Iets over Schedelleer. ZATERDAG 24 JANUARI. 189i. vuuh Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. dit nummer wordt no. 9 van het feuilleton als hijvoegsel ver zonden Dit blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. verbooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht. Zoolang er denkend.; in >chen geweest zijn, is er nagevorscht over de overeenstem ming tussohen dm zicht Wen vorm en den onzichtbaren iuh ud, eU wijzen bebhen de overtuiging uitgesprok n dat elke ver schijning de zichtbare uitdrukking der in wonende ziel is. Zoo zou dan poëtisch ge sproken, ieder mensch op zich zelf, als een vleescb geworden gedachte des Scheppers voor ons staan. Instinctmatig zocht ieder mensch naar die overeenstemming; dat bewijzen ons de schilders en beeldhouwers, even als de dichters. Een kunstenaar zal een held niet klein, leeljjk, met schuwen blik en angstige houding voorstellen, maar deftig, hoog opgericht, met stralende oogen, trotsch en dreigend, te midden eener schare vijanden. Hij zal een denker niet met een laag voorhoofd en plat hoofd, een spitsboef niet met een vredig, edel gelaat en golvende blonde lokken, een vroomen boeteling niet met ronde wangen en kleine, listige oogen afbeelden. De dichter, die van een kuische jonkvrouw zeggen zou, dat ze bliksemende oogen, een hoog kapsel en schalksch voorkomen had, zou zich be lachelijk maken. Schakespeare geeft, als hij een Falstaff, Percy, Heiszsporn, een Kleo- patra, Julia, Desdemona laat optreden, steeds zulke aanwijzingen aangaande bun lichaams vorm, dat de lezer zich dadeljjk het juiste beeld van hun karakter maakt. Maar ook in 't gewone, dagelijksche leven, kan geen mensch zich onttrekken aan de schedel naar haar goeddunken in dezen of Porta en Lavater haar beroemdste aposte len h-id. Maar e^n ander man ging een anderen weg. Dr. Gall trad op 't einde der achttiende eeuw op met de bewering, dat wel 't gansche lichaam en vooral 't gezicht des menschen aanduidingen vol beteekenis gaven over zijn karakter, maar dat vooral de vorm van den schedel hier in aanmerking kwam. Want terwijl al de overige aanduidingen tot dwaling konden voeren, is de schedel als deksel van de hersenen van een over wegende en niet te miskennen beteekenis. De schedel dankt zijn vorm aan de hersenen, wijst de grootte en vorm er van aan, en de hersenen zijn 't orgaan van den geest, 't Laatste gaf ieder hem toe en met groote be langstelling en levendigen bijval volgde de geleerde wereld in Weenen (1795) zjjn voor drachten over de schedelleer. Maar de vervolgers bleven niet uit; Gall echter hing met zijn gansche ziel aan zjjn leer, offerde zjjn praktijk en positie op en ging naar Parijs. Met dr. Spurzhem zette hij daar zjjn onderzoekingen voort en schreef met hem een Ijjvig werk in 't Fransch over de schedelleer, waarbjj een atlas met 100 tafelen werd gevoegd. Nu ontstond er een levendige strijd over de leer van Gall, die in Engeland veel aanhangers, in Duitsch- land veel bestrjjders vond. De aanmerkingen, die de Duitsehe ont- leedkundigen en physiologen op de schedel leer maakten, zjjn de volgende: le. Als de uitwendige gedaante van den schedel 't karakter van den mensch bepaalt, dan is de vorming van 't karakter afhan- keljjk van alle mogelijke toevalligheden en invloeden van buiten. De baker kan dan aan 't kiud een karakter geven, door den n&tuurljjke aandrift, den evenmensch te heoordeelen naar 't uiterljjke. Dit geschiedt bewust en onbewust; en reeds 't kind vormt zich een meening over 't karakter van een mansch en vormt zich sympathiën en anti- pathiën naar 't uiterljjk voorkomen. Wie een bediende aanneemt, bjj een minister op audiëntie gaat, of met iemand een gewichtige zaak te behandelen heeft, zal reeds onwille keurig uit hun gelaatstrekken en houding zoeken op te maken, wat hij te doen heeft, 't Sterl st heeft dit plaats in de