No. 463.
Woensdag IT Maart.
Theorie en
FEUILLETON.
UitgeverL. J. VEERMAN neusden.
DE 'DWEEPERS.
VOOR
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.Franco per post zonder prijs-
verhooging.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Maandag- en Donderdagavond 10 uur. Ingezonden
stukken tot Maandag- en Donderdagavond 8 uur.
Nu de scheikunde in de laatste jaren
verbazende vorderingen gemaakt heeft en
deze wetenschap door de wet op 't middel
baar onderwijs gemeen goed geworden is
van een groot deel der natie, kan 't wel
niet anders of ze krijgt ook een woord
mee te spreken in het groote vraagstuk
onzer voeding. Waar men vroeger alleen
pp «den smaak afging of de ervaring raad
pleegde, daar spreekt men nu van de sa
menstelling onzer voedingsmiddelen. Waar
moeder in vroeger tijd met de koffie boter
ham geen bijzonderen haast maakte, om-
dijt uien 's middags erwtensoep met spek
gegeten had en dus voor geruimen tijd
verzadigd was, daar bewijst thans de oud
ste zoon, die in 't vierde jaar van zijn jeug
dig studenten leven is, dat erwten met spek
een bijna volmaakt voedsel is, dat geen
aanvulling in de eerste uren verlangt, daar
erwten 21 proe. eiwit met 60 proc. zet
meel en spek 13 proc. eiwit met 33 proc.
vet bevat. Zoo komen we tot vaste stelsels,
want wanneer we weten wat ons lichaam
dagelijks behoeft en hoeveel daarvan de
verschillende voedingsmiddelen bevatten,
ka>i ieder zelf een vast programma van
stoffen opstellen, die door elkaar genomen
aan de behoefte voldoen.
Zoo men hierbij nu alleen afgaat op 't
geen de wetenschap, in 't bijzonder de schei
kunde ons leert, komt men echter tot zeer
vreemde combinaties en vervalt men ertoe
als zeker blad voor geruimen tijd als mid
dagmaal gekookte melk, z.g. pap en daar
bij haring aan te bevelen, een kostje dat
al een wonderlijken nasmaak moet achter
laten.
Het is echter met dergelijke stelsels als
met vele andere zij maken een goed figuur
op 't papier, netjes als ze zijn in vakken
afgedeeld en de verschillende procenten be
hoorlijk opgeteld. Ze worden door geleer
den opgemaakt, in verschillende vakbladen
geplaatst, door du:zenden gelezen maar
hoevelen zullen daarvan, wanneer in de
L euken 't maal wordt gereed gemaakt, met
een potlood in de hand narekenen of dit
nu dagelijks wel 118 gram eiwit, 140 gram
vet en 350 gram koolhydraten bevat? Im
mers zeer enkelendat mag geschieden in
de spijskeukens der kazernes en weeshui
zen, maar in de huishouding wordt het
maal bepaald door de gesteldheid der beurs
en den smaakhij wiens beurs in door
voeden toestand verkeert, kan gerust zijn
smaak laten oordeelen over den maaltijd,
en waar de finantiën noodzaken een dub
beltje een paar malen om te keeren voor
de uitgifte, daar zal men, zelfs met het
beste stelsel van voeding in de hand, nim
mer daaraan kunnen voldoen.
Want volgens de bovenstaande opgave,
die aan der wetenschap jongste onderzoek
ontleend is, zou niemand goed gevoed kun
nen heeten, tenzij hij dagelijks twee ons
vleesch en een ons vet nuttigde. Van de
rest, kool-hydraten, krijgt hij genoeg uit
brood, groenten, aardappelen, enz.
Neem nu een huishouden van vijf per
sonen en reken de kinderen door elkaar
als één volwassen mensch, dan zou dat
wekelijks een hoeveelheid van 3.5 Kg.
vleesch en ruim 2 Kg. vet behoeven, het
welk ongeveer vier gulden bedraagt.
Er is reeds dikwijls gewezen op de on
genoegzame voeding van ons volk en de
middelen om daaraan tegemoet te komen.
