'Mul)
Pil
VII
WOENSDAG 21 JANUAIU.
189!
Uitgever: L.
J. VEERMAN, Hausden.
üitftejeili™ eenrMii toMa
Hl Af
1
VOOR
op.
H60
Tï J
A ¥5
N£
eierwaanï.
Dit Wad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
A b o n n e m e n t a p r jj aper 3 maanden ƒ1.00. Franco per post zonder prijs-
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Vóór ruim een halve eeuw leefde te Boston
(N.-Amerika) een zonderling, Davis geheeten,
die door de vreemde wijze waarop hij zich
kleedde en nog meer door een bijzondere
manier van spreken, hij was n.l. zeer kortaf,
tot een bijzonderheid der stad was geworden.
Desniettegenstaande was deze origineel een
duchtig werktuigkundige, wiens zeevaar-in
strumenten een grooten roep hadden en
tot wien andere collega's in den nood zich
wendden om raad bij herstelling en ver
betering van machinerieën.
Zoo kwamen ook in 1839 twee Bosson-
sche burgers tot hem. Ze waren iu groote
verlegenheid. Jaren lang hadden zij gewerkt
was dan een aan beide kanten gepunte
naald met een oog in 't midden.
Nadat hij vruchteloos maanden lang dit
idee had trachten uit te werken, en zijn
laatsten dollar opgeofferd had, kwam in
1844 plotseling de gedachte in hem op of
't wel zoo noodig was dat de machine de
beweging der hand na te maken had en of
niet een andere steek mogeljjk was. Dat was
de crisis der uitvinding. Hij kwam er nu
toe twee draden te nemen en den steek door
middel van een spoeltje en een gebogen
naald, met een oog aan de spits te maken
en nu zag hij terstond het geheim op het
spoor te zijn. Reeds in October van genoemd
jaar kon bij zich door een ruw model uit
hout en ijzerdraad overtuigen dat de ge
vonden machine aan het doel beantwoordde.
Ad vertentiën 1rogels 60 ct. Elke regel meer 10 et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advcrtentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
•r-Mzr? ro-w.'wmr .as®-*.fexaa.'^. ■ggjgcBBjigwiiiiiPij'i
oordeel uit te spreken. De man bedankte toen bij vol hoop op 't slagen der onder- door de originaliteit zijner equipages,
daarvoor en na hem allen tot wien Howe neming naar Amerika terugkeerde. Hier Geen twee weken later reisde Singer naar
zich met gelijke vraag wendde. De ed<-le w«.s alles bij 't oude gebleven. Geen mensch New-York met zijn z. g. uitvinding en li; t
ridders van de naald zagen in de machine, wilde van de nieuwe machine weten. De zich patenteeren.
wanneer ze althans aan het doel bpant- meegebrachte golden waren spoedig opge- j Groot waren ook voor hem de hinder-
woordde 't geen hun onmogelijk voorkwam, teerd en nieuwe uitzichten lieten zich wach- palen, doch zijn onverzettelijk aanhouden
de ruïne van hun vak en tot geen prijs ten. Toen nam Howe zelf op verzoek van zegepraalde over alle bezwaren. Het gelukte
wilden ze zich met het ding inlaten. Thomas, de reis aan naar Londen, ten einde hem in Boston geld los te krijgen, hi)
Howe stelde de machine in een confectie- j zijn machine in te richten voor het naaien annonceerde in alle mogelijke Amerikaansche
magazijn voor het publiek ter bezichtiging j van corsetten. Binnen acht maanden was bladen, hij reisde en zond agenten naar alle
en naaide veertien dagen lang voor ieder, j bij daarin geslaagd en Thomas was in zijn staten der Unie en stelde zijn machine op
die tot hem wilde komen. Ten laatste daagdeschik. Hij behandelde echter den armen alle kermissen ten toon. Zijn afzet bleef
bij viif der flinkste w-rksters van bet; Howe zeer uit de hoogte en toen deze dat echter zeer bescheiden en niemand had 't
magazijn tot een wedstrijd uit. Tien nadenden kapitalist kwulijk nam, nam bij de hem toen aangezegd, dat deze man na ver
van gelijke lengte werdt n ingericht. Vijf lastigheid van den uitvinder te baat om loop van twaalf jaren aan het hoofd vuil
daarvan zou lïowe voor zij i rekening nemen, j van heui af te komen, zooals men een citroen een uitgebreide zaak staan zou, waarin per
van de andere vijf de da nes elk eene. Dewegwerpt, na er het sap uitgeperst te hebben, j week duizend naaimachinis zouden ver
eigenaar dor zaak, die met het horloge in De nood, waarin Howe, ontslagen uit vaardigd worden.
