Woensdag 12 Januari
EEN PLEIDOOI
Uitgever: L. J. VEERMAN. Heusden.
BUITENLAND.
VOO®.
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.Franco per post
verhooging.
zonder
Sint-Nikolaas, Kerstmis en Nieuwjaar zijn
voorbij, en met die dagen zijn, afgeschei
den wat zij als gedenkdagen zijn, uren ach
ter den rug, die door oud en jong in de
geheele Christelijke wereld, lang met ver
langen tegemoet zijn gezien, omdat oud
en jong dan hoopten op de vervulling
van lang gekoesterde wenschen.
Het is iets eigenaardigs dat die da
gen alle drie vallen in de kortste dagen
van het jaar, in den tijd dat de natuur het
onvriendelijkste is, om als het ware den
mensch in zijne woning eene soort van ver
goeding te geven voor hetgeen hem buiten
die woning ontbreekt. Maar ook eigenaar
dig is het, dat dezelfde gebruiken bij ver
schillende volken op verschillende feest
dagen vallen, dat de tijd van verrassingen
en geschenken geven bij den Franschman,
den Spanjaard en gedeeltelijk bij den Itali
aan op Nieuwjaarsdag valt, dat de Noor,
de Duitscher en de Engelschman en in na
volging de Noord Amerikaan, daarvoor den
Kerstdag nemen, en dat de Nederlander,
de Vlaming en de Rus den zesden Decem
ber voor den grooten dag houden. Wat
daarvan de oorzaak moge zijn, laten wij
anderen over te onderzoeken, wij hebben
alleen met het feit te rekenen, en het feit
ligt er toe. Zeker is het, dat de gebruiken
bij alle drie de feesten op oud-Iieidensche
overleveringen terugwijzen, dat aan geen
van drie een speciaal Protestant of Roomsch-
Katholiek karakter ten grondslag ligt en
dat hij, die denkt dat de Kerstboom aan
de Protestantsche en de Sint-Nikolaas aan
de Roomsch-Katholieke christenen behoort,
de plank verre misslaat. En toch hebben
wij door hen, die voor den Kerstboom pro-
poganda willen maken, dat dikwijls hooren
beweren.
Wat Kerstmis in Duitschland en Enge
land is, weten wij genoeg. Illustraties die
opzettelijk om het Kerstfeest in het licht
gegeven worden, Kerstvertellingen met gre
tigheid in onze taal over gezet, wij hebben
ze alle onder de oogen gehad en het moet
gezegd worden, de tijd leent er zich uit
stekend toe. Op het eind van het jaar als
er zoo min of meer staking of rust van
werkzaamheden komt, als de familiën zich
vereenigen, als de loop der gebeurtenissen
van een geheel jaar herdacht wordt, dan is
het de geschikte tijd voor verrassingen en
geschenken. In Duitschland dan ook geen
huis letterlijk zonder kerstboom, de denne-
bosschen worden geplunderd en niet met
wagenvrachten, maar met spoorwegladingen
wordt het groene hout naar de groote steden
vervoerd om daar een paar dagen vóór den
25sten op de markten verkocht te worden.
Daar vindt ieder zijne gading naar de ge
steldheid zijner beurs en op den Kerstavond
is de sierlijk verlichte kerstboom het mid
delpunt van het feest, waaraan ieder der
huisgenooten zijne geschenken vindt. In
het Mecklenburgsche, Denemarken, Zweden
en Noorwegen staat ook de lichtende kerst
boom als symbool van het nieuwe licht, dat
in die dagen over de wereld is opgegaan,
maar de geschenken bevinden zich niet aan
den boomdie worden op even geheimzin
nige wijze uitgedeeld als bij ons op Sint-
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Maandag- en Donderdagavond 10 uur. Ingezonden
stukken tot Maandag- en Donderdagavond 8 uur.
Nicolaas avond, onder het woord Joel en
Joelklap vliegen zij door de kamerdeur naar
binnen en de meest grappige bijzonderheden
worden er aan verbonden. De Kerstavond
in de //Gedroogde kruiden'' van Frits Reuter
geeft ons daarvan een hoogst aanschouwe
lijk tooneel.
De Kerstboom bij den Engelschman heeft
weer een ander karakter. Bij hem is hij
slechts een onderdeel van het feest en lang
niet overal aanwezig. De Kersttijd tot en
zelfs nog na Nieuwjaar is voor hem de tijd
der familie-bijeenkomsten, waar allerlei
spelen de hoofdrol hebben, en het geven
van geschenken niet juist op den voorgrond
treedt; de gebraden gans, de plumpudding
spelen bij hen de hoofdrol bij den feestmaal
tijd. De viering van het Kerstfeest in Ame
rika (de Vereenigde Staten) heeft een half
Duitsch, half Engelsch karakter. Lang heeft
het Puriteinsch Godsdienstig volksgevoel
daar die feesten tegengewerkt, omdat men
het karakter van het heilige feest onbestaan
baar achtte met wereldsche vreugde en we-
reldsch genot. Maar ook dat is voorbij ge
gaan en tegenwoordig worden er luide
klachten aangeheven over de buitengewone
verkwisting en weelde der geschenken. Zoo
zelfs dat men ernstige pogingen in het werk
begint te stellen, het overdrevene daarin
tegen te gaan.
