J\ o 911.
Brieven uit Amsterdam.
W OEN SU AG 3U JüLl.
VOOI!
Uitgever: L. J. VEERMAH, Heusden.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden ƒ1.00. Franco per post zonder pry s-
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
II.
Met den wedstrijd tusschen mannenkoren
te Haarlem, waar ik in mijn vorigen ben
aangeland, zal ik u verder niet lastig vallen.
Noch uit Dordrecht, noch uit Rotterdam,
den Bosch en 't heele zuiden heeft zich daar
een enkele vereeniging vertoond. Indertijd
waren de Bossche liedertafel en Kunstmin
van Dordrecht, was zelfs het kleine koor
van Hendrik-Ido-Ambacht een gevreesd con
current slapen die op hunne lauweren?
Laten ze dan een exempel nemen aan de
60-jarige vereeniging »Zang en Vriend
schap* van Haarlem, die op haar ouden
dag nog 't zelfde jeugdige vuur in de aderen
voelt stroomen als een halve eeuw geleden.
En nu naar 't Paleis.
't Is heerlijk weer en we gaan den tuin
in. Daar staat rechts een houten gebouw,
ongeveer 5 bij 4 M. Er is niets in te zien
dan een pijp, die langs de zoldering loopt,
en in 't midden een soort kraan heeft, ter
lengte van een vinger. Deze kraan wordt
gesloten door een koperen klepje, hetwelk
er aan gesoldeerd is. Meer is er niet te zien.
Toch staat 't rondom vol menschen, wach
tende op de dingen, die komen zullen. Een
man met een mand vol krullen, treedt
binnen en stort den inhoud midden op den
vloer uit. Vervolgens neemt hij een lucifer
en steekt de brandbare stof aan. Door de
ruiten zien we een rookwolk opstijgen en
daaruit een vlam te voorschijn komen.
Oogenblikkelijk echter begint uit honderden
gaafjes in de kraan een straalregen van
water op den vloer, en dus ook op de vlam
neer te dalen, terwijl gelijktijdig een buiten
aangebrachte schel in beweging gebracht
wordt. Enkele minuten en de brand is ge-
bluscht. Hoe dat water zoo juist op tijd
begint te spuiten? Eenvoudig, omdat het
soldeersel zoodanig saamgesteld is, dat het
reeds bij geringe hitte smelt. We hebben
hier te doen met een zelfwerkenden brand-
blusscher, van Engelsche vinding, zeer ge
makkelijk aan te leggen, vooral in ge
bouwen waar een waterleiding is. Men kan
in elk lokaal zooveel sprenkelaars aan
brengen als men verkiest. Dat deze blusscher
goede diensten verleent, blijkt uit het feit,
dat de assuradeuren in Amerika, Engeland,
Eng.-Indië en Rusland 20 tot 40 korting
op de premie toestaan, voor gebouwen van
een zoodanig toestel voorzien. Vertegen
woordiger van den fabrikant is de firma
Stieltjes en Co. te Amsterdam.
Ik ga de rest der veiligheidstoestellen bij
brand stilzwijgend voorbij, als daar zijn
extincteursbrandspuitenveiligheidsolie
jjzeren tooneelschermen enz. en stip slechts
enkele voorwerpen aan. De heer J. W.
Molyn te Gouda exposeert hier onbrandbare
planken, samengesteld uit riet en gips, voor
den aanleg van plafonds, binnenwanden,
ventilatiekokers enz. Zij kunnen gezaagd en
gespijkerd worden en hebben een soort, ge
wicht van 0.8. Deze planken, in Zwitserland
en Duitschland reeds druk gebruikt, ver
dienen m. i. alle aanbeveling. De heer Molijn
is genegen alle inlichtingen te verschaffen.
Geen enkel Amsterdammer, die niet met
belangstelling de brandladders aanschouwt,
welke door verschillende fabrikanten hier
tentoongesteld worden. Wij, die met 4 of
5 gezinnen boven elkaar wonen, loopen elk
uur van den nacht gevaar levend te ver
branden, bijaldien onder ons brand ontstaat,
zoolang althans niet de gebouwen bij tweeën
of drieën door één gemeenschappelijken
zolder verbonden zijn, wat in de oude stad
een onmogelijkheid is. Toch zie ik voor mijn
stadgenooten geen heil in touwladders, die
uit het raam kunnen geworpen worden en
langs den muur afhangen. Men moet n.l.
al een geroutineerd gymnast zijn om in ge
vaarvolle oogenblikken zoo'n ladder van 14
a 15 M. af te dalen. Alleen een vasten,
ijzeren ladder die tot op een paar M. boven
den beganen grond afhangt kan de boven
bewoners tegen ?t roosteren vrijwaren. Aan
alle fabrieken zijn deze voorzorgsmaatregelen
aangebracht. Particulieren vertrouwen maar
steeds dat er geen brand komt of dat 't
zoo'n vaart niet zal loopen of dat de brand
weer spoedig zal arriveeren en haar zeil
uitspreiden, waarop men zonder gevaar van
den nek te breken, afspringen kan.
