Brieven uit Amsterdam. 1891. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden ƒ1.00. Franco per post zonder prijs- verbooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht. Bij dit no. wordt geen Feuilleton ge geven; de volgende week worden er echter wee tegelijk verzonden. Wanneer gij bij ons te risite zijt, on- erschillig bij wien der 400.000 inwoners nzer goede stad, tien tegen een, dat na sen half uur discours het gesprek valt op de woning. In den regel zal ze u, althans wanneer ge van buiten komt, wel bevallen, Ze ziet er op 't oog niet onaardig uit, zit in den regel goed in de verf, is netjes be hangen en bevat geriefelijkheden, die men buiten te vergeefs zocht. Ze zal u zóó wel aanstaan, dat ge zelfs met eenige verwon dering de klachten aanhoort, die de vrouw des huizes slaakt. Want zij deelt niet in 't. minst deze ingenomenheidintegendeel zij benijdt u uw vrjje, goedkoope woning mogelijk is en ik in ten platten lande en waarschuwt u deze toch ben, nimmer te verruilen niet een ah de hare. want En daar is reden toe. 't Is niet alles goud, wut er blinkt, en onze op 't. oog mooie woon huizen vertellen binnenshuis s ons heel wat anders dan men ze van buiten zou ann- aanzeggen. Wat toch is 't geval. Amsterdam is te klein voor 't groot aantal bewoners. De heele provincie Friesland bevat maar even meer dan de helft van 't getal Amsterdam mers. Gevolg van dit groote zielental is en vrouw afscheid nemen, wanneer ze ter kooi trekken, ook wanneer ze in minder aangename verhouding tot elkaar staan Door de muren heen hooren we de kinderen kuchen, die aan kinkhoest of keelziekte liggen en kunnen we de vorderingen nagaan, die de veel belovende oudste op de piano maakt. Ja, die piano's zijn ware kwelgeesten Rechts van me, drie hoog, staat zoo'n meubeltegen den gemeenscbappelijken muur, dat bespeeld wordt door een ouden jongenheer, die slechts twee deunen op zijn programma heeft. Naast me, in 't zelfde huis staan er twee, een voor de kinderen en een van den commensaal. Vlak boven mijn hoofd en links naast me. twee hoog, idem, idem. Als al die pianisten nu na elkaar studeerden, was 't minder en nog uit te houden, maar 't gebeurt niet zelden, dat ze als bij afspraak, allen gelijk aan 't hameren gaan, zoodat alle hersenwerk on wanhoop genoodzaakt te doen zeggen, dat in 't algemeen koor mee ik heb nog vergeten te rr bij mij ook een staat. Zoodat we zeer gezellig leven, wil ik maar zeggen en eikaars geschiedenis, zonder iets te zien, met het gehoor kunnen nagaan. Dit nagaan wordt in onze buurt zeer ver gemakkelijkt door de dienstboden. Laat ik u echter eerst vertellen, wat we dooreen genomen aan hüur betalen. De be nedenverdieping geldt 350 a 400 gld. per jaar. De eerste bovenverdieping 275. de dat we geen plaats meer naast elkaar tweede 250, de derde 225 gld. In een enkele mag 't wat meer of minder zijn, in doorsnee :unnen vinden. De oppervlakte der stad is n deze eeuw niet grooter go worden, maar "t zielental is verdubbeld en zoo worden we, •laar we ons niet in de lengte of breedte ^unnen uitzetten, de lucht ingeknepen. Nu s daar plaats genoeg, maar 't is vrij wat eenvoudiger en gemakkelijker en vooral ook vrijer naast elkaar dan boven elkaar te -vonen. Regel nu is in Amsterdam dat 't eene gezin boven 't andere nestelt. Vier gezinnen boven elkaar. Ook zijn er reeds vele wonin gen, waar vijf of zes boven elkaar huizen >n in tal van panden, die oorspronkelijk zoo ingericht waren heeft men elke verdie ping gehalveerd, zoodat vóór en achter ge scheiden is, en 't pand bewoond wordt door 7 gezinnen. Een dertig menschen onder één Jak is dus geen zeldzaamheid. Wanneer gij dit leest, denk dan niet, dat ik hier 't oog gevestigd heb op de schamele buurten. Neen, we zjjn nog altijd in de