ZATERDAG 14 DECEMBER.
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
SPECÏÏLEEHE1T.
1881)
VOOR
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
verbooging.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Agent voor Frankrjjk: Wester Co., 20 Rue Hérold, Parijs.
anca—iaasem.,mn lainim w'tmiwwmsmaeme'
De oorzaak is geldgebrek
Het gevolg is speculatie.
Aan geldgebrek lijden tegenwoordig alle
natiën, behalve de Vereen. Staten van Noord-
Amerika, die elk jaar bogen kunnen op een
batig saldo. Heel Europa komt te kort, en
waar 't bij uitzondering minder erg is,
schiet er toch niet genoeg over om schuld af
te doen.
Die duizend en nog eens duizend ruilli-
oenen schuld hebben een handel in 't leven
geroepen die de oude tijd niet kende, den
handel in effecten. Effecten zijn eenvoudig
bewijzen van schuld, die van de eene hand
in de andere overgaan. Zij, die aan een
natie geld geleend en daarvoor schuldbewij
zen in handen hebben, maken die wederom
te gelde, indien ze klinkende munt noodig
hebben, terwijl anderen die van 't laatste
ruimschoots voorzien zijn, effecten koopen,
m. a. w. hun geld te leen geven om daar
voor geregeld rente te trekken.
Nu is 't duidelijk dat de schuldbewijzen
van een natie, die niet in staat is rente te
betalen, voor een appel en een ei aangebo
den worden, terwijl omgekeerd de schuld
bewijzen waarvoor die vrees niet bestaat,
gaarne gekocht en iets duurder betaald wor
den. Men trekt in 't laatste geval minder
rente van zijn penningen, doch men is
zeker ze te ontvangen en dat is zeer veel
waard.
De handel, die uit 't koopen en verkoo-
pen dezer schuldbewijzen ontstaan is, wordt
gedreven op een beurs eiken werkdag.
Er wordt daar dus gespeculeerd, d. w. z.
men jaagt er zijn voordeel na, men tracht
zoo goedkoop mogelijk in te slaan en zoo
duur als 't kan, te verkoopen. Er moet winst
behaald worden, 't zijn zaken, die er ge
daan worden en indien daar geen voordeel
op overschiet zal men liever de zaken laten
rusten en zijn gemak houden.
Het woord speculeeren is dus niet zoo'n
afschrikwekkende term als waarvoor het in
den regel gehouden wordt. Die daarvan nog
niet overtuigd is, herinneren wo aan een
daad der regeering. Deze trok bij de laatste
koffieveiling een massa van de markt terug,
uit vrees dat de prijzen dalen zouden en in
de hoop bij een volgende gelegenheid nog
beter prijs te maken. Een eenvoudige han
delsoperatie noemde zij het, doch niet wei
nigen in den lande oordeelden dat deze wijze
van speculeeren beneden de waardigheid van
't landsbestuur is.
Zoo ziet men dat ook de regeering specu
leert en tevens dat nog andere zaken dan
effecten een voorwerp van speculatie kun
nen zijn.
Intusschen, een speculant staat nu een
maal in een kwaad blaadje en de beurs wordt
door een groot deel van 't publiek met arg
waan bejegend. Het kan niet gelooven dat
eerlijkheid een harer eerste grondbeginselen
is en soliditeit de tweede, omdat het slechts
ziet 't geen oppervlakkig is en dat opper
vlakkige is juist de gewaagde speculatie.
Aan geen beurs mankeert het dan ook aan
dolle speculanten, die door allerlei gevaar
lijke ondernemingen, den goeden naam der
beurs op het spel zetten. Doch hoe worden
die behandeld? Geen enkele soliede firma
zal zaken met hen doen, geen koopman of
bankier ze krediet verleenen en al rijden ze
heden ook met een vierspan, zoo weet ieder
solied beursman dat de dag zal komen,
waarop ze weder als van ouds te voet zullen
gaan.
Speculatie op zichzelve is echter niet af
keurenswaardig. Ze is een noodwendig ge
volg van 't geldgebrek der natiën en maat
schappijen. Doch ze is gevaarlijk. Een spe
culant moet al zijn geesteskrachten op een
enkel punt richten. Hij behoeft daarom geen
geniaal persoon te zijn, o neen, 't komt
niet zelden voor, dat zeer gewone lui uiterst
gelukkig speculeeren. Zij denken niet veel,
doch alleen aan hun zaken en zijn daardoor
in staat hun geheele denkkracht op een
punt te concentreeren. Tot speculeeren is
kalmte noodig en tegenwoordigheid van
geest en deze eigenschappen vindt men bij
geniale menschen juist 't minst.
