,/Vr? 897.
WOENSDAG 11 JUNI.
1890.
Él
j
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
Ook een Staatsinstelling!
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonne mentsprijs: per 3 maanden 1.00.
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
De regeering, overtuigd dat het gebruik
van sterke dranken nadeelig is, heeft voor
gesteld, alle plaatsen waar jenever, bran
dewijn of likeuren verkocht worden, te
sluiten. De eigenaars mogen hun zaak om
zetten in koffiehuizen, nielkwinkels of bier
tempels, al naar ze believen, de verkoop van
sterke dranken is voortaan uitgesloten. Alle
branderijen en disteleerderijen hebben na
zeker tijdstip, nader te bepalen, gedaan. De
voorraad graan, dan nog voorhanden, zal
onder hooger toezicht publiek verkocht
worden. Tevens wordt het korps grens-
ambtenaren verdubbeld, opdat alle sluik
handel streng worde tegengegaan.
Hij, die na genoemd tijdstip, in een voor
het publiek toegankelijk huis sterke dranken
tapt, of in de oprichting daarvan deelneemt,
hij of zij, die in zoodanig huis als schenker
of schenkster werkzaam is; hij, die tot het
houden van zoodanige gelegenheid, een pand
verhuurt, wordt gestraft met hechtenis van
ten hoogste zes maanden of een geldboete
van ten hoogste drie duizend gulden.
Dat is wreed, za! men zeggen en dat is
zooniet voor die hij of zij, maar voor die
tienduizend hij's en de honderden zij's, die
na bedoeld tijdstip, hun borreltje zullen
moeten missen.
De regeering heeft dat ook gevoeld en
uit erbarming met de proevers en proefsters
heeft ze een maatregel genomen, die doet
zien, hoe vaderlijk teeder ze voor 't volks
welzijn waakt.
De bedoeling n.l. met bovenstaande aller
jongste proeve van wetgeving is volstrekt
niet, den menschen het drinken af te wennen.
Alleen maar het drinken buiten controle der
overheid. Thans weet men eigenlijk niet
wat men drinkt, of 't jenever is of foezel en
men mag veilig aannemen, dat de meesten
der branders, slijters en tappers er geen
been in vinden op dit stuk de belangen
hunner beurs boven de magen hunner
klanten te stellen.
Met het oog op het groote gevaar nu, dat
de volksgezondheid loopt, wil de overheid
op 's rijks kosten eenige groote branderijen
oprichten en exploiteeren en in elke gemeente
een agent aanstellen, bij wien uitsluitend
het rijksvocht verkrijgbaar gesteld wordt.
Eerst wanneer deze inrichtingen een vol
doende hoeveelheid gefabriceerd hebben, zal
men tot sluiting der particuliere branderijen
en der drankhuizen overgaan
Door dezen maatregel hoopt de regeering
de gezondheid te bevorderen, telken jare
een beduidende winst in de schatkist te
storten en ten slotte de drankzucht te be
teugelen.
Maar 't is toch immers niet waar?
Stel u gerust, lezer, er is van dit plan,
geen woord waar. We zullen ook voortaan
onzen jenever van particulieren kunnen be
trekken en met of zonder controle zooveel
proeven kunnen als we willen.
't Zou ook een geschiedenis wordende
Staat zich geroepen gevoelende het drankge
bruik tegen te gaan, zichzelven tot brander
promoveerende en tot kroeghouder, om niet
alleen de belasting, maar ook de winst op
de productiekosten in -den zak te houden
Toch is 't niet zoo verregaand dwaas als
't wel schijnt.
Die straf, die we daarboven bedreigden
tegen den verkooper van sterke dranken,
kunt ge vinden in 't wetboek voor straf
recht tegen de houders van speelhuizen. Het
spelen om geld is verboden, zelfs loterijen
zijn verboden, tenzij de autoriteiten daartoe
goedkeuring schenken. Loterijen om geld
worden echter streng geweerd en speelschul
den kunnen niet bij de wet geïnd worden.
In het belang der goede zeden heeft de
Staat het spel verboden. Waarom? Omdat
het spel den hartstocht der menschen op
wekt en velen ten gronde richt. Om dezelfde
reden is de drankwet in 't leven geroepen.
Doch wat doet de Staat nu? Hij ver
biedt ons onder elkaar te spelen, zoodat A
zijn geld niet aan B verliezen kan, doch
om ons voor dit verlies dat eigenlijk een
winst is schadeloos te stellen, richt hij
zelf een speelbank op en wat hij ter wille
der zedelijkheid met de eene hand ons ont
neemt, reikt hij met de andere ons toe.
