FEUILLETON.
V 1024.
WOENSDAG 7 OCTOBER.
I?v
fiquelmont en zijn boek der „laatste
woorden."
(9
O
VOOR
en liteua,
n
Bate
erwaard.
Uitgever: L.. J. YEERMAH, Heusden.
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder pry's-
verhooging. Afzonderlyke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Wy kennen het oude verhaal van den Zijn de Joden zooveel slechter dan alle
Wandelenden Jood. Toen Jezus, vermoeid andere menschen Maken zy met elkander
van den zwaren kruisgang een oogenblik het uitvaagsel uit, dat geen beter lot ver
rusten wilde en tegen den buitenmuur van dient dan vertreden te worden En is het
een huis leunde, stoof de bewoner van het dus een heel natuurlijk iets, dat aan het
huis op hem toe en stiet hem meedoogen- Joodsche volk een lot wedervaart, zwaarder
loos weg. Rusten zou Jezus niet, maar dan eenig volk ooit trof? Ik denk, dat wel
sterven. niemand onder onze lezers aanstonds met
En van dit oogenblik af, zoo luidt het zijn toestemmend antwoord gereed zal zijn.
verhaal, is die meedoogenlooze Jood een En was er een, die toch »ja« durfde zeggen,
zwerveling geworden over de aarde, rust dien zij de toren van Siloam herinnerd,
zoekende overal, maar nergens die vindende, Ieder volk heeft zijn rol te vervullen op
gelyk Jezus die bij hem niet vinden mocht, de wereld, en het Joodsche volk in zijn
en zelfs de troost van het sterven was hem raadselachtige verstrooiing niet het minst-
ontzegd. Rondgaan zou hy over de wereld, Welke rol? Die de wereld bestuurt weet het,
zonder rust, zonder troost, zonder dood. en ons is 't genoeg, dat Hij het weet.
't Is een aandoenlijke legende, in den Voor de negentiende eeuw, de eeuw bij
vroegen Christentijd ontstaan. Het Joodsche voorkeur van verlichting, beschaving en
vck, uit het eigen land verdreven en nu vooruitgang was het weggelegd een her-
niet tydelyk, als by de ballingschap naar haling te vertoonen van den smaad en het
Babel, maar voor altijd van het schoone lyden den Joden aangedaan en de christe-
vaderland beroofd, moest gaan zwerven over ljjke wereld heeft zich daarbij op den voor
de geheele aarde heen, de een hier, de ander grond gezet. Wij, die Nederlanders zijn,
daar. De Christenen zagen daarin een ver- kunnen met een kalm geweten alles zien.
gelding. De Jood had den Christus geen
plaats en geen rust gegund. Nu bleef er
voor dien Jood geen rust. Zwerven zou hij
al de eeuwen door, maar sterven niet.
Nergens werd den Jood meer rust en veilig
heid verzekerd, dan hier, waar voor iederen
vervolgde, die geen misdadiger was, de
deuren wijd open werden gezet, als die
Daar zijn weinig geschiedenissen zoo echt elders voor hen gesloten werden. En toch
treurig als die van de Joden. Alle volken voelen ook wij den terugslag van het
weten te verhalen van dagen en tijden, die kwaad, dat er wordt gedaanvoelen wy,
met een loodzwaar gewicht alles drukten, dat er iets onwaardigs geschiedt, iets waar
wat welvaart en geluk bevorderden en ver- 1 onze eeuw zich voor heeft te schamen,
hoogden. Donkere dagen, waarin de vraag: waarom het nageslacht haar eens voor den
»wut is er van den nacht troosteloos werd J rechterstoel dagen zal, omdat zij, die zich
gedaan. Maar na den druk kwam altyd de zooveel heeft ingebeeld, toch zooveel kwaads
verlichting, na den nacht het licht. Voor voor hare rekening heeft,
de Joden als eigen, zelfstandig volk is nooit Eerst die speldeprikken van de anti-
het licht weer opgegaan. En wie de blad- semieten in Duitschland en Oostenrijk, die
zijden zou willen openslaan, waarop al die J wel erger hadden gewild, als zij maar den
smaad, al die kleinachting, al die mishande-moed hadden gehad, en toen die echte
ling geschreven zijn, den Joden aangedaan
door de Christenen bovenal, zou een tafereel
voor zich zien van jammer zonder eind, ge
lyk geen ander volk dat in zijn geschiedenis
vertoont.
