Brieven uit Amsterdam.
FEUILLETON.
Asl 1075
ZATERDAG 27 FEBRUARI.
Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden.
1 sf.o
VOOR
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder prjjs-
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Er is geen meer populair dier dan een
-valvisch. Niemand, die ooit op school ge
gaan heeft, of hjj heeft met vreeze en beving
in de noordelijke jjszee rondgedobberd en
jacht gemaakt op dit reusachtige waterge
drocht. Hjj heeft den harpoenier het ver
schrikkelijke wapen zien slingeren en was
getuige hoe het dier in zijn doodsangst de
sloep omsloeg en alle opvarenden een bad
bezorgde, waarna ze nog bjjtjjds gered
werden door de manschappen der tweede
sloep. Hoe daarna de walvisch zich kalm
op den rug keerde, het leven uitblies en
naar 't schip gesleept werd.
Dat alles weet elke Europeaan u haarfijn
te vertellen. Menschen, die geen onderscheid
kennen tusschen baars en zeelt, zullen u in
de puntjes de afmetingen van den walvisch
opgeven. Door de overlevering is ons dit
dier zoo vertrouwd geworden, als honden
en katten, waarmee we dagelijks omgaan.
Maar nu de werkelijkheid.
Verleden week komt tot ons 't bericht:
is aangekomen te IJmuiden, drijvende
achter een stoomboot. Nu zouden we den
afgod van 't sprookje uit onze jeugd aan
schouwen van aangezichte tot aangezichte
en 't product onzer verbeelding in wer
kelijkheid zien overgaan. Dinsdageerste
tocht naar de Handelskade, te vergeefs. Het
monster was niet handelbaarde hulp
middelen waren ontoereikend om het op
het droge te brengen. Vei beeld u hoe het
wies in de verbeelding: het was niet eens
uit het water te hjjschen
Woensdag: tweede tocht. Nu niet jjdel.
In de verte zagen we reeds dat ze 'm te
pakken haddenaan den grooten bok hing
hij met een balk boven zich, waaraan hjj
met reepen zeildoek vastgebonden was. Toen
hoorden we ook dat dit het eenige middel
was om hem heelhuids boven te brengen.
Vier weken was hjj reeds dood en het lijk
moest met groote omzichtigheid behandeld
worden ten einde niet uit elkaar te vallen.
Men zeide ook dat hjj stmaar eerlijk
(2
Hoe langer Agnes zoo openhartig en ver-
trouweljjk met den professor sprak, zooveel
te meer interesseerde hjj zich voor het jonge
meisje, wier onschuld, schoonheid en kin
derliefde hem met bewondering en mede-
ljjden vervulde.
Evenzoo gevoelde zjj zich tot den be
roemden geneesheer aangetrokken, die door
zjjne weldoende deelneming, beroep, plaats
in de maatschappjj en leeftijd, haar het
grootste vertrouwen inboezemde, zoodat zjj
hem geheel oprecht, den benarden toestand
van haar vader en hunne intiemste familie
omstandigheden mededeelde, hoe schuw en
terughoudend zjj ook anders tegenover
vreemden was.
Zeker droeg daartoe niet weinig bjj, de
achting gebiedende en beminneljjke per-
soonljjkheid van den professor, die bij de
grootste geleerdheid, de fijnste en aange
naamste gezelschapsvormen bezat, zooals
men die niet zelden bjj aanzienljjke genees-
heeren vindt.
Hoewel hjj reeds een veertiger was, had
hjj de jeugdige frischheid en buigzaamheid
behouden, welke hem veel jonger deden
schjjnen, dan hjj werkelijk was. Ook gaven
hem zijne indrukwekkende gestalte het
moet ik bekennen, dit niet te hebben ge
roken.
