Dichtwerken Tan J. J. A. GOETERNEÜR, 1890. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. ZATERDAG 19 APRIL. Bij dit nummer behoort een bijvoegsel. Hollands schoonste streek. J\o 882. VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 8 maanden f 1.00. verbooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte, worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht. Door een toeval kunnen wij onze lezers op uiterst goedkoope wijze in bet bezit stellen van de 2 deelen, beslaande 528 bladzijden. Al deze gedichten (ruim 230) stellen wij uitsluitend voor onze abonnés, tegen inleve ring van achterstaande EtOIV, verkrijg baar voor slechts 50 cents; aan den winkel afgehaald 40 cent. Wij twjjfelen niet of de Gedichten van Jan de Rijiner«, van den man, zoo bemind bü ons publiek, die in voor ieder bevatte lijke poëzie, tot het hart wist te spreken, zullen allen in de huiskamer welkom zijn. DE UITGEVER] Een Franschman heeft gezegd »God heeft de wereld geschapen, maar de Hollander heeft zijn grond zelf gemaakt.« Wij mogen deze uitspraak opvatten als een compliment aan onze voorouders, geuit met het doel hun verdiensten op waterbouwkundig ge bied te loven. Niet hooger echter. Een deel van ons land is door de nijvere bevolking aan de golven ontwoekerd, een groot deel echter hebben we gekregen. Dezelfde gol ven, waaraan ons land ontwoekerd heet te zijn, en waarvoor we nooit genoeg op onze haede kunnen wezen, hebben langs het strand der zee een dam opgeworpen, waar achter we veilig en wel de ook door de zee geschapen vette klei bearbeiden. Aan den binnenkant langs de duinreeks vinden we een strook gronds, die bijzondere opmerking verdient, als een bewijs van wat de Nederlander van zijn geschonken grond weet te maken, zelfs al schijnt die voor plantengroei ongeschikt. De duinen behooren tot de woeste gron den, die er, nog maar al te veel in ons vaderland gevonden worden. Meer dan waar schijnlijk is het, dat ze in lang vervlogen eeuwen met één doorloopend woud bedekt waren. Thans zijn ze een beeld der een zame, kale wildernis, waarin men kan x'ond- dwalen, zonder dat de voet iets anders ont moet dan helm en wat mos. Verkwikkelijk is het daarom te ontwaren dat daar, waar de zandlaag dunner wordt, de natuur hare rechten herneemt, hier en daar boschjes vormt, aardappelen doet rijpen en weldra lommergevend geboomte schept. Het is in de strook langs den binnen kant der duinen, daar, waar het zand grenst aan de veengronden en deze nog met een laag overdekt, waar men vele in de historie beroemd geworden namen aantreft. De edelen bouwden daar liefst hunne kasteelen en de voornaamste edelman uit den ouden tijd koos er zijn zetel, de graaf van Holland n.l., die op de plaats, waar thans de residentie ligt, eerst een jachtslot, later een hofge bouw liet verrijzen. In de geschiedenis zijn de namen der heeren Van Wassenaar, Bre- derode, Heemskerk, Egmond, Naaldwijk, Haamstede enz., bekend, die alle hunne zetels bielden aan den voet der duinen, de schoonste streek van Holland. Thans is van de heerlijkheid, in vroeger eeuwen opgekomen, niet veel meer te vinden. De meeste kasteelen zjjn geslecht. De ruïne van Brederode herinnert aan vervallen groot heid, het slot te Haamstede (op Schouwen) is het eenige, dat nog uit die tijden wei- bewaard is overgebleven. De plaats van deze sloten, met hun wijd uitgestrekte onderhoorigheden, wordt thans ingenomen door tal van boerenwoningen, bewoond door een schaar nijvere bouwers. Juist de gronden tusschen veen en zand, de z. g. geestgronden, zijn bij behoorlijke bemesting uitnemend geschikt voor den ver bouw van fijne groenten en bloembollen. Onze groote steden worden uit deze stre ken voorzien van al 't geen de tuinbouw bij machte is te leveren. Het geheele West- land, de streek om Noordwijk, de buurt om Beverwijk, bereiden Rotterdam, den Haag, Amsterdam het middagmaal. En opdat de poëzie niet geheel ontbre ken zou, gesteld dat men die zou kunnen ontzeggen aan warmoezerijen, ligt midden in de geest het rijk der bloemen, inet het welvarende Haarlem als middelpunt, zich uitstrekkende van dicht bij Leiden tot be noorden Alkmaar. Het is uit de vermenging van