Hei Land van Ilensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
01 KARIKATUUR.
Brieven uit Amsterdam.
FEUILLETON.
Uitgever: Ll. J. VEERMAH, Heusden.
M 1134. WOENSDAG 21 SEPTEMBER.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prgsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
1S92.
Advertentiên van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiên worden tot Dinsdag- en Vrij dagmor
gen ingewacht.
Nieuwe Abonne's op
ons blad, ontvangen de
nummers van af heden tot 1 October
instaande GRATIS.
DE ADMINISTRATIE.
Terwijl ik de pen opneem, overweegt
mijn geest de richting, waarin ik die thans
zal staren.
In een gewoon geval zou ik me daar
aet hoofd niet mee breken. In de September-
aand is er voor een Amsterdamsche
onikeur geen kwestie van of zijn pen
appelt over 't papier, gelijk de danseuses
;j Prot, de bondekens bij Carré en de
handwerkslieden en dienstboden« in Artis.
?ptember is de maand van uitgaan, van
et maken, één beelen dag met driekwart
an den nacbt ingesloten, de Vreugde-
ïaand bij uitnemendheid.
Dezer dagen hebben we echter met een
ugewoon geval te doen. Al ons huppelen
n pleiziermaken overstemt niet het geluid
der doodsklok, die we als 't ware uit de
verte hooren luiden en verhindert evenmin
'at we iederen avond angstvallig naar de
den grijpen om te zien of de vreeseljjke
volera ook nadert. En als we dan tot
uze overgroote vreugde zien dat alleen
ar te Hamburg de menschen sterven als
l uuizen, wel dan trekken we welgemoed naar
L ten schouwburg en verbannen met 't ge-
oemel der Groote Trom alle vreesachtige
aandoeningen.
En de ernstige menschen big ven thuis
an peinzen, peinzen op ingezonden
stukken voor de krant, waarin 't gemeente
bestuur een paar dozijn grieven naar 't hoofd
wordt geworpen. Het land loopt over van
Sen en Yen en N's en Q's, die voor bun
deel de groote trom roeren over kippen-
.'kken en varkensstallen, mestvaalten en
'aterputten, altemaal dingen, die jaar en
lag ongestoord allerlei bacillen op ons af
zonden hebben en die men nu gaarne
p eens opgeruimd of gesloten zou zien.
Bravo, lieve, beste trommelaars! Hou vol,
»ok als straks de cholera uit Europa ver
wenen zal zijn en onze gemoedelijke raads-
^den weer dreigen in te dutten. Hou ze
wakker, met trommels en spelden, met inge-
onden stukken van P. en S. e. a. met ver
zoekschriften, met alle mogelijke middelen
'ie onze 19de eeuw u ter beschikking stelt,
Lotdat alles wat de lucht verontreinigt en
Toen de bankier hem verlaten had, welde
uit des schilders borst den kreet Robert
Een vloed van dankbetuigingen had niet
kunnen uitdrukken 't geen de toon zei,
waarop hg zijns vriends naam uitsprak.
Goldbaum's bediende kwam bovende
scnilaerijen warden zorgvuldig ingepakt en
de maker scheidde met een licht hart van
de kinderen zijner verbeelding. Slechts in
f.en ander opzicht was zijn hart zwaar, van
reugde n.l., wanneer hg zijn afwezige
aoeder gedacht. Onverwijld schreef hij haar
dat de zon van het geluk eindelijk na langen,
bangen nacht opgegaan was, en ijlde met
den brief naar de naaste postbus. Het was
twee uur. VaLdaag had Paul in een restauratie
van den eersten rang kunnen gaan, doch
zijn zalige stemming verdreef allen zin naar
aardsche spijzebij vloog naar zijn gewoon
^afé, waar bij daags te voren zoo neerge
drukt had gezeten en wachtte in koortsachtig
ongeduld zijn vriend Robert.