Wat voor Engeland en Duitschland de
Kerstboom met zijn cadeaux is, dat is voor
Frankrijk en de Zuidelijke landen de Nieuw
jaarsdag. Komt men nu in de groote steden,
dan ziet men hier en daar de markten be
dekt met houten kramen en kraampjes,
zooals bij ons met de kermissen, dan ne
men de winkels voor een veertien dagen
extra-personeel in dienst om alle koopers
naar eisch te kunnen helpen, dan is ieder
een er op uit om zijne Etrennes voor
vrienden en bekenden op te doen, om ze
op den eersten Januari zelf uit tereiken.
Hoe verkwisting ook daar een rol begint
te spelen en de uitgaven al grooter en
grooter worden, omdat de een bij den ander
niet achter wil of durft blijven, is oorzaak,
dat menig huisvader die dagen met schrik
tegemoet ziet, omdat zijne beurs zooveel
uitgaven niet kan lijden.
De Sint-Nikolaasavond heeft een meer
bepaald Nederlandsch karakter, hij is meer
uitsluitend een avond voor de kinderen,
dan Kerstavond en Nieuwjaar in andere
landen.
Wij zullen hier niet trachten een ver
klaring te geven van het feit. Over Sint-
Nicolaas is al zooveel en velerlei geschre
ven, dat de geschiedenis of legende mag
verondersteld worden aan allen bekend te
zijn. Maar wel willen wij hier eene lans
breken voor de instandhouding van dien
feestavond en protest aanteekenen tegen de
vervanging van dien avond vol genot voor
de kleinen, door Kerstboom en Kerstge
schenken. Dat de Kerstboom hier niet in-
heemsch is, blijkt genoeg daaruit dat men
hem nergens in de huizen vindt, dat men
hem alleen vindt op Zondagsscholen, be
waarscholen en in de groote steden in de
winkels; dat hij niet het vereenigingspunt
is, waarom zich de familie schaart en waar
van allen wat verwachten. De goede Sint
uit onze kinderjaren, die alles wist, die
onze geheimen en geheimste wenschen
kende, wordt bij de kinderen niet gemak
kelijk verdreven door het weldoende Chris
tus-kind, hoe ingeburgerd het Chri tus kind
als weldoener ook moge zijn bij onze meer
mystieke stamverwanten, de Duitsche broe
ders. De statige gestalte van den goeden
bisschop, gevolgd door zijn zwarten knecht,
is voor ons en onze kinderendat kleine
geslacht kan zich gemakkelijk voorstellen
dat zoo iemand alwetend is, maar kinderen
kunnen zich dat onmogelijk voorstellen van
den stichter des Christendoms, wiens zen
ding zij nog niet begrijpen en die zij zich
wel als kind, maar niet als weldoener kun
nen voorstellen. Daarom geen naaperij van
Engelschman of Duitscher. Al is het voor
beeld nog zoo goed, naaperij, waarbij aan
het volkskarakter, aan den volksgeest wordt
tekort gedaan, is nooit goed. Zoo min wij
er aan denken de Fransche Etrennes
hier inheemsch te maken, evenmin moeten
wij dat probeeren met den Duitschen Kerst
boom alles wat een volk met verlooche
ning van eigen karakter van vreemden over
neemt, verlaagt dat volk. Onze oud Ne-
derlandsche Sint-Nikolaas moeten wij hoog
in eere houden.
cusdra en Altcna,
Dl RliSLESW,
Een belangrijke tentoonstelling van oude en
nieuwe schilderijen is nu in het «Paleis voor Fraaie
Kunstente Parijs geopend, ten voordeele van de
overstroomden in Zuid-Frankrijk. De eigenaars
van bijna alle voorname verzamelingen hebben hun
ne kunstwerken daarvoor afgestaan. Er zijn vooral
veel stukken uit de oud-Hollandsche en Vlaamsche
school, van Rembrandt, Ruysdael, Hobbema, Frar.s
Hals, van Dyck, Rubens, enz.
In de Fransche stad Clermont Ferrand heefs ge
durende de laatste drie maanden een zeer hevige
typhus-epidemie geheerscht. Er kwamen daar in
dat tijdsverloop 1800 gevallen voor onder de bur
gers (de stad heeft 40,000 inwoners) en 400 go-
vallen in de kazernen. De sterfte was het grootst
onder de recruten en in het algemeen ouder pa
tiënten tusschen de 15 en 25 jaren.
De doctoren Brouardel en Chantemesse zijn naar
de bezochte stad gegaan, om een onderzoek naar
de oorzaken der epidemie in te stellen. Zij meenen
die te moeten wijten aan het driukwater en nemen
monsters daarvan mede naar Parijs, om die schei
kundig te onderzoeken.
