JSt 888. ZATERLAG 10 MEI. 1890. Uitgever: L. J. VETERMAN, Heusden. Bij dit nummer behoort een hij voegsel. MüPf George. VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 8 maanden 1.00. verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiè'n 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht. (Slot.) In overeenstemming met deze natuurlijke blijmoedigheid valt hij Malthus terdege aan in het eerste gedeelte van zijn boekMal thus, die zooals men weet, leerde dat ar- moede en ontbering het gevolg zijn der karigheid van den grond, die geen toerei kende middelen tot voeding van al de be woners van den aardbodem oplevert. Tegen over Malthus optredende, gaat George zóóver te verklaren, dat in iedere beschaafde land streek vele menschen te zamen beter in hun onderhoud kunnen voorzien, dan in karig bewoonde gedeelten. Hij staaft deze bewe ring met het feit, dat daar waar de men schen het dichtst bjj elkander wonen in onze moderne maatschappij, de grootste schatten te vinden zijn. De eigenlijke reden hiervoor ziet hij in de bevordering der samenwerking door steeds aangroeiende be volking. Hij gaat, als zeer natuurlijk, van de stelling uit, dat de voordeelen van den ver- eenigden arbeid tot in het oneindige kunnen worden vermeerderd en ziet daarbij de een voudige waarheid, dat de aardbodem niet tot in het oneindige vruchtbaar blijft, voorbij. Juist die bijna overmoedige toon, waarop George zijne paradoxen uitzendt en de graad van waarheid, die zij telkens bevatten, zi]n kenmerkend voor dezen auteur. De gedachte dat de natuur «boos« zou zijn, dat de ar moede in onze maatschappij zulke diepe wortels geslagen zou hebben, dat men tot den aardbodem zelf zal moeten terugkeeren I om het geneesmiddel te vinden noemt hij afschuwelijk. Hij gelooft dat de mensch- heid door «heilzame natuurwettenwordt geregeerd. In deze zwevende uitdrukking herkennen wij weder den optimist. Hij blijft de mogelijkheid, dat er gebrek aan natuur lijke hulpmiddelen zou kunnen komen, op geen vasteren grond dan dien bovengenoem- den, ontkennen want het is toch duidelijk, dat dit feit de armoede niet verhinderen kan, die door onrechtvaardige verdeeling van eigendom of door overbevolking ontstaat. Thans volgen wij George, waar hij den gezochten grond voor de armoede meent te vinden, in de omstandigheid dat bij de be staande wetten onzer samenleving enkele personen eigenaars van een stuk grondge bied kunnen zijn. Het middelgedeelte van zijn boek behandelt zeer uitvoerig het on behoorlijk aandeel van den landeigenaar aan de vruchtbaarheid der aarde. «Wien de grond toebehoort, hem behoo- ren ook de vruchten,* roept hij uit. Vol gens George is het de grondbezitter, die het geheele voordeel trekt van den vooruit gang en van de toenemende vruchtbaarheid van den arbeid, die uit vermeerderde samen werking, nieuwe uitvindingen, betere me thode, ontstaat. Het geneesmiddel is duidelijkelk per soonlijk grondbezit moet wegvallen; de Staat wordt eigenaar van grond en bodem, die voor korte, vooruit bepaalde termijnen wordt verpacht. Bij het pleiten Toor zijn genees middel, treed George weder als voorstander der «leer van het beste« op; straks, bij zijn onderzoek op wetenschappelijk gebied, heeft hjj geen vrijheid gevonden aan zijne rijke verbeeldingskracht den teugel te vieren thans haalt hij zijne schade in. Het geloof aan de juistheid der door hem geschilderde toekomst en zijn bjjna kinderlijk vertrou wen op de deugd zijner medemenschen, maken voorzeker dit gedeelte van zijn werk tot het meest aantrekkelijke. Men zou wel zeer dor en nuchter moeten zijn, om zich althans voor een oogenblik niet met George in die schoone toekomst te verheu gen, al zegt ons verstand, dat die lichte dagen nog zeer, zeer ver af zijn In het oordeel over de menschenwereld verraadt zich de alles hopende hervormer: «De mensch is geen naar overvloed dorstend wezenzijne begeerten zijn niet