Men streek hem neer op een langen aak
en van de honderden, die getuige waren
geweest van dit op het droge brengen is er
geen enkele naar huis gegaan, die niet een
illusie armer geworden is. Was dat nu de
Koning der IJszee, van wien geschreven
staat dat hij naar betrouwbare berichten
een lengte van 20, een hoogte van 10 M.
bereikt? Was dat nu de reus, die in onze
boeken staat afgebeeld met menschen naast
zich als mieren, met een ladder tegen zich
aan van een dozjjn sporten, die bij lange
na niet tot op zijn rug reikt?
Wanneer het sprookje hem niet zoo had
uitgezet, zouden we zeer tevreden huiswaarts
gekeerd zijn, want 't is werkelijk een res
pectabel vischje, zooals hij daar op de schuit
ligt. Naar mjjn gissing, die zoo nauwkeurig
mogeljjk genomen is, bedraagt de lengte
10 M. en de hoogte iy3 M. Bjj den kop
wordt de laatste wel meer dan 2 M. omdat
de muil wijd openstaat. Men heeft nu een
heining om hem getimmerd en deze met
zeildoek behangen; ook heeft men den
patiënt met een zeil toegedekt en aldus in
gepakt en voor 't nieuwsgierig oog van de
Zondagswandelaars verborgen, lag hij giste
ren nog aan den kop der Handelskade in
't warme zonnetje te stoven. Men zeide me
dat op 't Stadhuis bezwaar bestaat tegen
het vervoer de stad in en dat zou me niets
verwonderen, want de doode zal tot de
luchtverversching der hoofdstad zeker niet
bijdragen.
Intusschen is het iedereen geraden, die
althans eens in zijn leven een walvisch wil
gezien hebben, deze maal van de gelegenheid
te profiteeren. Vooreerst zal men niet ligt
een ondernemer vinden, die ons dit schouw
spel ten tweeden male gunt en ten tweede
worden de walvisschen uiterst schaars, zoo
dat hjj zelfs in de noordeljjke zeeën een
zeldzaamheid wordt. Wanneer wjj onzen
neus hebben opgehaald en men brengt hem
bjjgeval onder uw bereik, verzuim dan niet
ook uw neus te vergasten, tenzij ge u
hooge, eenigszins kale voorhoofd en de geest
volle scherpe oogen, een waardigen ernst,
die door den zachtmoedigen glimlach van
den fijnsten mond en vooral door den klank
van zjjn sonore manneljjke stem verzacht
werd, en dadeljjk voor hem innam.
Natuurlijk vereerden alle zjjn patiënten
den geleerden en beminneljjken geneesheer,
die vooral door de ljjdende vrouwen aan
gebeden werd.
Men kon het daarom niet begrjjpen, dat
de professor nog altjjd ongehuwd was, hoe
wel de schoonste en aanzienlijkste dames
van de stad hem gaarne zagen, ter wjj l vooral
de moeders met huwbare dochters jacht op
hem maakten, wat hem evenwel koud en
onverschillig scheen te laten.
Agnes deelde ook de algemeene bewon
dering voor den beroemden genialen man,
hoewel elke andere gedachte verre van haar
was, en zjj in haar onschuld tot hem als
een hooger wezen met de noodige bewon
dering opzag.
Zjj hield het reeds voor een bjjzonder
geluk van het lot, nu aan zijne zjjde te
zitten, en met hem zoo vertrouwelijk over
hunne omstandigheden te mogen spreken,
vol dank voor de haar bewezen deelneming
en voor zjjne bereidwilligheid om haren
zieken vader te helpen.
Daarbjj kwam haar, bij zijn boeiend
troostrijk gezelschap, de anders zoo lange
weg zoo kort voor, dat zjj bijna verrast
was, toen het rjjtuig voor de deur van haar
afgelegen huis stilhield.
iHetspjjt mij,« zeide zjj verontschuldigend,
liever aan den walvisch uit de school- j de maand Januari hooger geweest dan ge-
boekjes houdt, die van veel grooter omvang woonlijk: 1023. Daarentegen zagen 1306
is dat dit dier uit de werkeljjkheid. jonge Amsterdammers het levenslicht, zoo-
Is het een heele onderneming een wal- dat we toch met een voordeelig saldo sluiten.