veen en zand, dat de grond ontstaat, die uitsluitend geschikt is om bloembollen te teelen. Daar de tuinier tot dat doel geheele duinstroo- ken afzandt, om het tekort aan zand te vergoeden, kan men van hem zeggen, dat hij zijn grond zelf maakt. Ge zoekt hier te vergeefs naar landbouwwerktuigen tot be arbeiding van den grond. De praktijk heeft geleerd dat de bedreven menschenhand niet te vervangen is. Zelfs de ploeg is er onbe kend. Al het land wordt met de spa om gespit. En daar dit veel arbeiders vereischt en men desniettemin in deze streken groote welvaart en weinig armoede aantreft, is dit een bewijs dat de bloembollenteelt een winst gevend bedrijf uitmaakt. Hier snijdt het mes ook aan twee kanten. Wanneer in het voorjaar de grond op het vereischte gehalte aan zand en veen gebracht en zwaar bemest is, beginnen de werkzaamheden, doch niet, zooals men al licht denken zou, met het poten van bollen, maar met het zetten van aardappelen. Eerst wanneer die gegroeid zijn, gaan de bollen in den grond, n.l. in October. Gedurende den winter worden ze goed toegedekt en nog voordat de eerste leeuwerik zich in het voorjaar heeft doen hooren, zijn ze opge komen en beginnen al spoedig hun kleuren pracht ten toon te spreiden. Als 't weer een beetje meewerkt, staat alles tusschen Leiden en Alkmaar in de grillige maand Maart in bloei. Uitgestrekte velden der groote kweekers wedijveren met de kleine akkers der minder bedeelden in het tentoon spreiden der schoonste kleuren en 't uitwa semen der liefelijkste geuren. De gele crocus wisselt af met de witte hyacint, deze weer met haar verschillende schoon getinte zusteren; tulpen, leliën en anemonen, weven hier een tapijt, dat treinen vol vreemdelin gen, zelfs buitenlanders naar den duinzoom lokt, die de handen van verbazing ineen slaan, hoe 't mogelijk is zulk een paradijs te scheppen naast de woestenij der zand gronden. Nog niet lang geleden werd al die pracht, ten einde de bollen niet te kort te doen, afgesneden en meedoogenloos op een hoop geworpen. Sedert de afstanden tusschen dit oord en de brandpunten der weelde door den stoom verkort zijn, wordt er in het voorjaar een niet onbelangrijke handel ge dreven in levende bloemen. Doch de eigen lijke oogst begint pas in Mei of Juni, wan neer de verborgen schatten uit den grond gehaald worden, om, na gereinigd en in schuren gedroogd te zijn, naar alle einden der aarde verzonden te worden. Dat ons land een groote vermaardheid in 't kweeken van bolbloemen bezit, hebben we, behalve aan de nijvere handen, die er hun eer in stellen dezen roem te hundhaven, te danken aan onzen grond, door de golven aldus toebereid. De bewoners dier geestgronden zijn geze gend boven duizenden hunner landbouwende broederen. Terwijl deze te strijden hebben met een machtige concurrentie, hebben zij een monopolie door de samenstelling van hunnen grond, die alle concurrentie buiten sluit. Zoo is dit paradijs langs Hollands duinwand tevens een welvarende streek, welker bewoners slechts te zorgen hebben voor uil sluitend deugdelijke waar, om zeker te zijn, dat hun bedrijf zich in voortlu- renden bloei zal mogen verheugen. I t?jiït-ïi Dj n«J. De intreerede van den nieuwen rijkskan selier in het Pruisische Hnis van afgevaar digden, luidt als volgt: Mijne heeren! Op bevel van Z. M. den Keizer en Koning tot president van hetstaats- ministerie benoemd, heb ik voor de eerste maal de eer, voor deze hooge vergadering te verschijnen. Dat ik vóór de opening der werkzaamheden het woord heb gevraagd, is niet om in naam der regeering voor u een programma te ontwikkelen. Dit toch zou ik op zich zelf en in t algemeen van twijfelachtigen waarde achtenhet zou mij voor heden ook onmogelijk zijn. Tot nog toe aan de politieke aangelegenheden vreemd geweest, ben ik geplaatst voor eenen werk kring, dien ik tot nu toe ook slechts in het algemeen nog niet heb kunnen over zien. Ik gevoelde mij echter verplicht en wenschte hier te verschijnen, om den eersten stap te doen tot persoonlijke kennismaking met u, mijne heeren. ToejuichingGij zult begrijpen, dat ik met het oog op mijn grooten voorganger een zeer levendig verlangen moest gevoelen om met u althans voor