De vijand in huis. FEUILLETON. WOENSDAG 23 JULI 1891. Uitgever: L. j. YEERMAN, Heusden. LEEUWERIK NACHTEGAAL. VOOR Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjg. verhooging. Afzonderlijke nummers 5 oent. Advertentiën 1G regels GO ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht. In een vaderlandsch dorp, het schoonste en vooral des zomers meest gezochte van alle dorpen is verleden week namens het edelachtbaar bestuur door de onderwjjzers aan de kinderen een raad gegeven, met ver zoek dien aan de ouders over te brengen, den raad n.l. om geen water noch melk aan de lippen te brengen vóór die terdege gekookt zijn. In bedoeld dorp, 't welk we niet noemen durven om de schade, die daarvan het ge volg zijn kan, heerscht in hevigen graad de vreeseljjkste onzer inheemsche ziekten en met het oog daarop achtte het bestuur zich gerechtigd de onderwijzers tot middelaars te gebruiken, ten einde de inwoners voor de zooveelste maal te waarschuwen dat ze eiken morgen en eiken avond een vijand in huis brengen, die 't heele huisgezin ten verderve brengen kan. Moest dat nog noodig zijn Neen zeggen wij, die dit schrjjven. Doch wij voegen er in één adem bij, wij zijn door ondervinding wijs geworden. Het schijnt wel dat een mensch de ondervinding van noode heeft, voor hij gelooft aan waar schuwingen op gezondheidkundig gebied. Enkele jaren geleden logeerde schrijver dezes met zijn gezin, vrouw en één kind van 3 jaren, in een der schoonste streken van ons vaderland. De schoonheid der streek belette niet dat op tal van hoeven de typhus haar vreeseljjken scepter zwaaide. Wij dron ken het water, 't welk uit den grond op borrelde en voedden de kleine met melk der naastliggende hoeve, waar de boer aan typhus lag. Den raad de melk te koken hadden we toen meermalen gehoord, doch wanneer men logeert is men niet altijd in de gelegenheid goeden raad op te volgen en zoo dronk de kleine ongekookte melk, versch van de koe, of water, geschept uit den put, maar ongekookt en de gezondheid liet niets te wenschen over. Doch weer in onze woonplaats teruggekeerd, begon de kleine te kwijnen en voedsel te weigeren Een maand lang duurde die periode, die op hevige koorts uitliep, waarna doctorale hulp werd ingeroepen. i) I. DE LEEUWERIK. Blauwe bergen en geurige heide, helderen hemel en frissche berglucht. In het kleine dal een dorp met kleine nette huisjes en bergopwaarts gebouwde hutten en in het midden hoog troonende de kerk. Alles is stil en liefelijk. Zondagsrust wijd en zijd Een jonge wandelaar komt het bergpad af, zijn oog blikt vioolijk om zich heen, zijn donkere lokken wuiven in den morgenwind. Plotseling staat hij stil en luistert. Het klonk in de verte als hoorde hij gezang krachiig en vol en toch ook smeltend zacht. Ademloos hoorde hij toe, zijn wangen gloeidendaar schemerde een helder kleedje, daar zag hjj eene jeugdige meisjesgestalte. Zij hield een fladderenden vogel in de hand, die hare liefkozingen scheen te verstaan en wien zij een lustig lied voorzong. Het was een leeuwerik. Ook het meisje maakte op den wandelaar den indruk eener zingende leeuwerik. Zij hield op met haar gezang toen zij den jongeling bemerkte, en streelde verlegen haar vogeltje. Ook bij wist op dit oogenblik niets te zeggen. Zoo stonden zij een minuut tegenover elkander, beiden jong en schoon. Richard Eller, zoo was de naam des jongelings, was ongeveer 23 jaren oud. De muziek, van ganscher harte toegedaan, had Na een paar dagen constateerde de me dicus typhus en er bleef geen twijfel over waar de kleine de kiemen dezer ziekte hao opgedaan. Toen begonnen zes weken van vreeselijk lijden, van hoop en vertwijfeling, een strijc tusschen dood en leven, waarin ten slotte het leven de overwinning behaalde. Zal de lezer uit dit geval leering trekken? Wij hopen hetslechts daartoe deelden we het mede. Het is beter wijs te worden zonder dan door ondervinding. Doch hoe is het nu met de verbreiding der besmettelijke ziekten gesteld? De geleerden zijn 't daarover thans gehee eens, alweer door ondervinding. Er zijn duizenden overleden alvorens zij met zeker heid den weg konden aanwijzen langs welke de ziekte tot den mensch komt. De kiemen huizen volgens hen in 't drinkwater en komen daaruit in den mensch