streek der nette werklui. Hoe de minderen wonen, daar kunt gij, die de stadsche toe standen niet kent, u geen voorstelling van maken. Ik huiver dan ook, om u langs vieze uitgesleten trappen, waar een touw afhangt dat blinkt, en in een lucht, die samenge steld is uit een dozijn minder aangename geuren, door absolute duisternis leiden tot de z. g. kamersvier verdieping, links en rechts, voor en achter, waar gezinnen samenscholen, met kinderen rjjk gezegend, zes is nog van geen be- teekenis, in ééne groote, slecht verlichte en nog slechter geventileerde ruimte, met een jaar bedsteden aan de eene, en aan de indere zjj een kast en een kachel, waarop ooi staat over te koken, met de geschiedenis van Jozef' aan de wanden, een paar katten n een hond onder de tafel en de heele vasch op touwtjes boven uw hoofd. Dergelijke kazernes laten we voor wut ze zjjn. en ik keuvel liever nog war over veter ingerichte woningen. We leven dus boven eikaar, hebben één rap, langs welke we opklimmen en elkaar .ageljjks meermalen ontmoeten of ont- vjjken, en hoewel ieder gezin zijn deuren kan afsluiten, heerscht er tocü kin elk pand een gezellig samenwonen. De huisbazen öebben daar 't hunne zooveel mogelijk aan gedaan, door n.l. de muren zoo dun en ijl mogelijk en de planken van zeer bescheiden dikte te nemen. Daardoor is 't mogelijk, dat we met onze buren als 't ware meeleven en geheel hun doen en laten door den vloer en zolder heen kunnen nagaan, zoo hooren we wanneer de 3-jarige kleine het »Heere zegen* voor den eten stamelt, wanneer man heen te op elke is dit de prijs. Het benedenhuis heeft daar voor nog het z.g. sousterrein, in den grond uitgegraven en met een cementvloer on doordringbaar voor vocht gemaakt. Verder zjjn alle verdiepingen gelijkvormig. Een voorkamer met- een kleine kamer er naast, een alcoof, zonder bedsteden, met den gang en 't trapgat er naast, een achterkamer en daarnevens de keuken. De zolder is voor de vier bewoners door latwerk in evenveel hokken verdeeld en uit het zolderraam steekt de hijschbalk, waaraan alle meubels, brand stof enz., worden opgeheschen. Behalve bovengenoemde prijzen kunnen de huurders nog op f 60 tot f 25 personeele belasting rekenen. De huurders van dergelijke woningen zijn in den regel niet bij machte een dienstbode van de bovenste plank te engageeren. Het is hier het oord der dagmeisjes, die thuis slapen, 's morgens tegen 8 uur komen en op 't zelfde uur 's avonds heengaan. Deze inpertinente dingen nu zijn 't, die de nieuwtjes van 't eene gezin in 't andere overbrengen en voor f 1,75 a f2 per week niet alleen de huisvrouw 't leven zuur maken, maar ook de omwonenden een blik gunnen in 't meer intieme leven hunner heeren en mevrouwen. Laat u dus nooit wijsmaken, dat lieden uit groote steden zich niet om elkaar be kommeren. Dat is een praatje. Wij kennen onze omgeving even govd als gij uwe naaste buren kent, ja, wij kennen ze beter dan gij, ofschoon we nooit een woord wisselen, alleen maar doordat de heerlijke bouwkunst ver gunt elkaar in huis te bespieden. Ik ken in mijn buurt personen, en wel vrouwelijke, die in deze kunst bepaald virtuoseu zijn en op een huar af u 't leven en de gewoonten van hunne buren in alle geuren en kleuren weten af te schilderen; die op de hoogte zijn van hun familie-relatiën en de vrijerijen hunner zonen en dochters. Eigenaardig is het, dat een geboren Am sterdammer 't niet in onze nieuwe wjjken kan uiihouden. Ik ken er velen, die 't be proefd hebben, uitgelokt als ze werden door den uetten bouw der woningen. Doch ze hielden 't niet uit. 