No. 383.
Zaterdag 6 Juni.
1885.
FEUILLETON.
Moordvisscherij.
UitgeverL. J. VEERMAN Heusden.
rr
VOOR
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1Franco per post
verhooging.
zonder
pnjs-
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Maandag- en Donderdagavond 10 uur. Ingezonden
stukken tot Maandag- en Donderdagavond 8 uur.
mm
Binnenlandsche A D V E R T E N T IE N
waarvan de plaatsing driemaal wordt opgegeven
worden slechts tweemaal in rekening gebracht. Bij
toezending gelieve men vooral duidelijk den naam
van den Uitgever op het adres te stellen.
Dat hadden de bewoners van het scha
mele Volendam, een zeedorpje, gemeentelijk
tot Edam behoorende, nooit durven den
ken, dat hun naam eenmaal in 't gansche
land zou bekend worden en ten hunnen
believe een eenmaal aangenomen wet tot her
ziening voorgedragen worden.
De Volendamrners zijn afstammelingen
der West-Friezen, een stug, ietwat koppig
rasze zijn als al onze bewoners der vis-
schersdorpen gemoedelijk van aard en mee
gaande zoolang 't hun vergund wordt hun
eigen weg te loopen. Vinden ze echter
daarop eenigen tegenstand die naar hun
wijze van zien strijdig is met aloude ge
woonten, dan zijn zelfs straf en boete niet
in staat hen van verzet tegen te hóu
den. Heel gemoedelijk verklaren ze dan
zich niet te kunnen onderwei pen, ook al
dreigt de wet met gevangenisstraf.
De bewoners onzer visschersplaatsen be
schouwen de zee zoo ongeveer als hun
eigendom, waarop en waarin het hun van
oudsher vergund is te doen naar goedvin
den. De zee levert hun het dagelijksch
brood en doet dat niet gemakkelijkde
dood grijnst hun over de koppen der
schuimende golven van alle kanten tegen.
Geen wonder dat ze dan ook de voordeelen
geheel onverminderd willen blijven genieten
en van eenig ingrijpen der wetgevende
macht liefst verschoond blijven.
Vrij naar RICHARD V 0 S Z.
5)
Intusschen werd de tempel als belegerd door
eene dichte vrouwenschaar. Zij verwachtten al
lerlei verschrikkelijke gebeurtenissenmaar voor
alles wilden zij den dood van de beide Cesana's af
wachten, om bij de eerstvolgende loterij op het ge
tal van hun stervensuur in te zetten. Want het
doodsuur van een mensch wordt in Italië altijd zorg
vuldig onthouden zoowel door bekenden, als door
bloedverwanten en huisgenooten, want de daarmee
overeenkomende nummers behooren tot de allerfor-
tuinlijkste. Hoe voornamer de stervende is, hoe meer
wonderlijks en verschrikkelijks van hem verteld wordt,
hoe benauwder en vreeselijker zijn sterven is geweest,
Toch heeft de wetgever gemeend op zee
een woordje te mogen meespreken. De
Zuiderzee behoort geheel tot het gebied
van ons land en het is niet onverschillig
op welke manier die bevischt wordt. Het
kon immers zijn dat op plaatsen, waar
voortdurend op een moordende wijze te
werk gegaan wordt, de visch langzamerhand
verdween. De specialiteiten zijn het hierover
niet geheel eens, doch in elk geval wordt
do onvolwassen gevangen en gedoode visch
aan de zee ontroofd, niet terwille van onze
tafel, maar van de warmoeziers, die ze bij
wagenvrachten op het land brengen en op
den aldus gemesten grond bloemkool telen.
In de vogelenwereld zijn sprekende gevallen
bekend, van vermijding der oorden, waar
voortdurend jacht gemaakt, werd op de ge
vederde zangers en onze trekvogels kiezen
bij voorkeur bij hun terugkomst die streken
waar ze ongestoord kunnen leven. Zoo zou
het ook in de visschenwereld kunnen toe
gaan er zijn er, en daaronder de wetgever,
die de vrees koesteren dat ten slotte de
Zuiderzee een vischloos water zal worden,
er zijn er ook, en daartoe behooren de
Urkers en Volendammers, die 't tegendeel
beweren en de sedert lang in gebruik
zijnde vischmaterialen in gebruik wenschen
te houden.