Een dier middelen, de oprichting van gaar
keukens op groote schaal, zou ongetwijfeld
zeer nuttig werken kunnen, wanneer de
huismoeders althans niet te zeer op hun
stuk bleven staan, om eigenhandig het mid
dagmaal te ber, iden. Dat is een deugd in
haar, maar een deugd, die haai' veel tijd
en geld kost, want 't is ontegenzeggelijk
dat ze voor 't zelfde geld, 't welk ze nu
aan 't middagmaal besteden, een veel voed
zamer maal zouden bereid krijgen, indien
dat voor een duizendtal huisgezinnen tege
lijk kon klaar gemaakt worden.
In een onzer vaderlandsche tijdschriften
stond eenigen tijd geleden hoe de vrouw-
uit den minderen stand zich behelpt met
voor eenige stuivers wat knokerig en peze-
rig vleesch te koopen, alleen met, het doel
om smakelijke jus te maken. Daarbij was
de opmerking gevoegd dat men, eenige
ponden best vleesch nemende, een over
heerlijke jus kan verkrijgen. Zeer waar,
doch natuurlijk bepaalt die vrouw zich niet
voor haar genoegen tot een paar onsen
minste kwaliteithoe zal zo voor enkele
stuivers meer kan ze niet besteden
eenige ponden bekomen? De mindere man
moet zich spenen van vleesch en bekomt
de noodige eiwitstoffen uit brood, aard
appelen enz., waarvan hij een enorme hoe
veelheid behoeft, die toch altijd nog lager
in prijs blijft, dan het vleesch.
En wat hij nu tekort korat hij kan
nl. het ontbrekende niet geheel aaneten
dat moet zijn lichaam ontgelden dat moet
hij bekoopen met vermindering van krach
ten, de vrouw met haar zwakte, de kinderen
met doorloopenden honger. Hij mag met
een borrel het evenwicht trachten te her
stellen, het resultaat is slechts schijnbaar
gunstig, want zoo schept, hij zich een nieuwe
behoefte.
Kort geleden deed de opmerking van
een geneesheer de rondte dat een sigaar
41) LEOPOLD VON SACHER MASOCH.
De heer Glinski besloot voor de zooveelste maal eene
laatste poging te wagen ora den graaf van het ver
derf te redden.
«Sta mij toe,zoo begon hij, #u nogmaals op
merkzaam te maken op het gevaar waarin gij u
bevindt. Ik heb u reeds meermalen gezegd dat Dra-
gomira bepaalde plannen met u voor heeft...»
Welnu, kunt gij mij daaromtrent nadere inlich
tingen geven?»
»Ja.«
#Ga uw gang dan.«
«Dragoniira behoort tot een geheim genootschap.
Soltyk fronsde hel voorhoofd. «Missschien is het
nu mijne beurt u te waarschuwen,'waarde Glinski,
sprak hij op geraakten toon. «Het is niet goed
van zulke dingen te spreken en nog minder zich te.
mengen in de geheimen van anderen. Indien Drago-
mira wat ik niet geloof in eene zaak van
dien aard betrokken is, dan bewijst dat alleen dat
zij geen gewoon meisje is en wij hebben geen reden
om haar ts verraden cn ons de wraak van hare
partijgenooten op den hals te halen.
«Dus, aan een eedgenootschap gelooft gij niet?»
«Gij schijnt mij voor goed ingelicht te houden,»
antwoordde de graaf. »Ik ben het niet, maar dit kan
ik u toch zeggen dat Dragomira hoegenaamd geen
verbindtenissen onderhoudt, die haar niet de wet in
conflikt zouden kunnen brengen. Dat zij u genoeg.»
Een hooghartig handgebaar legde Glinsky het stil
zwijgen op.
Hij zette zich in zijne kamer bij den haard neder
en begon na te denken. «Geen eedgenootschap,zoo
mijmerde hij, «maar wat dan?» Op eens kwam er
eene gedachte in hem op, waarvan hij zelf ontstelde.
