Het Land van Heusdeu en Altena, de Langstraat en de Honimelerwaard.
FEUILLETON.
Een oude Legende.
m
Uitgever: L.. J. YEERMAK, Heusden.
JVA 1136. WOENSDAG 28 SEPTEMBER. 1892.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Aoonnementsprjjs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor
gen ingewacht.
In de rozengaarde van Koning Midas
zoo vertelt een overoud dichtstuk ver- j
dwaalde eens Silenus, de trouwe metgezel
van Bacchus. De kening onthaalde hem
feestelijk en bracht hem bij zijn vriend
terug. Deze veroorloofde den Koning uit
dankbaarheid een wensch te uiten en Midas
voeg daarop de gunst dat al wat hg
Dan zou aanraken, in goud mocht
veranderen
Deze wensch werd oogenblikkeljjk ver
vuld, maar toen zelfs de spjjze en drank,
dien de koning nuttigde, in goud veranderde,
smeekte hij den god die noodlottige gunst
terug te nemen, waarop Bacchus hem beval
zich in de bronnen der rivier Pactolus te
baden, welke rivier daarna rjjk aan goud
werd bevonden.
Geleerde uitleggers mogen beslissen welke
beteekenis de diepzinnigste is, voor ons
leeken ligt het meest voor de hand aan
strafwaardig misbruik te denken van het
heerljjke geschenk waarmee de wijngod het
men8chdom begiftigd heeft. De wjjn flonkert
in den beker als vloeibaar goud, zijn glans
verraadt een edelen gloed. Hij overgiet de
wer.Id in de oogen van den vrooljjken
drinker met een gouden tint, kleurt het
huis met een aangenamen gloed en verlicht
den arbeid.
De wgn verkort de lange nachten, ver
drijft de zorgen, ledigt de smarten, geeft
den grjjsaard het vuur des jongelings.
»Drink hem uit*, roept de oude nestor
de weenende Hekuba toe, Drink uit, den
drank der lafenis, en vergeet uwe smart.
Ja, wonderlijk is Bacchus gave: ze verkeert
armoede in rjjkdom, treurigheid in bljjdschap,
het kille gezelschap in een juichende schaar,
den knorrigen geleerde in een begeesterd
dichter.
Maar, maar nu van dit maar weet
koning Midas een woord mee te spreken.
Hem verguldde de wgn niet meer met helderen
glans zjjn omgeving, maar verdronk hem
alle vreugde en het leven zelf. Zoo verandert
voor den onmatige de heele wereld in een
lichtende, gloeiende zee en in deze zee ver
drinkt alles, wat waarde voor hem heeft,
gedachte;,, gevoelens, plicht, vermogen, eer,
geest en kracht. Breng wjjn!« is zijn
eenige begeerte gewoiuen, vloei1™ ™oud
zijn eenige spgze, zjjn hartstocht, zjjn u.
zjjn slaap zgn verderf. Nachtbraak, mis
daad, dood zgn de laatste stations van het
onzalige verguldingsproces, dat de arme als
een weldaad heeft afgesmeekt.
(9
Een ander begroette den nieuwen dag
met een liedhij had zich wel in een
leeuwerik willen ontooveren en ten hemel
stjjgen, om echter een uurtje later weer
in menschengedaante neer te komendat
was Paul Asmus. Met zgn werktoilet was
hg steeds vlug gereed, heden ging het nog
gezwindtr dan anders. Toen er licht ge
noeg viel door het hooge atelierraam stond
hjj reeds voor het doek, den vorigen avond
opgespannen. De potloodschets, Luitgards
kopje voorstellende, was aan de bovenzijde
vastgeprikt en vrooljjk en frisch trok de
schilder aan 't werk. Doch niet laug. De
eerstepost bracht hem een brief, welks
haastig geschreven adres een koopmanshand
verraadde. >Van Goldbaum!* riep bij na't
couvert opengescheurd en de onderteekening
gelezen te hebben. Hij las de korte, niet in
vragenden maar in bevelenden toon geschre
ven uitnoodiging zich zoo spoedig mogelijk
aan 't paleis des bankiers bij den portier
aan te melden.
>A ha« riep hjj uit, >het loopt zooals
freule Elvira vreesde, 1 ij is verstoord, zich
vergist te hebbenDes te beterWie weet
Doch geen wijsgeer zal ons beletten de
geschiedenis van den gouden koning in nog
een anderen zin op te vatten.
