Prikkelbare menschen.
M 919.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
I Mn.
vooE
Dit blad verscbjjnt WOENSDAG en ZATEKDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjs-
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Walter Scott had wel gelijk zijne doch
ters te waarschuwen, tegen prikkelbaarheid
op hare hoede te zijn, zoowel als tegen het
gevaar van anderen te kwetsen. Prikkelbare
menschen zjjn zeer moeilijk in den omgang.
^Overgroote gevoeligheid immers dit is
de vergoelijkende naam voor het euvel
is een meer aan onzen tijd dan aan vroeger
eeuwen, eigen zwakheid, hoewel de ge-
jb-diiedenis ons op voorbeelden wijst, van
personen, die er zich ook in den ouden tijd
aan hebben schuldig gemaakt. Wij zullen
die hier niet aanhalen. Wij weten allen uit
ondervinding dat het alles behalve gemak
kelijk is met prikkelbare menschen om te
gaan, al zjjn zij vaak zoo ootmoedig en
overdreven nederig als Uriah Heep in David
Copperfield« van Dickens.
»Het beteekent volstrekt niets; zij
zijn niet zoo ijdel te verwachten dat men
op hen zou lettenzij nemen het in 't
geheel niet kwalijk men kan niet aan
iedereen denken maar zij zijn intusschen
stellig overtuigd, dat ge opzettelijk en vol
strekt niet bij toeval, hebt verzuimd hen
op uw soupé uit te noodigen.
Men sprak onlangs over een Schotsch
predikant, die tegen de leugens,in de samen
leving zijne stem verhief. Op eens werd hij
door een der gemeenteleden in de rede ge
vallen met: »Ik begrijp niet waarom u zoo
streng tegen mij optreedt, mijnheer; ik weet
zeker dat er in deze gemeente erger leuge-
•^tears zijn dan ik De geestelijke had geens-
Uns bedoeld persoonlijke toespelingen te
maken, maar dit gemeentelid behoorde tot
de klasse der »erg fijngevoelige menschen.
Hoe vaak is een onschuldige prater niet
geschrikt bij de waarneming, dat de een of
ander door hem losweg uitgesproken op
merking door een der aanwezigen als een
persoonlijke aanmerking werd opgevat, die
dan ook onaangenaam zou moeten genoemd
worden. Eene poging om den indruk van de
ongelukkige woorden te vergoelijken of op
te helderen is vergeefsche moeite. De fijn
gevoelige* is gekwetst en hij blijft het, tot
de tijd, die alle wonden geneest, ook aan
deze kwetsuur genezing aanbrengt.
Maar deze prikkelbare menschen kunnen,
bij al hun onverstand, toch somtijds zoo
beminnelijk zijn, dat hunne vrienden er zelf
hinder van hebben hen te grievenen juist
dat men hen al te veel ontziet maakt hen
ten laatste tot zulke onmogelijk lastige
wezens, dat niemand een poos met hen in
gezelschap kan zijn zonder gevaar te loopen
iets te zeggen of te zwijgen, dat zij kwalijk
nemen. Altijd moet men er op voorbereid
zijn, door iets te doen of door iets te laten
hunne stemming op eene treurige wijze te
bederven. Want men beleedigt zulke prikkel
bare menschen even licht door te weinig
als door te veel te zeggen. Zij vertellen
u van een reisplangij geeft uwe droefheid
jover hun aanstaand vertrek niet levendig
I genoeg te kennen en gjj hadt gehoopt
hen reeds vroeger kwijt te raken. Gij hebt
verzuimd om naar de ongesteldheid der
schoonmoeder van mevrouw R. te infor-
nieeren ge stelt dus al bijzonder weinig
belang in datgene, wat haar betreft. Door
zulke dwaze opvattingen bederven de prik
kelbare menschen hun eigen humeur en ten
slotte dat dergenen, die met hen moeten om-
aan.
fc
Als een »enfant terrible* iemand, die
er voor bekend staat, zooals men dit noemt,
»zjjn mond voorbij te praten« met een
prikkelbaar persoon in aanraking komt, dan
zijn de gevolgen daarvan lichter te gevoelen
dan te beschrijven.
