FEUILLETON.
De Geluksgodin.
WOËNSDAO l OCTOBER;
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden,
j mcM uit ie
IÖDU.
VOOR
W -
B
C_J
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden ƒ1.00. Franco per post zonder prijs-
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Slot.
Dergeljjke pogingen om alles uit den
«vrond te krijgen neemt men ook waar bij
de Duitsche tuiniers bjj Newark (New-Jersy),
bij de tuiniers en hoenderfokkers op Long
Mand, op de Sellerievelden bij Kalamazoo,
die landstreken bedekken, welke men vroeger
voor geheel onvruchtbaar verklaarde, en
thans door verschillende goed geslaagde po
gingen en door bewatering rijke oogsten
r leveren, zooals in Nieuw-Mexioc, in Kan-
i en Colorado.
Vorst Krapotkin neemt aan, dat het
klagen in den tegenwoordigen tjjd, voor-
melijk over overbevolking van enkele
landen, slechts op gebrek aan kennis of op
ebrekkige wetten betreffende de verdeeling
/an den grond, maar niet op natuurlijke
belemmeringen berust. Hij gelooft, dat Groot-
Brittannie en Ierland, wier bevolking op
17 millioen wordt gesteld, gemakkelijk zon-
sr toevoer van buiten 100 millioen zielen
raden kunnen onderhouden, als men weer
'6 gedeelte van het land als ongeschikt
voor bouwland beschouwt. Hij komt verder
tot de uitkomst, dat de Vereenigde Staten
vr.u Noord-Amerika bjj een nauwgezette
aanwending hunner natuurlijke hulpbronnen,
8000 millioen zielen kunnen voeden, dus
het dubbele van de tegenwoordige bevol
king der geheele aarde.
Als men een wetenschappelijke bewerking
van den voor cultuur geschikten bodem
aanneemt, schijnt deze schatting inderdaad
niet overdreven. De Chineezen hebben eeuwen
lang hun buitengewoon groote bevolking
net een land onderhouden, dat de Angel-
fc tksen voor een zeer ontoereikenden bodem
zouden verklaren. Er bestaat een oud spreek-
ord: dat een Duitscher nog rijk wordt,
waar een Amerikaan gebrek lijdt; dat een
Kaliaan zich nog voedt met hetgeen een
>riuitscher versmaadt, en dat een Chinees
t In den tijd, toen nog goede en booze
jeesten den menschenkinderen zichtbaar ver
schenen,--stormde een jongeling de wijde
wereld in om het Geluk te zoeken. Hij had
e v veel over hooren spreken en naar de
ete, betooverende sprookjes geluisterd, die
in vonk van 't verlangen in hem tot een
hdle vlam hadden aangeblazen. Toen hij
oier den huisdrempel trad, gereed voor de
reis, zag hij over zich op een lageren drem
pel een vrouwengestalte zitten. Ze was in
jmele kleeding gehuld, op haar edel ge-
laaii\htg zachte vrede en rustige blijdschap,
ea ernstig maar toc£ vroolijk staarden haar
c^gen hem aan.
»Waar wilt ge heen?* vroeg ze.
»De Geluksgodin wil ik zoeken. Houd
ne niet op!« antwoordde hij.
r »Ik ben het Geluk,sprak ze daarop »en
ik wil u brengen het geschenk, dat gelukkig
paakt: den spiegel der zelf kennis.
Hij echter lachte en haastte zich voort.