Nog moet ik wijzen op een paar modellen
van koestallen, in de eerste van welke de
electriciteit de beesten losmaakt en de deuren
opent, zoodat ze ontvluchten kunnen, terwijl
datzelfde in den anderen stal door het draaien
aan een kruk van buiten geschiedt. De laatste
voorzorgsmaatregel komt me het meest doel
treffend voor in de praktyk. Electrische
toestellen zijn uitstekend maar ze moeten
volkomen in orde zijn of ze werken niet en
dan zijn de koeien de dupe. Zoo'n toestel zal
maanden lang werken en plotseling weigert
het. Door een kleinigheid is het te verhelpen,
doch dat wordt tot morgen uitgesteld. Nu
breekt juist in dien nacht de brand uit, en
alle beesten vinden den dood in de vlammen.
Niet de toestellen zijn ondoelmatig, maar
de menschen zijn nalatig.
Ofschoon de zomer tot heden niet meer
is dan een zacht wintertje, kan een mensch
soms behoefte hebben aan een koelen dronk
water. Ge kunt dien hier, zonder behulp
der bedienden krijgen van de filterex-po-
santen.
Een half dozijn filters zyn hier te vin
den, die voortdurend druk in de weer zijn
het duin- en vechtwater, sommige zelfs zeer
verontreinigd water van alle onreinheden
te zuiveren. Ik wil aannemen, dat op 't punt
van zuivering de een den ander weinig toe
geeft, ik althans kan daarover niet beslis
sen. Wanneer ik echter het oor leen aan
mannen als de groote Pasteur te Parijs,
prof. Dr. G. van Overbeek de Meijer te
Utrecht, Dr. Dupont te Rotterdam, om van
alle deskundigen in 't buitenland te zwijgen,
dan stem ik voor den filter Camberland,
hier te lande te verkrijgen bij de H.H. Crans
en Co., Den Haag.
Alleen deze filter, zeggen de geleerden,
ontlast het water van alle bacteriën, d. w. z.
van alle ziektekiemen, en dat kunnen ze
van geen enkele waterleiding, geen enkelen
anderen filter getuigen.
De filter Camberland bestaat uit holle,
onverglaasde, porseleinen bougies of kaarsen
ter lengte van een paar dM. Met 2 of 3
dezer bougies kan men volstaan, wanneer
't alleen te doen is om zuiver drinkwater
voor 't gezin te verkrijgen. De bougies, die
aan een eind gesloten zyn, worden met elas-
tieke buisjes aan een gemeenschappelijke pijp
verbonden en 't geheel wordt in water ge
hangen. Terstond begint de filter zyn werk.
Door een eenvoudig toestelletje, een zuigflesch
met elastieke buis, noodzaakt men het water
uit de bougies op te klimmen en in een karaf
te loopen, precies zooals een hevel werkt
en in enkele minuten is de karaf vol.
Alle vuil blyft nu aan den buitenkant
der bougies vastgehecht, waarvan het ge
makkelijk met een spons verwijderd kan
worden. Men maakt deze filters dus zelf
schoon, zoo dikwijls men wil en verzuimt
men het een tyd, 't hindert niet, 't vuil kan
toch niet door de poriën heendringen. Ook
aan de kranen der waterleiding zijn ze ge
makkelijk vast te hechten en dewijl op dit
water druk wordt uitgeoefend, blijft hier
de hevelflesch achterwege. Een glas van
ons duinwater voldoet voor 't oog aan alle
vereischten van goed drinkwater. Het is
volmaakt helder en reukeloos. Toeh staat
ge verbaasd de buitenoppervlakte der bougies
te zien, die een poos in dit water gehan
gen hebben, bezet als ze zijn met een laag
geelbruine stof.
Ik kan ieder, die dezen zomer Amster
dam met een bezoek vereert, niet genoeg
rekommandeeren de expositie van deze filters
(te vinden naast het orkest) in oogenschouw
te nemen. Hij zal daar zien, dat 't water
onzer beste waterleidingen nog ver van zuiver
is. De vriendelijke jonge, dame die over deze
filters toezicht uitoefent en ze keurig in
orde houdt, zal hem alle gevraagde inlich
tingen verschaffen.