de hund als kamprechter fungeerde, ver- Tboma's dienst, nu verviel, is niet te be- j Natuurlijk kon dit alles aan de aandacht
klaarde, dat de naaisters vlugger werkten schrijven. De Engelsche bodem, die hem van den oorspronkelijken uitvinder niet
aan de vervaardiging eener breimachine,Hoe echter zou liij anderen tot deze over-
de een had er zijn wetenschapen vaardig-jtuiging brengen, indien hij niet in staat
heid, de ander een goed deel van zijn ver-j was eeue met. de nauwkeurigheid eens uur- j dan ge woon lik en toch was Howe met ziju; niets dan teleurstelling gebracht had, brandde ontgaan. Howe klaagde Singer aan en een
mogen aan besteed, en nu ze zoo'n ding I works loopende machine uit ijzer en staal
in elkander gezet hadden bleven al huune
bemoeiingen om 't op gang te brengen ver
geefs. Nu moest Davis er bijgeroepen. Hij
alleen kon hier helpen.
te maken? En tot aanschaffing dezer
materialen bezat hij geen cent!
Tot zijn geluk had hij te Cambridge eeu
voormaligen schoolkameraad woneneen
Hoofdschuddend hoorde hij een poos de j handelaar in brandstoffen, Fisher geheeten,
verklaring des uitvinders aan en nog voor die door een erfenis een vermogend man
deze geëindigd had, riep hij op ziin gewone j geworden was. Met dezen had Howe dik-
vreemde manier: »wat zou dat, een brei-wij ls over de zaak, die hem vervulde ge-
machine! Maak liever een naaimachinej sproken, en nu gelukte het hem, den vriend
»Als we maar kondenzuchtte de kapi-tot bondgenoot te krijgen. Fisher bepaalde
talist, »niaar dat gaat niet.« zich niet tot een voorschot ter aanschaffing
»'t Gaat wel«, zei Davis, »ge zult zien van het noodige, maar nam Howe en diens
dat het gaat; ik zal er een construeeren.familie in zijn huis op en gaf ze een plaats
»Mooi zoo, Davis«, lachten de anderen, aan den haard. Daarvoor zou hij mede
werk 't eerst van allen klaar, en was 't zjjne hem onder de voeten, doch hoe zou hij aan langdurig rechtsgeding begon. Singer spande
't schoonst en 't sterkst. de middelen komen noodig voor de thuis- al zijne krachten in. Hij liet de patent-
Merkwaardig is bet, dut zulk resultaat reis? Niets bleef hem over dan zijn kost- beambten in Amerika, Engeland en Frankrijk
nog niemand vermocht te bewegen tot de bare eerste machine en zijn patent te ver- naar een nog vroegeren uitvinder zoeken
aanschaffing eener naaimachine, fabrikant panden. Dit deed hij dan ook en met 3 want daarop kwam 't hoofdzakelijk aan
noch kleermaker. De laatsten vreesden zich shillings op zak, kwam hij nu eeu afwezig-
hij sloeg alle mogelijke oude oorkonden na,
het ongenoegen hunner knechts op den halsbeid van twee jaren in '49 te New-York i en trachtte te bewijzen dat de Chineezen
te halen en allen zagen tegen de hooge terug.
kosten op. Nog in 45 kon Howe ze voor i Daar vond hij als gewoou
niet minder dan 300 dollars leveren.
reeds voor eeuwen de naaimachine gekend
hadden doch al deze vonden baatten
hem niet; de rechtbank kende aan Hovve
werkman
arbeid in een fabriek van stoommachines
Hoe smartelijk deze ervaringen ook waren, en dat was nog een troost voor den teleur- j de eer der uitvinding toe, vernieuwde diens
patent en verordineerde dat voortaan alle
»doe het en uw fortuin is gemaakt.
Davis uiting werd genomen voor 't geen
ze was, n.l. om er af te komen en bij zalf
liet het hierbij blijven. Onder zijn werklie
den echter, die dit gesprek hadden bijge
woond, bevond zich een jonge man van
buiten, een zekere E 1 i a s H o w e, die eerst
onlangs bij Davis in dienst was getreden.
Op dezen 20-jarigen j.mgeliug maakte de
opmerking dat men door de uitvinding eener
naaimachine tot fortuin kon geraken, grooten
indruk. Howe's grootste genot bestond in
allerlei knutselwerk doch 't was hem meer
spel dan ernst en van gezetten arbeid had
hij een afkeer. De energie waarmee een
Watt, een Stephens en andere uitvinders op
hun doel afgingen, ontbrak hem geheel.
ze benamen onzen jongen uitvinder den gestelden man. Hij zag er uit als een levens
moed niet. Nogmaals sloot hij zich in zijn j moede en met iederen dag verdween meer
dakkamertje op en vervaardigde een tweede en meer de hoop zijn uitvinding voor zich
eigenaar worden van het patent, indien de
machine althans een patent waardig gekeurd
werd. Fisher was de eenige, die geloofde aan
een toekomst voor Howe's vinding. Alle
anderen, ook Howe's eigen vrouw, lachten
machine, ten einde daarop patent te krijgen.