Een lichte zucht en de gestalte was ver-
twenen. De jongeling stormde verder in de
net lenteglans stralende wereld. Boomen,
ïoemen, kruiden bloeiden, jubelende vogels
nngen hunne liederen en boven al die heer-
^kheid blauwde de hemel. Onstuimig sloeg
jongelings hart van geheimzinnig ver
gen naar liefde en in zijn ziel was alles
lichtende gloed. Plotseling vloeiden alle
len tot een verblindende gestalte ineen
nog welvaart geniet, als hij na een Italiaan
nog opzamelt. Wij doelen hier niet op de
uitkomsten van vrekkigheid, maar op de
quaestie van het werkelijk gebruik maken
onzer hulpbronnen- en hulpmiddelen. Onbe
kendheid met de beste methoden om zich
deschatten der natuur schatplichtig te maken,
en in zekeren zin ook de wetgeving be
trekkelijk de verdeeling van den bodem ver
hinderden zeker de verwezenlijking van vorst
Krapotkins voorstellen, maar toch moet
worden toegegeven, dat zij veel waars be
vatten. De voorbeelden zijn niet zeldzaam
meer. dat een verstandige intensieve land
bouw, dat is een bewerking van den grond,
die de natuur ondersteunt, een veel grooter
en meer duurzame rente afwerpt. In Neu-
schleussig bij Leipzig, waar de landerijen van
verschillende kleine boeren in een bekwame
hand werden vereenigd, kan iedereen zich
nu overtuigen, dat zij nu het dubbele van
vroeger opbrengen, toen zij door hunne
eigenaars op de oude gedachtelooze wijze
werden bebouwd.
In Zweden kent de steiler van deze rege
len een zeer groot stuk land, dat als een
rotsachtige woestenij waardeloos lag en na
verscheidene jaren door een verstandige be
werking van twee ontwikkelde en energieke
landbouwers reeds den njjd der buren op
wekte.
Ongelukkig is de boerenstand nog weinig
geneigd om waarde aan een theoretische
ontwikkeling te hechten, terwijl het prak
tische voorbeeld van enkelen hen natuur
lijk slechts in een beperkten kring uit hun
apathie kan opwekken. Het is zaak, om
met kracht het klagen over den achteruit
gang van den landbouw te bestrijden; het
leeringwekkende voorbeeld zal aan de tal
rijke groote en kleine landbouwers meer
voordeel verstrekken dan de noodlottige
schroeven van het protectionisme, dat natuur
lijk alle andere voortbrengselen der njj ver
heid duurder moet maken, met uitzondering
en als hjj de gesloten oogen opende, stond
daar eensklaps voor hem een vrouw zoo
schoon, als hij nooit gedroomd had, onbe
grijpelijk lieftallig, met bloeiende wangen
en oogen, waarin hij als betooverde blikken
wierp. En toen begreep hij ineens, waarom
alles om hem heen zoo bloeide en hij ver
stond ook den jubelzang der vogels.
»Wie zjjt ge?« stamelde hij.
»Ik ben het Geluk, maar de menschen
noemen mij de Liefde.
En zij omstrengelde hem met zachte armen
en beider lippen ontmoetten vurig elkander.
Den jongeling was 't, alsof de Lente door
zijn aderen stroomde, en alsof nu het levens
doel bereikt was. En hij was gelukkig, voor
eeuwig, zooals hij meende.
Maar eensklaps bemerkte hij, dat zijn blik
in de oogen der Liefde nog dieper zocht,
als moest in de diepte nog iets anders, iets
dat niet te noemen was, liggen. En lang
zamerhand ontwaakte weer die duistere
drang in zijn ziel, want in die oogen vond
hij niet, wat hij zocht; en in eens klonk
uit de diepte van zijn geest altijd luihei
de vraag: Waar is 't geluk On weerstas
baar werd hij weer voortgedreven in
wereld. En toen hij den drempel overschreed,
daar zag hij weer die grijze gestalte met
den vriendelijken blik in 't oog en met dat
ernstige voorhoofd; en vriendelijk sprak ze
tot hem: »0, neem den spiegel! Ik ben
het Geluk
»Laat mij met rust!* riep hij onwillig
uit. Een diepe zucht verdwenen wa
de gestalte, maar onzichtbaar, ongehoord,
zweefde zij hem na, het hoofd gebogen
omgeven door een grijzen sluier van nevelen
de arm, in wiens hand ze den spiegel had,
hing vermoeid naast haar neder en ernstig
toevallig van die, welke een hooge winst
afwerpen.