of het dier en door het laatste in de melk. Het koken echter doodt ze en vandaar, dat gekook water en gekookte melk zonder vrees voor besmetting kunnen genuttigd worden. En nu de bewijzen. Te Groningen deden zich voor een paar jaar typhus-gevallen voor. Ze waren over de geheele stad verspreid. Een paar maanden te voren waren enkele lichte gevallen ge constateerd op een boerderij aan de grens gelegen. De bewoners dezer hoeve gebruikten pompwater uit een put in de onmiddellijke nabijheid van den mesthoop gelegen. Van de ruim 50 typhuszieken in de stad, hadden 43 melk uit deze boerderij gedronken en 3 het water uit de pomp. Er blijft dus geen twijfel over dat de melk hier de ver- spreidster der ziekte was. Bij een te Londen uitgebroken epidemie werd na lang navorschen de oorzaak in het bedorven water eener bron gevonden, waarin de melkgereedschappen werden schoonge maakt. Tot het water dezer bron drongen door den bodem de uitwerpselen eens typhus- lijders door. Langs dezen weg kwamen de kiemen in de melk en door deze naar Londen, waar het centrum der ziekte juist gelegen was in dat deel, 't welk van deze melk voorzien werd. In een dorp, 3 mijlen van Manchester gelegen, stierven in Augustus 1889 35 per sonen in 18 families aan roodvonk. De doctoren trokken daaruit de conclusie dat deze door dezelfde oorzaak moesten aan gestoken zijn. Bij de onmogelijkheid een andere oorzaak vinden, viel hunne aan dacht op de melk. Na onderzoek bleek dat Buitenland. Te Eecloo (België) waren eenige werk lieden bezig een gierput schoon te maken, toen één hunner, door de opstijgende gas- al de getroffen gezinnen hun melk kregen sen bedwelmd, er in viel, gevolgd door uit een en dezelfde melkerjj, terwijl zij, die een tweede die hem te hulp wilde komen, van andere leveranciers melk opdeden, ge-jEen schi Colbaert, redde er een, maar spaard bleven. Aan t licht kwam nu dat I in het gezin van een der melker» roodvonk Iwer<1 2eIf bedwelmd en viel in den pnt, aantoonen, dat zij van een der Duitsche havens uit, passage naar Amerika of elders hebben genomen. Deze Joden staan onder de bescherming van het emigratie-comité, aan de Hongaarsch-Russische grens werk zaam. Thans wordt uit Sofia gemeld, dat twee studenten zijn gevangen genomen als de heerschte. De melk door hem gemolken ,'op zÜne beurt door een vier(le gevolgd. I vermoedelijke moordenaars van den Bal- werd na het werk met de andere in vatenHet was afgrjjseljjk, zooals de drie in hun gaarschen minister Beltcheff, en volledige gegoten en daarna in het dorp bij de klanten doodangst met elkander worstelden. Nog bekentenis hebben afgelegd, onder voor- bezor^d,^ tegeljjk met de besmettelijke rood- "Q man jj0n men redden, maar de twee'geven echter, dat zij slechts de werktuigen V°Nogeiéén geval, thans uit Duitschland. anderen kwamen om, ook de moedige zijn geweest van dr. Tjatschew en de luite- Voor enkele jaren werden in Maart vier kinderen van 49 jaren, uit één gezin plotseling ziek en van een ander dicht bij wonend gezin twee. Deze kinderen hadden uit dezelfde boerderij melk gedronken. De melk werd onderzocht en hoewel nog versch schipper, nant-kolonels Kissow en Molloe. Ook deze Aan de vestingwerken te Parijs bjj Porte drie personen zijn daarop gevangen genomen Bagnolet is het naakte lijk van een vrouw i en afzonderlijk opgesloten. vermoord op de Jack the Ripper-manier gevonden. De landbouwraad van Kasan (Rusland) besloot een leening aan te gaan van 5 mil- zjjnde, kleurde ze blauw lakmoespapier rood, j jn een verga<3ering vaQ 3000 kiezers te lioen roebel ter verschaffing van koren aan De boerderij telde 50 koeien, van welke Lr, i i -l i i 'j i_ i j -o i twee nan parelziekte lagen. Een dezer atond I Berl»n heeft BeW a,t naam bft be" ld8 boereI1 e° te'ens 0SI1 de to droog, de ander gaf rjjkeljjk. In de melk j stuur der partjj, het bekende ontwerp ver- verzoeken om schorsing van de belastingen; dezer koe nu lag de oorzaak der ziekte. De dedigd van het sociaal-democratisch partjj- j verder om het stoken van brandewijn uit kinderen herstelden na 4 uren heftige in- programma. Bebel sprak 3 uur, waarna de graan te verbieden en om de tapperpen gewandspijnen geleden te hebben, allen, en discussie werd uitgesteld tot een daarna'waar