FEUILLETON.
1089.
ZATERDAG 16 APRIL.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
Buitenland
1 - "2.
ea Alteiia
VOOR
T
imt --
E2g& v
"l>- om
f Langstraat en
erwaard.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder prijs-
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
1 1 1 11 'i"—"1" ia» ii .lil. BijlI
losbarstte. In Parijs zou men te hoop loopen, Onder het bewind van dezen directeur
in Londen meetings houden en overal zou hebben de gebeurtenissen plaats gegrepen,
de openbare raeening zich zóó krachtig uiten die de rondte in de pers gedaan hebben.
Advertentien 16 regels GO ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
(15
Dat was het loon voor hare grenzelooze
liefde, voor hare jaren lange trouw, voor
alles wat zij om zijnentwille geleden had.
Pij beminde eene andere, en zij was hem
onverschillig geworden, verlaten en vergeten
in de armen van zijne jonge vrouw. De ge
dachte aan de onvermijdelijke scheiding
vervulde haar met eene woeste vertwijfeling.
Liefde en haat, woede en wraak, nijd en
vertwijfeling woelden en raasden in de borst
tjan de ongelukkige. Als vurige bliksems
Iboten bloedige besluiten door het koorts-
j;htig hoofd van de hartstochtelijke vrouw.
s Hoe meer het vreeselijke afscheidsuur
naderde, zooveel te meer steeg hare opge
wondenheid. Zij had nog slechts een wensch
<jaji 4e sterven; aan haar ellendig bestaan
een einde te maken, dat voor haar alle
jekoorlykheid had verloren, sedert hij kaar
bad verstooten.
Wat moest zij nog op de wereld doen,
als zij hem niet meer kon zien, niet meer
vertoeven in zijne nabijheid, niet meer voor
hem rnogt zorgen? Hij was haar alles, haar
steun, en zijn huis het hare, de grond,
waarin zy wortelde, van welke zij zich niet
kon losscheuren, zonder als een wegge-
ÏJrgens in Nederland staat een somber,
onvriendelijk gebouw, dat tot opneming van
de meest ^beklagenswaardige zieken dient.
Als zoodanig beschouwen we krankzinnigen.
In vroeger tyden dacht men over deze onge-
lukkigen eenigzins anders en 't schynt dat
ergens in Nederland nog niet de overtuiging
is doorgedrongen dat krankzinnigen er
erger aan toe zijn dan alle andere zieken.
Men zou ze dan vooreerst niet opsluiten
,-vi een gebouw dat meer op een gevange
nis dan op een ziekenhuis gelijkt en ten
In eede ja, daar wilden we toe komen.
Sedert maanden worden door de pers
verschillende staaltjes van onmenschelijk-
beden meegedeeld, die binnen de muren van
dit gebouw zijn voorgevallen. Een dame,
die daar geruimen tijd vertoefde, heeft een
lystje van gruwelen samengesteld die ieder
rechtgeaard mensch de haren doen te berge
i'yzen. Onze lezeis hebben er een en ander
van vernomen en gerild. Door het heele
land is een rilling gegaan en een kreet van
afschuw geslaakt. Doch veel meer is niet
geschied. Zij, die 't aangingen, hebben zeer
geheimzinnig, een onderzoek ingesteld, niet
terstond, bij verrassing, maar nadat reeds
lang de ergerlijke feiten waren bekend ge
worden. Voor de leus dus. Er is ook een
offer geslacht en de eerste geneesheer schynt
gedwongen te zijn geworden zijn ontslag te
nemen. Ook door hem worden eenige verre
gaande staaltjes van zorgeloosheid megedeeld,
om geen harder term te gebruiken, die de
vraag wettigen, waarom deze man al niet
eerder dien Augiasstal verlaten heeft. Ver-
3r schijnt alles by 't oude te zullen blijven.
>e verantwoordelijke persoon is in schijn
iets van zyn almacht ontnomen, een nieuw
geneesheer is benoemd, maar de mogelijk
heid blijft bestaan dat ook dezen, gelijk den
vorigen een kool kan gestoofd worden en
feiten, als die mevrouw Stuten meedeelt,
zich kunnen herhalen.