Beschermde rechten voor den landbouw
beteekenen duurbrcod voor allen. Duur brood
beteekent duur werk. Duur werk beteekent
het stijgen der prijzen van de voortbreng
selen der rij verheid en door dit stijgen
wordt een mededinging met het buitenland,
waar geen beschermende rechten bestaan,
steeds moeilijker en in sommige opzichten
zelfs onmogelijk. Het gevolg zou d«n ook
een vermindering van bet handelsverkeer
zijn, hetgeen voor een handeldrijvend volk
als het onze de doodsteek zou wezen.
Ook in het belang van een goeden wis
selbouw achten wij het noodig, dat onze
kleine boeren bun aan elkander grenzende
landerjjen tot een geheel vereenigen en aan
het hoofd een wetenschappelijk ontwikkeld
man plaatsen. Een dergelijke maatschappij,
die bijvoorbeeld uit tien tot twintig boer
derijen zou moeten bestaan, zou in de eerste
plaats op veel voordeeliger voorwaarden de
benoodigde natuurlijke en hulpmeststoffen
kunnen aantcoopen. In ile tweede plaat»
zou hij zich gemakkelijkerfokdieren tot
veredeling van den veestapel kunnen aan
schaffen, dan dit voor een kleiner boer
mogeljjk is. In de derde plaats zou op de
gezamenlijke gronden een, volgens de erva
ring duchtigen wisselbouw kunnen worden
ingevoerd, waardoor de uitputting van den
grond wordt tegengehouden en men steeds
verzekerd wordt van goede oogsten.
Behalve deze voordeelen, die iederen land
bouwer in het oog moeten vallen en wer
kelijk niet gering te achten zijn, zou een
dergelijke maatschappij zich die landbouw
machines kunnen aanschaffen, zonder welke
in den tegenwoordigen tijd een intensieve
cultuur niet goed denkbaar is. Verder zou
een dergelijke coöperatieve vereeniging van
landbouwers ook een verdeeling van werk
zaamheden mogelijk maken. Nu moet de
kleine boer in onze landbouwdistricten zoo
wat van alles en nog wat verstand hebben.
Hij moet toch niet alleen een grondige
kennis van den bodem bezitten en van de
daarop met vrucht te kweeken gewassen,
maar daar het bezit van vee tot verkrijging
van natuurlijke meststoffen voor hem on
ontbeerlijk is, ook dus een grondige kennis
van de behandeling, verzorging enz. van
allerlei vee hebben.
Jn den regel vooronderstelt men, dat de
kleine boer van dit alles geheel op de hoogte
is, maar in de praktijk zien wij wel anders
en om dit te bewijzen behoeven wij slechts
het oog te vestigen op den achteruitgang
van onzen handel in boter en kaas, waarin
wij door de Denen overvleugeld werden.
En toch lieten de Denen, die ons nu de
baas zjjn op hot gebied der zuivelbereiding,
voor ongeveer twee eeuwen Hollandsche
boeren naar Denemarken overkomen om
hen in het landbouwbedrijf te onderrichten
Door verdeeling der werkzaamheden zou
de eene boer-deelhebber bijvoorbeeld zich
uitsluitend met de verzorging van het rundvee,
ccn under Zich. Loet die dor paarden, öon
derde zich weer met het pluimgedierte kunnen
bezighouden enz.
-Buitenland.
rustte haar blik op den voortijlende.
Deze echter dacht aan 't geluk, dat al de
hartstochtelijke gevoelens van zijn ziel blij
vend bevredigen zou. - De lente was voorbij;
zwoel was de lucht. Daar trad hem plotse
ling weer een vrouw tegemoet, gehuld in
goudkleurig gewaad met een trotsch gelaat
en gloeiende oogen. En toen hij vroeg:
»Wie zijt gijantwoordde zij: »Ik ben
het Geluk, maar de menschen noemen mij
Macht en Roem. Wilt ge mij dienen, volg
me dan.«
En hij wierp zich aan haar voeten, kuste
haar handen en stamelde: »u wil ik dienen,
o Geluk
En zij gaf hem; gaf hem macht, gouc
en roem. Groot was hij bij de menschen
Maar in stille nachten, als hij alleen was
met zijn ziel, was het zeer onrustig in hem.