De Zuiderzee wordt op twee manieren
bevischt. Het oudste en niet verboden
vischtviig is het schakelnet, het jongere,
thans bij de wet verbodene is de wonder
kuil. Het eerste is een fijn gebreid net van
ruim 200 Meter lengte. De visch zwemt,
doordat het in loodrechten stand drijvende
wordt gehouden en langzaam voortgesleept,
met den kop in de mazen, de draden pak
ken echter de kieuwdeksels en de visch
kan zoomin doorzwemmen als zich terug
trekken. Het komt voornamelijk bij deze
des le meer geluk brengen de cijfers aan. Een sterf
geval in de familie Cesana had van oudslier in Tivoli
voor eene gebeurtenis van gewicht gegoldenen
ditmaal stierven twee leden van deze beroemde familie
tegelijk, waaronder eene naar den eisch vervloekte
sibylle. Bij de volgende trekking moest gansch Tivoli
immers winnen
Hoe langer de nieuwsgierige vrouwen wachten
moesten, des te grooter werd de opwinding. Toen de
nacht aanbrak, en er nog altijd uit het tempelhuis
geen bericht kwam, besloten eenigen der moedigsten,
het sterfhuis binnen te gaan. Zij vonden man en
vrouw reeds gestorven en Sibylle bij het lijk harer
moeder neergezonken. De vrouwen hieven een hevig
tumult aan, uit spijt, dat ze geen tijding van het
overlijden hadden gekregen en de kans op een wisse
fortuin hun alzoo ontsnapt was. Zij stormden op Sibylle
toe, en sommeerden haar, nauwkeurig op de minuut af,
mede te deelen, wanneer hare ouders gestorven waren
en naar waarheid verslag te doen, van ailes, wat
daarbij voorgevallen was. Langzaam rees het meisje
wijze van visschen aan op het zich lang
zaam voortbewegen van het groote net.
Indien toch de vaart te spoedig gaat ten
gevolge van te veel zeil of te harden wind,
dan komt het net in horizontalen stand en de
visch zwemt er onder door in plaats van er
tegen aan. Deze manier van visschen eischt
dus kleine vaartuigen met weinig zeil, z.g. bot
ters, gelijk de visschers bezigen aan den zui
delijken rand der zee, die van Huizen enz.
De Volendammers echter hebben hunne
botters vrij wat zwaarder gebouwd ten einde
zich daarmee in de Noordzee te kunnen
begeven. Doch nu zijn deze scheepjes te
zwaar getuigd om daarmee op de Zuiderzee
zoo langzaam te kunnen visschen met het
sleepnet als voor een goede vangst vereischt
wordt. Daarom hebben ze een veertigtal
jaren geleden den wonderkuil uitgevonden,
een groot net in den vorm van een trechter,
met een opening van 10 meter wijdte en
met zeer kleine mazen gebreid. Daarmee
vangen ze alles, groot en klein en voorzien
aldus niet alleen de magen der panharing
en bokkingliefhebbers, maar ook de tuinen
der bloemkooltelers.
Aangezien nu de Volendammers en Urkers
halstarrig blijven visschen met hun wonder
kuil, de wet alzoo overtreden, straf ont
vangen, deze ondergaan met tien, twintig
tallen gelijk en naafloop daarvan weer met
den wonderkuil in zee steken en alle aard-
sche machten tarten of te wel, in lijdelijk
verzet binnen hunne hutten blijven en klagen
dat de wet hun 't brood uit den mond
neemt, staat onze wetgever voor een moei
lijk vraagstuk. Zij beweren niet anders
te kunnen visschen en hun woordvoerders
weten met cijfers aan te toonen, dat hun
manier van visschen geen nadeel toebrengt
aan den vischvoorraad, terwijl het college
voor de zeevisscherij wel degelijk in een
op, antwoordde geen syllabe, maar wees met een
dreigend gebaar naar de deur. Zij zag er daarbij
zoo wild uit, hare oogen waren zoo strak,
dat de vrouwen een kruis sloegen en ijlings naar
den uitgang terugweken. Achter hen werd de groote
ijzeren grendel er voor geschoven. Nog dienzelfden
avond verbreidde zich door gansch Tivoli als een
loopend vuurtje het gerucht, dat Sibylle Cesana eene
stregawas.