brandewijn geschonken wordt, ge- bijeen te roepen vergadering. j durende een jaar te sluiten. De Raad be- Nadat de bijeenkomst gesloten was, sloot verder een algemeene oproeping te trachtten een aantal sociaal-democraten te doen om giften in te zamelen voor de nood- vergeefs nog een vergadering bjj te wonen lijdende bevolking in het gouvernement van vrouweljjke koffiehuisbedienden, die pasKasan. twaalven was aangevangen, na de De bladen melden, dat het Ministerie van sluiting van restaurants. Voor en in het Binnenl. Zaken beambten heeft gezonden lokaal ging 't onrustig toe, zoodat de politie naar de door misgewas geteisterde land- eenige personen moest arresteeren. hij na geëindigden schooltjjd zijn vader ver zocht hem in de muziek te laten studeeren. Zjjn vader, alhoewel niet rjjk, had een winstgevende zaak en had gaarne gezien dat zjjn zoon hem in de zaken had opge volgd, doch als een wjjs man had hjj toe gegeven en zond hem naar het werelbe- roernde conservatoire te Leipzig, waar Richard zich in betrekkelijk korten tijd tot een be kwaam musicus wist te verheffenook als componist had hjj goede vorderingen ge maakt. Richard was op een voetreisje door het gebergte en zjjn weg voerde hem over deze bloeiende heide en toen hjj nu zoo plotse ling voor het jonge schoone meisje stond, dat geheel gezang scheen te zijn, was het alsof hjj droomde. Jeugd en schoonheid, gepaard met maag delijke schuchterheid, lachten uit hare blauwe oogen, spraken uit alle lijnen van haar rozig gezichtje. Hij groette haar en zjj be- beantwoordde vrijmoedig zjjnen groet. »Het is heden een schoone dag,« zeide Richard, een gesprek aanknoopende»een rechte dag des Heeren, en daarbij uw liefelijk gezang.* »Mijn gezang?* lachtte zjj, »hoort gij gaarne zingen »Er is voor mjj niets schooners.* »Gi-j hebt recht,zeide zij, gezang is iets schoons en ik ben gelukkig dat ik zin gen kan. Doet gij ook aan muziek »Ik bestudeer de muziek als beroep.* »0, dat ik dat ook mocht?* riep Anna evendig. >Eu gjj zoudt met uwe heerlijke stem de wereld kunnen betoo veren,* hernam diehard. »Zou het waar zjjn?* zeide Anna met kinderljjke bljjdschap. Maar het kost immers waren den volgenden dag weer normaal. Eén kind uit het eerste gezin bleef van de ziekte verschoond, hoewel ook dit van de melk gedronken had. Doch het kind had de vloeistof gekookt genuttigd. Uit al deze gevallen blijkt dat melk een gevaarljjke overdraagster van ziektekiemen worden kan. En dat is geen wonder wan- 6 neer men in 't oog houdt, dat melk evenals fioed een voortreffelijk voedsel voor bacillen en de kiemen dezer is. De verbreiding van vele ziekten door mcillen is thans door navorschingen van uitstekende geleerden onomstooteljjk be wezen. Evenzoo is 't ontwijfelbaar zeker dat flink koken deze ziektekiemen doodt. Vandaar is het gebruik van gekookte melk ver te verkiezen boven ongekookte indien althans niet de gezondheid van 't dier, de onschadelijkheid van 't drinkwater en die der naaste omgeving ontwijfelbaar vast staat. Zaterdagmorgen is aan de werken van het Manchester-kanaal een locomotief met elf waggons van een dam gestort waaronder vele arbeiders werkzaam waren. Tot nog toe zjjn elf dooden gevondener zjjn vele personen gewond. veel geld om zich in den zang te bekwamen Mijn vader is schoolmeester in het dorp en gjj weet dat zulk een niet veel over kan houden.* »Het is waar,* hernam Richard; »doch zou het misschien gaan,* voegde hij zich bezinnende er bp, »het zou jammer zjjn dat zulk een talent moest verloren gaan.* Anna liet het hoofdje zinken en zweeg. Richard zag haar aan. Zjj zag er zoo lief uit in haar landeljjk kleed. Hoe zou eens de tooneelwereld wedijveren om haar bezit, wanneer men haar aan de vergetelheid ont rukte Hjj overlegde bij zich zelvewaarom zou hij geen les kunnen geven en de op brengst met het meisje deelenook zou zjjn vader hem wel ondersteunen om zulk een talent te behouden. »Zoudt gij rujjne hulp willen aannemen, juffer?* vroeg hij vast besloten. Anna bloosde. »Dat zal niet gaan, mjjn- heer,« zeide zjj weifelend. Waarom niet?* »Mjjn vader zal het niet toestaan, mjjn- heer.« Waarom niet? Wat ik voor u uitgeef, kunt ge mij later teruggeven.* Anna hief het hoofdje op. »Als ik zange res ben?