»Ik ben toch gelukkig,zei hij dan, alsof
hij zich wilde troostenmaar uit de diepte
klonk altijd en altijd weer luider de vraag
»Waar is het Geluk Die vraag hoorde
hij ook op zekere?, dag, en ze klonk alsof
een demo» hem die to duisterde. En wat
hij bezat verloor zijn vaarde en verlangen
nam machtig toe tot hij 't eindelijk niet
kon bedwingenhij v rliet zijn schatten en
de verwelkte kransen var, ra roem. Toen
hij den drempel oversellr viel zij.: ruste-
loozt blik op di gestuite, die hij reeds twee
maal had ontmoet. Zij hi.-rit- hand op,
waarin ze den spiegel hield en zei: »Neem,
inenschenkindk Een oogenblik slechts hield
hij nadenkend stil en blikte in 't zachte ge-
Mat; toen ocliter maakte Lu ra. afwerende
beweging en ging langzaui
De Brusselsche Nation* deelt eenige
bijzonderheden mede over het spelen te Os-
tende. Ofschoon het spelen door de wet is
verboden, is toch in de Kurzaal een beslo
ten kring, waar onverholen gespeeld wordt.
Het eenige verschil met Monte Carlo is,
dat de hoogste inzet te Ostende 6000 fr.,
terwijl deze te Monto Carlo 12,000 fr. be
draagt.
Het stadsbestuur van Ostende verpachtte
deze speelbank voor dit seizoen aan twee
Franschen, tegen 80,000 fr. Nu het sai-
zoen geëindigd is, hebben beide heeren last
ontvangen België te verlaten. Dit zullen zij
dan ook wel gauw doen, want de zaken
;er
aehto:
He
zag hem
hem den
■fststemmej
zwijgend na
weg langs,
i klonken d
verder. Zij
- vloog toen
>or de
en weefden verlangen naar rust door de
droomeu der menschen. Ook onze geluk
zoeker droomde van vredig, rustig geluk.
Er kwam hem een ernstige man tegemoet
zijn gelaat was met rimpels doorploegd, en
de oogen blikten koel en scherp. En de
oude sprakȕk zie aan uw ourustige oogen
dat ge naar het Geluk zoekt. Ik ben het
de menschen noemen mij Wetenschap.*
En de wandelaar volgde hem. Zijn leeraar
onthulde hem den loop der sterren de nood
zakelijkheid, waaraan alles onderworpen is
toonde hem den bouw der dieren en planten,
hun bestanddeelen en krachten; hij leerde
hem de wording der werelden, den strijd
om 't bestaan. Begeerig hoorde de scholier
toe en nam alles in zich op, en zijn ver
stand werd verrijkt, bovenmatig verrijkt.
Maar langzamerhand werd het weer on
rustig iu hem, en als hij nu des nachts
opzag naar de sterren en ze met name
noemde en trotsch wilde zijn op wat hij
wist. dan trilde zijn hart als in vreeslijk
lijden en de oude klacht drong naar boven
»Ik ben niet gelukkig! Waar is 't Geluk?
Waar is 't Geluk?* Hij zon na en vorschte
verder, maar 't was vergeefsch en eindelijk
volgde hij weer den aaudraDg zijner ziel
en trok verder, toen hij reeds in zijn herfst
omen was en zilveren draden zich door
zgn haar en baard kronkelden.
Vermoeid wandelde hij zijn pad, den blik
naar den grond gericht. Daar, toen hij zijn
blik ophief, ontwaarde hij de stad, waar
van hij was uitgegaan in jeugdig vertrouwen,
in de lente zijns levens, en op den drempel
zat de vrouw, die hij zoo ruw had afge
wezen. Zacht als altijd straalden haar oogen,
en inwendige vreugde verhelderde haar ge
reld laat. Maar hij bleef voor haar staan en
zijn afgeloopen en er is 350,000 fr. ver
diend.