Hoe ons tegenwoordig Ministerie derge
lijke tegenstrijdigheid verantwoorden kan,
is ons een raadsel. Een feit is het dat dezer
dagen de 333ste Staatsloterij haar schatten
heeft doen regenen over de gelukkige win
ners. Of deze trekking met eenige festiviteit
gepaard ging, ter oorzake van de 3 drietjes,
we weten het niet, maar 't zou ons niet ver
wonderen, want de Staat trekt telken jare
een beduidende som uit zijne loterijen.
Wanneer in een herberg de kastelein een
gulden op tafel legt en zijn klanten insge
lijks doen en ze daarna uit een spel kaarten
of dominosteenen trekken wie de hoogste
oogen werpt en de winner de guldens op
strijkt, dan zijn deze personen strafbaar,
6 maanden gevangenis of drie duizend gul
den boete.
Toch beweren we dat dit spel, hoe af
keurenswaardig ook, staat boven de Staats
loterij. Deze mannen, stel ze zijn met hun
zessen, leggen elk één gulden in. Ze hebben
y6 kansen, kunnen f 6 trekken, dat is zoo
eerlijk als iets.
In de Staatsloterij komen 21000 perso
nen te zamen en leggen elk f 70 in. Dat
de meeste loten door 2, 4, 10 of 20 lieden
te zamen genomen worden, kunnen we ge
noeglijk buiten bespreking laten. Genoemd
aantal legt in 1,470,000 gulden. Wordt
nu deze som onder de inleggers verloot,
fiat, daar zou niets tegen te zeggen zijn,
de kans was dan zoo goed ze bij mogelijk-
Nu is 't waar, ge kunt de f 100,000 trek
ken en de f 50,000 enz., ge kunt er heer
lijk afkomen, dat stemmen we toe maar
niettemin blijft het feit bestaan, dat de loterij
van elke honderd gulden slechts f 65 terug
betaalt en dat allen te zamen dus verliezen.
De Staatsloterij is alleen eerbiedwaardig
om haren ouderdom. Onze vaderen waren
groote liefhebbers van 't spel, we hebben
onze liefde voor de loterij dus van niemand
vreemds. De stedelijke besturen herstelden
door loterijen hunne benarde financiën en
verlootten daartoe allerlei zaken, tot vette
baantjes en ambten incluis. De besturen van
godshuizen en liefdadige instellingen brach
ten er hunne fondsen door bij elkaar en in
den aanvang der 18de eeuw begonnen de
Staten-Generaal loterijen op groote schaal
te organiseeren. Deze waren zoo winstge
vend, dat in 1726 een op gezette tijden
weerkeerende Generaliteitsloterij opgericht
werd, tot staving der staatsinkomsten.
Toen alle staatsinstellingen, gedurende
den Franschen tijd onder de puinhoopen
begraven werden, hield de loterij het hoofd
boven. Onkruid vergaat niet. Ze werd echter
herdoopt. In 1798 werd ze Bataafsclie loterij,
in 1806 Koninklijke Ilollandsche loterij, in
1811 Loterie de Ilollande, in 1813 Nationale
loterij, in 1815 Koninklijke Nederlandsche
loterij en eindelijk in 1848, toen men zeker
tot inzicht kwam, dat zulk een ding toch
onmogelijk koninklijk wezen kan, Neder
landsche Staatsloterij.
We willen hopen, dat de Nederlandsche
regeering ook van dezen naam welhaast
een pertinenten afkeer krijgen en het ding
op staatskosten een eerlijke begrafenis geven
moge
.Buitenland.
De voornaamste schuldige aan den dief
stal van 100,000 francs aan het Fransche
ministerie van finantiën is gevat. Het is
een bediende van het ministerie, die, toen
de amtenaar aan het loket de coupons even
had laten liggen, deze bemachtigde en aan
een helper gaf die buiten wachtte. De heler
vluchtte naar Londen, waar hij de coupons
te gelde trachtte te maken, doch gevangen
genomen werd.
heid zijn kan
Doch nu komt eerst de Staat en zegt j Eyraud zal met de twee inspecteurs van
van die bijna ll/2 millioen komt mij toe!politie den 15n van Havanna vertrekken,
f 434,000, zegge vierhonderd 34 duizend Zij worden einde Juni te Bordeaux ver-
gulden en ten tweede komt nog eens de
Staat en zegt van het overschot, dat ruim
1 millioen bedraagt, eisch ik nog c. 121/,
percent om de onkosten goed te maken
dat maakt nog de kapitale som van f129,825
uit.