* riep zij levendig. »Laat mjj met uwin vader spreken, lief kind, hoe zonderling, hier op de heide ontmoeten wjj elkander voor het eerst en het is mij of ik u reeds jaren lang kende!* Beiden gingen langzaam den weg op die naar de ouderlijke woning voerdevan tijd tot tijd kwamen hen dorpelingen tegen, Anna knikte hen allen goeden dag. »Ons lief leeuwerikje,* zeide een oude boer tot een buurman. »Wie heeft zij daar bij zich? Zou het een bloedverwant van den meester zijn?* In verschillende steden van Galicië be vinden zich op het oogenblik ongeveer 120( Russische Joden, die het Duitsche grond gebied niet mogen betreden vóór zij kunnen »Of wel een vrijer voor Anna?« bemerkte de andere. Welzeker, zij is nog een kind, alhoewe er tegenwoordig vroeg genoeg gevrijd wordt. Anna en Richard stonden thans voor he schoolhuis, dat net en lief in het midden van eenen kleinen tuin gelegen was. Voor aan de straat de sierlijk aangelegde bloem bedden, beschaduwd door hooge boomen waaronder men een tafel met banken ge plaatst had, noodigden tot zitten uit. >Dat moet hier lief wonen zijn,* zeide Richard, »hier zou men een hut willen bouwen.* »De hut is er reeds,* scherstte Anna, terwijl zij hem de nette woonkamer binnen leidde. Vader is in de kerk,* terwjjl zj hem een stoel aanbood, »en moeder zal ik terstond halen.* Het meisje ging heen. Richard zag haar na, en de gedachte rees bjj hem op, dat dit meisje welligt een grooten invloed op zijn volgend leven kon hebben. Nu trad Anna met haar moeder binnen, een vrouw van middelbare grootte, uit wiens gelaatstrekken eenvoudigheid en goedhartig heid spraken. Zjj groette den jongeling ïarteljjk en weldra was hij met de moeder even als met de dochter bekend. De moeder hoorde met welgevallen den jongeling aan en moest op haar verzoek beloven, eenige dagen te blijven. Anna, die niet bjj het gesprek tegen woordig geweest was, kwam binnen met eenige ververschingentoen de moeder haar vertelde, dat hunne gast eenige dagen bjj hen zou blijven, kon zjj hare bljjdschap daarover nauwelijks verbergen. Spoedig kwam ook de meester uit de kerk, waar hij het orgel bespeeld had. Zjjne vrouw gaf hem de noodige ophelderingen. De oude streken, ten einde uitvoerige inlichtingen te verkrjjgen. Te Gossensass, op de zuideljjke helling van de Brenner, worden in den laatsten tijd herhaaldeljjk aardschokken waarge nomen, zoo hevig, dat de vensters in de huizen rinkelen en de schellen beginnen te luiden. In den nacht van Zaterdag op Zondag werden de bewoners uit hun slaap opgeschrikt door aanhoudende golvende be- wegingen der aardkorst. was blijkbaar trotscb op het talent zjjner dochter en verheugde zich over de uitzigten die de jonge gast voor Anna's toekomst opende en ontwikkelde in den loop van het gesprek zooveel muzikale kennis, die Richard in een dorpsschoolmeester niet verwacht had. Daarop zette hij zich aan een klavier en speelde het eerste gedeelte eener sonate van Beethoven, met eene vaardigheid en uit drukking die Richard in verrukking bracht. Men verzocht ook hem wat te spelen. Anna zette zich tegenover hem. Richard zag haar aan, zij had de oogen nedergeslagen, een zweem van zwaarmoedig heid lag over haar kinderIjjk gelaat ver spreid. Wat zou zij wel denken? Richard had het gaarne geweten. Hjj gleed over de toetsen, zacht smeltend ruischten de accoorden onder den druk zjjner vingeren, als eene zachte innige vraag, als een hem onbekend verlangen. Toen diehard geëindigd had lag er over het gelaat zjjner toehoorders eea stille vrede verspreid. Bravo! bravissimo!» riep de school meester met stralende oogen, »dat noem ik eerst spelen. Maar nu, Anna, moet gjj voor mijnheer ook iets zingen.* En Anna zong. Zij zong het eenvoudige maar schoone lied: Richard was geheel onder de betoo vering van Anna's hemelsche stem, die zoo zacht en smeltend en zoo krachtvol zjjn oor streelde en weerklank in zijn hart vond. Zoo verliepen zes dagen; eindeljjk ver rok Richard. Wat Anna's toekomst betrof, dit was reeds besproken en besloten. Haar vader zelve begeleidde haar naar Leipzig. ft Land van fallen en itltena. angstraat en de oiiiinelerwaai'd. EN •itDer Eichwald brauset, die Wolken ziehn (Wordt vervolg dj

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1891 | | pagina 1