Ondertusschen had Goldbaum's bediende
de twee schildergen thuis gebracht en, wijl
de heer des huizes afwezig was, aan de
jonge dames afgeleverd. De zusters zonden
hem terstond heen en begonnen met grooten
den bodem bevuilt, wat onze gezondheid
benadeelt en dood en verderf onder de
menschen zaait, behoorlijk behandeld en on
schadelijk gemaakt wordt. Laten we nu eens
niet indutten, gelijk onze gemeenteraden,
maar onvermoeid de trom roerenhet geldt
de gezondheid van ons en onze kinderen
Er is nog zoo verbazend veel te doen en
te waarschuwen. Daar hebt ge nu Am
sterdam, met een leger professoren in de
geneeskunde, en zoo'n massa doctoren, dat
ge geen zieken genoeg hebt om ze allen
in 't leven te houden. Zoudt ge niet denken
dat althans hier de gezondheid behoorlijk
verzorgd wordt?
Ik zal u daar een staaltje van vertellen.
In mijn onmiddellijke nabijheid is men
sedert 't voorjaar bezig met het aanleggen
van een groentemarkt. Vier en een halve ton
is de raming, maar daar zal 't niet bij blijven.
Men heeft een gracht doorgeslagen en een
brug gelegd, een gracht gedempt en nog
een brug gelegd, een half dozijn kleine
zijhaventjes in den Buitensingel gegraven
en thans wordt over dien singel een derde
brug gemaakt. Dat heele terrein echter, aan
weerskanten van den singel moest opgehoogd
worden. Wat was nu eenvoudiger dan den
uitgebaggerden, stinkenden modder, uit te
spreiden over de op te hoogen gedeelten?
Daar heeft nu dezen zomer die modder
liggen uitdampen en drogen en millioenen
ziektekiemen in de lucht verspreid. En daar
langs wandelen eiken dag duizende menschen
en moeders met kinderen, die in 't Vondel
park verpoozing gaan zoeken.
Nu neem ik uit deze buurt twee woningen,
mijn eigen en die van mjjn buurman. In 't
mijne heerscht n.l. roodvonk en in 't zijne
typhus. Hoe komen wjj aan die ziekten?
Hoogst waarschijnlijk door die rnodder-
drogerjj. 't Is toch wel een beetje erg niet
waar? Jaarlijks bij de f 70 aan belasting
bijdragen en dan nog een extra traktatie
van bacillen te moeten aanvaarden
Doch ik eindig met deze ernstige zaken
en ga als welgeaard Amsterdammer uit.
Ik heb reeds gezegd dat de September
maand een dertigdagig tijdperk van vreugde
is en de ziektegeruchten hebben niet ver
hinderd dat de publieke vermakelijkheden
deze maal de traditie hulde doen. Wat meer
zegt we pakken nog extra uit, want in het
eenzame circus Carré is op 't oogenblik de
bekende dierenhandelaar Hagenbeek uit
Hamburg gelogeerd met een paar dozijn
wilde dieren, als leeuwen, tijgers, beren enz.,
als schoothondjes gedresseerd. En in den
Parktuin is het circus Beige opgeslagen,
ijver de onthulling, zeer verwonderd, in
plaats van één, twee stukken te ontvangen
en nog meer verwonderd, geen portret te
vinden. De bediende werd teruggeroepen en
uitgevraagd, doch hij kende alleen straat en
nummer. Hierop gaf 't adresboek uitkomst
en nu wisten de zusters ten minste dat de
geheimzinnige sehilder Paul Asmus heette.
Voor de rest moesten ze geduld oefenen tot
papa terug kwam.
Deze verscheen eerst bij 't dinereen
conferentie met ontwerpers eener nieuwe
leening, waarbij men zjjn naam niet missen
kon, had hem zoolang opgehouden. Elvira
boodschapte hem terstond de bezorging der
beide schilderijen.
«Goed, goed!« zei hij kortaf.
«Waar zullen ze gehangen worden
vroeg zij.
Waar ge wilt
«Papa, gij hadt toch van een portret ge
sproken
«Het beviel mg niet, de landschappen
waren beter.
»Landschappen?« De oudste wisselde een
blik met de jongste, die daarop inviel«het
zgn binnenkamers, papa!«
«Mij ook goed!* antwoordde hij. «Laat
mij in rust met die nietigheden, ik heb ge
wichtiger zaken in 't hoofd.
Wederom genoten de drie zwijgend het
middagmaal.