Amsterdam, 22 Febr. '92.
J. L.
visch uit het noorden bier te sleepen een
niet minder lastige wordt op touw gezet
door onzen stadgenoot Dr. Kollewijn die
gisterenmiddag een honderdtal mannen en Op het werklieden-congres te Brussel werd
vrouwen om zich had met hem van nieening, besloten in alle werklieden-centra acht dagen
dat 't tijd wordt onze »lastige spelling* vóór de verkiezingen groote manifestaties
onder handen te nemen. Dr. Kollewjjn heeft te houdenop den dag der verkiezingen
een 700 tal instemmingen ontvangen met zelf het werk te staken; een algemeene
zjjn denkbeeldenik kan er bjj voegen dat werkstaking uit te roepen, wanneer de
hjj daaronder den bjj val van het »Nieuws- Kamers de herziening verwierpen, of wanneer
blad« niet de minste telt. Met groote het algemeen stemrecht werd verworpen,
behoedzaamheid wil bjj te werk gaan en Lafargue gaf een conferentie in de Grande
enkele willekeurige taalregels aan een nauw- Harmonie en zou een tweede geven in het
gezet onderzoek onderwerpen.
Met instemming der vergadering zullen
daaraan medewerken de heerenKollewjjn,
Gerard Keller, Terwey, Smal, een nog te
kiezen specialiteit uit het christeljjk onder
wijs, omdat de organen van deze richting
zoo hoog ingenomen zjjn met de beginselen
door Kollewijn ontvouwd en een afge
vaardigde van den Bond van Ned. Onder
wijzers, zoo spoedig deze heeren met een
plan van vereenvoudiging klaar zjjn, zal
Volkshuis. Een socialistische meeting in de
open lucht werd verboden.
Wanneer men, de loopende geruchten ge-
looven mag, dan is er ernstig sprake van
dat Léon Peltzer, de beruchte moordenaar
van den advocaat Bernays, die, zooals men
weet, deswege ter dood veroordeeld was,
maar zjjne straf in levenslange gevangenis
straf veranderd zag, dezer dagen uit de ge
vangenis zal worden ontslagen. Den 7en
Maart zal het tien jaren zjjn welke bjj in
andermaal vergaderd en een vereeniging
opgericht worden, wier leden rich verbinden,ff» 0P»l™«"g ff doorgebracht
de aangenomen regels praktisch toe te
passen.
Met groote belangstelling hebben we de
werkzaamheden van Sequah in uwe environs
nagegaan. Na al 't geen ik over hem ge
schreven heb, zal u zjjn succes niet ver
wonderd hebben. Wat mjj vooral streelt is
het getuigenis van Dr. Bossers van 's Graven
deel en dat van den hoogleeraar Treub te1 mans, te Antwerpen, wordt een diamant
Leiden, die het zegel leggen op de ver- geslepen, die 474 karaat weegt en een lengte
klaring door mjj reeds maanden geleden heeft van 7 centimeter bjj een middellijn
heeft, wat gelijk staat met eene gewone
gevangenisstraf van twintig jaren. De tegen
woordige minister van justitie Le Jeune
was destijds de advocaat der gebroeders
Armand en Léon Peltzer. Zooals men zich
herinneren zal, is Armand reeds eenige jaren
geleden in de gevangenis gestorven.
In de diamantslijperij van de firma Coeter-
omtrent Sequah's succes afgelegd.
