No. 531.
Woensdag 10 November.
1886.
UitgeverL. J. VEEHMAN Heusden.
FEUILLETON.
De Tweelingzusters.
VOOR
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1Franuo per post zonder prijs-
verkooging.
Binnenlandsche ADVERTENTIEN
waarvan de plaatsing driemaal wordt opgegeven
worden slechts tweemaal in rekening gebracht. Bij
toezending gelieve men vooral duidelijk den naam
van den Uitgever op het adres te stellen.
i3u3*
Reeds sedert geruimen tijd worden de gemoederen
der Staathuishoudkundigen in beweging gehouden door
de geldkwestie, of liever door de standaard-kwestie.
Een vorige maal bij het bespreken van de brochure
van den Heer Bakker, hebben wij er reeds met een
enkel woord op gewezen en hebben wij gesproken
over zilveren standaard, gouden standaard
en dubbelen standaard, over monometallisten en
over bimetallisten. Met een enkel woord wenschten
wij daarop ter opheldering terug te komen.
Wanneer men zegt, dat een Staat den zilveren
standaard heeft, dan bedoelt men dat in dien Staat
slechts het zilver als wettig betaalmiddel wordt aan
genomen, het goud is daar eene koopwaar als alle
andere en de gouden munten zijn er aan koers on
derhevig, m. a. w., als er veel zilver geproduceerd
wordt, wordt het goud duur en omgekeerd, wanneer
naar evenredigheid meer goud dan zilver wordt ge
wonnen, wordt volgens de wet van vraag en aanbod
het goud goedkoop.
De gouden standaard geeft aan het goud dezelfde
rechten als hierboven aan het zilver waren toegekend
liet goud heeft eene vaste waarde en het zilver is
aan koers onderhevig.
De dubbele standaard geeft aan beide metalen,
goud en zilver, dezelfde rechten, beide zijn wettige
betaalmiddelen, men dient dus de verhouding van
beide in eens vast te stellen.
i-
»Wel Marie, wat zegt gij van die lieve invitatie
vraagde Clara, na het voorlezen van een brief. Ik
vind het dol prettig, Clara, en behoef er mij zelfs
niet op te bedenken. Wat zal dat heerlijk zijn als
wij te samen op reis gaan en eens geheel'vrij,-buiten
het oog onzer bezorgde ouders, bij eene prettige familie
gaan. logeeren. Het eenige bezwaar is maar dat wij met
de familie geheel onbekend zijn, want hoewel onze
ouders tot hare beste vrienden behooren, zijn wij tot
nog tce niet in de gelegenheid geweest kennis met
haar te maken.*
»Ja, Marie, het trof de beide keeren dat die familie
hier logeerde ook toevallig dat wij niet thuis waren.
De eerste keer waren wij nog op kostschool
en de tweede keer trof het dat wij met tante Sophie
dat uitstapje naar Kleef maakten.»
Nu, als er weêr een invitatie van tante komt, om
naar Kleef te gaan, zal ik zoo vrij zijn te bedanken
ik had zoo graag van die heerlijke omstreken willen
profiteeren, in die bosschen willen dwalen en schetsen
willen nemen die ik thuis zou kunnen uitwerken,
maar dat mocht niet gebeuren.
Het was niet passend, volgens tante, dat ik onbe
heerd in die bosschen ronddoolde, en zij zelve houdt
niet genoeg van de natuur om te kunnen begrijpen
hoe ik het mijn grootste genot vind, liefst alleen,
met mijn eigen gedachten, op eene zodenbank te ver
toeven.»
Wel, Marie, als iemand u zoo hoorde spreken zou
men denken dat de zuster onzer iieve moeder u al
weinig hartelijkheid toedroeg, en daar behoeven wij
ons toch niet over te beklagen.»
Daar klaag ik ook niet over, Clara, maar zij kan
niet begrijpen dat zij toch ook eens jong is geweest,
Dit zou nu natuurlijk volstrekt geene zwarigheid
in hebben, wanneer goud en zilver in dezelfde ver
houding werden voortgebracht, wanneer de mensch
het in zijn macht had, die middelen in eene bepaalde
verhouding te doen blijven.
Dit is natuurlijk niet het geval. Sedert drie en
een halve eeuw wordt er naar verhouding voort
durend veel meer zilver dan goud gewonnen. Bijv.