.1
Den anderen morgen vond Fiquelmont
feurger Brutus slaapdronken op een bank
in zijne tapperij en sleepte hem met
gendarmes naar de conciergerie. Op Fiquel-
mont's dringende aanklacht werd zijn oude
vriend nog denzelfden voormiddag voor
gebracht.
Het was een heete zitting. Zes emigran
ten, waaronder twee kinderen, werden half
suf gevraagd naar hunne medeschuldigen.
Schuldig waaraan? Aan de misdaad van
adel te zijnDe vader, markies de Saulnes,
was by de inhechtenisneming door een
pistoolschot aan de kin verwond en kon
zich nauwelijks staande houden. Het was
roerend te zien hoe zijn jonge vrouw en
hare moeder hem steunden en de rechters
bezwoeren hem te sparen, hem, die toch
binnen enkele uren 't leven zou laten.
Eindelyk was de ongelukkige familie af
gedaan
Nu was Brutus aan de beurt. Trotsch
en onverschillig stond hy in zijn schamele
plunje voor de rechters.
r De president las de aanklacht van burger
Fiquelmont voor. Deze stond nevens hem
kuchend en de met bloed doorloopen oogen
wild op den beschuldigde gericht, als op
sprong hem naar de keel te vliegen, ingeval
hij hopen durfde vrijgesproken te worden.
Maar Brutus had alle hoop laten varen.
Jodenvervolging in Rusland, wreed en on
barmhartig als men dit in onzen tijd haast
niet mogelijk achtte. Waarlijk, wij hebben
wel reden, om ootmoedig te zijn. Onze tijd
heeft den wandelenden Jood weder opge
»Gij stemt toe, graaf Herman Rothkirch
te zijn?*
»Ja, messieurs!*
»U onder den naam Brutus en den schijn
een Fransch patriot te zijn, in Parijs op
gehouden te hebben om Frankrijk te ver
nietigen?*
»Natuurlyk messieurs!*
Er lag een onbeschrijfelijke mate van
hoon in de wijze, waarop Brutus dat
messieurs* onderstreepte.
»En gij bekent dat deze brieventasch
met Duitsche papieren, met passen op valsche
namen, uw eigendom is?«
Brutus herkende de tasch zijns broeders
en antwoordde: »Ja, messieurs
»Waar zyt ge geboren?*
>Op het slot Sporcus in de souvereine
graafschap Rothkirch, als zoon van den rijks
graaf Joseph Herman Liebetraut Rothkirch
en zijne gade Agnes Ada, geboren rijks-
vorstin van Malungen. Leve de monarchie!*
De rechters beraadslaagden kort. Zij ver
klaarden graaf Herman Rothkirch, genaamd
Dumoulinsgenaamd Brutus, voor een
Duitschen spion en vijand des vaderlands
en veroordeelden hem ter dood. Het oor
deel zou den volgenden morgen voltrokken
worden. Fiquelmont haalde lichter adem.