zoover in persoonlijke aanraking te komen, als zulke persoonlijke betrekkingen bevorder lijk zijn tot zakelijke afdoening der aange legenheden. Toejuiching Wanneer ik alleen mijn persoon ter dezer plaatse in aanmerking nam, zou ik ongeveer het gevoel moetên hebben vaneenen minister, die zijne offieiëele werkzaamheden aanvangt met een bedenkelijk eigen tekort. Wanneer ik evenwel desniettegenstaande onvervaard mijn nieuw ambt ben ingetre den, zoo heb ik dit gedaan uit overweging dat andere momenten het mij mogelijk zullen maken om, al is het niet in gelijke mate als mijn groote voorganger, doch op be scheidener voet, ten zegen des lands de zaken te besturen. ToejuichingIk ben overtuigd, dat het gebouw, hetwelk voor namelijk onder medewerking van prins Bis- mark, onder zijne geniale kracht, zijn ijzeren wil, zijne diepgewortelde vaderlandsliefde, is verrezen, dat dit gebouw hecht ge noeg ineengevoegd en gegrondvest is om, ook nu het zijne beschermende hand zal missen, tegen wind en weder bestand te zijn. ToejuichingIk acht het eene hoogst genadige beschikking der Voorzienigheid, dat zij op het oogenblik, waarop prins Bis marck uit het openbaar leven is getreden, onzen jongen verheven monarch zoo duide lijk in zijne beteekenis voor binnen- en buitenland heeft laten te voorschijn treden, dat diens persoonlijkheid geschikt moet schij nen om de ontstane leemte aan te vullen en in de bres te gaan staan. Toejuiching Ik heb voorts een onwrikbaar vast ge loof aan de toekomst van Pruisen. Toe juichingIk geloof dat de duurzaamheid van den Pruisischen staat en van het aan zijne schouders leunende Duitsche rijk nog voor lang eene wereldhistorische noodza kelijkheid is, en ik geloof dat dit land en dat rijk nog eene hoopvolle toekomst te gemoet gaan. Levendige toejuiching.) Gij zult Zijner Majesteit's verklaring hebben gelezen, dat de oude koers zal worden ge volgd, en reeds het feit dat mijne collega's onveranderd hunne ambten voortzetten, zal u ten bewijze strekken, dat het niet in de bedoeling der staatsregering ligt, een nieuw tijdperk te openen. ToejuichingHet ligt evenwel in den aard der omstandigheden en in de natuur der menschen, dat tegen over eene kracht als die van prins Bis marck andere krachten moeilijk plaats kon den vinden; dat bij zijne welberekende zelf standige wijze van de dingen aan te vatten en te richten, menige andere richting naar den achtergrond heeft moeten tredendat menig denkbeeld, menige wensch, hoe recht matig ook, niet altoos heeft kunnen wor den vervuld. Van de linkerzijde geroep: zeer juistHet eerste gevolg der persoons verwisseling in de regeering zal nu zijn, dat de verschillende ressorts eene groote speel ruimte en meer verkrijgen dan tot nu toe is geweest. Toejuiching van de linkerzijde). Het zal dan ten eenenmale onvermijdeljjk zijn dat in het Pruisische ministerie de oude collegiale grondregeling meer in toe passing komt dan onder dien machtigen minisfer-president doenlijk was. Van de linkerzijde toejuiching). Zonder formeel er toe gemachtigd te zijn, geloof ik ook in overeenstemming met mijn collega's te kun nen zeggen, dat de regeering steeds bereid zal worden bevonden om achterwege ge houden gedachten en wenschen op te nemen, ze opnieuw te onderzoeken en voor zoover hunne uitvoerbaarheid overtuigend blijkt, ze ook te verwezenlijken. Wij zullen het goede aannemen, onverschillig van wien en door wien het komt. (Geroep: zeer goed en wij zullen gevolg geven aan datgene wat naar onze overtuiging vereenigbaar is met het openbaar welzijn van den staat levendige toejuiching). Terwijl de regeering bereid is, op die wijze aan deze hooge vergadering en aan de wenschen des lands te gemoet te komen, mag ik de hoop uitspreken, hier in deze vergadering en bij de leden wederkeerig op tegemoetkoming te kunnen rekenen. Wy zullen gaarne met allen uwer samenwerken, en met het oog op den moeilijken binnen- landschen toestand, waarvoor wij, naar het zich laat aanzien, zullen staan, hopen wij op eene nauwe samenstrooming met allen, die een hart voor Pruisen hebben en bereid zijn om den staat in monarchalen, het rijk innationalen zin, verder te helpen bevestigen en