Die speculeeren wil, heeft zooveel in 't oog
te houden, dat hij nauwelijks in staat is
aan iets anders te denken. Alles, wat de
staatkunde betreft, zelfs de kleinste poli
tieke omstandigheid legt gewicht in zijn
schaal, en daaruit verklaart zich de onge
hoorde zenuwachtigheid der beursmannen
en de angst der geheele beurs, indien van
elders berichten komen, die invloed op den
koers kunnen uitoefenen. Een speculant
vreest alle donkere plekken, die aan den
staatkundigen horizon opkomen als voor
boden van een onweer.
De meesten der beursbezoekers echter zijn
speculanten van de goede soort. Zij koopen
en verkoopen op last van anderen en ver
handelen sommen uit hun eigen kas, niet
om te verdienen, maar omdat de handel
nu eenmaal tot zijn handwerk behoort.
Soliede firma's gaan daarbij nooit hun krach
ten te boven, zoodat ze niet behoeven te
vreezen, dat een of ander ongeval ze ge
heel tegen den grond zal werpen. Ze zet
ten nooit, zooals men dat noemt, alles op
één kaart.
Met nadruk waarschuwen we echter den
z. g. kleinen burgerdat voorbeeld te vol
gen. In de laatste jaren heeft het specu
leeren zich uitgebreid tot de lieden met
klein kapitaal en tal van hen hebben hunne
gelddorst duur moeten betalen, 't Is ge
beurd dat in een kleine gemeente ten plat-
tenlande een rentenier, die er met een ma
tigen intrest juist komen kon, door de
speculatiezucht werd aangestoken en last
gaf zijn papieren te verkoopen en andere
in te slaan. Een poos later verkocht hij
die en mocht zich in een aardig winstje
verheugen. Dat voorbeeld werkte aausteke-
lijk. Hij truchtte nogmaals zoo'n operatie
te bewerkstelligen en verscheidenen door
hem overgehaald, deden daarin mee. De
arme menschen zitten thans met waarde-
looze papieren, waarmee ze gerust hun pijp
kunnen aansteken.
Die speculeeren wil, moet over groote
sommen kunnen beschikken, om de slagen
van de eene zijde te dekken met de winst
aan de anderezoo men daarover niet te
beschikken heeft, zij men gewaarschuwd en
koope liever land of huizen, of indien men
papiertjes wenscht, onze soliede Ned. Schuld.
Hij, die niet dagelijks de beurs kan bezoe
ken, is 't speculeeren reeds af te raden,
't Komt daarbij o. a. aan op 't goede tijd
stip van koopen en verkoopen en als men
nu weel, dat zelfs gewone beursbezoekers
dat tijdstip laten ontsnappen, kan men na
gaan dat iemand ten plattenlande steeds te
laat of te vroeg en hoogst zelden op tijd
komt.
't Zal wel onnoodig zijn, hierbij tevens
de waarschuwing- te voegen, goed uit de
oogen te zien, indien men 't voornemen
heeft zijn spaarcenten of een geërfd som
metje in handen Van een ander te stellen.
Er gaat geen jaar voorbij, of de bladen
komen met gebeurtenissen die zulk een
waarschuwing overbodig maken. Zeer kort
geleden kwamen er uit Friesland en Zee
land. In den regel verleidt het bewaren
van andermans geld tot speculatie van een
zeer gevaarlijke soort.
Men wil dan bovenmatig veidienen om
na den verschuldigden intrest betaald te
hebben, iets over te houden maar dik
wijls mislukt die operatie en verspeelt men
niet alleen zijn toekomstige winst, maar
ook de toevertrouwde sommen en dompelt
tal van gezinnen in armoede.
Al leven we dus door de wet beschermd,
veilig, er is steeds nog gegronde reden om
te waarschuwen: »pas op uwe beurzen
De griep of Influenza. Uit alle deelen
van Europa komen berichten over het voort
woekeren dezer epidemie, die minder de
aandacht trekt door het gevaar dat zij op
levert, dan door haar reusachtige en snelle
verbreiding, en door de stoornis die zij in
het maatschappelijk verkeer veroorzaakt.
Te Petersburg, van waar de eerste berichten
kwamen, neemt het aantal aangetasten toe.
Of de Keizer tot de lijders behoort, is nog
steeds niet bekendte Berlijn werd het
plotseling opontbod naar Petersburg van
een van Duitschlands eerste artsen prof.
Leijden met de ziekte in verband gebracht.
