Waar gaan we heen? JS1 910 ZATE ill) AG 26 JULI. Uitgever: L.. J. YEERMAK, Heusden. Bij dit nummer behoort een bijvoegsel. VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden ƒ1.00. Franco per post zonder prjjs- verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht. Onder de schoolwet van 1857 was men ontevreden over de resultaten van het onder wijs; onder de wet van 1878 was men niet minder ontevreden en thans onder de aller nieuwste van 1890 is men nog steeds on- tevreden. Merkwaardige voortduring van onte vredenheid En dat niet alleen, maar met iedere wet is de ontevredenheid toegenomen, zoodat we op 't oogenblik een zeer hoogen hoewel gewis nog niet den hoogsten graad bereikt hebben. En dat, sinds de wet driemaal sedert een goede dertig jaar, met de eischen des tjjds overeengebracht is! Onder de wet van 1857 was men nog al gelaten in 't lot van 't volksonderwijs. Denk u even den toestand dier dagen terug en ge staat verwonderd over de lankmoedig heid der ouders, die met zoo weinig genoegen namen voor hunne kinderenScholen, als groote holle schuren, waarin de meest on- practische banken en tafels geplaatst waren, zóó op en in elkaar, dat men op een be trekkelijk kleine oppervlakte een vijf a zeshonderd bergen kon! Verder klassen van honderd, die elkaar gedurig hinderden, en, overgegeven als ze waren in de handen van één onderwijzer, den slakkengang gingen. Heugt het u nog, welke reuzen van 15 en 16 jaren er zaten in de hoogste klasse, reuzen, die het echter in verstands-ont wikkeling niet veel verder gebracht hadden dan de 12-jarige kleuters onzer tegen woordige scholen Toen is de duivel der ontevredenheid ge komen en heeft schotten in de lokalen ge plaatst, zuinig wel, maar toch altijd beter dan niets. De oneindige schoolruimten werden verdeeld in drieën. Wanneer 't getal niet te ver boven de 100 liep, kon men vol staan met één persoon in elke afdeeling liep het echter te hoog, dan stonden er anderhalf of twee. Ondertusschen zaten de schoolmannen niet stil. Op 't voetspoor van buitenlanders vond men beter leermethodes uit, de leer middelen groeiden bij 't jaar aan, de eischen van den smaak werden ook daarbij in aan merking genomen en eindelijk kwam men tot de overtuiging, dat 't eenvoudig on mogelijk was degelijk onderwijs te geven aan een massa kinderen, om en bij de honderd. Men begon in te zien, dat de scholen vroeger eigenlijke bewaarplaatsen waren geweest en dat :t toch inderdaad niet noodig was een kind zoolang op de school bank te houden, om 't zoo weinig te leeren. De ontevredenheid met 't bestaande dreef tot nog meei afscheiding en tot aanstelling van personeel. Er kwam een ongekende beweging op onderwjjs-gebied. Men begon toen ook eens te letten op degeen, die er niet van profi teerden en men schrok van de cijfers. Door allerlei middelen is men toen 't schoolver zuim gaan bekampen kunstmiddelen meestal doch gelukkig dat in die jaren juist de hervorming in de schoolgebouwen en de aanstelling van beter en meer personeel vieldegelijk en aangenaam onderwijs toch is het allerbeste middel tot wering van schoolverzuim en 't lokken der jeugd. Tegenwoordig kan de school overal aan de strengste eischen voldoen althans wanneer de wet wordt nageleefd. De scholen zijn overal in goeden staat, aan personeel behoeft het, nu er nog honderden rondloopen, die geen betrekking kunnen vinden, niet te ontbreken de leermethodes door de onder wijzers ingevoerd zijn niet alleen doelmatig maar ook prettig onderhoudend; de leer en leesboeken zijn prachtwerkjes in hun soort, het is alles in de puntjes en toch toch rijzen nog voortdurend klaagtonen over de onvoldoende resultaten van ons volks onderwijs. Wat dan nu nog? Wel, waarde lezer, ook de eischen staan niet stil, maar regelen zich naar die van den tijd. De jongste wetten eischen