Reinwald betrad klokslag drie het bekende
café en Asmns, iich niet om de overige gas
ten bekommerend, viel zijn vriend om den
ten einde voorstellingen in paardendressuur
te geven. Ik kan niet denken dat deze Belgen
hier zaken maken zullen daar we spoedig
weer Carré krijgen, wiens uitgelezen voor
stellingen niet licht door reizende 'kermis
klanten overtroffen zullen worden.
Overdag kunnen we voor 25 ct. ons te
goed doen in Artis en tegen denzelfden
prijs in 't Panopticum, terwgl des avonds
behalve bovenstaande gelegenheden de vol
gende schouwburgen hunne gastvrije ruimten
open zetten het Grand-Theatre, de Plantage
schouwburg, de Artis-schouwburg, Tivoli,
Frascati, de Salon, de Park-schouwburg,
terwijl alle tingel-tangels een extra pro
gramma opgezet hebben en de gewone
concerten plaats hebben.
En alsof we daaraan nog niet genoeg
hebben geeft een gezelschap tooneelisten op
voeringen in het gebouw van den Werkenden
Stand en komt bovendien een Rotterdamsche
troep in Maison Stroucken spelen.
Van al deze gezelschappen wekt op 't
oogenblik geen meer de belangstelling dan
dat der Salon, waarin 't vorig jaar «de
Doofpot* meer dan 200 maal gespeeld werd
en thans «de Groote Trom* op de planken
gebracht is. De Trom is natuurlijk de
reclame. Het Leger des Heils heeft den titel
geleverd.
Er is een krankzinnigengesticht zonder
gekken, met Dr. Bambi tot directeur. Hoe
zal ik mijn inrichting bevolken, peinst
Bambi, in een land waar iedereen verstandig
is? En hij probeert allerlei huismiddeltjes
om de menschen woest te maken. Hij laat
de koffiehuizen te 9 uren sluiten, verdrijft de
kooplui van de Nieuwmarkt naar Waterloo,
neemt zelfs onschuldige menschen gevangen
en voert gehate belastingen in alles om
niet, de ingezetenen blijven rustig, «zej
prutten wel, maar koken niet!« Eindelijk
herinnert hij zich de Groote Trom van het
Leger des Heils, gelijk die op den velddag
te Vogelenzang de gemoederen roerde en
na deze in 't werk gesteld te hebben, stroomen
de patiënten toe en geraakt de inrichting
bevolkt.
Dat is de aanleiding tot den naam. Verder
laat deze revue zich niet na vertellen, want
't is een aaneenrijging van uien en flauwi
teiten, welke aantehooren alleen mogelijk is,
wanneer men in de daartoe noodige stem
ming verkeert.
Een en ander is genoeg om u te doen
zien hoe we niet verlegen behoeven te zgn
om onze centen kwijt te raken in deze
Vreugdemaand.
Intusschen heeft de hemel ons bewaard
hals en vertelde hem haastig het voorgeval
lene. Reinwald hoorde zwijgend toe. «1800
mk. op tafel,* herhaalde de schilder, voor
de helft had ik hem beide stukken gaarne
gelaten
En hij stond er nauwelijks vóór of hg
was besloten
De andere begreep zeer goed waarop dat
ras besluit gegrond was en vraagde rustig
«en zijn dochters
«Hij kwam zonder, wat me ook veel
liever was.*
«Mij echter niet Paul! Ik had u toch ge
zegd de jongste goed op te nemen
«Waartoe dat, Robert
Reinwald antwoordde niet direct. Je hadt
er aan moeten denken en aanbieden de schil
derijen persoonlijk af te leveren. Je moet
in elk geval nog in huis, anders loopt alles
fout.*
«Ik begrijp u niet!«
De docter bezon zich. Hij had de zusters
zooveel van het geheimzinnige portret ver
teld, dat hij er niet buiten kon een persoon-
lyke ontmoeting tusschen haar en den veel
besproken schilder te bewerkstelligen, opdat
niet door een of ander toeval zgn op touw
gezette intrigue aan 't licht zou komen.
Zijn talent voor dergelijke aardigheden liet
hem echter ook in dit oogenblik niet ver
legen zitten en na een poos zei hij tot zijn
vriend: «naar uw meening is achttienhon
derd mk. een ongehoorde som, ge zult er
dus wel honderd van willen offeren?*
«Waarvoor
voor bachanaliën gelijk de Rotterdamsche
kermis te aanschouwen gaf. Men had n. 1.