Te Parijs is eene vijf-en-twintigjarige vrouw,
Eveline Rappy, van Engelsche afkomst, die een groot
hótel in de nabijheid van het Saint-Lazare-station
bewoonde, in hechtenis genomen. Deze vrouw, wel
ke zeer schoon moet zijn, maakte er in overleg met
eene andere, een Lindsy, haar werk van, door schoon
klinkende advertentiën personen tot huwelijken te
verlokken, welke te Londen gesloten werden en
waarna zij met de kostbare bruidsgeschenken enz.
zich geregeld uit de voeten maakte. Zelfs zeer be
kende en hooggeplaatste personen hebben zich op
die wijze laten oplichten. De dames hielden keurig
boek van hare slachtoffers en den sedert twee
jaren gewonnen buit. De schoone Eveline heeft den
rechter van instructie alles bekend en is met hare
vriendin en handlangster in verzekerde bewaring
gebracht.
De telephonische verbinding van Parijs met Brussel
zal geschieden met behulp van bronzen, in plaats van
ijzeren draden, die veel beter geleiders zijn. Deze
zouden dan tevens voor telegraphische verbinding
dienen.
De dames der hooge aristocratie te Rome heb
ben den Paus met Nieuwjaar een tapjjt aangebo
den, waaraan men slechts mocht medewerken op
voorwaarde van voor iedere 50 steken oen franc
bij te betalen. Toch was de deelneming zóó groot,
dat een aanzienlijk getal dames die zich aanmeld
den, moesten afgewezen worden, Verscheidene da
mes hadden vooruit ingeteekend voor groote ge
deelten van het tapijt. Het werk zwierf ongeveer
negen maanden lang door de Romeinsche boudoirs.
Het tapjjt is den Heiligen Vader aangeboden door
eene deputatie van gelijk gekleede jonge meisjes.
Ook te Weenon begint men nu het gebruik van
snelwielers voor de postboden bij hun tochten door
de stad in te föeren.
Mevr. Seebach is voor 30.000 Mark voor éen
jaar aan het «Deutscbes Theater* te Berlijn geën
gageerd, met 2 maanden vacantie.
De vermaarde waterval van den Rijn te Schaff-
hausen heeft in gevaar verkeerd van door practisch
gebruik bedorven te wordon. De firma Neher
Zn., te Laufen, had namelijk het plan gevormd,
het water van den Rijn op dat punt te gebruiken
als beweegkracht (15.000 paardenkrachten, naar zij
berekent), voor de werktuigen in hare fabrieken.
Dat plan verwekte echter een storm van ver
ontwaardiging in het land en de Regeering van
Schaffhausen heeft een dergelijk gebruik van den
waterval verboden, wegens de «ideale belangen*
en ten behoeve van de «Vreemdelingen-industrie,*
om den waterval zijne aantrekkelijkheid voor de
vreemdelingen te doen behouden.
Voor eenige dagen is te Intra in Italië, in den
ouderdom van 97 jaar, de laatst overgebleven tijd-
genoote overleden van het Napoleontische helden
tijdperk de markiezin Beatrice Meraviglia Mante-
gazza. Door hare buitengewone begaafdheden het
middelpunt uitmakend van de eerste kringen van
Milaan, kwam zij in aanraking met al de voor
naamste personen van dien tijd, Napoleon niet uit
gezonderd. En daar zij tot op het laatst den hel
derzienden blik en levendigen geest behield, die
haar in bare jeugd kenmerkte en zij geheel vervuld
was met do gebeurtenissen, welke zij in hare jeugd
had zien afspelen en de personen die zij daarin had
zien optreden, was zij tot het laatst toe zeer ge
zocht en laat haar dood een groote leegte achter.
Te Distre, bij Saumur, werd een jongman begra
ven. Op den weg van de kerk naar het kerkhof
hoorde men een licht geklop tegen de doodkist,
maar de dragers zetten hun tocht voort. De kist
werd in de groeve neergelaten en men begon aarde
er op te werpen. Opnieuw deed zich geklop hoo
ren. Er was thans geen twijfel meer mogelijk, maar
de kist weer uit de groeve halen, den maire gaan
roepen, dat alles kostte tijd en toen de deksel van
de kist was verwijderd, was de jonge man werke
lijk een lijk. Het lichaam was nog warm. De
ongelukkige was eerst levend begraven en daarna
gestikt.
Volgens de «Correspondencia* zijn te Madrid
niet minder dan 30,000 personen ziek tengevolge
van den strengen winter.
In Zwitserland ligt de sneeuw tot verscheidene
meters hoogte op de bergen en uit verschillende
steden van dat land worden ongelukken gemeld,
door sneeuwvallen veroorzaakt.
Alphonse King, te New York, die schoenen heeft
uitgevonden waarmee men op het water kan loo-
pen, heeft dezer dagen een tocht van Badlow's-
eilaud naar de «Battjgrij* gelukkig volbracht. Hg
had tot aan Brooklyn willen bandelen over het
water, maar hij zag, om het onstuimige weder, ran