Met deze en de noodige teekeningen en
documenten op zak trok hij naar Washington
en verkreeg patent. De machine werd nu
vanwege de autoriteiten tentoongesteld, be
wonderd en geprezen, van stoffelijke voor-
zelven productief te maken.
Wat nog erger was, reeds bij zijn terug
komst ervoer hi' dat ondertusschen de naai
machine beroemd geworden was. Verschil
lende wertuigkundigen, die zijn uitvinding
gezien of er van hadden geboord of gelezen,
den droomer en plannenmaker uit en over-deelen was nu echter evenmin sprake enhadden zich aan de vervaardiging van naai-
naaimachinefabrikanten aan Howe 5 dollars
voor elk exemplaar te betalen hadden.
Yan toen af keerde zich eindeljjk Howes
lot. Negen jaren na de voleinding zijner
eerste machine steeg zijn jaarlijksch inko
men spoedig tot meer dan 100.000 dollars.
In 1867 had hem zijn patent de ronde som
van 2 millioen opgebracht.
Dat is de geschiedenis van onze huis-
laadden hem met spot en verwijt. Het is i diepbedroefd en vol zorgen trok de jongemachines gezet en ten deele op Howe's vriendin, gedurende hare jeugd. Thans schit-
de oude geschiedenis, die in meer of mindere
mate in het leven van alle uitvinders, wel
doeners en hervormers der menschheid wordt
aangetroffen.
Ijverig arbeidde Howe in den winter van 44
op 45 aan ziin werktuig, hetwelk zoo helder
voor het oog zijns geestes stond, dat geen
kleine storingen of moeilijkheden, die na
tuurlijk niet uitblijven konden, hem hin
derden in het sturen op zijn doel. In April
Doch de naaimachine waaraan hij vroeger naaide hij de eerste naad en in Mei was de
nooit gedacht had, verliet hem van nu af machine kant en klaar. Deze eerste machine,
niet meer. II ij droomde van niets anders
en slenterde in zijn vrije uren rond om van
de kleermakers het maken van steken af
te zien, zoodat de lieden aan zijn verstand
begonnen te twijfelen. Intusschen stak hij
geen hand uit om het ideaal zijner droomen
te verwezenlijken.
Zoo vergingen jaren. Hovve had zich als
werktuigkundige neergezet, doch de zaak
marcheerde slecht. Vol zorgen zat hij op
zijn ellendig dakkamertje, niet wetende hoe
hij zijn hongerend kroost brood verschaffen
zou. Onafgebroken dacht hij na over zijne
machine en menigmaal moest hij van be
kenden en zjjn eigen vrouw hooren dat hij
wel wat beters kon doen dan onophoude
lijk luchtkasteelen bouwen, waarvan toch
nimmer iets komen- kon.
En 't Bcheen werkelijk zoo te zjjn. Maan
den lang volgde hij een geheel verkeerden
weg, in den waan verkeereude dat de ma
chine eenvoudig behoefde na te doen, wat
hij zijn vrouw dagelijks met 4e hand zag
die verscheidene malen naar Europa gereisd
man weer naar huis. grondslag voortgebouwd. Ia New-York en terfc ze in den glans barer schoonheid over
Fisher had thans den moed opgegeven.1 andere oorden der Vereenigde Staten werden de geheele aarde.
