On tevredenheid.
FEUILLETON.
M 1014.
WOENSDAG 29 JULI.
1891.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
LEEUWERIK
NACHTEGAAL.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder prijs-
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Zelden neemt men een courant in handen
of men vindt het bericht van de eene o
andere werkstaking. In alle takken van
nijverheid wordt tot dat middel de toevluch
genomen om den toestand der werklieden
te verbeteren, om minder werkuren of meer
loon te verkrijgen, en heeft men niet zelden
reden tot klagen, het valt niet te ontkennen
dat roekeloos met dit wapen wordt omge
sprongen. Dat de werklieden verbetering
van hun toestand wenschen is volstrekt nie
af te keuren, dat zij de middelen die hun
ten dienste staan daartoe gebruiken, is zeer
gemakkelijk te begrjjpen, maar kunnen zj
wel beoordeelen hoever zij kunnen gaan
met hun eischen Het kapitaal heeft he
nu eenmaal in dezen tijd gedaan, maar he
heeft toch ook nog zijn rechten en wanneer
de kapitalist zich als werkgever terugtrekt,
wanneer hij zijn fabrieken of werkplaatsen
sluit, wat dan? De werklieden zijn onte
vreden, maar ook de werkgevers hebben
het recht om ontevreden te worden, zich
uit de zaken terug te trekken, en wat zal
daarvan het gevolg zijn? Van waar toch
die tegenwoordige alom heerschende onte
vredenheid? Want niet slechts de werklieden
zjjn ontevredenspreekt men winkeliers,
kleinhandelaars, men hoort allerlei klachten,
en tien tegen één, dat de coöperatie ter
sprake komt. Reeds is een vereeniging op
gericht om door alle middelen de coöperatie
te bestrjjden en de ingezetenen, speciaal de
ambtenaren, te dwingen, bij de winkeliers
ter markt te gaan. »Eigen hulp* en andere
coöperatieve ondernemingen zijn voor velen
een ergernis en in plaats van te trachten
die ondernemingen onnoodig te maken, zou
men die graag zien verdwijnen op last of
door tusschenkomst der regeering. Ook de
landbouwers zijn ontevreden over den tegen-
woordigen toestand. Door den invoer van
vreemde granen zijn zij gedwongen tot
prijzen die door hen volstrekt niet voldoende
geacht worden en ook zij eischen de tus
schenkomst der regeering om aan dien voor
hen verderfelijken invoer een einde te maken.zal men niet worden, men zal steeds meer
Maar zouden de werklieden, zouden de
winkeliers tevreden zijn, indien ten behoeve
van den landbouw de invoer van vreemde
granen bemoeilijkt werd! Men doet door
zulke kunstmiddeltjes de ontevredenheid niet
verdwijnen, men verplaatst haar slechts.
Hulp aan één verleend, brengt groot nadeel
aan veel anderen, zoodat daardoor de onte
vredenheid slechts kan toenemen. Yan waar
toch die algemeene ontevredenheid? Vroeger
bemoeide men zich zeer weinig met den
toestand van anderen. De Fransche revo
lutie was veel meer een staatkundige dan
een economische beweging. Eerst later is
men van staatkunde tot staathuishoudkunde
overgegaan en zjjn de economische toe
standen aan de orde gesteld.