Een zeker geestelijke, die in de dagen
van Georg I leefde, verloor elke kans op
bevordering door op den verjaardag van
de troonbestijging der vorsten uit het Han-
noversche Huis, voor de godsdienstoefening
den text te kiezen: »En tot op dezen dag
is hunne zonde overvloedig.Onze eerwaarde
predikant dacht er niet aan in Jakobijnschen
geest te willen spreken, maar hoeveel moeite
tij deed om zijne toehoorders hiervan te
overtuigen, het mocht niet baten. Er zijn nu
eenmaal lichtgeraakte menschen en »enfants
terribles* in de wereldhet kan dus gebeu
ren dat het lot de eerstgenoemden dwingt
met menschen om te gaan van die soort
als een onlangs overleden vorst, van wien
zijn broeder zeide »Een beste kerel is hij
maar, als je bij ongeluk een likdoorn hebt,
dan kun je er »duvel op zeggen« dat hij
er op trappen zal.« Wie heeft het niet
ondervonden, welken angst men soms als
gastheer of gastvrouw uitstaat, al heeft men
een vriend »die een beetje overgevoelig is«
van te voren gewaarschuwd, tegen de ge
zegden van een goedhartig, maar wel eens
onbedachtzaam sprekend lid van het gezel
schap Men weet het immers, eerstgenoemde
vat ze als ernstig bedoelde, opzettelijke
beleedigingen op, al die vluchtige op- en
aanmerkingen, die de daarvan onbewuste
gast in volslagen onwetendheid van de
kwalijknemendheid van één der mede-aan-
zittenden, vrooljjk ten beste geeft. Want
deze is de ljjnrechte tegenstelling van den
andere; waar deze te gevoelig is, daar is
hij te lomp.
De prikkelbare zoekt een verborgen be-
teekenis, waar deze niet bestaatde andere
is volmaakt doof voor elke toespeling, waar
mede men hem tracht te waarschuwen. Het
is gebeurd, dat de toestand zoo moeilijk
werd, dat de schuldige zichzelf in de rede
viel met»Het schijnt dat ik een verkeerde
snaar heb aangeraakt?* Dat nu die vraag,
na eene uitvoerige verhandeling over het
ongepaste van te hertrouwen, tot een prikkel
baar man, wiens dochter ten derdenmale in
het huwelijk getreden was, de zaak niet beter
maakte, begrijpt iedereen.
Ook zal men zich in de plaats kunnen
stellen eener gastvrouw, die een jong genees
heer met beslistheid de ongeneeslijkheid van
eenmaal gekrenkte geestvermogens hoorde
verklaren, en wel tegenover eene dame, die
daar juist het bericht had ontvangen, dat
haar echtgenoot als hersteld uit het krank
zinnigengesticht ontslagen was.
De geschiedenis levert voorbeelden genoeg,
van mensehen, die om eene onvrijwillige
beleediging vjjanden geworden zijn, als de
fee in het sprookje, die zoo boos was, omdat
men verzuimd had haar op het doopfeest
te noodigen.
Er zijn onverschillige gezegden,d ie, voor
ergdenkende ooren herhaald, leelijk worden
uitgelegd; onbedachtzame handelingen, die
door een kwaadwillige in een hatelijk dag
licht worden geplaatst; en helaas, -deze
dwaasheid van prikkelbare menschen heeft
maar al te vaak hoogst ongelukkige gevolgen
gehadzij heeft meer kwaad gebrouwen
dan menigeen denkt.
Die ongelukkige neiging om zich door
allerlei kleinigheden uit zijn humeur te laten
brengen, geeft den vijand van den licht
geraakte een zeer scherp wapen in handen.
Hoe wordt de prikkelbare knaap want
deze neiging vertoont zich gewoonljjk reeds
bij zeer jonge menschen niet door zijne
speelmakkers geplaagdHoe hard heeft hij
het op de school niet tc verantwoorden,
tenzij de anderen hem meer ontzien, dan
in den regel van schoolknapen te ver
wachten is.
En ook op later leeft jjd; aan hoeveel
ergernis zal zulk een prikkelbaar mensch
niet zijn blootgesteld
Tegen deze ongelukkige neiging, die door
de patiënten zoo gaarne hunne ^bijzonder
gevoelige, zenuwachtige prikkelbaarheid*
wordt genoemd, bestaat een enkel genees
middel. Men moet trachten haar af te leeren,
zooals men iedere andere slechte gewoonte
of zooals men onhebbelijke manieren afleert.
Met deze staat zjj vrij wel gelijk.
Lichtgeraaktheid is een bron van tallooze
verdrietelijkheden. En toch, ten goede ge
leid, kan juist zulk een opgewekt, voor
levendige indrukken gevoelig persoon, dubbel
genot smakenbij geniet van het schoone
en goede, dat natuur en kunst ons bieden,
met dubbele warmtehij kan zich verbljjden
over kleinigheden, die door anderen onop
gemerkt blijven; het leven schenkt hem
genietingen, die menschen met minder fijn
besnaarde zenuwen niet begrijpen, veel
minder gevoelen.
