No. 273.
Woensdag 14 Mei.
1884.
FEUILLETON.
VOOR
Uitgever: T.. J. YU.F.TtMAN Uousden.
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.Franco per post
zonder
verbooging.
pnjs-
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Maandag- en Donderdagavond 10 uur. Ingezonden
stukken tot Maandag- en Donderdagavond 8 uur.
Binnenlandsche ADVE R T E N TI E N
waarvan de plaatsing driemaal wordt opgegeven
worden slechts tweemaal in rekening gebracht. Bij
toezending gelieve men vooral duidelijk den naam
van den Uitgever op liet adres te stellen.
Met tal van bladen hebben we verleden
jaar een woordje gewijd aan de afmaking
op groote schaal bij gelegenheid van de
examens voor hoofdonderwijzer. We veron
derstelden toen dat die druk van boven
eenigszins den drang van beneden moest
onzijdig makenm. a. w. nu op zooveel wij
zen en met kunstmatige middelen de aan
kweek van onderwijzers bevorderd wordt,
diende de stap om op den hoogsten sport
der ladder te komen staan den jongelieden
ze mogen dien op 20-jarigen leeftijd al
wageri niet al te gemakkelijk gemaakt
te worden.
't Zal nog een kleine wijle tijds duren en
al wederom zullen uit alle hoeken des lands
klachten rijzen, nu over den oogst van 't
jonge gewas. De examens zijn hier en daar
nog op gang, maar de uitslag is
beneden 't middelmatige, we schatten de
opbrengst op iets minder dan 50 ten honderd.
Twintig, dertig jaren geleden, toen de
jonge onderwijzer den heelen dag voor een
klasse stond en na schooltijd op eigen wie
ken moest rondfladderen in de wetenschap
60111)0BALDWIN.
NOVELLE VAN RUDOLF LI ND AU.
24)
Baldwin sprong met voortreffelijk gehuichelde ont
steltenis van zijn stoel op, om den Jobsbode te volgen.
Hij richtte verscheidene vragen tot hem, gelijk hij
gedaan zou hebben wanneer hem van het geheele
voorval niets bekend ware geweest en kwam, na bals
over kop eenige straten te zijn doorgerend, ademloos
voor het Hötel-Forbes aan. De deur van het huis
stond wijd open, maar twee politie-agenten hielden er
de wacht bij. De beide aangekomenen legitimeerden
zich en kwamen, zonder verder tegengehouden te
worden, in de slaapkamer vau den overledene. Daar,
op het bed, lag het half ontkleede lijk. Dicht er bij
stonden drie personen, die Baldwin uit een paar woor
den als een dokter, een commissaris van politie en
diens assistent leerde kennen. De ambtenaar, op
wiens verzoek Baldwin als een vriend van den over
ledene herwaarts ontboden was, verhaalde dezen wat
hem tot dusver aangaande het ongeval bekend gewor
den was. Twee heeren waren ongeveer drie kwar
en hij 't als een groot geluk beschouwen
mocht, wanneer althans één persoon zich
zijner ontfermde, was de uitkomst der exa
mens minder ongunstig dan thans.
En dat na al de Rijksnormaalscholen,
waarmee het land als bezaaid is Na de op
richting van model-kweekscholen, die met
de eersten schatten van geld aan 't land
kosten
Hier zal een oningewijde wellicht de op
merking wagen dat de ongunstige uitslag
dan zeker in de eerste plaats op rekening
komt van degenen, die buiten deze veilige
toevluchtsoorden hun weg trachten te vinden.
Dat is echter zoo niet. Er worden voor
eigen rekening op onderwijsgebied weinig
zaken meer gedaan. Nu het Rijk de jonge
lieden bij de hand neemt en leidt op den
zekeren weg - wie zal nu nog zoo dwaas
zijn langs bijwegen te dolen
Die zekere weg is echter nog lang zoo
zeker niet. De kweekscholen,b.v. die te Haar
lem,hebben dezen keer meer dan één kweeke-
ling teruggezonden gekregen en van de Nor
maalscholen zijn er zeer velen ^/gedropen,"
die met volle toestemming van 't personeel
der leeraren naar 't examen getogen waren.