Te Odessa zijn de laatste dagen onder meer
250 soldaten, 30 studenten en de helft van
de bemanningen der stoombooten aangetast;
sterfgevallen kwamen daar niet voor, maar
het verkeer lijdt geducht. Te Helsingfors
is het nog erger. Daar kan men geen brieven
bestellen oiudat er geen commiesen en be
stellers zijn, de bladen hebben geen zetters
en geen nieuws, de handelskantoren geen
klerken, kortom de verwarring is groot. Te
Moskou zijn reeds 20.000 personen aange
tast. De ziekte kondigt zich twee of drie
dagen te voren aan door een soort loom
heid, dan breekt eensklaps de koorts uit,
die allengs gedurende zes of acht uur toe
neemt en vergezeld gaat van ijleü, hoofdpijn,
zwellen van de gewrichten, ontsteking van
de keel, pijn in de leden en een lastige hoest.
De koorts duurt 24 uur, en de ziekte is na
3 a 10 dagen geheel hersteld, hoewel het
gevaar voor wederiustorting groot blijft.
De ziekte is ondertusschen reeds ver over
de grenzen van Rusland verspreid en zal
naar men vreest het geheel Oosten van ons
werelddeel bezoeken. Te Weenen woedt de
epidemie nu reeds hevig. Ook te Londen
schijnt de besmetting overgebracht te zijn,
en wel uit de Oostzee.
Berichten maken melding van talrijke
gevallen onder het garnizoen te Kopenhagen.
Ook te Parijs in het »Magasin du Louvre«
is deze ziekte uitgebroken. Alleen de kleine
bladen bevatten hierover berichten en spreken
van 400 winkelbedienden die aangetast zijn.
De groote Parijsche bladen zwijgen over dit
voorval, evenals de Duitsche over de dui
zenden gevallen, die volgens de Engelsche
bladen te Berlijn voorkomen.
Zooals wij reeds vroeger meldden, werd
op grond van beschouwingen van prof.
Zdekauer te Petersburg aldaar, uit het
heerschen dezer epidemie een cholera-epi-
demie in hét aanstaande voorjaar voorspeld.
Hij beweert, dat aan de vijf cholera-epide
mieën, welke hij beleefd heeft, telkens een
griep-epidemie is voorafgegaan.
De Neue Freie Presse heeft daaromtrent
het gevoelen van een Weener hoogleeraar
in de geneeskunde ingewonnen en ten ant
woord ontvangen: s»De griep-epidemie staat
met de cholera in geen enkel verband. Wel
is meermalen geconstateerd, dat na griep
epidemieën cholera voorkwam, doch niet
zoo dikwijls, dat men aan een verband tus-
schen die twee ziekten denken kan. Voor
zeker kan door de griep het weerstands
vermogen van een geheele bevolking tegen
de cholera iets verminderd worden. Maar
een verbreiding van de cholera uit Perzië
naar Rusland op den weg over land kan
moeielijk binnen den tijd van een jaar worden
verwacht en in elk geval loopt Petersburg
niet zoo spoedig gevaar. Bij de zes cholera-
epidemieën, die te Weenen geheerscht hebben
(in 1830/31, 1836, 1848/49, 1854/55, 1866
en 1873) heeft men geen enkele maal een
voorafgaande griep-epidemie waargenomen.
Te Parijs zijn weder valsche munters
ontdekt en gevat: zekere Duuchaup, zanger
op café-chantants, twee medeplichtigen en
de bijzit des eersten, die valsche stukken
van 5 fres. in omloop bracht. Bij den hoofd
schuldige is allerlei gereedschap voor de
vervaardiging der stukken aangetroffen.
Te Berlijn, waar de laatste weken her
haaldelijk moorden gepleegd werden, is
Zondag nacht weder een gruwelijke moord
gepleegd. Een 62-jarig man, die bij in aan
bouw zijnde huizen de waeht had, viel als
slachtoffer; 's morgens werd zijn lijk badende
in het bloed gevonden. De moord is waar
schijnlijk 's avonds te voren gepleegd, ver
moedelijk met het doel, een bedrag van
even twintig mark te stelen
Te Chemnitz (Saksen) is een werkstaking
onder de stoffenververs uitgebroken. 10 p. c.
der werklieden blijft slechts aan het werk
1500 hebben het gestaakt en eischen een ver
hooging van .33% pet. van hun weekgeld.
Bij den jongsten sneeuwstorm in Oosten-
rijk-Hongarije zijn ook een aantal menschen
omgekomen. In eene Hongaarsche stad vroor
een gezelschap van 7 personen dood en
nabij Pressburg verleren 12 menschen het
levens in sneeuwjachten. Te Pest werden
twee werklieden, die de sneeuw van den
spoorweg wegruimden, door een trein over
reden.