De doctores zoeken te vergeefs naar een
oorzaak, waarom de influenza ons zoo
genadig behandeld heeft, terwjjl ze elders,
b.v. in Zeeland, dat in den regel
epidemiën weinig te ljjden heeft,
keer ging. Toch is de sterfte ook
»dat gjj zoo hoog moet klimmen. Wij wonen
hier op de derde verdieping. Als u het mjj
toestaat, dan zal ik u voorgaan, en vader
op uw bezoek voorbereiden.*
Gemakkelijk en vol gratie, als een jonge
ree, snelde zij de steile trappen op, gevolgd
door den langzamer achter haar komende
professor, die met zichtbaar welgevallen, het
lieve, hem vooruit zwevende meisje nazag.
Zooals van zelf spreekt werd de zoo in
spanning verwachte arts, door de geheele
familie, en vooral door den zieke als een
reddende engel ontvangen.
Zjjne tegenwoordigheid alleen en zjjne
troostrjjke toespraak waren voldoende, om
de bekommerde gemoederen gerust te stellen,
hoewel hij zelf na een zorgvuldig onderzoek
van den patiënt weinig of geen hoop had,
daar de ziekte reeds te ver was gevorderd,
om nog genezing te kunnen verwachten.
Meer dan ooit beklaagde de humane
professor de onmacht zijner kunst, daar de
leeraar en diens familie hem den besten
indruk gaven, en daarom zijn medelijden
dubbel opwekten. Elk woord van den zieke
verried de hooge beschaving en het voor
treffelijk karakter van een waardig mensch,
die met wjjsgeerige kalmte en rust zjjn
onverdiend lot droeg.
Niet minder sympathie gevoelde hij voor
de bezorgde vrouw, uit wier fijnbleeke
trekken en zachte teedere blikken de onuit
puttelijke liefde, zelfopoffering en goedheid
van een echt vrouwelijke natuur straalde.
Voor alles bewonderde hij echter de
schoone Agnes, die hem in deze treurige
van 4.75 centimeter. Ook na het slijpen zal
deze diamant nog meer dan 200 karaat
wegen en dus, wat de grootte betreft, de
tweede diamant zjjn, welke tot dusver bekend
van is. Het grootste der geslepen vlakken zal
zoo te een lengte en een breedte hebben, elke van
hier in 2 centimeter. De grootste der tot dusver
omgeving, als een heldere ster in den don
keren nacht toescheen, als de steun harer
ouders, als een voorbeeld voor hare jongere
broers en zusters, die haar meer of minder
geleken.
De geheele familie bood den professor het
beeld van eene idéale huiselijkheid aan,
zooals hjj bjj zulke geringe omstandigheden
- nog nooit had gezien.
Nooit was hem de armoede zoo roerend
en poëtisch voorgekomen, geadeld en ver
helderd door de reinste liefde.
De omstandigheid dat de leeraar zich in
den loop van het gesprek als een mede
student van den professor deed kennen, ver
hoogde de deelneming voor den zieke.
Onder zulke omstandigheden nam het be
zoek van den professor een altjjd vriend-
schappeljjker karakter aan, en klom tot eene
bjj na intieme vertrouweljjkheid, zooals dat
anders niet in het wezen van de bjj alle
uiterljjke vriendeljjkheid altjjd gesloten, en
moeieljjk te naderen professor, lag.
Hoezeer deze zich moeite gaf, om den
leeraar hoop te doen opvatten en troost toe
te spreken, zoo liet de zieke zich geen
oogenblik misleiden wat het gevaar voor
zjjn leven betrof, toen hjj tjjdens het on
derzoek met den geneesheer alleen bleef.