Voor 4, 8 en 10 gld. kan men bij de
H.H. Crans terecht. Naarmate het getal der
bougies toeneemt, stijgt ook de prijs.
Toen ik dit alles gezien had, ben ik den
tuin ingeloopen, waar de heer Rodenhof
bezig was zijn ballon te vullen, met welken
hy een poos later plechtstatig de wolken
te gemoet snelde. Op deze voorstellingen
trakteert het Paleis zyn leden en de bezoe
kers op de Zaterdagen.
A. 27 Juli '90. J. L.
JQuitenlanci»
Bij de ontvangst van den Brusselschen
Gemeenteraad, met burgemeester Buis aan
't hoofd, heeft de Koning van België op
het, met politieke toespelingen doorspekt
adres van gezegden burgemeester een geluk
kig en waardig antwoord gegeven. Het was
volstrekt zoo'n kiesche taak niet, zeide hij,
een grondwettig Vorst te wezen. Het was in
tegendeel zeer gemakkelijk en hij wenschte
volstrekt geen lof voor de door hem betoonde
onpartijdigheid. Elke party, die aan het roer
kwam, had recht op dezelfde loyale behande
ling, en daarin hoopte Z. M. nooit te kort
te schieten.
Dit antwoord heeft zeer de aandacht ge
trokken.
Er zijn te Berlijn verontrustende berichten
ontvangen uit Nieuw Guinea. De »Nordd.
Allg. Zeitg.« bevestigt dat er tusschen de
inboorlingen en de Duitschers bloedige ge
vechten hebben plaats gehad.
De Hamburgsche politie heeft het op touw
gezette congres van Duitsche dokarbeiders
verboden. De bijeenkomst zou in het begin
van Augustus hebben plaats gehad.
Het bulletin van het »Kais. Gesundheit-
sant« te Berlijn deelt het epidemisch op
treden mede van de pokziekte te Smyrna,
vanwaar de ziekte naar Griekenland is over
gebracht en de kuststeden der Middelland-
sche Zee bedreigt.
In de buurt van Weenen werden in den
laatsten tyd herhaaldelijk des avonds vrouwen
op straat aangerand. Dezer dagen werd een
arme vrouw 's avonds door eeik man over
vallen; bij haar verzet wierp hij haar op
den grond en wondde haar ernstig met een
mes. De vrouw werd stervende gevonden, na
aan een kind het leven te hebben gegeven.
Het dorp Grünefeld by Spandau heeft
door een wervelstorm geducht geleden. De
kerktoren stortte in, de meeste huizen wer
den van hun daken beroofd en een molen
werd geheel vernield.
In het Russische Gouvernement Riazan
is een kwaadaardige Siberische veepest uit
gebroken. Zoowel onder paarden en schapen,
als onder het rundvee is de sterfte zeer
groot. Omstreeks 2/3 der dieren, die worden
aangetast, sterven. Ook moeten 3 boeren
aan de ziekte zyn bezweken.
Uit St. Petersburg wordt aan de Standard
geseind, dat gedurende het bezoek van den
Duitschen keizer aan Scandinavië, er ge
wichtige politieke discussiën hebben plaats
gevonden, waarbij het plan geopperd is,
het oude Scandinavische rijk weder in het
leven te roepen, waarvan Scandinavië, De
nemarken en Finland deel uitmaakten.
De noordwestelijke regenwinden hebben
in Frankrijk veel schade veroorzaakt. Overal
behalve ten oosten van de Rhóne staat het
met den oogst zeer slecht. In het groote
tarwe-district van La Beauge is omstreeks
sj\ van den oogst mislukt. De halmen zyn
hier en daar geheel verrot.
Men schat dat in dit deel van Frankrijk
door het weder voor omstreeks f240,000,000
schade is veroorzaakt. Reeds is de broodprijs
in verwachting van hooge graanprijzen, ge
stegen.
Volgens de Siècle worden inzamelingen
gedaan tot het uitzenden van 3 Fransche
verkennings-expedities naar Midden-Afrika,
die gelijktijdig uit Algiers, van den Niger
en den Congo zullen vertrekken en bij het
meer Tschad samenkomen.