De werklieden in de gasfabrieken te
Londen hebben een manifest uitgevaardigd,
waarin zij verklaren dat door hunne ver
tegenwoordigers pogingen zpn gedaan om
een vergelijk te treffen met de directeuren,
die evenwel iedere tegemoetkoming gewei
gerd hebben, zoodat thans het werk moet
worden gestaakt.
Een later bericht meldt:
De stokers en kolensjouwers der Zuid-
Londensche gasfabrieken hebben thans feite
lijk het werk gestaakt, zoodat men vreest
dat dit gedeelte der wereldstad binnen enkele
dagen in Egyptische duisternis zal verkeeren.
Wel trachten de besturen, die van geen toe
geven der eischen van de werkstakers willen
hooren, zich van ander personeel te voor
zien, en bieden zij 2 p. st. loon voor de
eerste en 1 p. st. voor elke volgende week
benevens vrij voedsel en huisvesting, maar
de werkstakers trachten de aankomst van
nieuwe werklieden zooveel mogelijk te be
letten, om welke reden de politiemacht nabij
de fabrieken dan ook aanzienlijk versterkt
is. In eene op Peckham Rye gehouden bijeen
komst van gasstokers en steenkolendragers
werd gezegd, datdekolendragers-vereeniging,
behalve tegen de gasmaatschappij in Zuid-
Londen, ook tegen andere fabrieken grieven
had. Een spreker drong daarom aan op
eene werkstaking van alle steenkolendragers
te Londen, wat een volkomen stilstand van
den steenkolenaanvoer te water en te land
zou veroorzaken. De vergadering kwam te
dezen aanzien echter tot geen besluit.
John Burns heeft den werkstakers zijn
steun toegezegd.
East Lothian (Schotland) wordt geteisterd
door een rattenplaag. Niet alleen vernielen
de ratten de aardappelen en de hennip in
de velden, maar zelfs is een boer 's nachts
op den weg door een leger ratten aange
vallen. Honderden ratten worden gedood,
maar men kan niet merken dat het aan
tal vermindert. Sir David Blaird heeft een
bijeenkomst van belanghebbenden belegd, ten
einde in gemeenschappelijk overleg te treden
over de beste wijze om het ongedierte uit
te roeien.
Uit Madrid wordt gemeld, dat wanorde
lijkheden zijn uitgebroken te Arbisna, in de
provincie Saragossa, bij gelegenheid der af
roeping van de gekozen gemeenteraadsleden.
De menigte drong de zaal binnen en mis
handelde den president. Verscheidene pistool
schoten werden gelost en messteken uitge
deeld. De maire is ernstig gewond, evenals
de leden van het bureau. Onderscheidene
personen zijn gearresteerd, doch de orde is
nu hersteld.
Te Nice is een verschrikkelijk drama af
gespeeld. In het straatje du Pontin aldaar
woonde de familie van een schilder, Martini
genaamd, bestaande uit vier kinderen en
hun tante, die reeds sedert eenige jaren met
haar schoonbroeder, een weduwnaar, leefde.
Diens schoonzuster was dikwerf in hevige
woordenwisseling gewikkeld met zijn oudste
zoon, een jongen van 17-jarigen leeftijd.
Op het oogenblik dat zij de koffie aan de
leden van het huisgezin toediende, bemerkte
Martini's oudste zoon, dat zijne tante in
zijn kop eene vreemdsoortige stof deed. Zon
der iets te zeggen ledigde hij nu een ge
deelte van zijne koffie in die, welke voor
de overigen bestemd was, met het gevolg,
dat aan het einde van het ontbijt, de ge
heele familie vergiftigd was. De misdadige
tante stierf het eerst, daarna de oudste zoon
van Mirtini en diens beide dochtertjes van
12 tot 8 jaar. Het andere kind en de vader
verkeeren in een hopeloozen toestand. Al
vorens te sterven bekende de zoon van
Martini dat hij de toeleg zijner tante ont
dekt had, en zijne koffie met allen had ge
deeld, omdat hij niet alleen wilde sterven.
Voor Sebastopol is een Engelsche spion
betrapt en gearresteerd, die teekeningen
maakte van de verdedigingswerken. Tal van
compromitteerende papieren zijn bij hem
gevonden.
van Heusden
en Alteiui
De Langstraat en k
Boniinelerwaanl.
Franco per post zonder prijs-
Buitenland.