doelmatig ge bouwde, goed verlichte en geventileerde lo kalen en een tameljjk goede verhouding tusschen 't getal scholieren en onderwijzers. Nu daaraan echter voldaan is, komen er nieuwe bij, nooitgehoorde, die verscheiden lieden de haren doen te berge rijzen en ons in gemoededoen vragen: waar gaan we heen? Toen 't onderwijs zoo degelijk werd heeft de lagere school ook binnen hare wanden honderden kinderen gelokt, wier gelijken vroeger zonder school het leven ingingen. Denk niet dat de enorme toeneming der scholen, vooral in de steden een gevolg is, uitsluitend van de toeneming der bevolking. Die is wel degelijk een gevolg van 't meerdere schoolbezoek. Om één voorbeeld te noemen. Te Amsterdam waren voor een 20-tal jaren tien kostelooze scholen. De stad telde toen circa 280000 inwoners. Thans, nu de be volking 400000 bedraagt, is dat getal tot ruim 60 gestegen, een vermeerdering dus met 500 percent gepaard met een vermeerde ring der bevolking van 43 percent. Het zelfde verschijnsel doet zich ook voor in Den Haag, Rotterdam en alle groote steden. Ge kunt dus denken dat op deze scholen niet uitsluitend de fine fleur der natie plaats neemt. Een groot deel der kinderen hetzij tot eer der lagere standen gezegd mag stoffelijk en zedelijk van naderbij bekeken worden, een klein deel echter laat èn wat zindelijkheid èn wat ijver betreft, veel te wenschen over. Voor deze kinderen nu vragen enkele afdeelingen van Volksonderwijs nog iets meer dan onderwijs. Door de aanwezigheid der onzindeljjken zijn ze gekomen tot den eisch van school- baden. Voor de armen vragen ze voedsel. Op zichzelf beschouwd is daar niets tegen. Een slecht gevoed kind is onvatbaar voor 't onderwijs. Een kind, dat hongert naar een snede brood, moet men niet met de hoofd regelen lastig vallen. En de onzindelijken zijn op de schoolbanken een waar kruis. Kan men echter voor deze altijd nog een aparte plaats reserveerenmet den honger is niet te redeneeren. In den laatsten tijd is men van verschillende zjjden voor deze arme schoolkinderen in de bres gesprongen en van particuliere zijde wordt zooveel doenlijk gezorgd, dat het geestesvoedsel niet in leege magen valt. Men zij echter voorzichtig met 't uit breiden dezer philantropie. Wanneer men meent, ook tegen de onzindelijkheid te velde te moeten trekken, dan zien we niet in, waar men eindigen zal. Men vervalt dan als vanzelf in schoone kleeren, niet alleen onder- maar ook bovenkleeren. En wat zal dit nog helpen, indien 't aldus gereinigd en gekleede kind in de onzindelijke woning logies geniet? Ieder mensch een menschwaardig bestaan! Schoon ideaal, waaraan alles en allen een handje mogen meehelpen. De school echter belaste men niet met nevenzaken. Zij heeft handen vol werk aan de taak, haar door de wet opgedragen, en komt het arme school kind nog meer te kort dan verstands-ont wikkeling, welnu, laat de weldadigheid zich zijner ontfermen, laat ze het kleeden, voeden, verzorgen zooveel haar bjj machte is, aan de school echter niet meer dan het lezen, schrijven en rekenen deze drie. Et ui ter» land. In het Fransche dorpje Sainghin-en-Mé- lantois (depart. Rjjssel) heeft dezer dagen een afschuwelijke moord plaats gehad. Eene zekere vrouw 34 jaar oud, heeft haar 68- jarigen man, die de dwaasheid had gehad haar in zijn ouden dag te huwen, vermoord door hem den hals af te snijden. De oor zaak tot deze misdaad was de volgende De grijsaard had zijne vrouw, in een aan val van jaloezie, verboden naar een bruiloft van een hunner kennissen te gaan. Zij ging, niettegenstaande dit verbod, toch en kwam laat in den nacht thuis, tamelijk op gewonden door den wijn. Toen haar man haar dit onbehoorlijk gedrag onder het oog bracht, geraakte zij hierdoor zoo in woede, dat zij de misdaad volvoerde en met de grootste koelbloedigheid hem zooveel