liefde; want hoewel ook een blinde door 't oor liefde kan opvatten, zal toch verre 't grootste gedeelte dit doen door de oogen; dat wil zeggen: de aanblik van dezen of genen persoon wekt de wentch naar 't bezit; de beminnende besluit uit de uitwendige verschijning van 't geliefde voorwerp, dat het beminnens waardig is. Tegen dit instinctmatig oordeel verheft zich echter de ervaring, welke leert dat de uiterlijke gedaante kan liegen. De leeljjke man, dien wjj maar niat wilden vertrouwen, bewjjst, dat hjj een edel karakter heeft; 't jonge lieve meisje met die blauwe oogen was na de bruiloft eigenzinnig, nukkig, ontrouw. En zoo ontstaat dan de vraag: in hoe verre ia het uiterlijke in betrekking met het karakter te vertrouwen? Hierop geeft de gelaatkundige 't ant woord: «overeenstemming is er altjjd, maar niet ieder kan 't schrift der natuur lezen. De dwaling ligt niet bjj de natuur, maar bjj hem, die de schrijfletters der natuur niet kent. Ik zal u dat schrift leeren.« Zoo ont stond de gelaatkunde, die in Aristoteles, genen vorm te drukken, gelijk b.v. 't ge bruik bjj eenige wilde volken voorschrjjft 't hoofd door binden langzamerhand in een bepaalden vorm te persen. Verwondingen en builen door vallen veroorzaakt, een sterke drukking of een slag zouden dan invloed hebben op 't karakter. Hierop antwoordde GallGjj hebt mjjn meening niet goed begrepen. Ik zeg niet: de schedelvorm bepaald het karakter, maar ik zeg, men kan 't karakter uit den schedel vorm opmaken. De vorming van den schedel toch volgt de ontwikkeling der hersenen, en de schedel van een volwassen mensch is een andere als die van 't kind, omdat de geest, en met deze de hersenen, zich ontwikkeld heeft. Ik spreek geheel in 't algemeene van het normale hoofd. 2e. Toegegeven dat de schedel van 't ont staan af 't gansche leven door de vormen der daaronder liggende hersenen aanneemt, dan zjjn nog de beide vlakken der schedels niet parallel en een zekere verhevenheid op deze of gene plaats kon ook door de meerdere dikte van 't heen op die plaats zijn ontstaan. 't Antwoord waszeker zijn de beide vlakten, nl. de in- en uitwendige, der sche dels niet wiskundig zuiver parallel, maar 't verschil is slechts in millimeters aan te geven. Dit verschil is van geen belang voor een onderzoek, dat bij rergeljjking der schedelvormen in de lengte, breedte en hoogte van 't hoofd een verschil van eenige centimeters aangeeft. 3e. Toegegeven dat de hersenen den schedel vormen en de uitwendige schedel vlakte den vorm der hersenen laat onder kennen, dan kunt ge toch slechts van de bovens'e laag der hersenen spreken; wat van binnen, wat in de diepte schuilt, kunt ge niet nagaan. AntwoordDe diepere deelen van de her senen zjja wel van beteekenis voor 't leven, maar alleen de onmiddelljjk onder den schedel liggende, welke ik bij de bloesems en vruchten van een boom wil vergeljjken wiens stam 't ruggemerg is, zjjn als dragers van de geestelijke werkzaamheid te be schouwen. 4e. Naar uw leer moesten de grootste hersenen de grootste geesteljjke begaafd heden aanduiden. Dan zou de olifant gees telijk begaafder zijn dan de mensch, want zjjn hersenen zjjn veel grooter. Mijn antwoord ligt in 't reeds gezegde. De sterke, witte zenuwbundelen zijn bjj den olifant grooter, maar de halve kogels, die uit de fijnste vertakkingen der hersen- zenuwen bestaan, zjjn bjj den mensch grooter dan bjj eenig dier. 5e. Nu, goed; laten wjj van de dieren zwjjgen en blijven wjj bjj de menschen. Beweert gij werkeljjk, dat het grootste hoofd wij spreken hier niet van water hoofden den grootsten geest aanduidt? Wij hebben menschen gekend, die met kleine hoofden meer uitrichtten, dan anderen met grooter hoofden. Antwoord van den phrenoloog: Als Wolf gang Goethe niet als zoon van een Frank- forter particulier, maar als zoon van een flongaarsch paardenfokker was geboren, dan zou waarscbjjnlijk