Brutus echter lachte nog even verachtend,
even honend: Messieurs, ge meent wellicht
dat Fiquelmont mij aangeklaagd heeft om
het vaderland te redden Patriotten moeten
onder elkander eerlijk zijn. Hij denkt dat
ik op zijn kleine Rose verliefd ben en de
jaloerschheid drijft hem mij te verraden.*
Fiquelmont sprong op als een tijger»ik
heb u vernietigd morgen vertrap ik den
zak, waarin uw hoofd is gevallen!*
jaagd. Uit Rusland verdreven, zoekt hij
rust in het oude vaderland, maar ook dat
weigert hem te ontvangen. Hij gaat naar
het gastvrije Amerika en ook dat sluit hem
buiten. Waar zal hij een plaats vinden,
waar hy het hoofd nederleggen kan?
Wie had het gedacht, dat het einde dezer
eeuw een schouwspel zou te zien geven, der
duistere middeneeuwen waardig! Niemand
zeker. En toch is het gebeurd, zelfs uit
naam van het Christendom gebeurd. Daar
zal nog veel tijd moeten verloopen, eer de
geest van Jezus overal de geest van het
Christendom is.
■«IMIMI I II mi—.Mill
Buitenland.
Door de groote daling in de koffieprijzen
heeft een der oudste en voornaamste firma's
door vele zijner trouwste aanhangers. Er
werd echter geen enkele toespraak gehouden.
Een Fransch Dagblad bevat een artikel,
waarin aan het oordeel der openbare mee
ning wordt onderworpen een geheim ver
drag, dat zeer onlangs zou geteekend zijn
tusschen Spanje en de Mogendheden van
het drievoudig verbond tegen Frankrijk.
Volgens het blad zouden de voornaamste
bepalingen van het verdrag zijn: de ont
scheping van 200.000 man op de kust van
Cantabrie, om het Spaansche leger te helpen
in het bezetten van het Zuid-Westen van
Frankrijk. Duitschland zou daarbij 100 000
Mauser-geweren aan Spanje geven.
plaatst in de buizen, welke tot afvoer van
het water dienen. Volgens andere inlich
tingen, zon het hier een aanslag tegen het
leven des Keizers gelden.
De Keizer is hier met groote geestdrift
ontvangen. Hy gebruikte het middagmaal
op het kasteel van graaf Gallas en keerde
te 6 uur naar Praag terug.
Het bericht van den aanslag heeft te
Weenen groote verontwaardiging gewekt.
In officiëele kringen laat men zich met
groote behoedzaamheid over het geval uit:
intusschen schijnt men daar overtuigd te
zijn, dat het geen aanslag op den Keizer
betreft, want deze kwam des morgens te
Reichenberg aan, lang na de ontploffing.
De bommen moeten neergelegd zijn tusschen
10 uur des avonds en middernacht. Naar
Te Parijs hebben twee geldwisselaars,
Gouault geheeten, de vlucht genomen, een
.passief van 500,000 fr. achterlatende. Sedert het schijnt, zijn de daders met te veel over-
te ntwerpen aie etalingeii gestaakt met Wftg kuQ kaütoor iö de rue Royale haasting te werk gegaan, uit vrees van over
een passie van 2 mi toen r*. aar men geveg{jgd. De beide compagnons, oom en vallen te worden, en daardoor laat zich
verze eit, te ntwerpen oor c e crisis innee^ genoten het volste vertrouwen van verklaren, dat de ontploffing niet sterk ge-
Argentinië niet minder dan 200 milhoen>peraonenj met wie zg in aanraking I is st oin deü eheel te
4 tin m-m am I ama v,
frs. verloren.
kwamen. Niemand had kunnen denken dat
Woensdag is te Ronse, in Vlaanderen, op het kantoor zwak stond. De eeuige bediende,
de weekmarkt eene koe wild geworden,dien de firmanten er op na hielden, ont-
welke men eerst na verloop van ruim een ving een brief, waarin zijne patroons hem
kwartier is meester geworden, nadat zij op berichtten dat, tengevolge van geleden ver-
de vreeselijkste wijze huis gehouden had op liezen, zij onmogelijk hunne zaken konden
het gedeelte der markt, waar de boerinnen voortzetten en waarin zij hem verzochten
met boter en eieren zaten. In hare woede j dat hij de politie zou waarschuwen, hetgeen
wierp zy de verkoopsters te midden van hare de bediende dan ook onmiddellijk deed. Wat
koopwaar, met het gevolg dat toen men ein-er van de beide Gouault's geworden is, is dat het onmogelijk is, dat de bommen be-
vernielen.
