Iets over Schedelleer.
ZATERDAG 24 JANUARI.
189i.
vuuh
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
dit nummer wordt no. 9
van het feuilleton als hijvoegsel ver
zonden
Dit blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
verbooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Zoolang er denkend.; in >chen geweest
zijn, is er nagevorscht over de overeenstem
ming tussohen dm zicht Wen vorm en den
onzichtbaren iuh ud, eU wijzen bebhen
de overtuiging uitgesprok n dat elke ver
schijning de zichtbare uitdrukking der in
wonende ziel is. Zoo zou dan poëtisch ge
sproken, ieder mensch op zich zelf, als een
vleescb geworden gedachte des Scheppers
voor ons staan.
Instinctmatig zocht ieder mensch naar die
overeenstemming; dat bewijzen ons de schilders
en beeldhouwers, even als de dichters. Een
kunstenaar zal een held niet klein, leeljjk,
met schuwen blik en angstige houding
voorstellen, maar deftig, hoog opgericht,
met stralende oogen, trotsch en dreigend, te
midden eener schare vijanden. Hij zal een
denker niet met een laag voorhoofd en plat
hoofd, een spitsboef niet met een vredig,
edel gelaat en golvende blonde lokken, een
vroomen boeteling niet met ronde wangen
en kleine, listige oogen afbeelden. De dichter,
die van een kuische jonkvrouw zeggen zou,
dat ze bliksemende oogen, een hoog kapsel
en schalksch voorkomen had, zou zich be
lachelijk maken. Schakespeare geeft, als hij
een Falstaff, Percy, Heiszsporn, een Kleo-
patra, Julia, Desdemona laat optreden, steeds
zulke aanwijzingen aangaande bun lichaams
vorm, dat de lezer zich dadeljjk het juiste
beeld van hun karakter maakt.
Maar ook in 't gewone, dagelijksche leven,
kan geen mensch zich onttrekken aan de schedel naar haar goeddunken in dezen of
Porta en Lavater haar beroemdste aposte
len h-id.
Maar e^n ander man ging een anderen weg.
Dr. Gall trad op 't einde der achttiende
eeuw op met de bewering, dat wel 't gansche
lichaam en vooral 't gezicht des menschen
aanduidingen vol beteekenis gaven over
zijn karakter, maar dat vooral de vorm van
den schedel hier in aanmerking kwam.
Want terwijl al de overige aanduidingen
tot dwaling konden voeren, is de schedel
als deksel van de hersenen van een over
wegende en niet te miskennen beteekenis.
De schedel dankt zijn vorm aan de hersenen,
wijst de grootte en vorm er van aan, en de
hersenen zijn 't orgaan van den geest, 't
Laatste gaf ieder hem toe en met groote be
langstelling en levendigen bijval volgde de
geleerde wereld in Weenen (1795) zjjn voor
drachten over de schedelleer.
Maar de vervolgers bleven niet uit; Gall
echter hing met zijn gansche ziel aan zjjn
leer, offerde zjjn praktijk en positie op en
ging naar Parijs. Met dr. Spurzhem zette
hij daar zjjn onderzoekingen voort en schreef
met hem een Ijjvig werk in 't Fransch over
de schedelleer, waarbjj een atlas met 100
tafelen werd gevoegd. Nu ontstond er een
levendige strijd over de leer van Gall, die
in Engeland veel aanhangers, in Duitsch-
land veel bestrjjders vond.
De aanmerkingen, die de Duitsehe ont-
leedkundigen en physiologen op de schedel
leer maakten, zjjn de volgende:
le. Als de uitwendige gedaante van den
schedel 't karakter van den mensch bepaalt,
dan is de vorming van 't karakter afhan-
keljjk van alle mogelijke toevalligheden en
invloeden van buiten. De baker kan dan
aan 't kiud een karakter geven, door den
n&tuurljjke aandrift, den evenmensch te
heoordeelen naar 't uiterljjke. Dit geschiedt
bewust en onbewust; en reeds 't kind vormt
zich een meening over 't karakter van een
mansch en vormt zich sympathiën en anti-
pathiën naar 't uiterljjk voorkomen. Wie
een bediende aanneemt, bjj een minister op
audiëntie gaat, of met iemand een gewichtige
zaak te behandelen heeft, zal reeds onwille
keurig uit hun gelaatstrekken en houding
zoeken op te maken, wat hij te doen heeft,
't Sterl st heeft dit plaats in de liefde; want
hoewel ook een blinde door 't oor liefde kan
opvatten, zal toch verre 't grootste gedeelte
dit doen door de oogen; dat wil zeggen:
de aanblik van dezen of genen persoon wekt
de wentch naar 't bezit; de beminnende
besluit uit de uitwendige verschijning van
't geliefde voorwerp, dat het beminnens
waardig is.