Laat ons dan op onze hoede zijnLaat
ons, wien het voorrecht van een voor in
drukken ontvankelijk gemoed geschonken
is, dit niet misbruiken tot eene kwelling
van onszelf en degenen, die met ons leven.
De zaak is eene ernstige gedachte over
waard
£5 o i t e n 1ïi d
Te Brussel zijn twee kinderen, een meisje
van 3 en een jongetje van 6 jaar, sedert
Dinsdag 1.1. verdwenen. Men heeft reden
om te gelooven dat zij door straatkunsten
makers zijn meegenomen.
Over de verwoestingen door den cycloon
in Noordwest Frankrijk aangericht leest
men nog de volgende bijzonderheden
Het stadje Dreux ziet er uit, alsof het
gebombardeerd is. Het paleis van justitie ligt
grootendeels in puin en ook andere groote
gebouwen hebben groote schade geleden.
In het geheel zijn meer dan 500 huizen min
of meer beschadigd. Eenige huizen zijn zelfs
geheel vernield. Een heer en een dame, die
in een rijtuig door de rue Saint Thibaut
reden, werden beiden opgenomen en twintig
meter verder neergeworpen. De dame bleef
op de plaats dood, maar haar echtgenoot
kwam er met een paar ernstige kwetsuren
af. Driehonderd metselaars, timmerlieden en
glazenmakers zijn uit de naburige steden
gerequireerd om schade de te herstellen.
In het dal Moulin d'Epome zijn 3000
boomen, meest eiken, ontworteld of gebro
ken. Boomstammen, ter zwaarte van 200
kilogram, werden soms vijfhonderd meter
ver geslingerd. In dit dal heeft men meer
dan 300 doode vogels, meest kraaien, ge
vonden.
Een groot aantal personen is gewond
door vallende voorwerpen. De schade, te
Dreux aangericht, wordt alleen op 1,000,000
francs geraamd. Ontzaglijke schade is
ook in de Zwidsersche kantons Waadland
en Neufchatel aangerichtmeer dan 60 huizen
zijn ingestort, tallooze andere zwaar bescha
digd, overal ziet men menschen, die geen
huisvesting hebben. Vele personen zjjn ge
wond de oogst is totaal vernietigd.
Over de cycloon die Wilkesbarre in Penn-
sylvanië verwoestte wordt nog gemeld, dat
het aantal dooden 11 en dat der ernstig
gewonden 25 bedraagt. De cycloon duurde
nauwelijks 75 seconden. Huizen en schuren
werden als met een reuzenhand uit elkaar
geschud en met heele rjjen boomen wegge
slingerd 400 huizen zjjn vernield en de
schade wordt op 1 millioen ds. geschat.
Ook de stad Saint-Claude in het Jura-
gebergte is door een cycloon geducht ge
teisterd. Eenige openbare gebouwen en fa
brieken zijn geheel vernield. Totdusver zijn
reeds zes ljjken gevonden. Daar de meeste
fabrieken stilstaan, zjjn ongeveer 6000 werk
lieden zonder werk.
Het Zwitsersche dorp Brassus bij de
Fransche grens is ook door een orkaan ge
weldig geteisterd. Vele menschen zjjn ge
wond, 70 huizen werden vernield.
Mme. Hayem, wier man en zes kinderen
zich van gebrek om het leven brachten, is
te Parjjs onder een anderen naam tot moeder
van een weeshuis benoemd, in eene der arme
wijken, opgericht door eene Engelsche dame.
De politie te Marseille onderzoekt eene
duistere zaak. Het geldt eene moeder met
vier kinderen, wier spoor men sedert zes
dagen verloren is. Eenigen tjjd geleden
verkocht mevr. Arnoux hare zaak te Avig
non, ten einde zich te gaan vervoegen bjj
haren man, die geplaatst is als ontvanger
aan het station van Saint-Remy-eu-Provence.
Zjj maakte van hare zaak 4000 frs. en
schreef haren man dat zij den 16 Augustus
zou overkomen. Maar de heer Arnoux heeft
noch zjjne vrouw noch zjjne kinderen ge
zien en alle nasporingen om te weten wat
er van hen geworden is, zjjn vruchteloos
gebleven. Daar man en vrouw uitstekend
met elkander omgingen, vermoedt men eene
gewelddadige ontvoering of verduistering.
Het onderzoek heeft aan het licht gebracht,
dat men in gezelschap van vjjf reizigers een
net gekleed persoon heeft gezien, die hun
gids scheen te zjjn en ze den 15 of 16
Augustus naar Marseille moet hebben ge
leid. Men vermoedt dat hier een verschrik
kelijk drama in het spel is.