De inleggers brengen dus bij
elkaar f 1,470,000
Ze krijgen daarvan terug f 906,175
Ze verliezen derhalve telken reis f 563,825
dat is ruim acht-en-dertig percent!
Wat zoudt ge van iemand zeggen, die
20 loten van f 5 aan den man trachtte te
brengen voor de verloting van een voorwerp
van f 65 waarde? Niet waar, ge zoudt den
slimmert den rug toedraaien en indien ge
per se loten wildet elders gaan. Doch wendt
u dan niet in arrenmoede naar de Staats
loterij, want deze vraagt precies evenveel
winst en onkosten.
aan
wacht. De concierge van het huis in de
rue de Provence, Briquet, is op vrije voeten
gesteldhij had steeds met kracht ontkend,
dat hij den moord op Marcelle had gepleegd.
Zijn vrouw is nog in arrest; zij bekende
dat zij twee voorwerpen uit Marcelle's kamer
had gestolen.
President Carnot teekende Zaterdag de
besluiten, waarbij aan 72 veroordeelden,
voor feiten, begaan bij de werkstakingen
of manifestatiën op 1 Mei, geheele of ge
deeltelijke gratie wordt verleend.
De politie te Bengalen heeft de volgende
curieuse waarschuwing aan alle stations der
Bengaalsche spoorwegen aangeplakt: »Rei-
zigers worden gewaarschuwd, geen spijzen
of drunken van hun onbekende personen
aan te nemen, daar vele lieden van het
vergiftigen van reizigers leven. Zij trachten
eerst in een wachtkamer of ergens anders
een praatje aan te knoopen en trachten dan
het vertrouwen der medereizigers te winnen,
terwijl zij zeggen, dat zij naar dezelfde plaats
reizen. Zoodra er zich dan een gunstige ge
legenheid voordoet, vergiftigen zij water en
spijzen, die zij hun slachtoffers laten ge
bruiken, zoodat deze hun bewustzijn ver
liezen, waarna zij hen berooven.«
De werkstaking der lichterschippers te
Hamburg is zoo goed als afgeloopen. Sinds
laatstleden Maandag trachten velen weder
werk te krijgen, en voor zoover hunne
plaatsen inmiddels niet door anderen waren
bezet, worden zij ook weder aangenomen,
mits voor het vroegere loon en onder voor
waarde dat zij zich van de zoogenaamde
vakvereeniging afscheiden. Deze vereeniging
is ook reeds zoo goed als uiteengespat. Nu
waren er ongeveer 1200 nieuwelingen van
elders, en zün er thans van degenen die het
werk hadden gestaakt weder 800 aange
nomenmaar ongeveer 1500 man kunnen
vooreerst nog geene aanstelling verkrijgen.
Te Graefenau in de Pruissische provincie
Saksen is tijdens een bal, eene brandende
lamp op de vloer gevallen en gesprongen,
ten gevolge waarvan brand ontstond. De
dansenden drongen in den grootsten angst
naar de uitgangen. Twee dames geraakten
onder den voet en stierven, terwijl 13 zwaar
gekwetst werden.
De Berliner Polit. Nachrichten« spreekt
van officieuse zijde het bericht tegen, dat
de Duitsche regeering, ten einde de hoogere
legeruitgaven te dekken, voornemens zou
zijn, ontwerpen in te dienen tot belasting
van lucifers en quitantiën.
Majoor Wissmann heeft naar Keulen ge
seind, dat hij op de algemeene vergadering
der Duitsche koloniale vereenigingen die
daar op 30 dezer gehouden wordt, tegen
woordig zal zijn. Er worden groote toebe
reidselen gemaakt om den dapperen officier
te ontvangen.
De Keizer van Oostenrijk heeft in eene
toespraak geconstateerd, dat er sedert het
vorige jaar geene enkele belangrijke veran
dering in den algemeenen politieken toe
stand heeft plaats gehad, ook niet in dien der
Balkanstaten, waarbij inzonderheid Oosten-
rijk-Hongarije belang heeft. Door de vriend
schappelijke betrekkingen met alle mogend
heden kon Oostenrijk vaste hoop koesteren,
dat het land de weldaden des vredes zal
blijven genieten. De keizer zeide verder, dat
het machtig bondgenootschap, waarvan Oos
tenrijk een deel uitmaakt, en de pogingen
welke de tot dit verbond behoorende staten
gemeenschappelijk en met wederzijdseh ver
trouwen aanwenden ter handhaving des
vredes, een hechten waarborg opleveren,
waardoor het hem gegeven zal zijn, ook
verder zijne politiek te bljjven volgen, die
den voorspoed en het welzijn des lands ten
doel heeft.