Tegen dit instinctmatig oordeel verheft
zich echter de ervaring, welke leert dat de
uiterlijke gedaante kan liegen. De leeljjke
man, dien wjj maar niat wilden vertrouwen,
bewjjst, dat hjj een edel karakter heeft;
't jonge lieve meisje met die blauwe oogen
was na de bruiloft eigenzinnig, nukkig,
ontrouw.
En zoo ontstaat dan de vraag: in hoe
verre ia het uiterlijke in betrekking met het
karakter te vertrouwen?
Hierop geeft de gelaatkundige 't ant
woord: «overeenstemming is er altjjd, maar
niet ieder kan 't schrift der natuur lezen.
De dwaling ligt niet bjj de natuur, maar
bjj hem, die de schrijfletters der natuur niet
kent. Ik zal u dat schrift leeren.« Zoo ont
stond de gelaatkunde, die in Aristoteles,
genen vorm te drukken, gelijk b.v. 't ge
bruik bjj eenige wilde volken voorschrjjft
't hoofd door binden langzamerhand in een
bepaalden vorm te persen. Verwondingen
en builen door vallen veroorzaakt, een sterke
drukking of een slag zouden dan invloed
hebben op 't karakter.
Hierop antwoordde GallGjj hebt mjjn
meening niet goed begrepen. Ik zeg niet:
de schedelvorm bepaald het karakter, maar
ik zeg, men kan 't karakter uit den schedel
vorm opmaken. De vorming van den schedel
toch volgt de ontwikkeling der hersenen,
en de schedel van een volwassen mensch
is een andere als die van 't kind, omdat
de geest, en met deze de hersenen, zich
ontwikkeld heeft. Ik spreek geheel in 't
algemeene van het normale hoofd.
2e. Toegegeven dat de schedel van 't ont
staan af 't gansche leven door de vormen
der daaronder liggende hersenen aanneemt,
dan zjjn nog de beide vlakken der schedels
niet parallel en een zekere verhevenheid
op deze of gene plaats kon ook door de
meerdere dikte van 't heen op die plaats
zijn ontstaan.
't Antwoord waszeker zijn de beide
vlakten, nl. de in- en uitwendige, der sche
dels niet wiskundig zuiver parallel, maar
't verschil is slechts in millimeters aan te
geven. Dit verschil is van geen belang voor
een onderzoek, dat bij rergeljjking der
schedelvormen in de lengte, breedte en
hoogte van 't hoofd een verschil van eenige
centimeters aangeeft.
3e. Toegegeven dat de hersenen den
schedel vormen en de uitwendige schedel
vlakte den vorm der hersenen laat onder
kennen, dan kunt ge toch slechts van de
bovens'e laag der hersenen spreken; wat
van binnen, wat in de diepte schuilt, kunt
ge niet nagaan.
AntwoordDe diepere deelen van de her
senen zjja wel van beteekenis voor 't leven,
maar alleen de onmiddelljjk onder den
schedel liggende, welke ik bij de bloesems
en vruchten van een boom wil vergeljjken
wiens stam 't ruggemerg is, zjjn als dragers
van de geestelijke werkzaamheid te be
schouwen.
4e. Naar uw leer moesten de grootste
hersenen de grootste geesteljjke begaafd
heden aanduiden. Dan zou de olifant gees
telijk begaafder zijn dan de mensch, want
zjjn hersenen zjjn veel grooter.
Mijn antwoord ligt in 't reeds gezegde.
De sterke, witte zenuwbundelen zijn bjj
den olifant grooter, maar de halve kogels,
die uit de fijnste vertakkingen der hersen-
zenuwen bestaan, zjjn bjj den mensch grooter
dan bjj eenig dier.
5e. Nu, goed; laten wjj van de dieren
zwjjgen en blijven wjj bjj de menschen.
Beweert gij werkeljjk, dat het grootste
hoofd wij spreken hier niet van water
hoofden den grootsten geest aanduidt?
Wij hebben menschen gekend, die met kleine
hoofden meer uitrichtten, dan anderen met
grooter hoofden.