Dat is een bedroevend feit, primo voor
ons onderwijs, dat maar niet geheel inge
richt kan worden op de schaal welke de
wet voorschrijft, secundo voor de kinderen
der burgerlui, die aanleg genoeg bezitten
ora zich tot het onderwijzers-examen te be
kwamen en tertio is het bedroevend
omdat er toch zooveel geld aan besteed wordt!
tier geleden, vergezeld van een sergeant de ville, bij
hem gekomen, om te berichten, dat zij op de kade,
tusschen de Pont de l'Alma en de Pont des Invali
des, een lijk gevonden hadden. De identiteit er van
was dadelijk geconstateerd geworden, daar de onge
lukkige een portefeuille bij zich had, die, behalve eeu
niet onaanzienlijke som gelds, zijn naam en zijn adres
bevatte. De commissaris van politie wenschte nu te
weten, of de heer Baldwin, die door den knecht als
een intiemen vriend van den overledene was aange
wezen, wellicht de een of andere inlichting betreffende
het treurige voorval zou kunnen geven.
Neen, Baldwin wist er niets van.
«Wanneer hebt gij den heer Forbes voor de laatste
maal gezien vroeg de commissaris.
«Een paar uur geleden,antwoordde Baldwin.
«Toen ik omstreeks negen uur naar huis ging, ont
moette ik hem in de nabijheid mijner woning, waar
hij mij had willen bezoeken.
«Wat zeide hij u toen?«
«Hij sprak mij niet aan. Hij herkende mij in de
duisternis niet en liep mij haastig voorbij. Ik had
hem in den loop van den dag nog gesprokennu had
ik hem niets bijzonders te zeggen en ik hield hem
niet staande.
«Beeft hij aan uw knecht een boodschap voor u
achtergelaten
«Neen, want dan zou men mij dat in elk geval
toch wel gezegd hebben.
We hebben twee dagen besteed om ons
omtrent de eischen der examen comtnissiën
op de hoogte te stellen, ten einde te on
derzoeken of de slechte resultaten ook aan
haar konden te wijten zijn. We hebben ech
ter geen reden gevonden ze als veeleischend
voor te stellen. Wat we gehoord hebben in
die twee dagen versterkt ons in de meening,
dat de schuld voor een groot deel in de
opleiding ligt.
We willen hier een staaltje meedeelen.
Examinator. Weet ge wat art. 33 der wet
zegt?
Examinandus toont dat art. goed uit het
hoofd te kennen.
Vr. Er wordt daarin gesproken van ge
paste en nuttige kundigheden zijn er ook
onnutte kundigheden?
Antw. Ja, mijnheer.
Vr. Noem er dan eens eene.
Antw. Geschiedenis, b.v.
Vr. Zoo, is de geschiedenis een onnutte
kundigheid en waarom dat?
Antw. Omdat de kinderen er later niets
meer aan hebben.
Vr. En toch schrijft de wet het voorZijn
er ook ongepaste kundigheden?
Geen antwoord.
Vr. Zou er ook kunnen bedoeld zijn
gepast met het oog op de school? Wat
zoudt ge b.v. denken van sterrekunde, is
die gepast voor kinderen Zoo zijn er immers
meer, die wel nuttig, doch niet voor de
school gepast zijn
De examinandus ziet nu zijn tekortkoming
«Met wien heeft bij bij u aan huis gesproken?»
«Met mijne vrouw.
«Wat heeft hij haar gezegd?»
Dat weet ik niet. Mijne vrouw was niet heel
wel toen ik thuiskwam en daardoor vergat ik, naar
Forbes te vragen. Hij was een dagelijksche gast
ten onzent. Zijn bezoek was niets buitengewoons.»
liet onderhoud begon den vorm van een verhoor
aan te nemen. Baldwin bemerkte dat zeer goed en
was op zijne hoede. Hij nam zich voor, elke vraag
overeenkomstig de waarheid te beantwoorden en slechts
datgene te verzwijgen, wat buiten hem niemand wist
en niemand weten zou. Hij weêrsprak zich bij geen
zijner verklaringende commissaris was er ver van
af, hem te verdenken en deze besloot eindelijk het
gesprek met de mededeeling dat de heer en mevrouw
Baldwin, benevens de knecht, die Forbes uitgelaten
had, waarschijnlijk in den loop van den volgenden dag
voor den rechter van instructie zouden moeten ver
schijnen. Baldwin antwoordde hierop slechts met een
lichte buiging en wendde zich toen tot den dokter,
om zich door dezen te laten uitleggen, welke handeling
den dood des heeren Forbes tengevolge had gehad.