In geen land ter wereld de beschaafde
w. t. v. zou zoo iets kunnen geschieden,
zonder dat een storm van verontwaardiging
dat 't bestuur wel gedwongen zou worden Over diens beheer klaagt de geneesheer met
doortastend te handelen. feilen die niet weersproken kunnen worden,
Hier denkt men daaraan niet. Men rilt, en wonder boven wonder, nu wordt den
spreekt een woord van verontwaardiging,laatste een been gelicht, terwijl den eerste
een
keert zich dan om en slaapt verder in. Over
een poosje is de zaak doodgebloed en kan
op denzelfden voet worden voortgezet.
We staan nu juist voor het Paaschfeest,
het feest der opstanding uit den dood voor de
eenen, van uittocht uit het land der slavernij
voor de anderen. Het is een heerlijk feest, i vragen, van een eisch om een volledig ver-
het losrukken uit de banden der slavernij, het slag van 't gebeurde publiek te maken geen
de hand boven 't hoofd wordt gehouden.
En de natie houdt zich leuk, als ging
het haar niet aan, al waren het geen kin
deren des volks, de meest ongelukkige nog
wel, die aan het Slikend in Den Haag ver
pleegd worden. Van opstaan en rekenschap
ontworstelen aan de banden des doods. Naar
het Paaschfeest regelen zich de volgende
feestdagen, het geeft den grondtoon aan
van onze feestelijke stemming.
Het behoort niet tot onze competentie
dit nader te ontwikkelen, dat is de taak
der kerk.
Wanneer 't ons echter veroorloofd is een
wensch uit te spreken, dan zou het ztjn,
dat onze natie opsta uit haar onverschillig
heid, haar gemakzucht, haar overgroote be
scheidenheid, tegenover voorvallen als boven
genoemd.
Daar is nu een ziekenhuis, waaraan van
heinde en ver patiënten worden toevertrouwd,
patiënten, wier behandeling de uiterste zorg
verei.scht, zal ze niet overslaan in mis
handeling. In alle andere dergelijke inrich
tingen staat aan 't hoofd een geneesheer,
een specialiteit in hersenongesteldheden. Een
ander als directeur is nauwelijks denkbaar.
Toch heeft de residentie reeds een twintig
jaren lang aan 't hoofd van het krank
zinnigenhuis gesteld een man, die hoege
naamd geen opleiding gehad heeft, wiens
eenige verdienste daarin bestond dat hij
weesvader was. Ieder weet hoe men dat
wordt. De eerste vereischte is geen kroost
te bezitten en de tweede een kruiwagen te
hebben.
Die ex-weesvader staat thans aan 't hoofd
van een krankzinnigenhuis, voor welke be
trekking men elders de kundigste doctoren
nauwelijks berekend acht.
worpen plant te gronde te gaan. Alleen de
moederliefde, de herinnering aan haar kind,
hield haar nog terug en deed baar aarzelen.
Maar de knaap was verzorgd, zijn toekomst
verzekerd, zoodat hij haar niet zou missen.
Zij zelve had met het leven afgesloten,
en de eenige band, die er haar nog aan
ketende, geweldadig verscheurd. Als een
stervende wierp zij nog een laatsten, smarte-
lijken blik in de vertrekken, waarin zij zoo
lang meesteres was geweest, en waarin
spoedig een andere vrouw, gelukkig door
zijne liefde, zou heerschen. Dat knaagde
aan haar hart, dat was eene smart en
ellende, met niets op aarde te vergelijken.
De ongelukzaligen in de hel schenen haar
cj
daarbij nog benijdenswaardig.
Den waanzin nabij, snelde Christina naar
de studeerkamer van den professor, om haar
voornemen uit betwijfeling ontsproten te
volvoeren, voor hij nog met zijne jonge
vrouw, van de huwelijksplechtigheid terug
keerde. Daar in den hoek, dicht bij het
venster, stond de haar maar al te goed be
kende vergifkast met den gevaarlijken in
houd, daar loerde in de kleine fleschjes de
suiartelooze dood, zooals zij die zich wenschte,
waardoor zij aan haar lijden kon ontkomen.