Hij drukte de hand tegen zijn voorhooi'd. Maar
toch! Was hier, in dit land, waar de rnonsterach-
tigste tegenstellingen eene plaats vinden, waar de
zonderlingste dwaalbegrippen een' zetel hebben, waar
de natuur eene sphinx gelijkt, die den mensch met
eiken dag nieuwe raadselen voorlegt, was hier niet
alles mogelijk? Maar zou het ook mogelijk zijn dat
een meisje uit eene oude, deftige familie, voornaam,
rijk, schoon, begaafd, kortom: geschapen om geluk
kig te zijn en te maken, dat zulk eene zou kunnen
vervallen in eene zoodanige aan waanzin grenzende
dwaasheid dat zij het met bloed bevlekte pad der
misdaad tot den weg huars levens koos? Neen, het
was niet mogelijk! En toch, liet niet nog ongeveer
in het midden dezer eeuw eene voorname dame, be
boerende lot de hofhouding der keizerin, zich door
de dolzinnige sekte der Illistowsche Adamieten als
Moeder Gods huldigen en aanbidden? 1) En zou Dra
gomira niet misschien dcnzelfden weg op willen?
Maar hoe gevaarlijk was het, eene zoo verschrikkelijke
beschuldiging tegen haar op te werpen, zoo lang er
geen overtuigende bewijzen voor bestonden. Eu die
ontbraken vooralsnog.
Doch zou het aan den anderen kant niet goed zijn,
de politie met de zaak in kennis te stellen, ten einde
Dragomira en hare bondgenooten in het oog te kunnen
houden en hen als de tijd er voor rijp was, in de
handen van het gerecht over te leveren
Hij was besloten. Haastig schreef hij een paar
lettertjes en zond een vertrouwd persoon daarmede
naar Bedroszeff, den commissaris van politie.
Nieuwe loopgraven.
Bedroszeff ontving Günsky in een klein, gezellig
kabinet. Hij gaf hem de hand en korten tijd daarna
zaten de beide heeren onder het genot van eene
sigaar naast elkander op de kleine lederen sofa, waar
boven de beeltenis van den Csaar was 'opgehangen.
«Ik kom u bezoeken .voor eene aangelegenheid, die
de grootste discretie vereischt,« zoo begon hij zacht,
«en ik reken derhalve op uwe geheimhouding.»
«Gij kent mij in dat opzicht. Het is zeker weer
over de een of andere dolle streek van Soltyk, en
nu moet ik als zijn reddende engel fungeeren, niet waar?»
«Gij raadt het half; graaf Soltyk heeft sinds eeni
gen tijd eene hartstochtelijke genegenheid opgevat
voor eene jonge dame van goede familie, die wel is waar
uit kracht van geboorte, rang en stand eene niet
ongeschikte levensgezellin voor hem zou zijn, doch
die in een ander opzicht gevaarlijk voor hem is.»
«Wie is die dame?«
«Eene zekere jonkvrouwe Malutin.»
«Dragomira
«Rent gij haar?«
«Of ik haar ken! Hare ouders sinds langen haar
van hare kinderjaren af. Wij houden hier in Kiew
de kennis dan ook aan.«
«Gij kent haar dus goed?»
«Ja.»
«Glinski keek den commissaris aan alsof hij in zijne
ziel wilde lezen en vroeg toen: «Acht gij haar in
staat om een' moord te doen?»
Bedroszeff begon luidkeels te lachen. «Hoe komt
gij nu toch op zulk een bizar idéé!»
«Gij gelooft haar dus niet in staat om zoo iets te
doen of te bewerken, zelfs niet wanneer er drijf-
veeren bij in het spel waren, die een overspannen
gemoed tot fanatisme zouden kunnen vervoeren
«Maar waarde heer, Dragomira is zoo min overspannen
als dweepziek, maar integendeel zeer kalm en ver
standig.
«Gij zijl dus overtuigd dat zij geen aanleg heeft
tot dweepcrij
«Volkomen.»
«Zelfs niet tot politieke dweeperij?«
«Tot geen enkele soort, hoe genaamd.»
«Toch is het een bewezen zaak, dat zij geheime
verbindtenissen onderhoudt.»
Met wien
«Met Sergitsch, den koopman.#
«Dien ken ik. Een vriend barer moeder, een stil,
bescheiden en goedhartig man.»