Antwoord van den phrenoloog: Als Wolf
gang Goethe niet als zoon van een Frank-
forter particulier, maar als zoon van een
flongaarsch paardenfokker was geboren, dan
zou waarscbjjnlijk de tjjding tot ons gekomen
zijn van een wonderljjken herder, wiens
liederen door de meisjes in de Putszta, en
door de zigeuners bij 't nachtvuur gezongen
werdenmaar tot den machtigen reus kon
hj] slechts opgroeien onder een beschaafd
volk met een beschaafde taal. Ik zeg niet,
dat de beste en grootste hersenen 't meeste
«De regeering, verbjjsterd door de aan
kondiging onzer vredelievende en grond
wettige betooging, heeft in en rondom de
hoofdstad troepen saamgetrokken.
«Zjj heeft zich niet ontzien twee lichtingen
der militie op te roepen, in dezen tjjd van
hanne haardsteden, uit hunne huisgezinnen
en uit hunnen arbeid de burgers weg te
rukken, die niet tegen eene som gelds zich
van den militairen dienst hebben kunnen
vrij maken.
«Nog zwaarder beleediging voor de be
volking der hoofdstadde regeering heeft
uit de arsenalen der «garde civique«, buiten
weten harer bevelhebbers, de wapenen in
alle stilte doen wegnemen
«Daar de voorzitter van de Kamer van
aan de orde van den dag. In Oostenrijk en
Hongarije is, evenals in Midden- en Noord-
Duitschland, Zaterdag weer eene groote
hoeveelheid sneeuw gevallen, zoodat van
alle kanten berichten komen over vertra
ging hjj de aankomst der treinen en ont
sporingen. Ook in Italië ondervindt men
grooten last van de sneeuw. Te Napels is
het verkeer in de stad nog niet geheel her
steld, daar de Napolitanen niet gewapend
zjjn om een zoo zeldzamen gast het hoofd
te bieden. Te Palermo is tijdens den sneeuw
storm het dak ingestort van een ziekenhuis
voor oogljjders, waardoor eenige patiënten
werden gewond.
De ergste klachten over koude en sneeuw
komen echter uit Zuid-Frankrijk. Overal,
zelfs te Cannes, waar de oudste inwoners
afgevaardigden geweigerd heeft onze gedele- zich niet herinneren sneeuw gezien te hebben,
geerden te ontvangen, hebben wjj gemeend is veel sneeuw gevallen en vriest het sterk,
aan onze waardigheid verplicht te zijn, af Daar de meeste rivieren geheel of gedeelte-
te zien van een bezoek daar, waar ons geen ljjk dicht liggen, is het scheepvaartverkeer
passende ontvangst bereid zou zjjn.
«Wjj zullen ons adres nu ter hand stellen
aan de leden der Kamer, voorstanders der
herziening, die zich bereid verklaard hebben
ons in
gestremd en daarbjj ondervindt het spoor
wegverkeer groote vertraging door de sneeuw.
Onder de buitengewone koude heeft in
zonderheid Hamburg te lijden, in welks ge-
het Raadhuis van Brussel te ont- I heel toegevroren haven alleen 60 onbruik-
vangen. Maar alvorens daarheen te gaan,baar geworden sleepbooten met gebroken
zullen wij ons begeven naar het monument, 'schroeven liggen. Ook begint er gebrek aan
opgericht ter herinnering aan het congres j kolen te ontstaan. Vreeseljjk ziet het er in
van 1830, om hulde te brengen aan onze .den Harz uit, waar op sommige plaatsen de
grondwettige vrijheden en getuigenis te sneeuw boomenhoog ligt. Te Venetië be
geven van de onbetwistbare wettigheid der
beweging ten gunste van de herziening.
Blijft bedaard tegenover de provocaties
«Laat ons binnen de wettelijke grenzen
ons houden!
«Doet de berekeningen falen van hen,
die zouden kunnen hopen door geweld de
beweging tot grondwetsherziening tot staan
te brengen.
Dinsdag 20 Januari samenkomst te 4ys
leveren, maar dat ze den grootsten aanleg ure op de Place de Brouckère«.