Toen Midas nog een kind was, droegen
hem de mieren tarwekorrels in den mond,
waaruit de waarzeggers voorspelden dat hij
eens met rijkdom zou gezegend worden.
Gezegend en vervloekt tegelijkertijd.
Is er een treffender beeld van voorbeelde-
loozen onmeteljjken rijkdom dan de ver
andering van alle voorwerpen, die hjj aan
raakte, in puur blank goud? In goud ver
anderde de mantel, dien hg omhing; in
goud het ros, dat hij besteeg; in goud het
zwaard, dat zgn vuist greep; in goud de
roos, welker geur hjj inademdein goud
den vloer, waarop hjj den voet zette. Maar
in goud ook het voedsel, 't welk hjj naar
den mond bracht.
Daar zat nu de arme rijke koning en
hongerde jammerlijk. Te midden zjjner
gouden zalen, schotels en bekers hongerde
hjj als een ellendige bedelaar.
Dat is de vloek der hebzucht, die alles,
wat haar nabjj komt, met een schitterende,
verlokkende, maar harde en ongenietbare
laag goud bedekt, gewone dingen in goud
verandert. Tot goud wordt den hebzuchtige
de vruchten des velds, het zweet van den
arbeid, iedere zaak, die hij begint, ieder
cijfer, dat hij neerschrijft. Maar wee hem,
tot goud ook zjjn denken, tot een goudhoop
zijn hersens, tot een goudklomp zgn hart.
Zjjn kas is vol, maar zjjn gemoed is leeg,
bij gevulde kasten hongert hjj, bij volle
bekers dorst hij. Zoo gruwelijk bedriegt hem
de god, op wiens goedheid hij vertrouwde.
Of beter, zoo gruweljjk bedriegt hij zich
zeiven. Geef mij goud, heeft hg gebeden,
goud en steeds meer goud, heden en morgen
zijn ber is vervuld, vergald is hem elke
vreugde J e levens geworden, dewijl zij zich
onder zijne handen in goud veranderde.
Wanneer de hartstocht den mensch be-
heerscht, verandert alles waarmee hij in
aanraking komt, gelijk de legende van het
goud vertelt. Den reine is alles rein, maar
wiens gemoed onzuiver is, bezoedelt alles
wat hjj aanvat, ook het wit papier, den
reinen kinderzin, het ideaal der kunst, het
heiligdom der vroomheid. De mensch van
cijfers rekent den prjjs van alle dingen uit,
ook van de deugd. De wereld, die ons om
geeft, is ons eigen werk. In onze hand ligt
ae sctu .ideljjk, vruchtbaar in onze
"d ook „lelijk, afstootend, woest te
Matigheid geeft ook aan het geringste
hooge waarde, nartstocht berooft het koste-
ljjkste van zijn verdienste.
Gezegend zij de reinigende Paktolusvloed,
tot welke verklaringen zulk een tête a tête
voeren kan
Zou ik mijn rok aantrekken? »Neen« be
sloot hjj, adat ware te veel eer, het is
immers maar een handelszaak!* Hij deed
een paar schreden en bezon zich. »Maar
waarom niet? Mijn toekomstigen schoon
vader dien ik toch alle respect te toonen.
Kom hier, galakleeding, je hebt lang genoeg
ongebruikt in de kast gehangen!*
Paul zocht zgn beste plunje uit en zette
zich met 't mooie weer te voet in beweging.
De portier tot wien hij als eerste station
verwezen was, gaf met een hoofdknik zjjn
goedkeuring te kennen en liep hem voor
zonder een woord te verspillen, den mar
meren trap opsloeg de fluweelen portière
terug, opende de daarachter verscholen deur
en trad binnen, terwijl Asmus buiten bleef;
kwam weer buiten en noodigde den schilder
met de hand uit, den drempel van 't aller
heiligste, 's heeren Goldbaums kabinet, bin
nen te treden. De jonge man aarzelde niet.
De houding van den portier en diens ge
baren, waardig opdoek vereeuwigd te worden,
hadden hem bijzonder opgevroolijkt.
De bankier zat, omhangen door een zjjden
cbambrecloac in den fauteuil en vond on-
noodig op te staan. Zgn met ringen wel
voorziene hand rustte op een honderd mark
biljet.