't Is te stil en te ver verwijderd van de binnenstad. Af en toe beproeft nog een enkele het,.maar 't duurt niet lang of hij trekt weer naar binnen en behelpt zich voor nog meer geld, dan hjj hier betaalt, met een nauwe, ongeriefeljjke bovenwoning in de binnenstad, alleen maar omdat deze in de stad, d. w. z. in de drukte gelegen is. jRuitenland. Jéröme INapoleon. Dinsdagavond is prins Napoleon te Rome overleden. De wetenschap vermocht het leven van den zieke een poosje te rekken, maar de doctoren vergisten zich niet, toen zij den toestand voor hopeloos verklaarden. Het voornaamste uit zijn leven komt in 't kort hierop neer. Jéróme Napoleon was het derde kind van den onttroonden Koning van Westphalen (broeder van Napoleon I), uit diens tweede huwelijk met Katharina van Wurtemberg. Hii werd in 1822 te Triëst geboren, werd te Rome opgevoed, maar moest ten gevolge van de revolutie in 1830 die stad verlaten. Met zijn neef Louis, later Napoleon III, ontving hii zijn verdere leiding te Arenenburg en later aan de krijgsschool te Lud wigsburg. Hartstochtelijk van aard en vijandig jegens de Duitschers, bleef hij niet lang in Wurtem- bergschen dienst; hij ondernam reizen door Spanje en Engeland en kwam in 1845 te Hamburg heeft den sociaal-democraten 400 000 mark gekost, zonder tot het doel te hebben geleid. Zij was aangevangen, omdat de vereenigde sigarenfabrikanten ver klaard hadden geen werklieden in dienst te willen nemen, die leden waren van sociaal democratische vereenigingen. Hun verzet tegen dat besluit hebben de sigarenmakers nu moeten opgeven en de aanvoerders der sociaal-democraten hebben verklaard, dat er in langen tijd geen geld beschikbaar zou 1 haren zijn om werkstakers te steunen, zoodat zij het ondernemen van werkstakingen met name aan de mijnwerkers ontraden. In het Engelsche Lagerhuis zeide sir James Fergusson, in antwoord op eene in terpellatie, dat het eenige bij de regeering ontvangen bericht aangaande het in beslag nemen van het stoomschip Counter Car narvon* door de Portugeezen op de rivier Limpopo de mededeeling inhoudt, dat het schip is aangehouden onder de beschuldi ging van 8luikerij. Indien deze mededeeling juist is, zal de gerechtelijke vervolging Nadat reeds herhaaldelijk in de Duitsche stad Naumburg aan de Saaie onaangenaam heden tusschen aldaar in garnizoen liggende officieren en de politie en de burgerij hadden plaats gevondenkwam het in den nacht van Zondag op Maandag tot een regel rechten aanval van militaire zjjde op poli tiebeambten en burgers. Een luitenant in burgerkleeding was om trent middernacht, wegens tot nog toe on- Parijs, waar hij door zjjn frappante gelijkenis j bekende oorzaken, erg boos geworden op met Napoleon I zeer de aandacht trok. Lang mocht hij daar echter niet blijven.j militaire Zijn politieke rol begon eerst na de revolutie uniform van 1848; hjj werd door Corsika naar de gewonen loop moeten hebben, want geen enkele conventie machtigt de Engelsche onderdanen om oorlogwapenen langs die rivier in te voeren. In het Hoogerhuis legde lord Salisbury een soortgelijke verklaring af. Door de Chileensche regeering wordt de volgende lezing gegeven van het gevecht bij Pozo AlmonteKolonel Robles, die ge brek aan levensmiddelen begon te krijgen, had plotseling met 1200 man infanterie, 25 ruiters en eenige kanonnen zijn sterke stelling op den Mont Sebastopol verlaten en viel den 6 dezer de opstandelingen, 2500 man sterk, aan. Op het beslissend Constituante afgevaardigd, waar hij als democraat optrad, in 1849 gezant te Madrid, in 1854, toen Louis Napoleon Keizer was geworden, tot Keizerlijken Prins en evpn- tueelen troonopvolger benoemd, in 1853 divisie-generaal, in 1854 senator. Hij maakte een paar inwoners van Naumburg. Hij haalde oogenblik misleidden deze laatsten hem met hulp, trok in een koffiehuis zijn'eene parlementaire vlag, zoodat hij bevel aan en begon een veldslag tegen gaf het vuur te staken, maar opeens her- cwaad vermoedende