De ouden economisten met hun: laissez
aller* laat gaan en ieder zorge voor zich
zelf,hadden het algemeen belang veel
meer dan de belangen van bijzondere per
sonen op het oogzij stelden algemeene
regelen en daalden niet tot bijzonderheden
af. Vrjjheid voor allenstond bij hen op
den voorgrond. Tegen dien stelregel is
reactie gekomen, ja men wil wel vrijheid,
maar die vrijheid mag geen bandeloosheid
zjjn, die vrjjheid mag geen slachtoffers en
martelaars makenmen ging zich bemoeien
met zaken die vroeger stilzwjjgend werden
voorbijgegaan. Men vond veel, wat betreu
renswaardig was, men vond veel wat ver-
Jetering dringend noodig had. De gebreken
werden in het licht gesteld en de pers werkte
jverig mede om de resultaten der onder
zoekingen alom bekend te maken. De open-
marheid maakte opmerkzaam op velerlei
verkeerdheid, men leerde betere toestanden
rennende regeering ging zich met de
zaken bemoeien, schoorvoetend ging men
eischen. Zeker zullen weinigen gevonden
worden, die verbetering niet dringend noodig
achten, maar de groote vraag is hoe die
tot aller genoegen tot stand te brengen,
want bevoordeelt men den een, dan wordt
de andere benadeeld.
Misschien zou het verreweg het beste
zijn, ook in deze zaak het beginsel van
volledige vrijheid te huldigenvrijheid voor
de werkgevers om die eischen te stellen,
die door hen in hun belang worden noodig
geacht, vrjjheid voor de werklieden, om die
eischen al of niet in te willigenvoor den
staat bljjft dan alleen de zorg om aller
rust en veiligheid te handhaven. Maar zegt
men misschiende partijen staan niet ge
lijk; niet slechts het kapitaal, maar ook
hoever die tusschenkomst van den staat
moet gaan, waar zjj moet ophouden.
Regeling van den arbeid van vrouwen
en kinderen is reeds zeer moeieljjk, regeling
van den arbeid van mannen zal zeker ook
tal van bezwaren hebben en de bestaande
Volgens gerucht zal in de volgende
zitting van het Engelsch Lagerhuis door
eenige leden worden voorgesteld, ook daar
te lande de uitvoering der doodstraf door
middel van electriciteit in te voeren.
Volgens een bericht in de Engelsche
ontevredenheid vermeerderen als die regeling j bladen is er op het eiland St. Kilda, een
algemeen moet zjjn. Zoowel op het gebied jer grootste van de Hebriden-eilanden, on-
van den arbeid als op het gebied van den
kleinhandel is vrijheid in het algemeen be-
geveer 140 mjjlen van het vasteland van
Schotland, eene nieuwe ziekte onder kleine
lang, waarom dan die vrjjheid prijs gegeven kinderen uitgebroken, die reeds zulk een
en belemmerende bepalingenen voorschriften
vastgesteld
Laat liever gezorgd worden, dat allen
goed onderwjjs kunnen ontvangen, zoodat
zij in staat gesteld worden te kiezen wat
het beste is in hun eigen belang. Dan is
omvang gekregen heeft, dat een zendeling,
op het eiland woonachtig, naar Glasgow is
gegaan om daar eenige geneeskundigen te
raadplegen. De ziekte heerscht thans reeds
zoo algemeen en de sterfte is zoo groot,
dat de inwoners bevreesd zjjn geworden en
in
staats-tusschenkomst niet meer noodig enjden zendeling in quaestie uitzonden. De
de meerdere ontwikkeling zijn aan de zijde een der oorzaken van de tegenwoordige epidemie vertoont zich acht dagen na de
der werkgevers, en daarom moet de staat ontevredenheid zal daardoor weggenomen geboortede handen van het kind sluiten
zjjn. Men moge dan ontevreden zjjn op zich zjcb dan en blijven in dien toestand vol-
zelve, maar gewoonlijk hangt men dat niet komen stjjf. Dit wordt gevolgd door iets,
aan de groote klok.
de andere partij te hulp komen door een
wetgeving, die steun verleent aan de wer
kende klasse. Het kapitaal is een steun der
werkgevers maar waarom moet de meer
dere ontwikkeling dit ook zijn? Het on
derwijs is staatszorg, heeft de staat in dit
opzicht steeds zjjn plicht gedaan? Is er ge
legenheid voor allen om voldoend lager on
derwijs te ontvangen, opdat het verschil in
ontwikkeling geen grief meer kan zjjn en
een bron van ontevredenheid?