Aan de »Temps« en het «Journal des
Débats* wordt uit Nancy gemeld, dat
de luchtreiziger Lachambre verleden week
aldaar met acht andere personen, onder
welke drie schilders, in een luchtballon is
opgestegen. Tot kort voor de nederdaling
had de reis niets bjjzonders opgeleverd,
maar boven Saarlouis, ter hoogte van 700
meter, hoorden de reizigers plotseling trom
petgeschal en zagen zjj een stuk geschut
met een bedekking van soldaten zich door
de stad bewegen. Spoedig daarna werd op
den ballon geschoten. De reizigers haastten
zich allerlei ballast uit te werpen en stegen
tot een hoogte van 950 meter. Twintig
schoten hoorden zjj lossen, doch geen daarvan
raakte den ballon, zoodat de luchtvaarders
behouden en wel te Oppen, in Rjjn-Pruisen
nederdaalden.
Uit een bericht, voorkomende in de »Köln.
Ztg.« die onmiddellijk een onderzoek deed
instellen, bljjk, dat men wel te Saarlouis
den ballon had waargenomen, doch dat van
een beschieting geen sprake is gewesst.
Men verwacht dat de zaak-Gouffé, waarin
Eyraud en Gabrielle Bompard alleen als be
schuldigden zullen terecht staan, niet vóór
November zal worden behandeld.
Een Oostenrijker, dr. Jennemann, heeft
een bom bedacht, waarmede men de vreese-
ljjke gevolgen van den oorlog zeer zal kunnen
verminderen. Met een bjjzonder gas gevuld,
wordt deze bom in het vjjandeljjke leger
geworpen, waar zjj ontploft en allen, die
in de nabjjheid zjjn, door haar gas bewuste
loos maakt voor 2 of 3 uren. Dan komt
natuurljjk de tegenpartjj, ontwapent de be-
wusteloozen en neemt ze gevangen. Heel
aardig bedacht. Maar als nu beide legers
van zulke bommen voorzien zjjn en zoo
spoedig zjj dicht genoeg elkaar zjjn genaderd,
bommen gaan werpen wat dan met die
bewustelooze legers?
De regeering van Servië heeft koning
Milan een inkomen van f75.000 aangeboden,
op voorwaarde, dat hjj het koninkrjjk verlaat.
In eenige kleine gemeenten van de door
de cholera bezochte Spaansche provinciën
is de verbjjsterde bevolking in haren waanzin
zoozeer gebeten op de geneesheeren, dat zjj
dezen wil wegjagen. De geneesheeren kunnen
mitsdien hunnen beroepsplicht niet dan met
groote moeite volbrengen.
In een der dorpen, Argis, zjjn de gezonde
inwoners zoo goed als alle uit de gemeente
vertrokken, zoodat zjj de zieken aan hun
lot hebben overgelaten.
Een gerucht wil, dat de Portugeezen
herhaaldeljjk geschoten hebben op de En
gelsche expeditie onder bevel van Thomson
op de oevers van de Zambesi.
Te Stewertstowm, in Ierland, hebben weer
hevige gevechten plaats gehad tusschen
Protestanten en Katholieken, die een uur
geduurd hebben, en waarbjj omstreeks 30
huizen en eene school zwaar zjjn beschadigd.
Volgens bericht uit Libertad zou San
Salvador de door het corps diplomatique in
Guatemala voorgestelde vredesvoorwaarden
verworpen hebben, omdat zjj onvoordeelig
waren. Men gelooft nu dat de vjjandeljjk-
heden zullen hervat worden.
De voorgestelde vredesvoorwaarden hielden
in, dat Ezeta als president van San Salvador
zou aftreden, dat Ayala voorloopig president
zou zijn, en dat deze de verkiezing van den
nieuwen president zou uitschreven volgens
de bestaande bepalingen.
Te Aken stortte het dak van de machine-
gallery in de nieuwe weefschool in. Een
persoon werd gedood, 8 werden zwaar ge
wond. - Te Philadelphia wierp de storm een
muur van de tramstallen om, waardoor 4
menschen en 30 paarden werden gedood. -
Te Waltham bjj Londen, sprong een loods
van de rjjksbuskruitmagazjjnen met twee
menschen in de lucht; een voorbjjganger
werd zwaar gewond. - Het groote klooster
op den berg Athos is, naar uit Belgrado
wordt gemeld, afgebrand; 12 monniken
moeten in de vlammen zjjn omgekomen. -
Te Friedland, in Moravië, is de kerk met
24 huizen afgebrand. Eén persoon kwam
om het leven.
Het Land van Heosden
en jlltena,
He Langstraat en de
Honnnelerwaard.