No. 273. Woensdag 14 Mei. 1884. FEUILLETON. VOOR Uitgever: T.. J. YU.F.TtMAN Uousden. Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.Franco per post zonder verbooging. pnjs- Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 et. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden ingewacht tot Maandag- en Donderdagavond 10 uur. Ingezonden stukken tot Maandag- en Donderdagavond 8 uur. Binnenlandsche ADVE R T E N TI E N waarvan de plaatsing driemaal wordt opgegeven worden slechts tweemaal in rekening gebracht. Bij toezending gelieve men vooral duidelijk den naam van den Uitgever op liet adres te stellen. Met tal van bladen hebben we verleden jaar een woordje gewijd aan de afmaking op groote schaal bij gelegenheid van de examens voor hoofdonderwijzer. We veron derstelden toen dat die druk van boven eenigszins den drang van beneden moest onzijdig makenm. a. w. nu op zooveel wij zen en met kunstmatige middelen de aan kweek van onderwijzers bevorderd wordt, diende de stap om op den hoogsten sport der ladder te komen staan den jongelieden ze mogen dien op 20-jarigen leeftijd al wageri niet al te gemakkelijk gemaakt te worden. 't Zal nog een kleine wijle tijds duren en al wederom zullen uit alle hoeken des lands klachten rijzen, nu over den oogst van 't jonge gewas. De examens zijn hier en daar nog op gang, maar de uitslag is beneden 't middelmatige, we schatten de opbrengst op iets minder dan 50 ten honderd. Twintig, dertig jaren geleden, toen de jonge onderwijzer den heelen dag voor een klasse stond en na schooltijd op eigen wie ken moest rondfladderen in de wetenschap 60111)0BALDWIN. NOVELLE VAN RUDOLF LI ND AU. 24) Baldwin sprong met voortreffelijk gehuichelde ont steltenis van zijn stoel op, om den Jobsbode te volgen. Hij richtte verscheidene vragen tot hem, gelijk hij gedaan zou hebben wanneer hem van het geheele voorval niets bekend ware geweest en kwam, na bals over kop eenige straten te zijn doorgerend, ademloos voor het Hötel-Forbes aan. De deur van het huis stond wijd open, maar twee politie-agenten hielden er de wacht bij. De beide aangekomenen legitimeerden zich en kwamen, zonder verder tegengehouden te worden, in de slaapkamer vau den overledene. Daar, op het bed, lag het half ontkleede lijk. Dicht er bij stonden drie personen, die Baldwin uit een paar woor den als een dokter, een commissaris van politie en diens assistent leerde kennen. De ambtenaar, op wiens verzoek Baldwin als een vriend van den over ledene herwaarts ontboden was, verhaalde dezen wat hem tot dusver aangaande het ongeval bekend gewor den was. Twee heeren waren ongeveer drie kwar en hij 't als een groot geluk beschouwen mocht, wanneer althans één persoon zich zijner ontfermde, was de uitkomst der exa mens minder ongunstig dan thans. En dat na al de Rijksnormaalscholen, waarmee het land als bezaaid is Na de op richting van model-kweekscholen, die met de eersten schatten van geld aan 't land kosten Hier zal een oningewijde wellicht de op merking wagen dat de ongunstige uitslag dan zeker in de eerste plaats op rekening komt van degenen, die buiten deze veilige toevluchtsoorden hun weg trachten te vinden. Dat is echter zoo niet. Er worden voor eigen rekening op onderwijsgebied weinig zaken meer gedaan. Nu het Rijk de jonge lieden bij de hand neemt en leidt op den zekeren weg - wie zal nu nog zoo dwaas zijn langs bijwegen te dolen Die zekere weg is echter nog lang zoo zeker niet. De kweekscholen,b.v. die te Haar lem,hebben dezen keer meer dan één kweeke- ling teruggezonden gekregen en van de Nor maalscholen zijn er zeer velen ^/gedropen," die met volle toestemming van 't personeel der leeraren naar 't examen getogen waren. Dat is een bedroevend feit, primo voor ons onderwijs, dat maar niet geheel inge richt kan worden op de schaal welke de wet voorschrijft, secundo voor de kinderen der burgerlui, die aanleg genoeg bezitten ora zich tot het onderwijzers-examen te be kwamen en tertio is het bedroevend omdat er toch zooveel geld aan besteed wordt! tier geleden, vergezeld van een sergeant de ville, bij hem gekomen, om te berichten, dat zij op de kade, tusschen de Pont de l'Alma en de Pont des Invali des, een lijk gevonden hadden. De identiteit er van was dadelijk geconstateerd geworden, daar de onge lukkige een portefeuille bij zich had, die, behalve eeu niet onaanzienlijke som gelds, zijn naam en zijn adres bevatte. De commissaris van politie wenschte nu te weten, of de heer Baldwin, die door den knecht als een intiemen vriend van den overledene was aange wezen, wellicht de een of andere inlichting betreffende het treurige voorval zou kunnen geven. Neen, Baldwin wist er niets van. «Wanneer hebt gij den heer Forbes voor de laatste maal gezien vroeg de commissaris. «Een paar uur geleden,antwoordde Baldwin. «Toen ik omstreeks negen uur naar huis ging, ont moette ik hem in de nabijheid mijner woning, waar hij mij had willen bezoeken. «Wat zeide hij u toen?« «Hij sprak mij niet aan. Hij herkende mij in de duisternis niet en liep mij haastig voorbij. Ik had hem in den loop van den dag nog gesprokennu had ik hem niets bijzonders te zeggen en ik hield hem niet staande. «Beeft hij aan uw knecht een boodschap voor u achtergelaten «Neen, want dan zou men mij dat in elk geval toch wel gezegd hebben. We hebben twee dagen besteed om ons omtrent de eischen der examen comtnissiën op de hoogte te stellen, ten einde te on derzoeken of de slechte resultaten ook aan haar konden te wijten zijn. We hebben ech ter geen reden gevonden ze als veeleischend voor te stellen. Wat we gehoord hebben in die twee dagen versterkt ons in de meening, dat de schuld voor een groot deel in de opleiding ligt. We willen hier een staaltje meedeelen. Examinator. Weet ge wat art. 33 der wet zegt? Examinandus toont dat art. goed uit het hoofd te kennen. Vr. Er wordt daarin gesproken van ge paste en nuttige kundigheden zijn er ook onnutte kundigheden? Antw. Ja, mijnheer. Vr. Noem er dan eens eene. Antw. Geschiedenis, b.v. Vr. Zoo, is de geschiedenis een onnutte kundigheid en waarom dat? Antw. Omdat de kinderen er later niets meer aan hebben. Vr. En toch schrijft de wet het voorZijn er ook ongepaste kundigheden? Geen antwoord. Vr. Zou er ook kunnen bedoeld zijn gepast met het oog op de school? Wat zoudt ge b.v. denken van sterrekunde, is die gepast voor kinderen Zoo zijn er immers meer, die wel nuttig, doch niet voor de school gepast zijn De examinandus ziet nu zijn tekortkoming «Met wien heeft bij bij u aan huis gesproken?» «Met mijne vrouw. «Wat heeft hij haar gezegd?» Dat weet ik niet. Mijne vrouw was niet heel wel toen ik thuiskwam en daardoor vergat ik, naar Forbes te vragen. Hij was een dagelijksche gast ten onzent. Zijn bezoek was niets buitengewoons.» liet onderhoud begon den vorm van een verhoor aan te nemen. Baldwin bemerkte dat zeer goed en was op zijne hoede. Hij nam zich voor, elke vraag overeenkomstig de waarheid te beantwoorden en slechts datgene te verzwijgen, wat buiten hem niemand wist en niemand weten zou. Hij weêrsprak zich bij geen zijner verklaringende commissaris was er ver van af, hem te verdenken en deze besloot eindelijk het gesprek met de mededeeling