De kast stond open, en niemand kon
haar verhinderen zich van hare kwalen te
verlossen. Toch wankelde en aarzelde zij,
als door een onzichtbare macht terugge
houden.
Het was haar alsof zij de stem van een
kind hoorde, als of een schoone knaap met
sprake. Alles zal in 't donker blijven en
geen enkele waarborg gegeven worden, dat
voortav.n alle onmenschelijkheid verre zal
blijven.
Maar is dat nu zooals 't behoort? Moeten
wij Paaschfeest vieren als kinderen des
lichts en dezen duisteren voorhang gedoo-
gen Roept ons rechtvaardigheidsgevoel niet
ULil rtJL/llt T? CT>lillCt?r TT manoolt
mishandeld zien? En moet het nu zwijgen,
nu het geldt een aantal
houding stond, heeft haar meteen revolver- daders met anarchisten persoonlijk bekend
schot gedood, haar 04-jarige moeder een j waren. Verder bleek, dat twee van de ter-
doodelijke verwonding toegebracht, toen zij stond neergeschoten booswichten, Pilakowski
haar dochter te hulp snelde en ten slotte en Zukowski, in de Berlijnsche voorstad
Weissensee
genoemde,
zich
oor,
zijn
zelf door twee schoten, in mond en
van het leven beroofd op het lijk van
geliefde. Sedert hij werkeloos was had
woonachtig waren. De laatst
een verarmd Poolsch edelman,
had eene zevr goede opvoeding genoten en
en, niet- j leefde schamel, met vrouw en drie kinderen,
zij haar trouwbelofte verbroken
tegenstaande zij hem reeds een zoontje had als klaviermakerbediende sedert twaalf jaar
in Weissensee. Hij werd vroeger, te gelijk
met Pilakowski, wegens anarchistische aan
slagen uit Parys verbannen. Er wordt be
weerd, dat Zukowski in zjjn schild voerde
zichzelven en zijnen medeplichtigen eene aan
zienlijke geldsom te verschaffen, om daar
mede naar Amerika te vertrekken.
geschonken, een liefdesbetrekking met een
ander aangeknoopt.
In eene verschenen brochure, vol heftige
uitvallen tegen de joden, beweert de bekende
anti-semitische rector Ahlwardt, dat de wel
bekende wapenfabriek van Löwe Co., te
Berlijn, bij spoedige levering van 425,000 m.
stuks van het nieuwste geweer (uiodel 88) De rooyers in I hessahe worden hoe langer
aan de Duitsche regeering zich aan ergerlijke jboe brutalerdagelyks worden reizigers door
onregelmatigheden heeft schuldig gemaakt; !80ed georganiseerde, meest bereden benden
dat er bij de aflevering bedriegerijen en i ingevallen. Zelfs grondeigenaars zyn op hun
omkoopingen hebben plaats gehaddat er
bij de officieele stempeling der geweren der
landgoederen niet meer veilig. De minister
van oorlog heeft zich de zaak thans aange-
krankzinnigen
Er gaat bijna geen dag voorbij, dat er
te Parijs aan de prefectuur van politie of
aan het parket niet een doos of pakje be
zorgd wordt, hier en daar neergelegd en
gevuld met eene geheimzinnige stof, die aan
dynamiet of iets dergelijks doet denken. Het
lijdt echter geen twijfel, dat die voorwerpen
geen gevaar opleveren en dat het hierbij
slechts te doen is om schrik aan te jagen.
Weer zijn drie vreemde anarchisten het
land uitgezet. Twee hunner zijn Italianen,
de derde is een Zwitser.