onmatig. Kon slechts de vrees voor gebrek worden uitgeroeid, dan zou het verlangen rijk te zijn van zelf verdwijnen de wensch naar het bezit van veel geld zou dan evenmin opkomen als de gedachte twee jassen tegelijk te willen dragen. Men moet zich, bij het waarnemen der steeds nieuwe weelde, en van het zoeken naar telkens nieuw zingenot, die onder de vermogende klasse der heden- daagscbe maatschappij he_rschen, over Geor ge's goed geloof verbazen, dat als een roode draad door zijn geheele werk getrokken wordt. Maar hoe het zij, men kan niet andersmen moet zich over zooveel kinde", lijk, blijmoedig vertrouwen op zulk eebe eenvoudige, indrukwekkende wijze uitge sproken, verheugen met den schrijver van Progress and Poverty.* Hij is als een vurig jongeling met de ervaring van den volwassen man. Hierbij komt George's niet te mis kennen gave tot onderwijzen. Hij geeft zulke juiste voorbeelden op zulk eene bevattelijke wijze, dat zijne manier waarlijk bij velen navolging verdient. Zoo is het door hem aangehaalde, ter verklaring van den invloed der toenemende bevolking op de nijverheid en hierdoor op de grootere vruchtbaarheid van den grond zóó frisch en natuurlijk ge geven, zoo eenvoudig en goed gezegd, dat men moeilijk iets dergelijks kan aantoonen. De groote ingenomenheid met zijn eigen persoon kan op enkele oogenblikken hin derlijk zijn; hij heeft iets echt Amerikaansch, iets bluffendsmaar deze overmoed is ge heel in overeenstemming met zijn eigenaardig zelfvertrouwen en achter deze schijnbare ver waandheid ligt voortdurend zijn hartelijke menschenliefde, die hem altijd het beste laat hopen, als een schoone grondtrek verbor gen. Zijn gevoel voor de grenzenlooze, hope- looze ellende der samenleving heeft hem tot een ernstig onderzoek van de kwaal, tot een blijmoedig streven naar ontdekking van een geneesmiddel geleid. Karakteristiek is een gezegde van George: Dit vraagstuk is reeds door menigeen behandeld, maar een geneesmiddel, op de wetenschap gegrond, heeft men nog niet kunnen vindennu zal dit verschijnen.Wat men verwaandheid heeft genoemd is bij hem gelijk aan een licht beslag op een edel, blank metaalhet raakt alleen de oppervlakte. Behalve zijn hoofdwerk heeft George uit gegeven«Irish Land Question« 1.881 «Social Problems* 1888; The Land Ques tion* 1884 en «Protection or Free Trade* 1886. George is nu weder naar New- York teruggekeerd. Buitenland. Het Boulansrisnie in Frankrijk heeft bjj de jongste verkiezing aldaar een groote knak gekregen. Hadde Boulanger zich tijdens deze ver kiezingen naar Frankrijk begeven, wellicht ware dan nog veel voor de partij gered gebleven, doch het schermen met groote woorden en zelf op een afstand blijven schijnt zelfs in Frankrijk op den duur niet goed bestaanbaar te wezen. Een der leiders der Boulangistische partij schrijft dan ook in een der bladen Wij zijn geslagen, goed en wel geslagen. Parijs heeft zich tegen ons verklaard. Wij kunnen nu voorhands het land slechts een goeden dienst bewijzen, door voor zekeren tijd de wapens neer te leggen. Het land wil op nieuw een eerlijke proef nemen met het parlementaire regeerstelsel. Het zij zoo. Die proef zal te meer een leer rijke les zijn, daar wij er geen stoornis in zullen brengen. »Wat er ook gebeure, wij hebben althans eene beweging in de denkbeelden doen ont staan, die niet gansch en al verloren zal zijn. «Wij hebben gezaaid; de oogst zal later, en voor anderen dan ons, binnengehaald worden. «Wat kan dit deren aan vaderlanders, die hunnen plicht gedaan en het bewustzijn hebben, hun vaderland, zelfs in hunne neder laag, te hebben gediend De toestand te Roubaix en Tourcoing kan gezegd worden onveranderd te zijn. De werklieden hebben twee eischen gesteld vermindering van den arbeid tot 12 uren 's daags, zonder nachtelijken arbeid, en ver- hooging van loon met 15 percent. De fabri kanten hebben den eersten eisch ingewilligd, als tot