Meer dan andere grootsche uitvindingen
heeft zij er toe bijgedragen den nationalen
rijkdom te vermeerderen. De naaimachine
Maanden lang had hij 't gezin van Howe ze publiek tentoongesteld,
onderhouden, alle onkosten betaald, ook i Hoewel zonder middelen, wilde hij zich
voor de reis en 't nemen van een patent,'toch zoo niet de vruchten zijns wei-ks door
te zatnen een paar duizend dollars bedra- anderen doen plukken. Het gelukte hem is de ware sociaal-democraat, de practische
gende, en nu hij geen 't minste uitzicht zag een sommetje te leenen, waarvoor hij aller- communist; zij verhoogt het levensgenot in
besloot hij zich van Howe los te maken, eerst zijn verpand kunstwerk inloste en de woningen en schenkt aan duizenden
De laatste betrok toen de woning zij as daarna vond hij een speculant die Fishers j vrouwelijke arbeiders een memchwaardig
vaders, die zaagmolenuar was, armer en aandeel in het patent overnam, waarna ze
ongelukkiger dan hij ooit geweest was. 'gezamenlijk op de namakers zouden los-
Doch moeders en uitvinders geven hunne trekken,
kinderen niet licht op. Had Amerika zijn Daar trad plotseling iemand op 't tooneel,
heeft, is nog te New York te zien, en alle uitvinding den rug toegedraaid, Howe wilde j die Howe's toekomst in groot gevaar bracht,
onpartijdige zaakkundigen, die haar in'nu iu Engeland zijn geluk beproeven. ';een man, die alles bezat wat Howe ontbrak,
oogenscbouw genomen en beproefd hebben, j Gesteund door zijn vader was het hem!koene, rustelooze voortvarendheid en taai
zijn het daarover eens, dat nooit eenig uit-mogelijk zijn broeder Amasa naar Londen geduld. Zoo een, dan was deze in staat
vinder bij de eersre proef een zoo volkomen te zenden en 't gelukte dezen in William1 het publiek de nieuwe machine op te drin-
en bruikbaar exemplaar geleverd heeft als I Thomas een man te vinden, genegen de uit-gen. Oorspronkelijk acteur en tooneeldirec-
Howe in deze naaimachine. Het is een klein i vinding te steunen. Thomas was fabrikant j teur, had hjj zonder veel geluk zijn fortuin
ding en sedert zijn er een menigte ver-van koffers, regenscherun n en schoenen en oeproefd in verschillende beroepen en on-
andvringen et verbeteringen bij aangebracht, in zijn zaak vonden tweeduizend werklieden Hernemingen.
doch hierover zijn alle fabrikanten 't eens, brood. Hoe heerlijk dit voor Hovve was,
van al de m Ier dan duizend verschillende deze maakte er de slechtste en Thomas de
naaimachines, die tegenwoordig vervaardigd i beste rekening bij. Voor f 3000 kocht de
worden, is geen enkele, die niet op Howe's 1 laatste niet alleen de meegebrachte tuucbine,
machine gebazeerd is, gelijk dan ook doormaar tevens het recht zooveel andere te
verschillende gerechtshoven is geconstateerd. mogen maken, als hij iu zijn zaak noodig
De machine was nu uitgevondende
eigenlijke lijdensgeschiedenis zou nu echter
In 1850 kwam hij te Boston en zag daar
voor 't eerst in zijn leven naaimachines.
Hij onderzocht de constructie en deze hield
hem zoo bezig, dat hij reeds den anderen
morgen aan den koopman,' bjj wien hij ze
bestaan.
En wanneer we den weldoeners der
menschheid kransen vlechten, dan vergeten
we ook den armen mechanicus van Boston
niet, maar bewaren den naam Elias Ho we
in gezegend aandenken.
JLIiiiieii lïirMï.
De directeuren der kolenmijnen in het
district Charleroi hebben mededeeling ont
vangen van de werklieden, dat deze, te be
ginnen met 2 Februari a.s. eiken Maandag
den arbeid zullen staken. Deze verklaring
heeft ten doel, om de directie te noodzaken
meer werklieden in dienst te nemen zonder
hare productie te verhoogen.
Tengevolge van dit besluit heeft de regee
ring, uit vrees voor ongeregeldheden, twee
voor Howe en diens compagnon eerst een
aanvang nemen. Nadat ze haar eerste steken
voortreffelijk uitgevoerd had, begaf de uit
vinder zich naar een bekend kleermaker te
Boston met het verzoek, de machine te
verrichten en waartoe niets anders noodigprobeeren en over den uitslag openlijk een
gezien had, de teekeningen kon overleggen
had. Bovendien werd vastgesteld dat Thomasvan een verbeterde machine. De koopman lichtingen der miliciens opgeroepen. Er is
voor Engeland de uitvinding zou laten schoot hem 50 dollars voor en met vurigen 1 echter nog eene andere oorzaak waarom zij
patenteeren en den eigenlijken uitvinder ijver trok nu de voormalige tooneelspeler tot dien voorzorgmaatregel is overgegaan,
aan het werk. Deze was niemand anders nl. de groote betooging, welke de radicale
dan de alom bekende Isaac Merritt Singer, partij alhier Diasdag by gelegenheid van
die thans voor den uitvinder doorgaat en de bijeenkomst der Kamer wil houden. Het
die binnen tien jaren zoo rijk was, dat hij, voornemen bestaat namelijk om op dien dag
Parvs bezoekende, de wereldstad verbaasdeeen grooten optocht te houden, waarbij ook
voor elke verkochte machiue f 36 zou uit
betalen. En toen begon de zaak, die dit
tengevolge had, dat Thomas schatrijk werd
en Howe geen cent van 't beloofde ontving.
Doch dat wist broeder Amasa nog niet,