Volgens »La Paix« zou Gustave Mathieu,
gelijke vervalschingen zijn begaan als bij de s vcn'en1 f persoonlyk de jacht op de
Bochumer spoorwegrails; dat een derde ge- r00verft la Ihessalië gaan leiden,
deelte der geleverde geweren voor den oorlog
niet bruikbaar zijn, enz. Ahlwardt noemt
daarbij 27 personen, die bij de levering be-
irolx'fso»
CTA.1IOVI n*l n<l.SlT
v j8 i n i ï-.- i wactit men dat nu ook, zu
die door de rransche politie met zooveel i,
j, j r, diepte, op andere punten van het steenkolen- berichten
nver wordt opgespoord, volstrekt niet mede- - i i 1
r" 1 i gebied petroleum zal gevonden worden.
phchtig zyn aan een der bekende dynamiet- b rb
aanslagen; de rechter van instructie zou j 0mtrent het onderzoek naar den moord-
reeds van zyne verdere vervolging hebben aan8,flg Qp de dfekeu Poninski) die naar
a gezien. yee^e door een po0]sck anarchistisch
Te San-Claudio in Spanje heeft men weer
getracht, een huis in de lucht te doen
springen door dynamiet.
nü naeent als ge-
tuigen voor de rechtbank zijne beschuldigin- j Door eene stoomuuuu uit riaujourg waren
gen kunnen staven. Hij heeft tevens alle te Malmö drie kisten aangebracht, wier
stukken te dier zake aan den officier van inhoud was aangegeven onder de benaming
justitie gegeven. Daar de firma Löwe Co. j werktuigen*, maar bij onderzoek aan het
tot de meest gerenommeerde firma's in dat tolkantoor bleken gevuld te zyn met 2400
vak behoort, en daar de geheele zaak ook koperen hulsen, alle gevuld met buskruit
het militair bestuur ten nauwste aangaat, en knalkwik en voorzien van metalen ge-
zal natuurlijk eene scherpe gerechtelijke ver- leiddraden. Bij het daarop gevolgde onder-
volging niet achterwege blijven, zoodat zoek in het chemisch bureau ontplofte een
Ahlwardt wel spoedig genoofzaakt zal der hulsen, waardoor de scheikundige aan
worden, van zijne beschuldigingen reken- handen en gelaat werd gewond. Er is ter
schap te geven. stond een gerechtelijk onderzoek ingesteld.
Natuurlijk wordt hier by gedacht aan kwaad-
Uit Gelsenkirchen wordt aan de »Frank- 1 willigen toeleg. Dienzelfden dag is in den
furter Zeitung« gemeld, dat op het gebied omtrek van Stockholm brand ontstaan in
der mijnonderneming »Himmelsfund,« op het magazijn van gereedschappen, behoorende
eene diepte van 730 meter, eene petroleum- by de Alphut*, waarin het dynamiet
bron ontdekt is. Op grond hiervan ver- werd bewaard, hetwelk gebruikt wordt om
wacht men dat nu ook, zij het op groote steenklompen te doen springen. Volgens de
was het magazijn in brand ge-
In de Reinickendorferstraat te Berlijn komplot ondernomen was, wordt thans van
heeft Zaterdag een driedubbele moord plaats blijkbaar geïnspireerde zijde medegedeeld
gehad. Zekere Wilhelm Uckrow, die bij de dat het betrokken zijn van een anarchis-
familie Kunde in huis woonde en met detisch komplot bij deze zaak zeer onwaar-
20-jarige dochter in ongeoorloofde verstand-schijnlijk is, hoewel misschien eenige der
zijne blauwe oogen haar vol verwijt, maar
Reeds verhief zich haar arm, reeds nam
smeekend aanzag, alsof een waarschuwende zij het glas, toen Agnes, om in de toilet
engel, haar aan haar moederplichten her
innerde.
Onwillekeurig trok. zij de reeds uitge
stoken hand terug, en huiverde zij voor de
voorgenomen zonde.
Opnieuw streden liefde en haat, wilde
ijverzucht en donkere vertwijfeling, leven
en dood in hare stormachtig bewogen
kamer te komen, zacht door de deur trad,
en Christina met de hand onbemerkt ver
raste.