die inkrimping van den werkdag algemeen in Frankrijk wordt overgegaan. Ten opzichte van den tweeden eisch hebben zij zich tot niets willen verbinden, vóórdat er eene algemeene vergadering der fabrikan ten gehouden wordt. Het gerechtshof te Rijssel heeft ver scheidene oproerige werkstakers veroordeeld tot gevangenisstraf van één maand tot drie jaren. Men hoopt dat de werkstaking in de volgende week zal eindigen. Dezer dagen werd te Parijs een jonge bedelaar op krukken, die er allerellendigst uitzag, opgebracht, bij wien eene som van 1500 frcs. gevonden werd, welke hij pas van eene Bank had opgevraagd. Te zijnen huize trof men, verborgen in een stroo- matras, nog aan een effect van 1000 frcs. en 12,000 frcs. aan spoorweg-obligatiën. Ook de vader van den bemiddelden bedel- knaap (die zeer goed ter been bleek te zijn en bij zijne inhechtenisneming een kruk op den rug van een der agenten stuk sloeg) is gevangen genomen. Deze heer, een ver mogen bezittende van 27,000 frcs., genoot onderstand van verschillende vereenigingen van weldadigheid. De door den Duitschen Keizer gehouden troonrede wordt overal welwillend beoor deeld. In hetgeen er omtrent de arbeiders- quaestie gezegd wordt, komt o. a. het vol gende voorHet invoeren van een maximum van elf uur arbeidens strookt in hoofdzaak met het verlangen der Internationale Arbei dersconferentie.... Op de gezondheid van het vrouwelijke geslacht berust meer nog dan op die van het manneljjke de toekomst der natie. De voordracht tot versterking van het leger berust hoofdzakelijk op het feit, dat Frankryk krachtens zijne nieuwe legerwet thans in geval van oorlog 4,125,000 gelijk matig gedrilde soldaten in het veld kan brengen, en Duitschland slechts 3,350,000, niettegenstaande Duitschland 9,000,000 meer bevolking heeft. Over de versterking der Russische krijgsmacht wordt slechts in al gemeene bewoordingen gesproken. Te Radnitz in Bohemen hebben anti semieten ongeregeldheden veroorzaakt. Na dat de oproerlingen eenige vensterruiten ingeworpen en eene schuur in brand ge stoken hadden, werden ze door de bereden politie uiteengedreven. Na een langdurig bezoek aan vele lan den van ons werelddeel is Stanley in zijn geboorteland teruggekeerd, alwaar door het Britsch Aardrijksk. Genootschap ter zijner eere Woensdag een schitterende receptie ge houden werd. Evenals overal werd Stanley's rede met de grootste belangstelling aangehoord. Stanley ontving van den Prins van Wales de groote gouden medaille van verdienste van het Kon. Aardrijksk. Genootschap. De meeting op Zondag in Hydepark te Londen ten bate van de 8-uur-werkdag moet een van de indrukwekkendste zijn ge weest ooit te Londen, dat paradijs der mee tingen, gehouden. De werklieden-comités en de politie waren steeds te zamen werkzaam voor het handhaven der orde bij deze ver gadering van eventjes 300.000 menschen. Niet één storend incident kwam voor. Zeven personen voerden het woord. De zeven afdeelingen namen moties aan ten gunste van de wettelijke invoering van den 8-uur-werkdag of wel 48 uur voor de week, de sociaal-democratische natuurlijk onder bijvoeging, dat hun middel tot ver betering van den toestand het beste en het goedkoopste in het gebruik is. Volgens den Eugelschen Tillett heeft de statistiek bewezen, dat 10 Engelschen even veel werk doen als 20 Franschen, 21 Duit- schers, 27 Oostenrijkers, 43 Spanjaarden, 63 Italianen en 70 Portugeezen! Ook te Lissabon hebben de werklieden een manifest uitgevaardigd, 't geen echter zeer afsteekt bij sommige andere stukken van dien aard! Om een staaltje te geven van de bezadigdheid en zucht tot orde, die dit geschrift ademt, zjj het slot van het manifest vermeldt: «Rand de overheid niet aan, en mishandelt de patroons niet.