»Ik heb u laten komen,* begon hjj zonder
inleiding, »om u te zeggen, dat een ver
gissing in geldzaken bjj mij een onmogeljjk-
die den onzinnigen wensch des gouden
konings verzwolg, den wensch, dat alles
wat het zijne was, in lichtend, bedriegelijk,
onbruikbaar metaal veranderen mocht!
Buitenland.
I
Telegrammen brengen de treurige tijding,
dat de cholera epidemie zich in België
schjjnt uit te breiden. In de Boriuage vooral
kwamen op vele plaatsen talrijke gevallen
voor; zoo bezweken te Paturages, een ge
meente bjj Bergen met groote steenkolen
mijnen en een bevolking van p. m. 11.000
zielen, 80 personen aan de ziekte, terwjjl
15 nieuwe gevallen voorkwamen. Ook in
den omtrek van Brussel namen de gevallen
toe.
en daarna naar Hamburg is vertrokken,
maakt 't uitstekend. Hg paste de ergste
choleraljjders op, zonder hen te verlaten, sliep
op het bed, waarop een ljjder stierf, dronk
uit hun glazen ongefiltreerd Elbe-water en
waschte zich niet. Hg zal nu nog drie dagen
onder dokters toezicht big ven en dan Ham
burg verlaten.
De redactie van het Hamb. Tageblatt
maakte met tegenzin kennis met den heer
Stanhope in de meening, dat hg een reclame-
held van de N.-Y. Herald was, maar zij
leerde hem kennen en hoogschatten als een
eenvoudigen, knappen, ernstigen jonkman
met onuitputteljjken moed. De heer Stanhope
zeide, dat hjj de afschuwelijke dagen, onder Betreffende de typhoon, die over Formosa
de stervenden doorgebracht, nooit zou ver- trok, wordt nog medegedeeld, dat vele
aantal nieuwe arrestatiën zgn gedaan. Wat
de samenzwering beoogde wordt nog geheim
gehouden.
Turkjje heeft in Maarschalk Namyk
Pascha, zgn oudsten inwoner verloren terwgl
deze den ouderdom van 110 jaar bereikte.
Hg nam aan alle Turksche oorlogen van
de laatste 85 jaar deel en was een van
Turkge's beste generaals. In de laatste jaren
was hjj adjudant-generaal van den Sultan,
deed nog steeds dienst en wie hem in den
laatsten tjjd nog te paard zag zittten zou
nooit hebben willen gelooven dat hjj de 100
lang gepasseerd was!
De rechtbank te Essen heeft in raadkamer
beslist, dat er geen grond bestaat om den
geheimraad Baare, directeur der staal werken
te Bochum, wegens valsch getuigenis te
vervolgen.
Vrjjdag 30 Sept. is het een jaar geleden
dat generaal Boulanger op het kerkhof van
Ixelles, op het graf van mevr. De Bonne-
main, zichzelf met een pistoolschot van het
leven beroofde. Ter gelegenheid daarvan
zullen verscheidene oude vrienden van
Boulanger zich Vrjjdag 30 Sept. of Zondag
2 Oct. de juiste datum is nog niet be
paald naar Brussel begeven, om bloemen
op zjjn graf te leggen.
Een treurig ongeluk heeft in de nabijheid
van het Fransche station Condefolie plaats
gehad. Het dochtertje van een baanwachter
speelde op de rails en juist wilde de moeder
het kind verwjjderen, toen een sneltrein in
de kromming van den weg De
vader bemerkte het gevaar en snelue als
waanzinnig zjjn vrouw en zijn kind na.
Alle drie werden door de locomotief ge
grepen en onder de wielen geslingerd. De
ongelukkigen werden totaal verpletterd. De
ramp had in etteljjke seconden plaats gehad.
Het cholera-comité van den Senaat te
Hamburg heeft 25 hulpcomités samengesteld,
wier doel het is de geheele stad te onder
zoeken, alle brandpunten van besmetting
te doen zuiveren en maatregelen te nemen
in het belang van den gezondheidstoestand
hunner wijken.
De omvang der ellende te Hamburg blijkt
o. a. hieruit, dat thans daar alleen ongeveer
6000 jonge handelsbedienden wegens den
stilstand der zaken buiten betrekking zgn.
De heer Stanhope, die, zooals men weet,
met een middel tegen de cholera is ingeënt
heid is. Zelfs wanneer dit bjj mjjn personeel
mocht voorkomen, is den kassier last ge
geven nimmer terugbetaling aan te nemen.