Wanneer eenmaal voor allen voldoend
onderwjjs te verkrijgen is, wanneer allen
gelegenheid hebben de noodzakeljjke kennis
te verkrijgen om den strjjd om het bestaan
te kunnen voeren, dan moet de regeering
zich van verdere tusschenkomst onthouden,
en vraag en aanbod de verhouding tusschen
werkgevers en werklieden bepalen. Dan zal
de ontevredenheid zeker minder worden,
omdat ieder dan voor zichzelf verantwoor-l
I5ni terilixrid.
Ter gelegenheid van den plechtigen in
tocht van Groothertog Adolf te Luxemburg
zjjn ook de nieuwe postzegels met de fraaie
beeltenis van Groothertog Adolf, (zonder
den bekenden bril) voorloopig slechts van
10 (rood) en 25 centimes (blauw), uitgfr
geven. Zjj zjjn in den trant der Ameri-
kaansche, in plaatdruk.
Des ochtends te kwart over zevenen was
de geheele voorraad ten postkantore reeds uit
verkocht. Gelukkig konden de kooplustigen
eenigen tjjd later weder bevredigd worden.
In de aanst. zitting van den Duitschen
dat op mondklem geljjkt; eerst trekken de
gelaatsspieren zich samen en weinige uren
daarna sluit de mond zich. De dood volgt
gewoonlijk binnen 24 uren en de ziekte
heerscht thans in zoo hevigen graad, dat
eene familie op het eiland niet minder dam
twaalf kinderen verloor, terwjjl bjjna alle
andere er van 2 tot 8 verloren. Men heeft
opgemerkt, dat alleen de eerstgeborene over-
bljjft, of, hoogstens, maar zelden, twee in
elke familie. Tot dusver is nog geen middel
ter voorkoming of genezing der ziekte
ontdekt.
Uit Bombay wordt geseind dat als de
droogte nog een week bljjft aanhouden,
bruik een hoofdpunt van beraadslaging
er toe over om verbeteringen tot stand te deljjk is en de vrjjheid voor allen geljjk zal Smaken, evenals op het te Keulen te
brengen en toen eens de vinger gegeven zjjn, terwjjl niemand van den staat iets
was wilde men spoedig de geheele handbuitengewoons meer te verwachten zal heb
hebben, zoo zjjn wjj op een hellend vlak ben. Wel is dit misschien te ouderwetsch
geraakt, het begin der regelingen weten omdat van verschillende zijden de tusschen
wij, waar zal het einde zjjn! komst van den staat in velerlei zaken ge^
vraagd wordt, maar de vraag bljjft altjjc
het einde zjjn!
Want wat men ook moge regelen, tevreden
2)
»Anna wilt gjj naar Italië gaan?*
»Hoe komt gij daaraan heer Graaf?*
»Ik doe u die vraag niet zonder reden,
zeide hjj fluisterend, haar diep in de oogen
ziende; reeds sedert lang is het mijneenigste
gedachte. Gjj weet Anna hoe dierbaar gij
mjj zjjt. Iedere blik, iedere beweging moet
het u zeggen. Ben ik ook voor u iets?«
Anna zweeg, maar de hand, die hjj weder
gegrepen had, beefde in de zjjne.
»Mjjne moeder gaat ook naar Italië,
zeide hij weder, bij haar breng ik u, en
wanneer zjj u heeft leeren liefhebben zooals
iedereen u bemind, zoo zeg ik haar dat ik
alleen u als gade aan het hart wil drukken.
Mjjne moeder is trotsch, maar zjj bemind
mjj en zal om mjjnentwille hare vooroor-
deelen opgeven. Wilt gjj Anna?*
»Ik wil!* zeide Anna fluisterend en liet
het toe dat de graaf haar naar zich toetrok
en haar kuste. Spoedig daarop verliet hjj
haar, in zijn binnenste verheugd over de
behaalde zege.