't plan van Nieuwer-Amstels bestuur toe
stemming te vragen tot het houden van een
echte, ouderwet8che kermis aan de boorden
van onzen schoonen Amstel. Van deze be
zoeking zgn we althans voor dit jaar door
de cholera-geruchten gespaard. Een volgend
jaar zullen we zien of 't bestuur onzer na
burige gemeente, waarmee we op niet al te
vriendschappelgken voet staan, de hoofdstad
dezen slag in 't aangezicht zal durven toe
toedienen.
A., 13 Sept. '92. J. L.
Volgens de Etoile Beige is het thans
zeker, dat Léon Peltzer op vrije voeten zal
worden gesteld.
Te Brussel heeft een ontploffing plaats
gehad in de rue Buffon, in de werkplaats
van een photograaf, doordien deze een
fleschje met collodium te dicht bij een met
wijngeest gevulde lamp hield. De photo
graaf en zijn huishoudster werden onmid
dellijk gedood; 5 personen werden ernstig
gewond.
De werkstaking te Roubaix, die sedert
25 Mei onafgebroken voortduurt, en be
gonnen is wegens een geschil over het loon,
schijnt een ernstiger wending te zullen
nemen. Men is bevreesd voor wanordelijk
heden, en de mijnen worden door troepen
bewaakt.
Uit Wady Haifa wordt bericht dat de
Njjl 6 centimeter gezakt is.
De rooverbende van Marenais is, volgens
bericht van Messina, door gendarmen over
vallen na een strijd van een half uur werd
de beruchte roover Rinaldini, van ouds be
kend in dit vak, doodgeschotenzgn makkers
ontkwamen.
Op den spoorweg tusschen Alcanera en
Torrès Novas, in Portugal, is een dienst-
trein ontspoord, waarbij 9 personen gedood
en 8 ernstig gewond werden.
Terwijl Engeland zich met goed gevolg
gevolg tegen de cholera verdedigt, wordt
het hevig door roodvonk en diptheritis ge
teisterd.
Te Londen bedraagt het aantal rood
vonklijders 3279, terwijl 300 pesonen al
daar door diphtheritis zijn aangetast.
Het voorstel is gedaan de scholen te
sluiten.
In de hospitalen komt plaats te kort.
«Voor mijn doel.*
«Voor u alles, Robert, maar leg me 't
toch eens uit!*
«Nu, kort gezegd, ik ben op de oudste
der beide zusters smoorlijk verliefd.*
Een kreet van verbazing was al 't geen
Asmus over de lippen bracht. Des te mede
deelzamer werd thans zijn vriend «ik maakte
met de meisjes een kwartier vroeger kennis
dan met den papahad echter reeds op een
middel verzonnen hem in uw belang te
spreken. Door Elvira en Luitgard ging dit
het beste, dacht mij, en nu nam ik de
vrouwelijke phantasie en nieuwsgierigheid
in mijn dienst. Ik vertelde de schoone
kinderen een sprookje van een schilder
uw naam bleef natuurlijk ongenoemd bij
wien ik een nog onafgewerkt, maar uiterst
gelijkend portret van freule Luitgard gezien
had. Ge hadt die oogen moeten zienIk
ging verder en uitte mijn vermoeden dat ge
ze waarschijnlijk uit het geheugen geportret
teerd hadt, omdat ik weet dat dit kunststuk
u niet onmogelijk is.«
Paul rukte aan zijn stoel: «verder!*
«Toen ik,vervolgde Reinwald, «later
met den vader in aanraking kwam, kwam
ik op een inval om spoediger tot mijn doel
te komen, dan wanneer ik u in de gelegen
heid stelde met Luitgard bij een mij bevriende
familie kennis te maken. Mjjn nieuwen toeleg
is, gelijk ge gezien hebt, met goed gevolg
bekroond. Ik kan echter mijn eerste plan
niet geheel opgeven, wanneer ik den aanval
op Elvira voortzetten wil, anders sta ik daar
Het ongeluk schjjnt de stoombooten op
het meer van Genève te vervolgen. De
prachtige «Major-Da vel*, die als vaartuig
voor pleiziertochtjes langs het meer in de
plaats moest komen van de beruchte «Mont-
Blanc,* deed zijn proeftocht naar Bouveret,
Bij Evian maakte het vaartuig, tengevolge
van den mist, een verkeerde wending en
liep tegen het strand, zoodat het gedeelte
lijk vernield werd. Gelukkig zgn geen per
soonlijke ongelukken te betreuren.