De 2e editie van »the Times* bevat een
telegram uit Konstantinopel, meldende dat
de Russische gezant eene nota aan de Porte
heeft overhandigd, waarin verklaard wordt
dat de aan Bulgarye gedane concessiën ver
nederend zijn voor den Sultan, en dat de
vragen van Bulgarije slechts manoeuvres
zijn, met het doel den wankelenden troon
van prins Ferdinand van Saksen-Coburg,
wiens regeering onwettig is, te bevestigen.
De nota voegt daaraan toe, aangezien de
Bulgaarsche regeering Rusland vijandig ge
zind is, de inschikkelijkheid der Porte jegens
die Regeering eene weinig vriendschappelijke
handeling tegenover Rusland is, welke ern
stige gevolgen zou kunnen hebben.
De Porte is door deze houding van Rus
land zeer ontsteld.
Over de Joden in Rusland is men in de
hooge kringen te St. Petersburg zeer ver
bolgen, wijl gebleken is, dat een aantal Joden
gemeene zaak met de te Parijs gearresteerde
Russische nihilisten hebben gemaakt. Strenge
maatregelen worden dientengevolge tegen de
Russische Joden genomende »Nowosti«
zal onder andere ophouden te bestaan. De
uitgever heeft reeds de mededeeling ontvan
gen, dat hij binnen twee jaren zijn zaak
moet sluiten.
Op de nyverheids-tentoonstelling te Kasan
bevindt zich een 25-jarige boer, die, zonder
armen of beenen geboren, met de tanden
allerlei snuisterijen vervaardigt. De mis
vormde man weet zich door rechts en links
te keeren langzaam voort te bewegen.
Te Pembroke, Ontario, sneed een man
voor de aardigheid het touw los, dat een
vlot aan den oever bevestigde. Het vlot
sloeg uiteen en van de 22 mannen die er
op waren, verdronken er 20.
De werkstakingen in Catalonië nemen een
ernstiger karakter aan en breiden zich uit.
De werkstakers willen de patroons dwingen
ontslagen werklieden weder aan te nemen.
Generaal Martinez Campos, die algemeen
als zeer streng bekend staat, is na een
onderhoud met den Minister-President Ca-
novas en den Minister van Oorlog, naar
Barcelona vertrokken, om tijdelyk het bevel
over de provincie op zich te nemen.
Ook te Malaga en Cadix zijn werksta
kingen voorgekomen.
De influenza heerscht thans zoo hevig in
Australië, dat de scholen gesloten moesten
worden.
Bijna de geheele bevolking van St. Louis
en Senegal is er door aangetastde ziekte
is er echter niet van ernstigen aard. De
meeste winkels zyn er gesloten, terwyl de
publieke diensten slechts gedeeltelijk onder
houden worden.
In de omstreken van Neuwied (Bovenryn)
wordt de wijnoogst bedreigd door duizenden
druifluizen.
Aan de Times* wordt uit Konstantino
pel gemeld, dat er eene ministerieele crisis
dreigt naar aanleiding der Bulgaarsche
quaestie.
De influenza breidt zich thans ook vol
gens berichten uit Kopenhagen, uit naar
IJsland.
De ziekte kwam het eerst voor op de
Westmann-eilanden en van daar naar de
Zuidkust. Men is daar zeer bevreesd voor
de ziekte, door de groote verwoestingen,
welke zij voorheen onder de bevolking heeft
aangericht. In 1843 stierven daar van de
57,000 inwoners ongeveer 2000 aan de in
fluenza, en in 1866 ongeveer 1500 per
sonen.
Uit Calcutta wordt aan de Daily Chro
nicle gemeld, dat de betrekkingen tusschen
China en Thibet weder gespannen schynen
te zyn. De Thibetanen moeten een van de
twee agenten van den Chineeschen Keizer
in Thibet vermoord hebben.
Djevad Pacha, de nieuwe gouverneur van
Kreta, heeft een proclamatie uitgevaardigd,
waarbij hij aan alle opstandelingen, die zich
in de bergen schuil houden, 14 dagen vry
geleide toezegt, om naar hun woonplaatsen
terug te keeren. Daarna zullen zy, die van
de amnestie geen gebruik hebben gemaakt,
dood of levend worden teruggebracht.
De raad van Chicago heeft besloten
250 acres van het Michigan-meer in te
polderen voor het terrein der wereldtentoon
stelling en in de kosten der demping 2
millioen ds. bij te dragen.
De dagbladen bevatten een depêche, waarin
wordt gemeld, dat de Republiek Guatemala
den oorlog heeft verklaard aan de Republiek
San Salvador.
et Land van
en Alteiia,
lie Langstraat en de