«Zij verkleedt zich bij hem in mansgewaad en
legt nachtelijke bezoeken af in de «Roode Kroeg.»
«Niet onmogelijk.
«Is dat een verdacht huis?»
«Ja, maar dat bewijst nog niets. Dragomira heeft
den jongen luitenant Jade.wski tot aanbidder en wil
hem niet alle hoop op hare hand ontnemen Doch
alvorens hem een bepaald antwoord te geven, zal zij
eerst nog eene poging wagen, of het haar niet ge
lukken wil gravin Soltyk to worden. Zij begunstigt
den graaf voor aller oogen en verbergt hare betrek
kingen tot Zesin voor hem.
Dientengevolge kan zij Jadewski niet anders dan
in het geheim zien en spreken, en van daar hare
nachtelijke wandelingen. Gij ziet, dat de zaak dus
zoo onschuldig mogelijk is. Dragomira's gedrag is
in alle opzichten onberispelijk zij is zelfs niet eens
coquet in den gewonen zin alleen is zij verstandig
genoeg, om de hand van een rijken magnaat te willen
veroveren en dat is geen misdaad.»
«Maar de dood van Pikturno wordt met haar in
verband gebracht.»
«Ook dat vertelseltje ken ik. Waarschijnlijk heeft
Dragomira onwillens aanleiding gegeven tot een Ame-
rikaunsch duel, en trok Pikturno het zwarte kogeltje.»
«In weerwil van uwe verklaringen vrees ik politieke
komplotten, waarin de graaf betrokken zou kannen
worden.
«Ik herhaal dat er alleen sprake is van liefdes
avonturen,» antwoordde Bedroszeff lachend, «maar
toch wil ik gaarne alles in het werk stellen om de
zaak op te helderen en daarbij gaarne van uwe wenken
gebruik maken.»
Zult gij Dragomira in het oog laten houdeu
«Ja.
«Misschien zou het ook wel goed zjjn indien de
jonge dame eens door u onder handen genomen werd.
Gij kunt dat doen als vriend harer moeder en wellicht
zou aan uwen scherpen blik niet ontgaan, wat zij
voor ons, anderen, te verhelen weet.»
«Ook daartoe bert ik bereid. Tracht gij den graaf
inmiddels zooveel mogelijk afleiding te verschaffen,
hem bezig te houden en te verstrooien, zoodat hij
niet meer in de noodzakelijkheid is aan haar te denken.»
«Het zal gebeuren en zoodra ik iets nieuws weet,
zal ik niet verzuimen, u dadelijk er van op de hoogte
te stellen.
Zij scheidden met een hartelijken handdruk en een
glimlachje, dat bij den commissaris zooveel zeggen
wilde als: gij zijt toch wel wat naief voor een'geleerde
en bij den dezegij zijt toch wel wat kortzichtig
voor een' politieman.
In weerwil daarvan ontbood Bedroszeff onraiddelijk
den slimste en meest beproefde zijner agenten om met
hem het geval ernstig te overwegen en hem daarna
de noodige bevelen te geven.
(Wordt vervolgd.)
„Eigen Haard.»
DOOR
„Thans neemt zij teoversprenk en amulet te baat."
Shakespeabe, „Hendrik VI."
J) De sekte der Adamieten ontstond in de 2e eeuw onzer
jaartelling. Zij verwierp het huwelijk, hare leden vergaderden
in paradijs-kostuum. Omstreeks het midden der 15e eeuw
stichtte een Franschman, Pieard, eene nieuwe sekte van dien
naam, met dezelfde grondbeginselen. Zij breidde zich uit over
Boheinen en Moravie, verwierp het geloof aan God es aan de
onsterfelijkheid der ziel, den doop en het dragen van namen
en erkende geen eigendomsrecht. Hare leden noemden elkaar
Adam of Eva. Zij verwachtten een' Messias, die alle menschen,
met uitzondering van de Adamieten, verdelgen zou en geloof-
j den aan de onsterfelijkheid van het lichaam. In het geheim
bestaat zij, naar men gelooft, thans nog.
vert.