Hij hoorde de geleerde vertoogen van den esculaap
met de grootste bedaardheid aan; ja, het kostte hem
geen moeite, het lijk met aandacht in oogenschouw
te nemen. Zijn geheele innerlijk bestaan, zijn gansche
ziel was vervuld met die ééne gedachte: door daad,
woord noch blik iets te doen, wat hem zou kunnen
in en bemerkt dat uit het hoofd leeren van
eenig artikel zonder den zin te verstaan, niets
dan ijdel werk is.
We kiezen dit voorbeeld uit vele, omdat
hieruit iedereen die lezen geleerd heeft, kan
oordeelen omtrent de wijze waarop de be
wuste candidaat zich hierin geoefend heeft.
We zouden nog voorbeelden kunnen geven
van jongelui, die niet wisten dat de Eerste
Kamer uit de rijksten des lands gekozen
werden, dat sluizen óók dienden om ons
land voor 't water te vrijwaren, enz. enz.,
maar dat eene zegt genoeg. Op kweek-, zoo
wel als op normaalscholen wordt een massa
geleerdheid opgeschept, maar hare kweeke-
lingen staan niet zelden met den mond vol
tanden, wanneer hun een simpele vraag ge
daan wordt, waarop ieder gezond verstand
een antwoord geven kan.
Neen, aan de examinatoren ligt het niet,
we hebben ons zelfs verwonderd over 't ge
duld dier heeren, doch dat verhindert ons
niet de examens als geheel af te keuren.
De wet schrijft voor mondeling onderzoek
en daaraan wordt zooveel mogelijk maar één
persoon tegelijk onderworpen. Doch nu kan
zich uit den aard der zaak dat onderzoek
slechts tot een zeer klein deel bepalen meest
al slechts een half uur of een kwartier voor
één vak, veel te kort om den kandidaat op
zijn gemak te zetten let wel, dat hij van
't eene vak naar 't andere gesleept wordt
en uit hem te halen wat er in zit. Wan
neer hij goed op gang raakt en zich ingewerkt
heeft in de zaak, die men met hem behan-
verraden. Al het andere was voor het oogenblik bij
zaak. Als hij alleen was, dan zou hij weder over
het gebeurde nadenken. Thans had hij er geen tjjd
toe hij moest voor alle dingen zorgeu om weder,
zonder argwaan te hebben gegeven, uit de tegenwoor
digheid van den koelbloedigeri, opmerkzamen politie
beambte te zijn. Hij gevoelde onduidelijk, dat de
omvang en de beteekenis van zijn daad hem voor het
oogenblik nog ontging, dat hem nog de een of an
dere ramp als het natuurlijk gevolg van die daad 'e
wachten stond, dat het vergoten bloed verzoenii g
zoekt. Al deze en dergelijke gedachten waren neg
onduidelijk, vormloos, in zekeren zin niets meer dan
u ve omtrekken. Zij bestormden hemdoch hij dreef
ze terug. Voor het oogenblik kwam het er slechts
op aan, zijn terugtocht zoo veilig mogelijk te maken.
Terwijl hij er over nadacht, hoe hij dit doel het best
zou kunnen bereiken, hoorde hij den commissaris tot
zijn assistent zeggen, dat twee politie-agenten in huis
moesten blijven, tot dat men de noodige verzegelingen
verricht zou hebben. Daarop wendde de ambtenaar
zit h weder tot Baldwin, om dezen te vragen, of hij
wist waar de overledene zijne contanten placht te be
waren.. Baldwin wees daarop een secretaire aan,
waarin Forbes in vroeger tijd geld en papieren van
bijzondere waarde achter slot hield.
(Wordt vervolgd.)
en en Allena,
LESWAARD
ZWAKKE PUNTEN.
mmumm