Ik had u dit kunnen doen schrijven, doch
achtte beter het u mondeling te doen weten.
Hier is uw eigendom, neem het terug
»Dat kan ik niet doen, mijnheer!*
De bankier verscherpte zjjn toon»ik heb
u op dat punt het principe mijner zaak
meegedeeld
»Met uw verlof,* viel Paul even scherp
in, »wat met de eer uwer zaak strjjdt, komt
mijn persoonlijke eer eveneens te na. Doch
uw geëerde dochter, freule Luitgard, heeft
reeds gisteren een goede uitkomst gevonden,
waarom, mijnheer, haar raad niet gevolgd
De ander trok de wenkbrauwen samen
»mijn dochter?*
Zeker,* bevestigde Asmus, »geef het
geld aan de armenFreule Luitgard's goede
hart
Hier stond Goldbaum plotseling op: »het
hart mijner dochter kent ge niet genoeg om
daarop kritiek uit te oefenen!*
Als een bliksemstraal ging nu den schilder
de gedachte door het hoofd, het oogenblik
aan te grijpen, zijn tegenstander te over
bluffen en het overige aan de toekomst over
te laten. Hoogstens kan hij me de deur
uit laten smijten,* dacht Paul.
Hjj zag den rjjken man brutaal aan
Pardon mjjnheer, u dwaalt, ik ken het hart
uwer jongste dochter beter dan gij denkr,
en wed niet u dat freule Luitgard mjj tot
getenhet gevoel, toen hjj voor 't eerst den
beker van den lijder aan zgn lippen bracht,
dorpen vernield, 500 personen gedood en
een groot aantal gewond werden. Twintig
was terrible.* Het Hamb. T. hoopt, dat jduizend morgen bouwland zijn overstroomd
dr. Haffkine's inenting thans in Azië in een en 42.000 huizen zijn vernield. Noord-
cholerastreek op eenige honderden menschen China is ook door een overstrooming ge-
zal worden toegepast. BI jj ven dezen behouden, teisterd, door het snel wassen der Gele
dan wordt de thans gewekte hoop bevestigd,
dat ook de cholera geen onoverwinnelijke
vijand is.
Mevrouw Sainio, het jonge Finsche
vrouwtje, dat haar man, een veel ouder
In een groote gemeente bij Ozieri (Italië), professor, vergiftigde (waarom, wist zij niet),
is dezer dagen een inspecteur van het is in hooger beroep veroordeeld om te
onderwjjs geïnstalleerd, die tevens het bedrijf worden onthoofd, nadat de rechterhand zal
Rivier staan 12 steden onder water.
van doodgraver en omroeper uitoefent.
Hermann Zeitung, de kleine kleermaker,
die 't er nu eenmaal op heeft gezet als een
stuk bagage Europa door te reizen, heeft
zijn afgekapt. Tot den Czaar is een adres
om gratie gericht.
Telegrammen uit New-York maken mel
ding van een geweldigen orkaan, welke op
een concurrent gekregen in den Deenschenc'e Lieu-Khieu eilanden en in Japan gewoed
journalist Iven Wiren, verslaggever van de heeft, waardoor 5000 huizen verwoest, 60
vaartuigen gezonken en te land en ter zee
een aantal personen omgekomen zjjn.
De dronkenschap van vrouwen neemt in
Londen schrikbarend toe. Drie jaar geleden
werden bijna 3000 vrouwen wegens dronken
schap opgebracht, verleden jaar 3500van
»dronken en wanordelijk* geweest te zjjn
werden beschuldigd 8373 vrouwen, waar
onder echtgenooten van fatsoenljjke werk
lieden. De leeftjjd wisselde van 15 tot 89
jaar. Op één dag werd tegen vjjf meisjes
I van zeventien jaar proces-ver baal opgemaakt.
Op bevel van den Argentnnschen minister
r 7 Pas getrouwden verpandden hare eigen
van oorlog zqn te Buenos-Avres een dertig-
e J ®j kleederen en die harer mans om drank te
tal officieren, behoorende tot drie regi
»Danebrog« te Kopenhagen. Deze wil de
wereld doorkruisen, zonder dat 't hem 'een
cent zal kosten. Hjj heeft een wissel bij
zich van 25 pond sterling, om te voorkomen
dat men hem hier of daar niet oppakt als
vagebond. Slechts in de uiterste noodzakelijk-
heid mag hij van dat geld gebruik maken.