dat de heer en mevrouw Baldwin, benevens de knecht, die Forbes uitgelaten had, waarschijnlijk in den loop van den volgenden dag voor den rechter van instructie zouden moeten ver schijnen. Baldwin antwoordde hierop slechts met een lichte buiging en wendde zich toen tot den dokter, om zich door dezen te laten uitleggen, welke handeling den dood des heeren Forbes tengevolge had gehad. Hij hoorde de geleerde vertoogen van den esculaap met de grootste bedaardheid aan; ja, het kostte hem geen moeite, het lijk met aandacht in oogenschouw te nemen. Zijn geheele innerlijk bestaan, zijn gansche ziel was vervuld met die ééne gedachte: door daad, woord noch blik iets te doen, wat hem zou kunnen in en bemerkt dat uit het hoofd leeren van eenig artikel zonder den zin te verstaan, niets dan ijdel werk is. We kiezen dit voorbeeld uit vele, omdat hieruit iedereen die lezen geleerd heeft, kan oordeelen omtrent de wijze waarop de be wuste candidaat zich hierin geoefend heeft. We zouden nog voorbeelden kunnen geven van jongelui, die niet wisten dat de Eerste Kamer uit de rijksten des lands gekozen werden, dat sluizen óók dienden om ons land voor 't water te vrijwaren, enz. enz., maar dat eene zegt genoeg. Op kweek-, zoo wel als op normaalscholen wordt een massa geleerdheid opgeschept, maar hare kweeke- lingen staan niet zelden met den mond vol tanden, wanneer hun een simpele vraag ge daan wordt, waarop ieder gezond verstand een antwoord geven kan. Neen, aan de examinatoren ligt het niet, we hebben ons zelfs verwonderd over 't ge duld dier heeren, doch dat verhindert ons niet de examens als geheel af te keuren. De wet schrijft voor mondeling onderzoek en daaraan wordt zooveel mogelijk maar één persoon tegelijk onderworpen. Doch nu kan zich uit den aard der zaak dat onderzoek slechts tot een zeer klein deel bepalen meest al slechts een half uur of een kwartier voor één vak, veel te kort om den kandidaat op zijn gemak te zetten let wel, dat hij van 't eene vak naar 't andere gesleept wordt en uit hem te halen wat er in zit. Wan neer hij goed op gang raakt en zich ingewerkt heeft in de zaak, die men met hem behan- verraden. Al het andere was voor het oogenblik bij zaak. Als hij alleen was, dan zou hij weder over het gebeurde nadenken. Thans had hij er geen tjjd toe hij moest voor alle dingen zorgeu om weder, zonder argwaan te hebben gegeven, uit de tegenwoor digheid van den koelbloedigeri, opmerkzamen politie beambte te zijn. Hij gevoelde onduidelijk, dat de omvang en de beteekenis van zijn daad hem voor het oogenblik nog ontging, dat hem nog de een of an dere ramp als het natuurlijk gevolg van die daad 'e wachten stond, dat het vergoten bloed verzoenii g zoekt. Al deze en dergelijke gedachten waren neg onduidelijk, vormloos, in zekeren zin niets meer dan u ve omtrekken. Zij bestormden hemdoch hij dreef ze terug. Voor het oogenblik kwam het er slechts op aan, zijn terugtocht zoo veilig mogelijk te maken. Terwijl hij er over nadacht, hoe hij dit doel het best zou kunnen bereiken, hoorde hij den commissaris tot zijn assistent zeggen, dat twee politie-agenten in huis moesten blijven, tot dat men de noodige verzegelingen verricht zou hebben. Daarop wendde de ambtenaar zit h weder tot Baldwin, om dezen te vragen, of hij wist waar de overledene zijne contanten placht te be waren.. Baldwin wees daarop een secretaire aan, waarin Forbes in vroeger tijd geld en papieren van bijzondere waarde achter slot hield. (Wordt vervolgd.) en en Allena, LESWAARD ZWAKKE PUNTEN. mmumm

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1884 | | pagina 1