i De speelbank te Monte Carlo heeft weder
een slachtoffer geëischt.
i Een Amerikaan8che dame, 26 jaar oud,
Miss Jane Armstrong, die een vermogen van
256,000 dollars bezat, was uit New-York te
Nice gekomen en maakte schikkingen om
gedurende eenige weken op een villa te
Yintimiglia door te brengen. In den beginne
bezocht zij de speelbank te Monte Carlo,
louter uit nieuwsgierigheid. Met den 3
dezer begon zjj te spelen en won dien dag
100,000 fr. op No. 24. Den volgenden dag
terugkeerende, ging zij weer grof aan het
spelen. Haar inzet bleef op No. 24, aan
welk cijfer zjj bijgeloovig gehecht scheen.
Maar de god of de godin van het spel had
haar thans den rug toegekeerd. In 3 dagen
tijds verloor zij 200,000 dollars, behalve
hetgeen zij reeds vroeger gewonnen had.
Nog speelde zij verder, en ditmaal was de
grillige fortuin haar weer gunstig. Zij her
won alwat zij verloren had. Zjj vertrok
naar hare villa en verklaarde nooit weer
te zullen spelen. Maandag j.l. kwam zjj
echter terug. De hartstocht van het spel
kwam weer boven; No. 24 lokte haar aan
en zjj verloor alles wat zij bezat. Den
zelfden dag greep zij in hare kamer naar
eene revolver en schoot zich door het hart.
Den volgenden ochtend vond men haar
dood, de revolver naast haar.
De regeering der Vereenigde Staten van
Noord-Amerika laat door de Maatschappjj
Schujjler eene electrische lamp vervaardigen,
bestemd voor het beeld der Vrijheid op de
reede van New-York.
Deze lichtbron, de krachtigste die tot nu
toe vervaaardigd is, zal een lichtkracht
hebben van 55,000 kaarzen.
Te Zedda bij Cagliari overviel een roover
bende van 30 man de pastorie; de pastoor
en een bediende werden gewond en een
dorpsgenoot, die den priester te hulp kwam,
werd gedood, waarna het huis werd leeg
geplunderd. Uit Catauia wordt gemeld, dat
de bende, die den heer Alexandre ver
als een gewetenlooze leugenaar en verlies
al het vertrouwen dat ik bij de zusters meen
gewonnen te hebben.*
«Robert, wat kan ik voor je doen?*
vroeg Asmus dankbaar.
«Ge gaat naar Goldbaum, zjjn paleis
kenje, vraagt bij den portier of de dames
te spreken zjjn en geeft uw kaartje. Wan
neer ze dit lezen, wees dan verzekerd dat
ze u laten binnenkomen 1
«Nu verder* drong Paul, ik zal me strikt
aan uw orders onderwerpen.*
«Dan geeft ge aan de dames als reden
uwer komst op dat haar vader u honderd
mk. te veel betaald heeft, zooals ge te laat
bemerkt hebt. Daar het echter den bankier
hoogst onaangenaam zgn moet op een ver
gissing van dien aard te worden attent ge
maakt, zoo komt ge de bemiddeling der
dochters inroepen om hem het te veel be
taalde terug te geven. Gedurende het on
derhoud neemt ge de jongste versta wel,
de jongste! nauwkeurig op, wat voor
uw kunstenaarsoog geen onaangenaam werk
is, want Luitgard is werkelijk een lieve
verschjjning, zoodat ge in staat zjjt later
haar portret te ontwerpen en aldus mjjn
sprookje tot werkelijkheid te maken. Ver
staan en begrepen?*
Asmus sprong op«ik ben reeds onder
weg. Waar vind ik u, nadat ik de dames
gesproken heb?*
«Op ïnjjn kamers.*
Wordt vervolgd./
IIEIIWSBLA»
(7
Buitenland.