De Czechen en de Duitschers beschuldigen
elkander wederkeerig van den aanslag.
Volgens een bewering, welke veel geloof
vindt, zou de aanslag het werk zijnvan
de anarchisten, die in de omstreken van
Reichenberg zeer talrijk zijn.
Alle te Weenen verschijnende dagbladen
verklaren eenstemmig te kunnen verzekeren,
delijk het beest in bedwang had, twee niet bekend. Gisteren was reeds door onge-
boerinnen zwaar en een groot aantal licht veer 150 personen eene aanklacht inge-
gekwetst waren, terwijl de markt deed den- diend by de bevoegde autoriteit
ken aan één reusachtige omelet, van stellig
meer dan 10,000 eieren bereid.
Woensdagnacht bespeurde men twee gaten
op den spoorweg, aan beide kanten van de
Zaterdag werd te Brussel Boulanger ter lijn te Rosenthal bij Reichenberg. De schade
aarde besteld onder een verbazende toeloop j werd spoedig hersteld. Volgens de Neue
van nieuwsgierigende lijkwagen was als Frei Presse zijn de gaten veroorzaakt door
bedolven onder een menigte kransen, voor
namelijk bestaande uit roode anjelieren, het
onderscheidingsteeken der Boulangisten.
Zonder incidenten werd de opwerper van
het Boulangisme ter aarde besteld, gevolgd
»Doe dat, monsieur Fiquelmont«, zeide
Brutus op tragischen toon, terwijl hij tus
schen twee man werd weggeleid, »dus zal
ik de eer hebben u aan het schavot te
zien
»0, twijfel daaraan niet!*
»En ge zult ook mijn laatste woorden
in uw fameus boek noteeren?*
Wees daarvan verzekerd, verrader, Duit
sche schoft!* brulde Fiquelmont met ge
balde vuisten, »ge komt er ongetwijfeld in!«
>Dan zal ik toch mijn wraak hebben,
kameraad!* lachte Brutus aan de deur.
Het was een zeldzaamheid dat in deze ruimte
een lach klonk en 't was een zoo schrille
lach dat zelfs Fiquelmont een koude rilling
over den rug liep.
Fiquelmont ging koortsachtig opgewonden
naar huis. Hij had zich gewrokenDie
graaf, die hem en Frankrijk onder het
masker van "een sans culotte bedroog, was
ter dood veroordeeld. De schurk, die het
gewaagd had zijn lieve, kleine vrouw na te
loopen en ontzettende gedachte, die den
ruwen beesfigen patriot het bloed naar het
hoofd dreef! die door haar bemind werd,
was thans onschadelijk gemaakt; hij zou
morgen sterven.
Deze gedachte stelde hem gerust. Maar
wat met Rose te beginnen? Welke straf
zou voor haar zwaar genoeg zijn? Eén
oogenblik dacht hij er aan, ze als geliefde
van Brutus aan te klagen, doch zijn ruw
hart beefde bij de gedachte haar schoon 1
hoofd in den zak te zien stoppendat was
hem toch te machtig.
de ontploffing van twee met nitro-glycerine
gevulde bommen. Het blad voegt er bij,
dat deze aanslag geen politiek karakter
stemd zonden zijn geweest om den trein te
doen in de lucht vliegen, waarin de Keizer
zich bevond. Zij zien in 't gebeurde niets
dan een mislukte boosaardigheid, waarvoor
de beweeggronden nog onbekend zijn. Maar
zij wijzen tevens op de thans opnieuw ge
bleken populariteit, die de Keizer geniet en
die bijna zonder voorbeeld mag worden ge
noemd.