Anna liet zich weder in de kussens vallen
verschillende gewaarwordingen doorkruisten
haar brein. Voor Richard had zij een heilige
reine liefde gekoesterd, doch het was meer elegant morgentoilit. Het ontging haar niet,
vriendschap dan liefde geweest. Nu eerst'dat Richard er bleek en ontsteld uitzag.
wist zij wat liefde was. Hare fantasie tooverde »Anna,« begon hjj met bevende stem
haar in het schoone Italië; zjj zag hoe zij hare hand vattende, slaat mij eenige oogen
daar, aan den arm des geliefden wandelende, blikken met u spreken.*
geheel werd medegesleept door de betoove- Zjj zette zich en verzocht Richard even-
ring zijner rede, beminde en bemind werd. zoo plaats te nemen. Hij bleef staan en
Daar stond Richard plotseling voor baar. J sprak>Anna, wat ik reeds zoo lang in
»Anna« zeide hij, zacht en innig, szjjLhet binnenste mjjns harten heb rondgedra-
gjj treurig?» gerL durf ik thans uitspreken. Ik heb een
Zjj rees op. Een zucht was haar eerste ambt. Zoo even ontving ik de aanstelling
antwoord. »Neen, Richard, ik ben niet
treurig,* zeide zij daarop.
Richard zweeg, zette zich in den leun
stoel en zag haar nadenkend aan.
»Ik ga naar Italië, Richard,* zeide Anna
na een korte pauze.
»Met wien?« vroeg hjj verschrikt.
Zjj week een direct antwoord uit. sik
wil mijn vacantietijd niet in deze zand woest jjn
doorbrengen,* zeide zij niet zonder eenige
beving in hare stem, sGraaf Leopold gaat
ook naar Italië en wenscht mjj zjjne moeder
voor te stellen; maar kom,* riep zjj op
staande, smen zal ons missen. Daareven
ïoorde ik in de zaal mijn naam noemen,
ater meer van de zaak.
Zij verliet het kabinetje. Richard volgde
jaar werktuigelijk. Hjj kon het echter in
dit voorname gezelschap niet langer uit-
ïouden; hij moest naar buiten. Onder een
voorwendsel verzocht hjj de Gravin het
gezelschap te mogen verlaten.
Den volgenden morgen trad Richard
Anna's woning binnen. Zij was ternauwer
nood opgestaan, en was gekleed in een
als groothertochljjk Hofkapelmeester, met
de voorwaarde onmiddelljjk in functie te
treden. Het hangt alleen van u af, Anna,
of ik dat ambt zal aanvaarden. Wilt gjj
mijne vrouw worden
Anna beefde. Eerst nu, nu zjj hem niet
meer zoo beminde, nu haar hart reeds een
ander toebehoorde, nu kwam hij, wien zjj
zoo oneindig veel verplicht was, haar zjjn
hand aanbieden.
sHet is te laat*, zeide Anna bedroefd.
>Te laat!* hernam Riehard somber,
sik ga met Graaf Leopold naar Italië, u,
Riehard, zal ik steeds als een lieven waar-
digen broeder blijven liefhebben.*
Riehard deed doodsbleek een stap achter
uit. >Anna!« riep hjj smeekend uit, »denk
toch aan uwe brave ouders!*
sHoe,« riep zjj met een gedwongen lach,
is het dan zoo verschrikkelijk een Gravin
te worden en naar Italië te gaan?*
Riehard gevoelde zich ten diepste ge
troffen. Hjj verliet spoedig de kamer, zon
der afscheid te nemen.
hongersnood voor de nocrd-ooateljjke pro-
Rijksdag zal de beteugeling van drank mis-j v*nc^n onyermjjdeljjk
Te Sofia wordt verhaald, dat de Bul-
gaarsche minister-president Stambuloff te
Tirnova aan eene deputatie van officieren
gezegd heeft, dat hij, wanneer niet dit jaar
nog Bulgarjje wordt onafhankeljjk verklaard,
zich uit het staatkundig leven zal terug
trekken, ook al meest het gezag dan in
handen der oppositie vallen.
houden matigheids-congres. De groote strjjds-
vraag isof dronkenschap in alle gevallen
zal worden strafbaar gesteld, dan wel
alleen wanneer er verstoring der openbare
orde door wordt veroorzaakt. De Regeering
wil het eerste stelsel invoeren.