In 1526 schrijft Copernicus in zijn gedenkschrift over
de munten, dat toenmaals bij alle volkeren één pond
zuiver goud zooveel waard was als 12 pond zilver,
terwijl men vroeger voor een pond goud slechts 11
pond zilver gaf. Anderhalve eeuw later was de
waardeverhouding tusschen goud en zilver zoodanig
veranderd, dat men voor één pond goud 14-s/4 pond
zilver kon bekomen. Dit waardeverlies van zilver
duurt tot in onzen tijd voort, zoodat men nu, volgens
den marktprijs voor één pond goud, 19.12 pond
zilver kan verkrijgen.
De Staten nu kunnen niet voortdurend met deze
prijsverandering rekening houden. Wanneer zij den
dubbelen standaard hebben, moeten zij voor lange
tijdruimten goud en zilver, volgens eene bepaalde ver
houding, aanmunten en die verhouding bedraagt tegen
woordig in landen met dubbelen standaard 1 t5V2.
Volgens dien standaard is in ons land een KG. zuiver
zilver ruim 42.4 rijksdaalders en een KG. fijn goud
ruim 657.2 rijksdaalders. In rijksdaalders is dus
een KG. zuiver zilver in waarde gelijk aan f 106,
terwijl zooveel rijksdaalders in werkelijkheid hij goud
vergeleken, nog niet de waarde hebben van f 80.
Volgens den koers van het zilver nl. heeft een rijks
daalder op dit oogenblik nog geen f 1.90 waarde.
Iemand dus, die zijne rijksdaalders zou willen smelten
en het zilver dan verkoopen, zou zeer bedrogen uit
komen. Daarentegen zou hij, die zijn zilver naar de
munt liet brengen om er rijksdaalders van te laten
maken., zich op elk KG. zilver f 20 bevoordeelen.
liet is dan trouwens ook door de Regeering tegen
woordig verboden voor particuliere rekening zilver geld
en nu zij een meer gevorderden leeftijd heeft verkregen,
vindt zij het niet wel opgevoed als ik eens hartelijk
lach om hetgeen ik somtijds zie of hoor.
Als ik altijd zoo bedaard kon zitten praten zooals
gij, zou ik haar meer bevallen, want gij wordt mij
altijd als een'voorbeeld voorgehouden.»
Kom, Marie, wij móésten nu tante Voorloopig met
rust laten en gaan wij liever papa en mama vertellen
dat wij eene uitnoodiging der familie Lukassen gekre
gen hebben.»
Marie sprong vroolijk op, de wolken verdreven eens
klaps van haar voorhoofd, en Clara onder den arm
nemende; danste zij vroolijk dé kamerdeur uit.
Hare zuster werd door die vroolijkheid aangestoken
en nog in de verte kon men beider opgewekte stem
men vernemen.
Zooals men ze daar zag vertrekken, zou men niet ge
zegd hebben dat zij tweelingzusters waren. Beiden waren
even slank en vlug in hare beweging. Clara bezat
het karakter en de trekken van haar vader, terwijl
Marie het sprekend evenbeeld van haar moeder was.
Clara was van eene kalme, bedaarde natuur-; haar
zachte, blauwe oogen hadden dikwijls een peinzende
uitdrukking, doch was zij in het vrooüjke gezelschap
harer zuster dan scheen die opgewektheid aansteke
lijk en wedijverden beiden in geestigheid. Marie had
dezelfde donkere oogen als hare moeder en een ondeu
gend lachje zetelde bijkans altijd op hare wangen zij
was echter zeer vatbaar voor indrukken en toonde
dikwijls een gevoelig hart te bezitten. Zij hadden den
leeftijd van 19 jaar bereikt, werden door hare ouders
met de grootste liefde bemind en leefden onbezorgd
voort, niet te veel denkende aan de dingen die komen
zouden. Zij hadden ook een broeder die den leeftijd
van 18 jaar bereikt had, maar zoo opgewekt als
Marie was, zoo'zwaarmoedig en eenzelvig wasJohan.
Slechts zelden zag men hem in het gezelschap zijner
zusters, daar hij meest de eenzaamheid opzocht en
tevreden was als hij een boek van een-zijner lieve
lingschrijvers bij zich had.
Hij was werkzaam op het notariskantoor bij den
Advertentiën 16 regels 60 et. Elke regel meer 10 et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Maandag- en Donderdagavond 10 uur. Ingezonden
stukken tot Maandag- en Donderdagavond 8 uur.
te laten aanmunten.
