonlijk rattenkruid geheeten P Dezer da
gen nog is een ontzettende misdaad, in En
geland door eon vrouw bedreven, op ieders
lippen, een misdaad van arsenicumvergifti
ging. Er zijn tijden geweest waarin het ver
giftigen van menschen tot een schrikba
rende hoogte geklommen was. Erankrijk kan
daarvan meepraten. In die tijden vierde het
arsenicum haar hoogfeest. Gelukkig zijn
thans de menschen minder liefdeloos en
heeft de wetenschap de middelen aangewe
zen waardoor dergelijke vergiftiging kan ge
constateerd worden. Toch geschieden er af
en toe nog wel ongelukken mede. Arseni
cum ril. is een zeer moeilijk te ontberen
bestanddeel van kleurstoffen, vandaar dat
somtijds kinderen sterven door geklourd
speelgoed of suikerwerk in den mond te
houden en personen een kwijnend leven
lijden, door vergiftiging van arsenicum, welk
in bedgordijnen of behangsel aanwezig is.
Arsenicum is een delfstofhet heeft in den
vorm waarin het ter verdelging van onge
dierte of tot wassching van schapen gebezigd
wordt, een grauwwitte kleur, is reukeloos
en hoeft bijna geen smaak. Lang op de tong
gelegd verwekt het echter oen bitteren, wran
gen smaak die later in zoet overgaat. Men
behoeft slechts weinig er van te gebruiken
om buiten staat gesteld te worden het na
te vertellen.
Doch 't is niet over arsenicum als ver
gif maar als lekkernij, waaromtrent we 't
een en ander meededen willen.
Hoe ongeloofelijk het schijnen moge, 't is
buiten allen twijfel dat er tal van personen
zijn, die dagelijks arsenicum gebruiken en
er zeer wel bij varen, ja, die ze juist met hot
oog op lichamelijke welvaart nuttigen.
Het land waar 't arsenicumgobruik hot
meest verbreid is, is Stiermarken. De Stier-
marksche boor draagt arsenicum in zijn zak,
gelijk wij sigaren of tabak. Op zijn 18de
jaar begint hij ze te gebruiken en men vindt
er ouden van dagen genoeg onder om hot
bewijs te hebben, dat men vergif innomende
toch oud kan wordon. Evenwel moet hij,
eens er mee aangevangen, er mede voort
gaan vermindert hij zijn dagelijkscho por
tie of houdt er geheel mede op, dan doen
zich verschrikkelijke verschijnsolen voor. Het
oog eerst glanzend, wordt onzeker en glas
achtig, de ledematen beginnen te beven, de
beenen vermogen het lichaam nauwelijks te
torschen, de huid wordt droog en ruw en
een onbedwingbare dorst kwelt den lijder
alsof hij in een hevigen koorts ligt.
Het gebruik van arsenicum geeft het
lichaam kracht, de longen worden sterker,
de aangezichtskleur frisscher, 't bloed, door
't vergif verdund, vloeit sneller door de ade
ren en de zwaarte neemt aanmerkelijk toe.
Daar 't innemen van dit gevaarlijke goedje
ten doel heeft krachtig en flink to worden,
is 't zeer algemeen verbreid in do bergstre
ken onder de klassen van werklui, die licha
melijke kracht zeer noodig hebben.
Men begrijpt lichtelijk dat het lichaam
zich slechts uiterst langzaam aan 't gebruik
van dit vergif went, zoodat in don aanvang
de in te nemen hoeveelheid zoer klein, niet
grooter dan een gerstokorrel zijn mag tot
zo den omvang van een erwt of ook wol van
een boon verkrijgt. Bovendien worden bij 't
gebruik bijzondere regelen in acht genomen,
b. v. komt de tijd van innemen in aanmer
king; soms goschiedt dit oens of tweemaal
per weok, soms dagelijksook heeft men op
het voedsel te lettonna het gebruik van
arsenicum dient men b. v. een tijdlang het
drinken te mijden. Er zijn ook arsenicum-
gebruikers, die zich ten tijdo van volle maan
van vergif onthouden, daarna weer met
kleine hoeveelheden beginnen en in den tijd
van onthouding aloë innemen.
Ook Parijs hoeft zijn arsenicumeters. Do
Parijsche dames, voor wie een schoon lichaam
broodnoodig is, wenden arscnichoudende z.
g. schoonhoidspillen aan, om or goed govuld
uit te zien en haar tint die doorzichtige fijn
heid te geven, die men zegt dat dames bij
zonder interessant maakt. De moesten weten
niet dat ze daardoor veroordeeld zijn het ver
gif te blijven gebruiken. Houden ze er mee
op, dan gaan ze een ellendig leven te gemoet
of sterven. De betreurenswaardige slacht
offers der IJdelheid werpen zich wanneer ze
gowaar worden dat 't lichaam vermagort en
de huid groezelig wordt, maar spoedig weor
in do armen van don arsenicumduivel.