III. IN ITALIË.
Een schoone Lentemorgen, Italiaansche
hemel, Italiaansche lucht. Geuren en kleuren
overal.
Anna zat met halfgeslotene oogen in een
leunstoel op de opene veranda van een land
huis. Wijnranken en bloeiende heesters om
gaven hare schoone gestalte. Voor haar lag
een betoo verend landschap, daar ginds in
de verte de Vesuvius, digte witte rookzuilen
ten hemel zendende.
Anna's wangen waren bleek, een trek van
smart, maar ook van trotsch, speelde er om
laren mond. En ofschoon de lucht zoel was,
ïuiverde zijzjj trok haar kleed dichter om
zich heen en drukte de hand op haar hart
alsof zjj daar pjjn gevoelde.
Na een poos werd de donkere zjjden
lortiere achter haar geopend. Graaf Leopold
letrad de veranda. Anna bewoog zich niet.
»Anna,« zeide de Graaf, hare hand vat-
;ende. »Ik ben in lange niet bjj u geweest.*
»Was het dan lang?* vroeg zjj op een
onnatuurljjken onverschilligen toon. Laat
zien juist Zondag waart gij hier
ïeden hebben wjj Woensdag. Is uwe moeder
reeds aangekomen?*
»Nog nietik vrees dat zjj ziek geworden
is, en zal haar tegemoet reizen, misschien
wel tot haar huis, wanneer ik haar niet
ontmoet.*
Anna zag hem angstig vragende aan.
»Gjj wilt heengaan? mjj verlaten?* zeide
zjj met bevende stem en weder legde zjj
hare hand op haar hart. Hjj bemerkte deze
beweging, de doctor had hem gezegd dat
zjj aan een hartkwaal leed, die echter niet
gevaarljjk was, indien zjj gespaard bleef voor
hevige gemoedsbewegingen.
»U verlaten?* zeide bjj eenigszints be
zorgd, »hoe kunt ge dat denken? Ik wilde
u slechts hoe eer hoe liever aan mjjne
moeder voorstellen, opdat ik u spoedig als
mjjne gade mag beschouwen.*
»Neem mjj dan mede naar uwe woon
plaats.
»Dat gaat niet, Anna, mjjne moeder is
eene trotsche vrouw; zjj mag onze nauwe
betrekking niet gissen.*
Anna's oogen schoten stralen. »Man,«
zeide zjj met trillende stem, >ik doorzie u,
maar had niet anders verwacht. Uwe vrouw?
Gjj hebt dit nooit ernstig gemeend. In den
beginne geloofde ik u, nu sedert lang niet
meer. Ik weet gjj wilt gaan, om nimmer
;erug te komen.*
»Anna
»Zwjjghuichel niet! huichel geen ge
voelens die u vreemd zjjn en die u eeuwig
vreemd zullen bljjven. Ik volgde u omdat
ik u beminde, mjjne liefde grensde aan
razernjjen evenwel had ik een duister voor
gevoel, dat ik een afgrond tegemoet ging.
O, had ik toch de ouderljjke woning maar
niet verlaten! Was ik maar gebleven wat
ik was, de heide-leeuwerik, vrooljjk en ge
lukkig als het kleine vogeltje, wiena naam
men mjj gaf. Het is voorbjj verder dos
maar voort op dien donkeren weg wellicht
is het einde niet ver meer af.<
Slot volgt.}
Het Land van Hensden
en Alteua.
He Langstraat en de
EN