Yan Kopenhagen heeft Wiren zich naar
Londen begeven, aan boord van de »Chris-
tiaan IX*. Hjj doet dienst als matroos.
In 18 maanden hoopt hg terug te zjjn.
menten, gevangen genomen wegens samen
zwering. Tot dusver zjjn nog geen bjjzonder-
heden bekend, maar in officieuse kringen
maakt men zich niet ongerust. Het garnizoen
is niettemin buiten de stad gekampeerd.
De officieren hebben hunne misdaad be
kend. Zij zullen voor een krijgsraad terecht
staan. De regeering zal met de meeste ge
strengheid tegen hen optreden. Een groot
echtgenoot neemt, wanneer gij uw toe
stemming geeft.*
»Mjjnheer!« De zjjden kamerjapon viel
met zijn inhoud in den leunstoel terug.
Asmus hield vast het oog op hem ge
vestigd. »Mjjnheer Yon Goldbaum, uw ont
zetting is beleedigend voor mg. Ik geloof
mjj nooit overschat te hebben, maar ik ben
niet geneigd geringschatting te verdragen.
Ik ben kunstenaar en gjj zelf hebt mij
gisteren bewjjs gegeven mijn stand te achten
gelijk hjj verdiend geacht te worden. Ik heb
mjj niet aan u opgedrongen, gij hebt mg
opgezocht, dientengevolge begrijp ik uw
ontsteltenis waarljjk niet. Het zou u zeker
geen schande zjjn de hand uwer dochter in
de nijjne te leggen.
Goldbaum begon aan alle leden te beven.
Mijnheer, grooter onbeschaamdheid is on
denkbaar!*
De schilder verloor zgn kalmte niet. »Hoe
meer ge u opwindt, des te kalmer zal ik u te
woord staan. Dat woord onbeschaamd
heid vergeef ik u zoodra ge me aanwijzen
kunt, waarin die bestaat.
»Wat u vordert ook nog bewjjs?*
»Met recht, zou ik ineenen. Ik erken geen
afstand tusschen ons buiten 't bezit aan
aardsche goederen. En wat doet dat er toe?
Zeide niet reeds de beroemde oude Griek
Luciande eenige ware rijkdom is de rjjk
dom der ziel!*
Goldbaum bleef zitten en balde de vuist.
Wanneer ge mjj niet gelooft,* ging
koopen.
Een zonderling ongeval had er bjj Ui-
verston in Engeland plaats. Eene locomotief,
die op de lijn tusschen Barrow en Furness
werd verschikt, verdween eensklaps in den
grond. Zjj was door den bodem heengezakt
en dertig voet diep in eene oude mjjn te
rechtgekomen. Een uur later, toen men
aanstalten begon te maken om haar op te
Asmus voort, vraag dan docter Reinwald,
hij is in de ouden beter thuis dan ik.«
»Ja, ja,« proeste de bankier, een beroerte
nabjj, »die docter Reinwald juist heeft me
den rijkdom uwer ziel geopenbaard. En gjj
zoudt wagen de hand naar mjjn dochter uit
te steken, gjj, die op mij karikaturen teekent?*
»Ik?« Asmus deed van schrik een stap
terug en Goldbaum stiet een gedwongen
lach uit. De jonge man herstelde zich
spoedig en sprak langzamer: »nu wordt mjj
veel helder! Alzoo daarom steldet ge u in
't bezit mijner schilderijen, uit bezorgdheid
voor een karikatuurEn deze vrees heeft
Reinwald u aangejaagd De goede jongen
Om mij te helpen.*
Goldbaum keek hem van terzijde aan,
hjj wist niet wat hjj uit deze woorden
maken moest. Doch het werd het duidelijk
toen de schilder voortging: »Nu bevind ik
mjj ongeveer in den toestand als die held
uit Schillers drama, toen hij zgn vriend,
die borg voor hem gebleven was, in doods
gevaar zag. Een van ons beiden wordt ge
kruisigd, tenzjj gjj, mijnheer Von Gold
baum als de tyran Dionysius barmhartig
heid uitoefent. Laten we daarop vertrouwen.
Ik geef u mijn eerewoord, mjjnheer, nooit
aan een karikatuur op u gedacht te hebben
en nooit daaraan heb kunnen denken, dewjjl
uw persoon mij vóór uw bezoek in mjjn
atelier geheel onbekend was.*
Wordt vervolgd
NIEUWSBLAD