»Gjj kunt mij gerust de waarheid mee-
deelen,* zeide hjj. »Ik ben op het ergste
voorbereid, en vrees niet voor den dood.*
»Men moet de hoop nooit opgeven, ik
ken vele hartzieken, die weder hersteld zjjn,
en nog lang geleefd hebben. Bjj dit ljjden
doet ziele en lichameLjjke rust soms won-
bekende diamanten is de »Groot-Mogol,«
die het eigendom is van den Schaoh van
Perzië en een gewicht heeft van 280 karaat
dan volgt de »Orloff« in de Russische kroon,
met 137 73 karaat, daarna de ^Groothertog
van Toscane,* die een plaats heeft gevonden
in de Oostenrijksche kroon, met 13678
karaat, en vervolgens de >Koh-i-noor« met
1027a karaat, die zich onder de Engelsche
kroonjuweelen bevindt. Alleen het sljjpen
van den >Koh-i-noor,« hetwelk te Amster
dam geschiedde, kostte 8000 pd. st. en
duurde eenige jaren, zoodat ook de steen,
welke nu te Antwerpen geslepen wordt, wel
eerst na eenige jaren gereed zal zjjn. Dan
echter zal die diamant de tweede plaats in
de rjj dezer kostbare steenen innemen.
De anarchisten in het bekken der Loire
hebben te Saint-Etienne een congres ge
houden, waarin besloten is den eersten
Meidag revolutionaire manifestatiën uit te
lokken door het aanslaan van biljetten,
houdende aanzetting van het volk tot oproer
en tot verspreiding van oproerige geschriften.
Er heeft een spoorwegongeluk plaats
gehad bjj Douai. De sneltrein van Parjjs
reed een machine aan, die aan het rangeeren
was en achteruit reed. De machinist Scheffer
is gedood, de stoker en twee reizigers zeer
zwaar, tien personen licht gekwetst. Een
wagen eerste klasse en een tweede werden
verbrjjzeld.
De schuld is te wjj ten aan een wissel
wachter.
Eenige te Parjjs en in den omtrek wonende
anarchisten hebben de vorige week, door
inbraak in het kantoor van een steengroeve
te Choisy, 380 dynamietpatronen gestolen.
Een gedeelte van den buit werd den anar
chisten te Levallois en Saint-Denis afge
geven een ander deel aan de partjjgenooten
te Parjjs. Bjj eenige huiszoekingen werden
100 patronen teruggevonden; naar aan
leiding hiervan zjjn 3 anarchisten aange
houden. De diefstal schjjnt in verband te
staan met plannen der Mei-betoogingen.
deren.*
»Geeft u geen nuttelooze moeite om mij
te misleiden, antwoordde de zieke met een
smarteljjken glimlach. Ik weet dat mjjne
dagen geteld zjjn en wacht het einde van
mjjn ljjden zonder vrees. Alleen voor mjjne
goede vrouw en de arme kinderen doet het
mjj leed, dat ik sterven moet.*
»Hebt gjj geene verwanten of vrienden,
die zich u kunnen aantrekken.*
>Geen enkele,* antwoordde hjj treurig,
»van wien ik zulk een offer verwachten mag.*
»In uwe plaats zou ik mjj tot mjjne
vroegere collega's wenden, die zullen u toch
wel willen bjjstaan. Als gjj het wenscht,
zal ik zelf de noodige stappen doen.*
»Ik dank u heer professor, maar ik kan
uw aanbod niet aannemen. Zjj hebben zelf
noodig wat zg verdienen, en verloopig is
mjjn pensioen voor alle onze kleine be
hoeften toereikend.*
»Wat moet er echter eenmaal van uwe
familie worden?*
»Die is aan ontberingen gewoon en kan
arbeiden. Met Gods hulp zal mjjne vrouw,
de kinderen tot flinke menschen opvoeden,
en aan mjjne oudste dochter steun vinden.*
»In weerwil van haar jeugd is Agnes
krachtig genoeg, zoodat ik mjj rustig op
haar kan verlaten. Moogt gij mjj ook uit
lachen en mjj voor een jjdelen vader houden
als ik op deze wjjze van mijne dochter spreek,
zij is het beste en onzelfzuchtigste wezen
dat ik ken, liefdevol en opofferend als geene
andere.*
van
en Altena,
Langstraat en de
«minelerwaard.
Buitenland.
(Wordt vervolgdJ