* Eene vergadering der werklieden werd te midden van de grootste kalmte gehouden. In de Portugeesche Kamer van afgevaar digden heeft de heer Ribeiro uit naam der regeering verklaard, dat deze hoopte weldra met Engeland tot eene bevredigende en eer volle regeling van het bekende geschil te zullen geraken. De Nat. Zt. meldt, dat Emin, over zijn red ding door Stanley sprekende, zeideStanley wilde mij als een vreemd beest door Europa te kjjk voeren, en daarvoor bedankte ik. In Oostenrijk dreigen meer werkstakin- jgen. Omstreeks 7000 mijnwerkers in het district van Pilsen, 1500 metselaars en een paar honderd timmerlieden te Praag hebben hunne betrekking opgezegd. Vele metaal werkers te Praag, wevers te Hornitz, in Bohemen, en in fabrieken in of bjj Weenen, hebben dit voorbeeld gevolgd. Zestien jongedames uit den deftigen stand zijn Dinsdagnacht uit een nonnenkostschool te Venetië ontvlucht; bij gebrek aan een gondel moesten zij door het water loopen. De jonge schoonen zijn nog niet gevonden. Uit Petersburg wordt gemeld, dat de Czaar en Keizer Wilhelm druk gecorrespon- deeid hebben over het voorgenomen huwe lijk van den Czarenwitch met Prinses Mar- garetha van Pruisen. Het resultaat zou zijn, dat de Prinses vóór haar huwelijk niet van geloof zal veranderen, maar daarna geheel vrij zou zijn. Hoe de Czaren witch en de Prinses zelf over deze geloofs- en huwelijks- quaestie denken, hoort men niet. Uit Petersburg wordt bericht, dat keizer Wilhelm daar tegen 15 Mei wordt verwacht. Men zegt zelfs, dat de Keizer drie weken in Rusland wil blijven en o.a. met den Czaar Moskou zal bezoeken. De Zweedsche Rijksdag heeft de voor stellen tot afschaffing der invoerrechten op schepen, koffie, zemelen en maïs, als ook die tot verlaging der rechten op suiker en spek verworpen. Uit Tunis wordt gemeld, dat op den linkeroever van Ouzafa een zwerm sprink hanen is neergedaald. Van gemeentewege worden pogingen in het werk gesteld, om de schadelijke dieren te vernietigen. In de omstreken van Kef en Kairouan is men daarin volkomen geslaagd. De Turksche overheden van het departe ment Smyrna hebben echter een zeer zon derlinge verordening openbaar gemaakt. De omgeving van Smyrna heeft nameljjk in den laatsten tijd zeer veel van deze plaag te ljjden, en om die streek hiervan te bevrij den, heeft de regeering bepaald, dat ieder mannelijk persoon, die den leeftijd vau vijftien jaar heeft bereikt, onverschillig tot welken stand hij behoort, zes liters sprink hanen moet inleveren. Wie aan dien plicht niet voldoet, moet een som van zes gulden betalen; betaalt hij niet onmiddellijk, dan wordt hij voor het dubbele bedrag beboet. Te Shelburne, in Noord-Amerika, nam Vrijdag 11. de landbouwer Thomas Morrison zijn beide kinderen, van vijf en zeven jaar, uit hun bedjes en verdronk ze in een regen- water-ton. Dadelijk daarop nam de man een groote hoeveelheid carbolzuur in, en verliet zijne woning. Korten tjjd later vond men hem, op korten afstand van zijn huis, terwijl hij, zonder een woord te spreken, van pijn kromde. Een geneesheer paste de waterpomp toe, waarop Morrison het be wustzijn terug kreegmen twjjfelt er echter aan, of hij in leven zal blijven. Zjjne vrouw was, tijdens het plegen van de daad, niet te huis, maar vertoefde aan het ziekbed van een van haar zusters. Woensdagnacht is Singer's groote fabriek van naaimachines te New Jersey afgebrand. De schade daardoor veroorzaakt wordt op een millioen pond sterling geschat. Drie duizend arbeiders zijn door dien brand wer keloos geworden. ■Rn van Hensdei tii Aitena Pt Langstraat tn ilt Koiiiintltrwaaii Franco per post zonder prjjs- *Het recht van eigendom op de krachten en voortdrengselen der natuurschept hier grooten rijkdom, daar bittere armoede. De grondbezitter heeft een monopolie, dat hem in staat stelt een zoo ruim aandeel in de, door den arbeid opgeleverde winst, voor zich te behouden, dat hierdoor het arbeids loon tot een minimum wordt ingekort.* Dit is de kern van George's leer. Ph. Wijsman. o o

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1890 | | pagina 1