Naumburgers. openden de opstandelingen het vuur, met Onder het geroep»Marsch, rnarsch,den ontzettenden uitslag dat twee derden boerak stormden de soldaten met geveld der regeeringstroepen gedood of gewond en van bajonet voorzien geweer, en vooraf- werden. Kolonel Robles, die reeds in het gegaan door een tamboer, door verscheidene i begin van het gevecht gewond werd, was straten naar de markt. Zes of acht personen eerst veel later naar eene ambulance over- werden gekwetst, een ambtenaar bij de be- j gebracht, welke kort daarop door de op was, den Krim-oorlog mede en het was daar, dat laatingen door een bajonetsteek in het ge- j standelingen werd genomen. De aanvoerder hij den naam Pion-Pion opdeed, om het laat, een twaalfjarig meisje aan de heup'dezer dreigde alle daarin aanwezigen te aplomb, waarmede hp, die klein van postuur floor een slag met de kolf van een geweer, i zullen laten doodschieten, wanneer hem de optrad. Maar door ziekte kon hij niet enz-i eriz- Een brigadier van de politie kreeg kolonel niet werd uitgeleverd. Een hospitaal van een luitenant een sabelhouw over de kin. soldaat wees toen den kolonel aan, die ter- Vrijdagavond stond de predikant Rudolph, j weersehoten en tal van bajonetsteken afge- te Schöna, in Duitschland op den kansel maakt werd. Vervolgens ondergingen de en predikte, toen zijn stem eensklaps al gewonde officieren hetzelfde lot. 264 ge- zwakker en zwakker werd; hij hield op met wonde soldaten kregen verlof naar Valpa- spreken en voegde zijn gemeente toe: »De raiso te gaan, maar het lijk huns aanvoerders veel deel nemen aan de gevechten, wat door sommigen op rekening van gebrek van gebrek aan moed werd geschreven. In 1859 trouwde hij met Clotilde, dochter van Victor Emanuel, om politieke redenen, want deze vrome Prinses paste weinig bij den sceptischen vrijdenker, die bovendien de huwelijkstrouw herhaaldelijk schond. Heti huwelijk leidde ook tot verdeeldheid met Napoleon III, wiens vrouw Eugénie het niet best met Clotilde en Jéróme vinden kon. Jéröme werd langzamerhand het hoofd der oppositie tegen den Keizer, en de »roode Prins,* zooals hij werd genoemd, moest her haaldelijk op reis gaan om een bepaalde breuk te vermijden. Het was tijdens een zijner reizen, dat de oorlog met Duitschland uitbrak. Men weet, dat de val van het Iveizerrjjk ook zijn val tengevolge had, en dat hij na den dood van Louis Napoleons zoon in Afrika, hoewel hij zich toen met Eugénie verzoende, niet als het hoofd der Bonapartiaten werd erkend, daar de meer derheid zijn zoon Victor als erfgenaam dei- Napoleons tegenover hem stelde. Volgens het vrij algemeen getuigenis van de besten zijner tijdgenooten was Jéróme geestig, vlug van bevatting, welsprekend, kortom iemand van groote gaven, die even wel, door gebrek aan tucht en leiding, niet behoorlpk tot ontwikkeling kwamen. kracht begeeft rnjjl* Toen zonk hij in moesten elkander, zich met laatste inspanning zijner j verloren aan den rand van het spreekge- wonden. I elkander, krachten De vermoorde Parijsche modiste had te Ssvilla 12.000 frs. ontvangen; demoorde naar is een bediende uit het hotel aldaar, waar zij was afgestapt. Weer is een Parijsch bankier Stéphane Foubert, met de noorderzon verdwenen. Foubert had een dergelijke bank als de be ruchte, onlangs gefailleerde, bank-Macé. De rechter van instructie en de rechtercommis saris legden beslag op den inventaris ten behoeve van de schuldeischers, maar zij vonden in het kantoor niet meer dan 3 francs en 3 sous. Hoe groot het passief is, is nog niet bekend, maar men gelooft, dat dit zeer aanzienlek zal zrjn. De eerste officieele proefneming op de centraal-postkantoren te Londen en Parijs, tot het wisselen van telefonische mededee- lingen, zjjn volkomen naar wensch uitge vallen. De