Wanneer nu in den eenen Staat de dubbele stan
daard en in een anderen de enkele standaard aange
nomen is, dan komt men tot den volgenden toestand
Honderd rijksdaalders of 25 gouden willems hebben
in ons land dezelfde waarde, als geld namelijk. Moet
iemand nu in üuitschland f 250 betalen, dan is hij
verplicht in goud te betalen, want in Duitschland is
de gouden standaard wilde hij absoluut in rijksdaal
ders betalen, dan konden die in Duitschland slechts
tot de koerswaarde worden aangenomen en hij zou
in rijksdaalders betalende, er 125 moeten storten.
Een zuiver verlies voor hem van 25 rijksdaalders.
Dit is maar een eenvoudig, gemakkelijk te begrijpen
voorbeeld. Ingewikkelder wordt het nog, wanneer het
eene volk den gouden, het andere den zilveren stan
daard heeft.
In Rusland is ook gedurende eenigen tijd platina
geld geslagen, men heeft daarmede echter moeten
ophouden, omdat platina nog wisselvalliger waarde had
tegenover het goud en zilver, dan het zilver met be
trekking tot het goud.
Van die wanverhouding die er tusschen de waarde
van goud en zilver bestaat en de gedwongen ver
houding tusschen de gouden en zilveren munten overal
waar de dubbele standaard is, wordt voor een groot
gedeelte de malaise toegeschreven op het gebied van
industrie en nijverheid. Er zijn dan ook vele staat
huishoudkundigen die meenen, dat er voor goed met
alle stelselloosheid moet gebroken en een algemeen
aannemen öf van den gouden öf van den zilveren
standaard een gebiedend vereischte is. Er zijn met
een en ander echter zulke uiteenloopende belangen
gemoeid, dat eene regeling die aan allen voldoet,
vooreerst nog wel tot de pia vota zal behooren. Om
maar eens een voorbeeld te gevenzij, die in de
Amerikaansche zilvermijnen jaarlijks een paar millioen
pond zilver produceeren, de Staten in wier kassen
ontzaggelijke hoeveelheden zilver liggen opgestapeld,
zouden bij het algemeen aannemen van den gouden
heer Vlug, die nog enkele jongelieden tot kandidaat
notaris opleidde.
De heer Sterk, vader van deze drie kinderen,
woonde met zijne echtgenoot op een uur afstand van
Haarlem. Hij had langen tijd als een kundig genees
heer zijne 'krachten aan de maatschappij besteed en
genoot nu "zijne welverdiende rust: Het was een ge
lukkig huisgezin, zooals men er, helaas, zoo weinig
meer aantreftde echtgenooten leefden voor elkander
in plaats van naast elkander en gevoelden zich ge
lukkig in het bezit hunner kinderen.
Het ontbijt was. reeds afgeloopen, Juhan had zich
naar het kantoor begeven, en de meisjes traden de
kamer binnen met den geopenden brief in de hand. f
Ilaar papa, die in het Handelsblad» verdiept zat, brak
zijne lectuur af toen hij zijne dochters zoo vroolijk
zag binnentreden.
Welke blijde tijding brengt gij ons, meisjes,
vraagde hij, «want dat die brief geen treurig nieuws
bevat, bewijst mij de blijde uitdrukking uwer oogen.
Wel, papa, zei Marie, »wij hebben eene invitatie
van de familie Lukassen ontvangen. Zooals mevrouw
schrijft, is zij zoo verlangend eens kennis met ons te
maken en hoopt zij dat er geen wettige verhindering zal
zijn voor ons, om eenige weken in haar familiekring
te komen doorbrengen.»
Mama, wat zegt gij er van,» vraagde de heer
Sterk aan zijn echtgenoot, «durft gij uwé meisjes zoo
lang uit uw oog te laten gaan En zou het ons
hier niet te stil zijn als wij ze zoo lang moeten
missen
Wel, Sterk, wat de eerste vraag betreft, zij
zijn nu op dien leeftijd dat zij niet meer altijd onder
moeders vleugels behoeven te blijven en ik hoop
en vertrouw dat ik geen spijt zal behoeven te ge
voelen als zij eens op eigen wieken hebben gedreven.
Zooals gij terecht aanmerkt, zal het, mij vooral, hier
zeer stil zijn in hare afwezigheid, maar ik voel mij
gélukkig als zij ook tevreden zijn en wij zijn toch
ook zelf jong geweest. Laat ze nu nog maar eens
naar hartelust genieten, wie weet hoe spoedig zij den
standaard hun kapitaal eensklaps met een vijfde ver
minderd zien.