Daar geen der buurvrouwen verscheen, om de beide
lijken zooals men gewoon was, onder het zingen van
klaagliederen in lijnwaad te wikkelen en Sibylle het
verrichten van dezen laatsten liefdedienst ook welaan
niemand zou hebben willen afstaan, maakte zij toe
bereidselen om alleen de dooden-wacht te houden
Zij hulde zich tot dit vrome doel in haar beste
gewaad, stak de gewijde kaarsen aan, plaatste twee
er van aan het hoofd- en twee aan het voeteneinde
harer dooden, overdekte de beide lijken met lijnwaad,
plukte van de rozenstruiken, die, om alle zuilen naar
boven rankend, den tempel tot aan het dak omstren-
uitgewerkte memorie de wonderkuil als
moorddadig voor den visch heeft beschreven.
De regeering heeft proeven doen nemen,
door te laten visschen met dit vischtuig
en het schakelnet door Harderwijkers, Bun-
schoters, Markers en Volendammers, zoodat
9 span met schakels, 2 span met den won
derkuil vischten.
De schakelvisschers hebben in 920 uren
43,966 stuks haring en 4568 stuks spiering
gevangen, per uur dus 48 haringen en 6
spieringen.
De wonderkuilers in 128 uren 361,866
haringen, 389,604 spieringen en 467 k.g. nest
(oneetbaar goed); per uur 2816 h. 3032
sp. en bijna 4 k g. nest.
Men heeft verder bevonden dat op 5 k.g.
met de schakels gevangen 58 haringen en
98 spieringen gaan, terwijl in hetzelfde
gewicht met den wonderkuil gevischt, 597
haringen en 579 spieringen gingen.
De verdiensten waren voor de wonder
kuilers f 72 per week, voor de schakel
visschers 71.
Hieruit ziet iedereen in een oogopslag
hoe moorddadig die z.g. wonderkuil te weik
gaat en hoe 't voordeel van een groote
vangst door onbruikbaarheid van 't gevangene,
geheel te niet gedaan wordt.
Wanneer binnenkort de vertegenwoor
diging geroepen wordt, het geschil tusschen
de wet en de Volendammers te beslechten,
zal deze uitkomst zeer zeker groot gewicht
in de schaal leggen en tenzij bewezen kan
worden, dat het hun totaal onmogelijk is
op andere manier ter vischvangst uit te
trekken, zal men, naar wij meenen, ver
standig handelen door de wet te handhaven
en deze niet ten gerieve van den eersten,
Jen besten tegenstrever te herzien.
gelden, lange bloemtakken af en dekte daarmee, als
met een van zoeten wierook dooi trokken doodkbed,
de beide dooden toe. Daar het inmiddels reeds nacht
geworden was en de stilte van het graf in de donkere
stad heerschte, liet zij de deur wijd open staan en
hurkte op den drempel neer. Voortdurend was het
der eenzame, alsof de beide doode, koude lichamen
weer levend wilden worden, alsof zij achter haar
tredend, haar toe zouden fluisteren«Mijn kind, mijn
arm, verwezen kind!» Door angst overweldigd sprong
zij op, en ijlde door de zuilengangen des tempels,
tot zij op een punt kwam, vanwaar zij, zonder in
het doodenvertrek te kunnen zien, toch het zwakke
schjnsel van het kaarslicht kon waarnemen, dat
door de opene deur op de marmeren vloerplaten viel.
Hier hurkte zij op nieuw neder, het gelaat naar den
afgrond gekeerd en vouwde werktuigelijk de handen.
Maar bidden deed zij niet.
Wordt vervolgd.
IILLI