won den met een scherp mes toebracht, tot hij den laatsten snik gegeven had. Den vol genden dag werd zij in hechtenis genomen. Ten aanzien der buitenlandsche staat kunde heeft von Bismarck zich weder eens uitgelaten. De »Hamburger Nachrichten« bevat althans een artikel, bljjkbaar van zijne hand afkomstig, waarin het heet dat het aftreden van prins Ferdenand van Sak sen Coburg als vorst van Bulgarije den al- gemeenen vrede slechts versterken zou, en dat Duitschland steeds de vredelievende be middelbaarheid tusschen Oostenrijk en Rus land moet blijven en daarom zelf vriend- schaps-betrekkingen met Rusland moet on derhouden wanneer Duitschland ter wille van Oostenrijk met Rusland ging breken, zou het van Oostenrijk afhankelijk worden, terwijl het nu volkomen vrjjheid van be weging bezit en door zijne legersterkte de leidende macht van het drievoudig ver bond is. Als het waar is dat het eten van paarden- vleesch wild maakt, belooft het toekomstige geslacht in Duitschland gevaaarlijk te wor den. Ter markt is de prijs van paarden- vleesch wegens het toenemend verbruik in Keulen 25 pCt., te München met 30 pCt., te Dresden met 40 pCt. en in Hanover met 90 pCt. vermeerderd. Zij, voor wie dit artikel te duur wordt, zien nu naar ander voedsel uit. Vandaar dat een tijdje geleden te Leipzig eene honden slagerij is opgericht die goede zaken maakt altijd volgens de »Ind. Beige. Te Kummersdorf heeft een ernstig ongeluk pLats gehad bij de artillerie-exercitiën. Een granaat, welke men met een daartoe ver vaardigd werktuig opheesch, ten einde haar in het kanon te brengen, viel op den grond en ontplofte, terwijl ook een tweede granaat daardoor uiteensprong. Toen de rook was opgetrokken, vond men 2 officieren en 16 soldaten bewusteloos ter aarde liggen. Eenigen hadden slechts lichte verwondingen bekomen. Een artillerist evenwel was oogen- blikkeljjk dood7 anderen, alsmede een der beide officieren, zijn zeer gevaarlijk gewond. De andere officier werd slechts licht gewond. Een kanonnier stierf terwjjl men hem naar het hospitaal overbracht. Naar uit Ween en gemeld wordt, zou Bul garije aan de Porte een plan voor een bond genootschap hebben voorgesteld, overeen komstig hetwelk de Sultan prins Ferdinand zou erkennen, en Bulgarjje's onafhankelijk heid desnoods met de wapenen zou helpen handhaven. In ruil hiervoor zou Bulgarjje kosteloos 60,000 man troepen voor Turkjje beschikbaar stellen, voor het geval Turkije aangevallen werd. Uit Belgrado wordt aan de Köln. Ztg. bericht, dat de Porte weigert aan de Ser vische Regeering genoegdoening wegens den moord van den Servischen consul te Prit- schina en een schadeloosstelling aan diens weduwe te geven. De Standard-correspondent te Konstan- tinopel meldt, dat de Oostenrjjksohe heeren Von Gerson en Mejor, die door Turksche roovers gevangen genomen werden, in vrij heid zijn gesteld. In Oostenrijk is het in de laatste dagen buitengewoon was. Dagelijks komen gevallen van zonnesteek voor en de thermometer wijst 105 tot 110 graden in de schaduw. In het zuideljjk leger is de sterfte met 30 pCt. toegenomen. De tarwe heeft veel door de verschroeiende hitte geleden. Uit Belgrado wordt gemeld, dat Koningin Natalie de volgende week Servië zal ver laten. Zij gaat met haar tante, Vorstin Morussi, naar Bessarabië. Het hof van cassatie van Belgrado heeft Milan, als vader des Konings, onschendbaar verklaard. Bij de gehouden parade van het twoede bataillon grenadiers te Londen, waarbij onlangs muiterij ontstond, richtte de hertog van Cambridge het woord tot de man schappen. Hij betreurde liet voorgevallene en zeide dat daardoor een vlek op het wapen was geworpen. Daarna werd het vonnis van den krijgsraad voorgelezen. Drie man zijn veroordeeld tot twee jaren, twee tot achttien maanden gevangenisstraf. Twee der veroordeelden rukten