Er zijn goedgezinde lieden, idealisten, die den men-
schen gaarne allen onder den scepter van een eeuwigen
vrede zouden willen brengen, deze zouden gaarne
in eens al de verschillende munten der verschillende
Staten willen opruimen en een uniforme geldsoort
willen invoeren. Terugkeeren naar den ouden tijd
toen men betaalde naar het gewicht van het metaal,
maar met toepassing van hetgeen de nieuwe tijd ons
geleerd heeft.
Verscheidene volken hebben allengs de oude voeten,
ellen enz. laten varen en in plaats daarvan het me
trisch stelsel van maten en gewichten ingevoerd.
Waarom zeggen zij, kan zulk eene hervorming bij
het muntwezen ook niet plaats hebben Waartoe
langer guldens, ponden sterling, marken, franken,
dollars Zij moesten allen afgeschaft worden. En
dan niet de munten van een enkel bepaald land aan
genomen, maar geheel en al met het oude gebroken
en een gram goud als munteenheid vastgesteld. De
gramstukken konden in ons land het Nederlandsche,
in Husland het Russische, in Amerika het Ameri
kaansche, in elk land zijn eigen merkteeken Imbben,
maar de waarde zou overal dezelfde zijn. Het zilver
zou dan overal als pasmunt dienst doen en de waarde
daarvan geregeld worden naar die van het goud.
liet is niet te verwachten, dat de wenschen van
deze utopisten spoedig in vervulling zullen gaantoch
is er wel meer geweest dat inen onaantastbaar ge
loofde en evenwel voor het betere heeft moeten plaats
maken. Hoe meer de volkeren met elkander in aan
raking komen, hoe gemakkelijker de gemeenschaps
middelen worden, des te meer voelt men de behoefte
levendig worden dat de slagboomen, die de ontwik
keling tegenhouden, zooveel mogelijk wegvallen.
Of men is voor een zilveren, of voor een gouden,
of voor een dubbelen standaard, algemeen is men
het er over eens, dat eenheid hoogst wenschelijk is
en de bevolking en de nijverheid ten goede zal koinen.
ernst des levens zullen leeren kennen en dan kunnen
zij toch altijd met genoegen op hare jeugd terugzien.»
Dus de zaak is beklonken, Marie,» zei Clara, »en nu
hebben wij alleen onze garderobe na te zien wat
er nog aan ontbreekt en kunnen wij van middag
antwoorden dat wij heden over 14 dagen zullen arri-
veeren.
Wat zal ik genieten,» juichte Marie, het is voor
de eerste keer dat wij naar Z.. gaan en naar ik hoor
moet de familie Lukassen daar zeer gezien zijn.
Maar mama, u spreekt wel eens van Anna, het nichtje
van .mevrouw, woont die bij haar tante?»
Ja Marie, hare ouders zijn beiden gestorven en nu
woont zij de laatste jaren bij haar oom en tante,
die haar van harte genegen zijn. Zij hebben één zoon,
Philip, die is student in de rechten daar zult gij
binnen kort wel kennis meê maken.»
Het is echter wel jammer, dat hij wel student wil
zijn, om al de genoegens daaraan verbonden na te jagen,
maar de uren die hij aan de studie wijdt zijn zeer
gering. Hij is een goede jongen, maar te zwak om
op eigen beenen te staan en laat zich licht verleiden
door zijne vrienden, die hem vleien, en daartegen is
hij niet bestand. Hij heeft echter een vlug hoofd en
had hij slechts wat meer wilskracht, dan zou hij
zeker velen voorbij streven.
Nu, mama, wij zullen hem aansporen zich meer
op de studie toe te leggen, niet waar Clara
Wie weet of wij niet nog eenigen invloed ten
goede op hem kunnen uitoefenen.»
Kom, Marie, laat ons nu niet verder onzen tijd
verbeuzelen en helpen wij liever mama in het weg
bergen van het ontbijt, dan kunnen wij daarna nog
eene wandeling in den tuin maken.»
Neen, meisjes, ik geef mijn werk van daag niet
uit de hand ga maar eerst uwe morgenwandeling
maken en dan gaan wij straks na de kotlie met
het rijtuig naar Haarlem om eenige inkoopen te doen
en dan kunt gij tevens nog eenige noodzakelijke
kleinigheden aanschaffen met betrekking tot uw
uitstapje.» (Wordt vervolgd.)
TT- r-^