Do werking van 't vergif op 't lichaam
der dieren komt overeen mot die op d
der menschen. Het bevordert de circulat
van het blood, geeft krachten, maakt h
lichaam vleeziger en 't voorkomen flinke
doch kan ook den elood veroorzaken, wa
neer men het niet in langzaam toenemene
hoeveelheden toedient. Konijnen kunne
betrekkelijk zoer veel arsenicum nuttigo
de ogcl ondervindt or volstrokt geen n
deel van, hot varkon on het schaap hobb<
er woinig letsel van, doch katton on ho
den sterven reeds van een gram, vooi
wanneer hot vergif in vlooibaren toesta)
gegeven wordt.
Een vorrassond woldadig govolg hoeft h
arsenicumgobruik voor paarden, zoodat mi
in volo streken een geringe dosis ondor h
voeder mengt, niot zeidén mot hot bodri
gelijke oogmork de gezonken levenskrac
op te wokkon en don kooper om don tu
te leiden.
Do proeven, welke men mot paard
genomen hoeft, lieten doorgaans niots
wenschon over. Zoo b. v. gaf men oen ou
mager dier, dat ook bij de boste voedi
mager bloof, oen gansch jaar driemi
'8 woeks vijf gram arsenicum, zonder c
de geringste nadeoligo invloed te bospeur
was. Intogondool word hot reeds na o
paar wekon zichtbaar vollor en merkbn
sterker; toen men echter mot de toed
ning" van 't vergif ophield, verloor het z
eetlust en zijn haren cn was niet moor
redden, ook niet toon mon hot woej^
gewone dosis arsenicum toodionde.
Iedor paard, 't welk mon arsenioum voe
verkrijgt binnen korton tijd oon veel fl
13)
Enteren!* riep terstond Ramirez niet al de kracht
zijner longen.
Onze twintig sjouwerlui, stoutmoedig geworden door
de mindere getalsterkte van de kommiezen, en gee-
lectriscerd door het voorbeeld van hunnen Capataz,
stortten zich dermate allen tegelijk in de boot van
de kustwachters, dat zij haar bijna deden kantelen.
Vuurriep dezelfde stem, die ik ook reeds had
hooren praaien, en die volgens het zeggen van Ramirez
aan den havenmeester Baranda toebehoorde.
Dit moorddadig bevel verkreeg gelukkigerwijze zelfs
geen begin van uitvoering, om de uitmuntende reden,
dat de dragers der geweren reeds hunne wapenen
weggeworpen hadden voordat het werd gegeven.
In de vrees dat soms een ongeluk uit onhandigheid
voortkomend deze ontmoeting bloedig kon maken, juist
op 't oogenblik dat zij naar mijn wensch een geheel
vreedzaam karakter aannam, zette ik mijn pistolen in
de rust. De heer King, alleen met mij in de sloep
gebleven, volgde mijn voorbeeld.
Hoe zal dat alles ailoopen?« vroeg ik.
Maar 't komt mij voor, dat het heelemaal afge-
loopen is,« antwoordde hij mij. »De wet heeft in
Mexico veeleer ontzag voor het geweld, dan dat het
geweld de wet ontziet. Maar hoor eens wat onze
Capataz zegt.
Dé Capafoz overlaadde de tolbeambten' met verwijten.
En nuf« voegde hij er bij, terwijl -hij. zijne toe-
spraak eindigde, «stemmen wij erin "toif u^in vrede
te laten trekken. Laat deze les niet Voor 'u- verloren
gaan en laat de edelmoedigheid, die wij ten uwen
opzichte betoond hebben, wij die de beschermers van
den handel zijn, u aansporen, gij die er de dwingelan
den van zijt, om tot uw plicht terug te keeren.
De Capataz ging na deze schoone toepassing weer
zitten.
Op 't zelfde oogenblik, dat onze roeiers hun eersten
roeislag gaven, kwam een man, die uit de boot van
de tolwacht sprong, in onze sloep neêrploffen, die hij
onder zijn gewicht kraken deed.
De edele heer Baranda!" riep oogcnblikkehjk de
Capataz.
Hij zelf!« antwoordde de havenmeester, »Zeg
eens, buen muchaco, verbeeldt ge u soms dat
ik u maar zoo zal laten Heengaan. Dat hebt gij mis.