toen de medaille van hunne borst en wierpen ze ter aarde. In het Engelsche Lagerhuis heeft de Mi nister van Oorlog thans verklaard, dat het 2e bat. grenadiers, dat zich aan dienst weigering schuldig maakte, voor 2 jaar naar Bermuda wordt gezonden. De kolonel Mait- land, die naar het oordeel van den krijgs raad te veel van de manschappen eischte, wordt op half tractement gesteld en zal het bataljon niet naar Bermuda volgen. Hij heeft gevraagd voor een krijgsraad te worden gedaagd, wat hem moet geweigerd zijn. Dinsdag zijn de troepen reeds vertrokken, onder uitgeleide van een zeer groote menigte, die de soldaten toejuichte. De bekende Engelsche philantroop, sir Richard Wallace, is op bijna 72-jarigen leeftijd gestorven aan jicht. Geboren te Lon den, bracht hjj vele jaren te Parijs door; in den oorlog van 1870 gaf hij T/g millioen frs. voor een ambulance hij richtte te Parijs 100 fonteinen op, die naar hem zjjn genoemd en te Neuilly een hospitaal voor Engelschen. Ook als beschermer der kunst was Wallace zeer nuttig. Hij was (conservatief) lid van het Lagerhuis, maar woonde bijna altjjd te ParijsThiers benoemde hem tot comman deur van het Legioen van Eer. Zjjn ver mogen wordt op 70 millioen frs. geschat. Parke, Stanley's arts, maakte bekend dat zijn patient thans snel in beterschap toe neemt. Hij doet reeds wandelingen en rjjdt dageljjks uit. Uit de rapporten der Engelsche consuls blijkt, dat er een sterke gisting bestaat aan de Turksch-Servische grens. Turksche troe pen zijn derwaarts gezonden en de Engel sche consul te Scutari heeft bevel ontvangen een onderzoek in te stellen. Bij Vita-Castellaria is een roover van de bende Anzuina door carabiniers gevangen genomen. Men hoopt thans de bende in handen te krijgen. In een heuvel van 9 meter hoogte bp Marathon in Attica, is een groot aantal urnen ontdekt, die, met asch en over blijfselen van beenderen gevuld, onder een dikke aschlaag begraven waren. Men gelooft hier de overblijfselen te hebben ontdekt van 192 Atheners, die in den slag van 490 v. C. tegen de Perzen sneuvelden. Reeds in het begin dezer eeuw en later, een jaar of zes geleden door dr. Schlieman, is vruchteloos naar deze overblijfselen gezocht. Dinsdag kwamen er in de provincie Va lencia 18 cholera-gevallen met 6 dooden voor. De Spaansche Minister van Marine heeft een commissie gelast om te onderzoeken of het wenscheljjk is luitenants Peral's onder- zeesche torpedo's, die, zooals vroeger is ge meld, bp de proefnemingen goed voldeden, voor het Rijk aan te schaffen. Volgens den correspondent van the Times te Zanzibar zou Dr. Peters Maandag van daar naar Berlijn vertrekken. Hjj wordt voorgesteld als vol voornemens op verdere Afrikaansche expedities, Hjj ontmoette Emin Pacha te Mpwapna en kreeg van hem een soort van machtiging om het te Wa- delai achtergelaten ivoor te gaan halen. Hp arriveerde aan de kust met verscheidene stuks gestolen runderen en zjjne volgelin gen verklaren, dat hij sedert zjjn vertrek van de kust geleefd heeft van de opbrengst van plundering en rooverpen en dat hp in Centraal-Afrika als »de Veedief* bekend staat. Dr. Peters is daar zeer trotsch op. Hjj had in Ugogo hevig te vechten. Maar wat zjjne behandeling der inboorlingen ook moge wezen, zjjn moed, wilskracht en vast beradenheid wekken bewondering. De moeilijkheid om te Zanzibar dragers te vinden wordt steeds grooter. Tengevolge van de groote vraag voor de Congo en het Duitsche gebied zijn er geen te krjjgen. De Avenir de Tonkin meldt, dat de Keizer van China voortdurend gekweld wordt door de vrees voor een moordaanslag. De staat- kas is ledig en de Regeering is bekommerd wegens den dreigenden toestand in het Zui den des Rijks. van talen en Attena, k Langstraat en <!e Boinmelerwaard.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1890 | | pagina 1