ontwikkelen.Langdurige levendige toe juiching van alle kanten.) Men heeft de telegrammen opgeteld welke Bismarck op zijn 75en verjaardag ontving. Er waren er niet minder dan 8000 Te Hamburg was een extra Whatstone- machine geplaatst. De telegrafische gemeen schap tusschen Frankfort a/M. en Hamburg was voor het publiek gesloten teneinde de overbrenging der telegrammen uit Beieren, Wurtenburg enz. te vergemakkelijken. Het comité voor de oprichting van een gedenkteeken ter eere van Bismarck heeft zich geconstitueerd. De voorzitter las een brief voor van Keizer Wilhelm, waarin deze verklaart gaarne het aangeboden bescherm heerschap te aanvaarden over een zoo be langrijke onderneming en overtuigd te zjjn, dat alle klassen in Daitschland met vreugde en dankbaarheid de oprichting van het ge denkteeken zullen zien. der conflict te veroorzaken. De hoofdzaak is: manifestatiën op groote schaal, in den vorm van petitionnement aan den Rijksdag, voor een werkdag van acht uren. Het Volksblatt* bevat het manifest, het welk te Halle is vastgesteld door de socialis tische leden van den Duitschen Rijksdag, op één na, die in preventieve hechtenis zit. Het strekt om den dag van 1 Mei tot een vrjjen dag te maken wanneer dit mogelijk is zon Een der dagbladen meldt, dat prins Hein- rich van Pruisen eigenhandig geschreven brieven van den Duitschen keizer aan den koning van Portugal en de koningin regentes van Spanje bij zich had, waarin hij hun bezoek te Lissabon en Madrid in October aankondigde. De Kroonprins van Italië heeft de uit- noodiging van Keizer Wilhelm aangenomen en zal 10 Juni te Berljjn komen. De Keizer en Keizerin zullen in den herfst weder een bezoek aan het Italiaansche Hof brengen. Ook nam Keizer Wilhelm de uitnoodiging voor de manoeuvres van het Hongaarsche leger aan. Een gerucht wil dat de heer Stephan, directeur-generaal van het Duitsche post wezen, geneigd is zijne betrekking neder te leggen en dat hij een ander aanzienlijk ambt zou krijgen. Yan eene bevestiging van dit gerucht is echter nog niets gebleken. Keizer Frans Joseph heeft, zoodra hij uit Munchen te Weenen terug was, den hoofd commissaris vun politie te Weenen bij zich ontboden. Z. M. moet toen aan den baron Kraus in scherpe woorden zijn ontevreden heid over het gebrek aan beleid der politie bij de anti-semietische standjes hebben te kennen gegeven. Een genezen teringlijder is, naar men bericht, door professor Tillmann van Leipzig voorgesteld op het Heelkundig-Congres te Berlijn. De man was door de doctors, die hem behandelden opgegeven, maAr de hoog leeraar deed hem eene longoperatie onder gaan, waardoor hij genezen werd. Prof. Tillmann acht nu de tering niet meer on geneeslijk. Uit Petersburg wordt gemeld dat de Czaar het rapport van den Minister van Onderwjjs over de studentenstandjes voor onvoldoende heeft verklaard. Z. M. zou n.l. vele buitenlandsche bladen gelezen hebben, die hem tot de meening brachten dat offi eiëele rapporten niet altijd de beste zijn. Men gelooft dat de Minister zal aftreden en dat de Keizer wenscht, dat aan de stu denten meer vrijheid zal worden toegekend. Een feit is 't dat dezer dagen, toen de Keizer voorbij de geneeskundige academie reed, de studenten naar buiten stormden om Z. M. met bjjzondere geestdrift toe te juichen. De Engelsche Minister van Binnenl. Zaken heeft op een interpellatie in het Lagerhuis over de executie van den jongen Davies ge antwoord, dat hij met den president der jury overtuigd was, dat de jongste Davies slechts onder den invloed van zijn ouderen broeder handelde. Daarom verleende Mat thews alleen gratie aan den jongsten. De interpellant wilde de gronden vernemen waarop die overtuiging rustte, maar de Minister verwees naar de verslagen van de rechtzittingen in de dagbladen en weigerde nadere verklaringen te geven. Te Parijs is een gierigaard, die jaren lang op een vlierinkje in groote ontbeering en te midden van een hoop vodden leefde, dood gevonden. Onder de lompen ontdekte men eene som van 100,000 frs. en Alteiia, e Langstraat en lie oiniiielerwaard. Franco per post zonder prijs- tjéa 'cwi on^e a^onnéd.'

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1890 | | pagina 1