toonen. Nooit heeft er een genie met een De secretarisDe voorzitter
klein hoofd geleefd. Terwijl de hersenen Maurice Lemonnier. Prosper Hanrez.«
door elkander omstreeks 1350 gram zwaar De Dinsdag gehouden betooging ten gunste
zjjn, wegen die van groote mannen 1800 ,jer Grondwets-herziening, op eene sterkte
gram. De hersens van genieën, als Napoleon,1 van 40OO personen geschat, trok, vooraf-
Schopenhauer en Byron, wogen 2000 tot gegaan door politie, onder volmaakte kalmte
2250 gram. Ik merk echter op, dat het zeer door de voornaamste straten der stad. Op
moeieljjk is uit te maken, wat iemand kan talrijke vaandels las men: «Leve de her
leveren. Juist de grootste geesten werden ziening!* De afgevaardigden der liberale
bjj hun leven dikwijls voor middelmatig vereenigingen werden ten raadhuize ont-
gehouden, maar groeiden in den loop der vangen door 16 vertegenwoordigers der
eeuwen in de schatting van 't nageslacht liberalen te Brussel en de provinciën. Het
aan, evenals de Dom van Keulen niet in ingediende manifest is een welsprekend
den mengelklomp van straten, die hem om- pleidooi voor herziening der grondwet. Bur
geren, maar eerst op een afstand zjjn grootte gemeester Buis dankte de manifestanten
toont.
Laatste tegenwerpingDat is alles mooi
en goed en wjj geven toe dat er een kern
van waarheid in uw theorie ligt. Maar
zoolang ge geen wetenschappelijke bewjjzen
aanbrengt voor uw theorie van de loea-
liseering der geestvermogens, kunnen wjj
hoogstens bekennen, dat gij een hypothese
hebt gesteld.
AntwoordIk wil die wetensehappeljjke
bewijzen niet terughouden, maar ik moet
er op staan dat ter beoordeeling van deze
geen leeken maar vakmannen worden be
noemd. (Wordt vervólgd.)
iJuitenland.
Maandagavond is op verschillende plaatsen
te Brussel door het bestuur der «Association
libérale* het volgende manifest aangeplakt
ginnen de Lagunen dicht te vriezen. Te
Rome heerscht bittere koude. Het meer van
Zurich is dichtgevroren. Sedert gister nacht
zit de Rijn van Worms tot Lampertsheim vast.
In Duitschland worden, met betrekking
tot de jjsopruimingen in den Rjjn, reeds
proeven genomen met het doen springen
der jjsophoopingen, welke op sommige
plaatsen een dikte hebben van 3 tot 4.30
meter.
In Krain (Oostenrijk) zjjn nieuwe steen-
kolenbeddingen van groote uitgebreidheid
ontdekt, welker exploitatie op groote schaal
reeds in het aanstaande voorjaar zal be
ginnen.
In Zwitserland en in den Elzas zijn lichte
aardschokken waargenomen.
De uit Afrika te Lissabon teruggekeerde
Pavia d'Andrade, die ook een bezoek heeft
gebracht aan Manicaland, meldt, dat het
stamhoofd Lobenguela honderdduizend strij
ders had bijeengebracht om tegen de En-
gelschen op te trekken.
Berichten uit Lissabon melden, dat de
ingesneeuwde mailtreinen uit het Noorden
voor hunne kalmte en verklaarde dat hjj aanmerkelijke vertraging ondervinden, ten-
het manifest zal overhandigen aan het bureel gevolge waarvan de paketbooten naar de
Kaap en naar Zuid-Amerika sedert twee
dagen op de Taag geankerd liggen.
Op den Great Western spoorweg, welke
het uitgebreidste net in Engeland heeft,
dreigt een groote werkstaking te ontstaan.
De beambten eischen hooger loon, minder
werkuren en extra-betaling voor overwerk.
Er zjjn er onder hen, die jaar in jaar uit
eiken week 84 uur in touw zjjn.
Te Iquique, Chili, is na een reis van 190
dagen een Engelsch vaartuig aangekomen.
Dit schip werd opgehouden door denzelfden
storm, waarin, naar vermoed werd, het
schip van Johann Orth, Aartshertog Johann
Salvator, verloren ging. De hoop op de
redding van het schip van den Aartshertog
wordt daardoor weder verlevendigd.
der Kamer. Hjj eindigde met de verklaring,
dat de herziening moet en zal plaats heb
ben. Hierop riepen de afgevaardigden:
«Leve de herziening!*
Geen enkel incident heeft er plaats ge
had. Yan vier uur af was het geheele gar
nizoen in de kazernen geconsigneerd.
In de geheele stad en in de voorsteden
heerscht er volkomen rust en hoewel er op
tien verschillende plaatsen meetings ge
houden zijn ten gunste van de herziening,
hebben er geen samenscholingen of oploopjes
plaats gehad.
De Fransche Kamer heeft den minister
een crediet toegestaan van twee millioen
francs, ter leniging der armoede.
Sneeuw en ijs blijven in geheel Europa
Land van Me w
en Altena.
aiigstraat en
Boniiiielerwaard.
Franco per post zonder prjjs-
mmmmimmmmÊmmmmmmm
Medeburgers
Medeburgers