werkstaking der sigarenmakers te stoelte vasthoudende. Zijne vrouw en dochter, die bij de godsdienstoefening tegenwoordig waren, snelden te hulp. Geneeskundige hulp mocht niets meer batenreeds des nachts overleed de geestelijke. Nabij het station Olkasz, bij de Duitsch- Russische grens, heeft Vrjjdag een vreese- lijk spoorwegongeluk plaats gehad; een personen- en goederentrein kwamen in botsingtwee met petroleum geladen wagons geraakten in daarbij in brand en werden totaal vernield. Drie personen van den treindienst en twee passagiers werden ge- dood en tal van anderen, meestal zeer ern stig gekwetst. De Oder is in Opper-Silezië mijlen ver buiten hare oevers getreden en heeft het landschap in een zee herschapen, bruggen, wegen en afsluitingen vernield. Nadat het water op het station Tworkau den dijk weggespoeld had, bedreigde het Donderdag den spoorweg tusschen Ratibor en Oderberg. Men heeft militairen gezonden om hulp te verleenen. Te Schönichel moesten de menschen hun heil op de daken zoeken. Het Paulinenklooster bij Ober-Glogau staat geheel in het water. De Leschnitzdjjk bij Loslau is vernield en 500 morgen pas ge draineerd land staan geheel onder water. Alle kleine riviertjes zjjn zoodanig gezwollen, dat zij op groote bergstroomen gelijken. In Hongarije dreigen ernstige dijkbreuken en overstroomingen, wegens het opbreken van het ijs in den Donau. Het Zwitsersehe plan, om ook door den Simplon een spoorwegtunnel te boren tot betere communicatie met Italië, heeft in den laatsten tijd meer kans op uitvoering gekregen. Niet allen zouden, volgens een nieuw ontwerp, de kosten aanmerkelijk minder bedragen dan vroeger begroot was, maar de noodige toezegging van gelden zou verkregen zjjn. zi] achterlaten. De opstandelingen 3 a 400 man aan dooden en ge- President Balmaceda erkent dat de provincie Tarapaca thans geheel in handen der opstandelingen is, maar beweert dat de regeering nog over 30,000 man troepen en aanzienljjke geldmiddelen beschikt. Volgens bericht van de Times uit San tiago verzekert de President voldoende geld middelen te hebben, om met dertigduizend man den strijd vol te houden, die waar- schijnljjk dichter bij Santiago voortgezet zal worden. Te Valparaiso bljjft de staat van beleg streng gehandhaafd. Omtrent de moorden in New-Orleans wordt het treurig geval medegedeeld, dat de eerste advokaten der stad, de heeren Parkerson en Wickliffe, de leiders der be weging waren en dat onder hen, die met het gepeupel aan het lynchen deelnamen, personen van aanzien werden gevonden. Maar nog treuriger is 't zeker, dat na den moord de besturen van de effecten- en katoenbeurs en de Kamer van Koophandel moties aan namen, waarin zjj verklaren het gebeurde te betreuren, maar als een noodzakeljjkheid te beschouwen. De Italianen in Amerika zjjn zeer ver bitterd en velen hunner roepen om wraak. Te New-York zullen zjj een protest-meeting houden en te Chicago werd het feestmaal der Italianen, ter eere van Koning Humbert's verjaardag, wegens de moorden uitgesteld. De Amerikaansche minister Blaine heeft den gouverneur van den staat Louisiana per telegraaf ophelderingen gevraagd omtrent den te New-Orleans gepleegden moord op Italiaansche gevangenen en hem daarbjj, namens president Harrison, diens ontevreden heid betuigd dat leven en eigendom van onderdanen eener bevriende mogendheid niet beter gewaarborgd zjjn en de onschend baarheid en onpartijdigheid der rechtbanken in New-Orleans moeten zwichten voor een troep opgewonden burgers. Met nadruk ver langt de President dan ook dat de schul digen zullen worden opgespoord en gestraft, ei Aiteiia. Langstraat en de Amsterdam. 18 Mrt. '91. J. L. j stond naar buiten gesleept en met 17 ge-

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1891 | | pagina 1