Ik wil volstrekt weten wie deze Hoeren zijn en de
som in zilver kennen die zich hier bevindt,voegde
hij er bij, terwijl hij op ons, den heer King en mij,
wees, en vervolgens niet den voet op de zilverbaren
trapte die den bodem van onze walvischsloep vulden.
De heer King werd hij 't hooren dezer woorden
zoo bleek als een doek.
Als hij me herkent, ben ik een bedorven man,«
zeide hij tot mij met gedempte stem; «als ik hem
door de hersens schiet, dan zal dat een werkelijk
schandaal geven; en aangezien men ongelukkigerwijze
nog geen havenmeester vermoord heelt, zou ik mij
op geen antecedenten kunnen beroepen en men zou
mij doodschieten. Ik weet niet 'meer welke partij te
kiezen.
De vreeselijke toestand, waarin de heer King zich
bevond, werd weldra nog ernstiger, toen de haven
meester vastbesloten op hem afkwam. Een stap verder
eri de koopman was verloren. i
liet schijnt dat de Capataz het gevaar inzag., want
terstond het roer loslatende, wierp hij zich tusschen
den heer King cn den havenmeester.
Scnor Baranda,zeide hij tot den laatste, «ik
acht u zeer hoog, maar plicht gaat boven al. Ik heb
beloofd dat ik dit geld zou doen scheep gaan, en
niemand ter wereld zal mij kunnen verhinderen woord
te. houden. Geloof mij, de eenigc verstandige partij
die gij zoudt kunnen kiezen, is die van een spoedigen
terugtocht. Ik zeg 't 11 nu in der minne!"
De Mexicanen gelijken in één opzicht naar de helden
van Homerus, dat ze veel piaten alvorens tc handelen.
Dezen keer was het echter het tegendeel wat geher de,
want toen de havenmeester Hamirez wilde terug-
stooten om door te gaan, nam deze hem in ie
armen en smeet hem plompverloren in zee, zonder
een woord te spreken.
Een plotseling «Que viva el Capatazdoor onze
twintig sjouwerlui geslaakt, begroette deze heldendaad
en overstemde het geluid, door den val vei oorzaakt.
Help, help, Besquardo!" 1) riep daarop een jam
merlijke stem.
't Was die van den edelen heer Baranda, die weer
boven water gekomen was.
Dit beroep van hun opperhoofd ging niet verloren
voor de kómmiezen ik zeg 't ging niet verloren, in
dien zin dat ze het hoorden, want wij zagen dat ze
dadelijk hunne riemen in 't water staken en al wat
zij maar konden naar den kant van het Creston toe
haalden.
En wij naar de koi vetriep de Capataz te
gelijker tijd.
1) Besquardo: het korps gewapende kustwachters.
Deze dubbele vlucht van zijne vrienden en zi
vijanden bracht den armen havenmeester in een tr
rigQU toestand. Twee kansen bleven, hem over
van.ute verdrinken alvorens (foor de haaien'te wore
opgegeten, of wel levend verscheurd te worden alvon
te verdrinken.
Men zal zonder moeite begrijpen, dat de edele hi
Baranda tegenover zulk een dilemma voor een oogt
blik zijn waardigheid van havenmeester vergat.
Buen muchaco,riep hij uit met een stem, wa:
van de trillende galm geheel een welluidend gebed
sloot: verlaat mij niet, in 's hemels naam!*
Komaan, laat iemand ïmj aan 't roer vervangei
/.ei Ramirez. »De edele Heer Baranda beroept zich
mij, en ik moet hem ter hulpc Urnen.*
Zich bu gend over den rand van de walvischsloi
stak daarop de Capataz aan zijn ex-vijand de hand to
met dien verstande' dat, op 't oogenblik waarin de 1
venmoester de behulpzame hand wilde aanvatten,
hand hem bij de haren vastgreep en in zee dompel
Boei met alle macht, vrienden,* zei de kapite
in een kwartier znllen wij er z:jn.«
Dit bevel, met kracht en juistheid uitgevoerd d(
onze acht roeiers, gaf zulk eene vaart aan onze sloi
dat hare snelheid niet vertraagd werd, al hoewel
een havenmeester meer mee te slepen had.
Maar, Ramirez,zei King na eenige seconden zv
gens, gij zult den edelen Heer Baranda laten v
drinken.
Och watantwoordde de Capataz, zoo iets v
drinkt nooitoverigens, zie eens hoe bedaard hij
t moment is, hij doet geen mond meer open.
Dat wil ik wel gelooven. Gij houdt hem oni
water.
O! dat maakt niemendal uit, als hij de sterk;
maar was, dan zou hij toch wel weten te schreeuwer