de tjjding tot ons gekomen zijn van een wonderljjken herder, wiens liederen door de meisjes in de Putszta, en door de zigeuners bij 't nachtvuur gezongen werdenmaar tot den machtigen reus kon hj] slechts opgroeien onder een beschaafd volk met een beschaafde taal. Ik zeg niet, dat de beste en grootste hersenen 't meeste «De regeering, verbjjsterd door de aan kondiging onzer vredelievende en grond wettige betooging, heeft in en rondom de hoofdstad troepen saamgetrokken. «Zjj heeft zich niet ontzien twee lichtingen der militie op te roepen, in dezen tjjd van hanne haardsteden, uit hunne huisgezinnen en uit hunnen arbeid de burgers weg te rukken, die niet tegen eene som gelds zich van den militairen dienst hebben kunnen vrij maken. «Nog zwaarder beleediging voor de be volking der hoofdstadde regeering heeft uit de arsenalen der «garde civique«, buiten weten harer bevelhebbers, de wapenen in alle stilte doen wegnemen «Daar de voorzitter van de Kamer van aan de orde van den dag. In Oostenrijk en Hongarije is, evenals in Midden- en Noord- Duitschland, Zaterdag weer eene groote hoeveelheid sneeuw gevallen, zoodat van alle kanten berichten komen over vertra ging hjj de aankomst der treinen en ont sporingen. Ook in Italië ondervindt men grooten last van de sneeuw. Te Napels is het verkeer in de stad nog niet geheel her steld, daar de Napolitanen niet gewapend zjjn om een zoo zeldzamen gast het hoofd te bieden. Te Palermo is tijdens den sneeuw storm het dak ingestort van een ziekenhuis voor oogljjders, waardoor eenige patiënten werden gewond. De ergste klachten over koude en sneeuw komen echter uit Zuid-Frankrijk. Overal, zelfs te Cannes, waar de oudste inwoners afgevaardigden geweigerd heeft onze gedele- zich niet herinneren sneeuw gezien te hebben, geerden te ontvangen, hebben wjj gemeend is veel sneeuw gevallen en vriest het sterk, aan onze waardigheid verplicht te zijn, af Daar de meeste rivieren geheel of gedeelte- te zien van een bezoek daar, waar ons geen ljjk dicht liggen, is het scheepvaartverkeer passende ontvangst bereid zou zjjn. «Wjj zullen ons adres nu ter hand stellen aan de leden der Kamer, voorstanders der herziening, die zich bereid verklaard hebben ons in gestremd en daarbjj ondervindt het spoor wegverkeer groote vertraging door de sneeuw. Onder de buitengewone koude heeft in zonderheid Hamburg te lijden, in welks ge- het Raadhuis van Brussel te ont- I heel toegevroren haven alleen 60 onbruik- vangen. Maar alvorens daarheen te gaan,baar geworden sleepbooten met gebroken zullen wij ons begeven naar het monument, 'schroeven liggen. Ook begint er gebrek aan opgericht ter herinnering aan het congres j kolen te ontstaan. Vreeseljjk ziet het er in van 1830, om hulde te brengen aan onze .den Harz uit, waar op sommige plaatsen de grondwettige vrijheden en getuigenis te sneeuw boomenhoog ligt. Te Venetië be geven van de onbetwistbare wettigheid der beweging ten gunste van de herziening. Blijft bedaard tegenover de provocaties «Laat ons binnen de wettelijke grenzen ons houden! «Doet de berekeningen falen van hen, die zouden kunnen hopen door geweld de beweging tot grondwetsherziening tot staan te brengen. Dinsdag 20 Januari samenkomst te 4ys leveren, maar dat ze den grootsten aanleg ure op de Place de Brouckère«. toonen. Nooit heeft er een genie met een De secretarisDe voorzitter klein hoofd geleefd. Terwijl de hersenen Maurice Lemonnier. Prosper Hanrez.« door elkander omstreeks 1350 gram zwaar De Dinsdag gehouden betooging ten gunste zjjn, wegen die van groote mannen 1800 ,jer Grondwets-herziening, op eene sterkte gram. De hersens van genieën, als Napoleon,1 van 40OO personen geschat, trok, vooraf- Schopenhauer en Byron, wogen 2000 tot gegaan door politie, onder volmaakte kalmte 2250 gram. Ik merk echter op, dat het zeer door de voornaamste straten der stad. Op moeieljjk is uit te maken, wat iemand kan talrijke vaandels las men: «Leve de her leveren. Juist de grootste geesten werden ziening!