Het Brusselsche blad geeft eenige staal
tjes om te doen zien hoe hoog te Ostende
is gespeeld. Er waren vreemdelingen, die
100,000 fr. verloren, en anderen, die 80,000
fr. hebben gewonnen. Geen wonder dus dat
de »Nation« tegen deze wetsontduiking
protesteert.
De Belgische regeering schjjnt het plan
te zullen steunen om van Brussel een zee
haven te maken.
De overstroomingen hebben in het zuiden
van Frankrijk drie departementen, Gard,
Vaucluse en Ardèche, geteisterd, den oogst
verwoest die nog te veld stond, de wijn
gaarden ontworteld, geheele kudden mede
gevoerd, woningen omvergerukt, en zelfs
zeker aantal menschen jammerlijk doen ver
drinken.
Men denkt de oorzaak hiervan min of meer
te moeten zoeken in het uitrooien der bos-
schen op de toppen der bergen waardoor het
watci', door niets gestuit, met alle kracht in
de dalen nederstort.
Met het oog op de expiratie van de
socialistenwet zullen 1 October a.s. in ver
schillende plaatsen in Duitschland de troepen
geconsigneerd zijn.
De eerste belastingwetsontwerpen van
den nieuwen Pruisiscben minister van
finantiën, dr. Miquel, zullen, naar men ver
neemt, bestaan in twee ontwerpen tot wij
ziging van de bedrijfs- en van de inkomsten
belasting. De bedoeling van beide wijzigingen
zal zijn, niet die belastingen meer te doen
opbrengen, doch de lagere klassen te ont
heffen.
Te Bremen zijn Zaterdagnacht de tabaks
magazijnen der firma Meyer Krose met
den daarin aanwezigen voorraad vaten tabak,
die op eene waarde van 600.000 mark wordt
sloeg haar zwijgend vragend gade. Zij zweeg
en reikte hem lachend den spiegel, dien hg
aangreep. En, o wonderhij zag zich, zoo
als hij geweest was, en het beeld veran
derde zich. En op eens zag hij in, hoe dwaas
hij door zelfzucht was geweest in zjjn jacht
naar geluk. En hjj zag altjjd dieper tot
op den grond zjjner ziel. En 't was hem,
alsof deze tot hem sprak: >Wie mij in 't
gedrang der wereld zoekt en daarbjj zjjn
land, namelijk zich zelf ontvlucht, zal mjj
nooit vinden. Ik woon in u, o menschen-
kind! Tot nu toe hebt ge slechts voor uw
Ik bevrediging gevraagd, en zie, dat Ik
baarde altijd nieuwe wenschen en vond
nergens rust. Bedelend ben ik u nageslo
pen, want ik, het ware geluk, ben een deel
van u zelf, ben een deel van de godskracht,
waarvan ook gjj afstamt. Daarom is er geen
geluk dan iu 't goddeljjke. Het middel ech-
;er is, dat ge u erkent in uw diepste wezen.
En zie, dat wezen is de vrede, is de rust,
is de kracht. Zijt ge in dit uw geboorte
and binnengekomen, dan zjjt ge reeds hier
op aarde bjj uw Vader en dan vloeit uit
ïem in u die liefde, welke alles omvat;
dan hebt ge een kennis verworven, die niet
alleen in 't hoofd woont, maar uw hart
verwarmt. Dan echter hindert u niet meer
de schijn, verschrikt u niet meer de veran
dering der dingenzelfs de dood niet, want
ge hebt hem in u overwonnen. Laat zijt
ge teruggekeerd, maar niet te laat ga
nu weer in 't gewoel der menschen, met
God in 't hart en wees den broederen een
broeder
Hij echter boog het hoofd en zjjn lippen
fluisterden woorden van dank tot den Vader,
die hem 't geluk had laten vinden.
De Langstraat en <le
Doiiinielerwaaii