Te Erkelenz (Rijnprov.) kregen Maan
dag j.l. twee mannen twist over het bezit
heeft. De bommen ontploften met een tus- van een 5pfenning-stuk (3 ets.) De twist
schenpoos van tien minuten; zij waren ge- liep zoo hoog, dat de een den anderen met
Toen hij te huis kwam vond hij zijn
donkere woning leeg. Ze hadden nooit een
meid gehouden dat was aristocratisch
slechts een schoonmaakster. Deze wist niet
waarheen de burgeres gegaan was. Rose was
nergens te vinden. Het was zonderling dat
Fiquelmont daarover niet in toorn ontstak.
Het was hem in de eerste oogen blikken
zelfs een verlichting dat hij haar niet vond.
Hij vreesde voor zichzelven. Hij was gerust
ze te zullen vinden in Parijs, in dat
Parijs, waaruit niemand ontvluchten kon
zonder medeweten zijner vrienden Pouthon
en Hébert. En waarheen zou ze ook vluchten
Haar minnaar was gevangen en reddeloos
verloren: morgen zou hij zich verheugen
in zijn laatsten snik
Fiquelmont trad de kamer zijner vrouw
binnen en snuffelde in de kasten, in 't
linnengoed en de boeken. Op de venster
bank stond een kooitje met een sijsje, dat
om voeder piepte. Een beangstigend gevoel
beving hem. Het kwam hem voor of was
zijne vrouw gestorven. Hij schudde de kooi
om de sijs te doen ophouden met schreeuwen
en liep de gang in. Ook daar was het dood
stil. En nu was het hem als ware hij nog
gevangenbewaarder en liep rond in de
duistere gangen der Bastille. Dat was niet
uit te houdenHij vlood den tuin in. Het
werd avond en de vogeltjes zochten hun
nesten op. Hij dacht er over waar nu zyn
Rose zou zijn, doch eerst morgen wilde hij
gaan zoekenvoor 't oogenblik had bij
maar één verlangen: den grafelyken schurk,
den aristocraat, dien zij beminde, te zien
sterven
Hij trad de tapperij van Brutus binnen.
Voor de deur stonden een paar havelooze
klanten, morrende dat de glazen deur ge
sloten bleef. Fiquelmont opende ze en
rolde de twee, drie halfvolle brandewijn-
vaten naar buiten, in den schemeravond
langs de straat roepende: Drinkt! De
brandewijn is vry De eigenaar wordt mor
gen geguillotineerdAlles is nationaal
eigendom. Drinkt, wordt dronken en roept
het rondBrutus was een verrader, een
Duitsche spionEn wie van u morgen
niet stomdronken neerligt, die kome naar
de guillotine en spuwe hem in 't gezicht
Dat was een buitenkansje voor de sans
culotten De straat zwom in spiritus en
verdierlijkte menschen dronken ze uit de
goten. Men zag dezen avond zelfs kinderen
dronken op de stoepen liggen.
Waarom sloot Fiquelmont dezen nacht
alle deuren zijner woning achter zich toe?
Hij was bang. Het was zoo eenzaam en
verlaten in de spookachtige kamer waarin
Rose niet meer woonde. En buiten huilden
de dronkaards. Het was hem weer alsof
hij in de Bastille woonde, in de Bastille,
die toch reeds lang vernietigd was. Hij
wierp zich aangekleed te bed en viel in
een onrustigen slaap, steeds de muren der
Bastille om zich heen gevoelende.
Hij hoorde den toren van St. Salpiee
twaalf slaan en daarna één uurnog
twaalf uren en dan zou hy dood zyn!
En zoo telde hy alle uren, die Brutus nog
te leven had. Tusschen door dacht hij aan
Rose, die hem verlaten en die hy altijd,
op zijn manier nog lief had.
Wordt vervolgdJ