* De afgevaardigden der liberale bjj hun leven dikwijls voor middelmatig vereenigingen werden ten raadhuize ont- gehouden, maar groeiden in den loop der vangen door 16 vertegenwoordigers der eeuwen in de schatting van 't nageslacht liberalen te Brussel en de provinciën. Het aan, evenals de Dom van Keulen niet in ingediende manifest is een welsprekend den mengelklomp van straten, die hem om- pleidooi voor herziening der grondwet. Bur geren, maar eerst op een afstand zjjn grootte gemeester Buis dankte de manifestanten toont. Laatste tegenwerpingDat is alles mooi en goed en wjj geven toe dat er een kern van waarheid in uw theorie ligt. Maar zoolang ge geen wetenschappelijke bewjjzen aanbrengt voor uw theorie van de loea- liseering der geestvermogens, kunnen wjj hoogstens bekennen, dat gij een hypothese hebt gesteld. AntwoordIk wil die wetensehappeljjke bewijzen niet terughouden, maar ik moet er op staan dat ter beoordeeling van deze geen leeken maar vakmannen worden be noemd. (Wordt vervólgd.) iJuitenland. Maandagavond is op verschillende plaatsen te Brussel door het bestuur der «Association libérale* het volgende manifest aangeplakt ginnen de Lagunen dicht te vriezen. Te Rome heerscht bittere koude. Het meer van Zurich is dichtgevroren. Sedert gister nacht zit de Rijn van Worms tot Lampertsheim vast. In Duitschland worden, met betrekking tot de jjsopruimingen in den Rjjn, reeds proeven genomen met het doen springen der jjsophoopingen, welke op sommige plaatsen een dikte hebben van 3 tot 4.30 meter. In Krain (Oostenrijk) zjjn nieuwe steen- kolenbeddingen van groote uitgebreidheid ontdekt, welker exploitatie op groote schaal reeds in het aanstaande voorjaar zal be ginnen. In Zwitserland en in den Elzas zijn lichte aardschokken waargenomen. De uit Afrika te Lissabon teruggekeerde Pavia d'Andrade, die ook een bezoek heeft gebracht aan Manicaland, meldt, dat het stamhoofd Lobenguela honderdduizend strij ders had bijeengebracht om tegen de En- gelschen op te trekken. Berichten uit Lissabon melden, dat de ingesneeuwde mailtreinen uit het Noorden voor hunne kalmte en verklaarde dat hjj aanmerkelijke vertraging ondervinden, ten- het manifest zal overhandigen aan het bureel gevolge waarvan de paketbooten naar de Kaap en naar Zuid-Amerika sedert twee dagen op de Taag geankerd liggen. Op den Great Western spoorweg, welke het uitgebreidste net in Engeland heeft, dreigt een groote werkstaking te ontstaan. De beambten eischen hooger loon, minder werkuren en extra-betaling voor overwerk. Er zjjn er onder hen, die jaar in jaar uit eiken week 84 uur in touw zjjn. Te Iquique, Chili, is na een reis van 190 dagen een Engelsch vaartuig aangekomen. Dit schip werd opgehouden door denzelfden storm, waarin, naar vermoed werd, het schip van Johann Orth, Aartshertog Johann Salvator, verloren ging. De hoop op de redding van het schip van den Aartshertog wordt daardoor weder verlevendigd. der Kamer. Hjj eindigde met de verklaring, dat de herziening moet en zal plaats heb ben. Hierop riepen de afgevaardigden: «Leve de herziening!* Geen enkel incident heeft er plaats ge had. Yan vier uur af was het geheele gar nizoen in de kazernen geconsigneerd. In de geheele stad en in de voorsteden heerscht er volkomen rust en hoewel er op tien verschillende plaatsen meetings ge houden zijn ten gunste van de herziening, hebben er geen samenscholingen of oploopjes plaats gehad. De Fransche Kamer heeft den minister een crediet toegestaan van twee millioen francs, ter leniging der armoede. Sneeuw en ijs blijven in geheel Europa Land van Me w en Altena. aiigstraat en Boniiiielerwaard. Franco per post zonder prjjs- mmmmimmmmÊmmmmmmm Medeburgers Medeburgers

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1891 | | pagina 1