Een blik op het bleeke verstoorde gelaat
van de ongelukkige, en op de geopende
vergiftkasf, waarvoor Christina stond, deed
Agnes instinctmatig de verschrikkelijke waar
heid, het moorddadig voornemen van de
boezem, tot zij door het lijden uitgeput in wrouw vermoeden, die zij dadelijk herkende,
een dof gepeins verviel, waaruit zij door j Zonder zich te bezinnen, nog vóór dat de
het luide geruisch van naderende schreden i andere haar had gezien, wierp zij zich op
werd gewekt.
Verschrikt, luisterde Christina met inge
houden adem, daar zij de stemmen van den
professor en zijne jon je vrouw geloofde te
herkennen, die vroeger, dan zij verwachtte,
na het huwelijk van het feestmaal terug
keerden, om zich voor de huwelijksreis te
kleeden.
Alleen door een voorhangsel van hen ge
de ongelukkige, en ontrukte haar, aan de
door schrik verlamde hand, het doodelyk
vergif, dat zij voorzichtig in haar boezem
verborg.
Eenige seconden stonden de twee, zoo
ongelijke vrouwen tegenover elkander, als
een engel en een daemonAgnes nog
stralende van vreugde in het witte bruids
kleed, met den frisschen myrtenkrans in het
scheiden, hoorde zij, hoe hij den bediende haarChristina tot den dood toe bedroefd,
nog eenige noodzakelijke orders gaf, hoe :in het grijze huiskleed, eene zwarte doek
hij met Agnes feeder sprak, en hoe deze om de donkere lokken geknoopt, die zich
hem op denzelfden toon antwoordde, hoe als slangen om het bleeke voorhoofd en de
beiden met elkander schertsten terwyl zij de invallende slapen kronkelden. Geen woord
vreeselijkste kwalen doorstond, en met den werd gesproken, maar hunne blikken kruisten
stoken en de dader ontkomen. Hetzy er geen
kans heeft bestaan tot tijdige blussching,
hetzy men het te gevaarlijk achtte het ge
bouw te naderen, althans de geheele omtrek
werd afgezet in zoodanigen omvang, dat er
by eene ontploffing geene menschen konden
worden getroffen. Het geheele gebouw is
toen in de lucht gevlogen.
Zondagavond staken te Boston een onder
dood streed.
Dat was te veel, meer dan zij kon ver
dragen, zij mogt niet langer wachten.
Vol vertwijfeling liep zy naar de geopende
vergiftkast en greep een met morfine gevuld
fleschje, besloten om een einde aan haar
leven te maken.
zich als vlammende bliksems aan den nachte-
lijken door onweerswolken bezwangerden
hemel.
Eerst na langen tijd verbrak Agnes het
beangstigende zwijgen.
»Om 's hemels wil!« riep zij, half ver-
wytend, half medelijdend, »wat wilt gy
doen
»Sterven,« murmelde Christina dof, >ster-
ven
Barmhartige God, waarom wilt gy u
dooden?«
Omdat ik de ongelukkigste vrouw op
de wereld ben,« steunde zy»ellendig ver
laten, verraden, verstooten
»Ik begrjjp u niet, wie heeft u ver
stooten?*
»De professor, en gy zyt schuld aan mijn
ongeluk.*
»Ik? Wat heb ik u gedaan?* vroeg Agnes
verschrikt het door smarten haat verwrongen
gelaat aanstarende.
»Gij, ja gij hebt mij uit zyn huis gedreven,
my zijn hart en zyn liefde ontstolen,* ant
woordde Christina boos.
Zijne liefde!* riep Agnes verbleekende.
»Gij spreekt als eene waanzinnige. Hij beeft
nooit eene andere vrouw dan my bemind!*
>0! ik ben niet waanzinnig, en weet wat
ik zeg. Zoowaar een God in den hemel
woont, hij beminde my en zwoer mij eeuwige
trouw. Ik was schoon en jong als gyik
geloofde hem, zooals gy hem gelooft, en
vertrouwde op zi'ne heilige eeden en beloften,
dat hy my trouwen en myn verloren eer
terug zou geven, zoodra zyne omstandig
heden het veroorloofden.*
>Houdt op, zoo slecht kan by niet zijn.
Gy liegt. Gy belastert den besten, den
edelsten man van de wereld.*
Wordt vervolgd./