Uit Sofia wordt aan de »Times« gemeld,
dat de regeering den kolonel Kissoff en den
hoofdofficier van gezondheid dr. Miscoff,
van de ranglijst van het actieve leger heeft
doen schrappen en onder politietoezicht ge
plaatst heeft, dewijl de regeering aanneemt
dat zij aan Panitza's aanslag medeplichtig
zijn, omdat zij daarvan geweten en de re
geering niet gewaarschuwd hebben.
Een geweldige ontploffing heeft des nachts
in het Karthuizer klooster bij Grenoble plaats
gehad. Men vondt een brief bevattende de be
dreiging, dat het klooster, als niet op een
aangegeven plaats een millioen frs. werd be
zorgd, na 20 minuten in de lucht zou vliegen.
In den brief werd nog gezegd: »als een
onzer wordt gevangen genomen, zulllen 10
Karthuizers daarvoor met het leven boeten.*
De schade is groot, maar niemand werd
gewond.
Een later bericht meldt:
Tot dusver zijn de bedrijvers van den
aanslag op het klooster der Grande Char
treuse niet ondekt. Een sterke macht poltie
is uit Grenoble gezonden om het klooster
te beschermen. De brief, waarin met geheele
verwoesting gedreigd werd, was geteekend
»Madrin II«. De schrijver vroeg 1,000,000
frs., maar wilde wel voorloopig met 500,000
frs. genoegen nemen, als de rest later ge
geven werd. Voorts schreef hij, dat 124
dynamietpatronen, 24 bommen en 6 groote
pakken brandbare stoffen gereed lagen en
aangewend zouden worden, als het geld
niet gegeven werd.
Prof. Parisi van de Universiteit te Athene
heeft ontdekt, dat de kokosnoot sterk lint
worm-afdrijvende eigenschappen bezit. Na
eerst de melk der vrucht gedronken te
hebben, at hij ook de vrucht zelve. Twee
uur later nam hij een gevoel van misselijk
heid waar, dat gepaard ging met een lichten
graad van buikloop. Den volgenden morgen
kwam een lintworm met kop en al te
voorschijn.
Hij was destijds in Abessynië en later
na zijne terugkomst te Athene werd het
middel herhaaldelijk met goed gevolg door
hem voorgeschreven. Het verdient volgens
hem de voorkeur boven andere wormaf
drijvende middelen, omdat geen voorafgaand
diëet noodig is.
In alle behandelde gevallen kwam de
lintworm in zijn geheel te voorschijn op
den morgen, die volgde na de toepassing
van het middel. (Maandblad.)
Volgens de Evening Standard* zouden
verscheiden Russische anarchisten zich naar
Londen hebben begeven, om zich aan de
nasporingen der Fransche politie te ont
trekken. Zij zouden zich in de wijken van
Kentish-Town en High-Gate, den zetel der
Duitsche anarchisten, gevestigd hebben.
Verscheiden Fransche agenten moeten hen
gevolgd zijn, en hen thans, met behulp der
politie van Scotland-Yard, bewaken.
Het gerucht loopt, dat de Russische politie
een bende nihilisten op het spoor is in Rus
land, die deel uitmaakte van de vereeniging
der nihilisten, in Parijs gearresteerd en die
in het bezit zijn bevonden van bommen en
andere projectielen, aldaar vervaardigd.
Uit Konstantinopel wordt gemeld, dat de
Porte op aanvraag van Montenegro een
bataljon soldaten gezonden heeft om de rust
tusschen de christenen en muzelmannen
aan de grenzen vah Montenegro te bewaren.
In verschillende deelen der Vereenigde
Staten hebben stormen en regens groote
schade aangericht. In Jowa, Wisconsin,
Ohio en elders in het Westen veroorzaakte
het onweer groote schade. Te Mansfield sloeg
de bliksem in een kruitfabriek, waar 5000
pd. kruit in lag. Er ontstond brand, waarbjj
3 menschen omkwamen.
Bij een hevige hitte heerscht te New-
York watergebrek. Slechts weinige gebou-
'i -~-A
-M\
van
en Ata
angstraat en (!e
üoinmelerwaaril.
Franco per post zonder prijs-
O O
uOÖv
Van de prijzen van ƒ100 en daarboven 15 percent
van de rest 10 percent.
