Hel Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bomnielerwaard. Eerste Blad, j FEUILLETON. De Pleegzuster. Uitgever: L.. J. YUELELMAN, Heusden. M 1143. ZATERDAG 22 OCTOBER. 1892. Dit blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prgsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor gen ingewacht. Bij de warme Kachel. Gelijk Saturnus zijne kinderen, zoo ver- dindt onze beschaving, haar eigen kinderen. j Velk een triomf van den vooruitgang scheen as nog voor kort een statige, doelmatige ^achel te zgn en reeds is in openbare gebouwen haar rol bijna uitgespeeld, wordt ze zelf in nieuwe burgerhuizen door warm water- en warmeluchtbuizen vervangen. Nog een kleine wjjle tijds en men toont ze als erfstuk op bestoven vlierings, als antiquiteit in het museum van oudheden. Het laatste spinrad en de laatste kachel vertellen elkaar dan de kroniek der vorige tijden Maar nog staat ze, als onontbeerlijk meubelstuk in millioen huishoudingen en in deze natte, griezelige herfstdagen vestigt zich als van zelf op haar onze aandacht, die in den zomer op andere dingen gevestigd was. Een kachel in den zomer is als een achterafgezette vriend, wiens gunst en hulp men ontberen kan en om wien men zich daarom zoo min mogelijk bekommert, doch dien men nog niet geheel opgeven wil, wijl de tjjd komen kan dat men hem weer noodig heeft. Transporteeren wjj onze wintervriendin des zomers naar de vliering, in het buiten land laat ze zich een dergelijke behandeling niet welgevallen, maar blijft behooren tot het onroerend huisraad, spreekt als een be daagd vorst j'y suis, j'y reste en wankelt en wijkt zelfs dan niet, wanneer een Juli- 'tte van 20° haar tot een belachelijke over igheid maakt. Zij is er nu eenmaal en vordt door vindingrijke huisvrouwen tot aoodkast, door luie meiden tot stapelplaats an papiersnippers, door het mannelijk per- boneel tot aschvaalt gebezigd. Wij echter bergen haar op en halen haar met bljjdschap en met een zucht in den natten tjjd omlaag. Met bljjdschap, want bjj ondervinding kennen we haar weldadige werking gedurende de zeven wintermaanden; met een zucht, want we denken aan de kolenrekeningen, in de laatste jaren ver bazend gezwollen door werkstakingen en thans nog niet ingekrompen, ofschoon aan de werkstakingen een eind gekomen is. En zoo staat ze nu weer en in haar binnenste flikkert het eerste vuurtje. Maar - e welbehagelijk ons dit tegenlacht, de itwerking is meestal niet de meest ge- wenschte. De temperatuur stjjgt te snel, de hitte is te droog, wij missen de zuurstof der vrjje dampkringslucht, wij gevoelen ons gevangen als de vogel in de kooi: de wel- (4 Waarheen hij den blik wendde, nergens een uitweg, nergens een kans van redding Een uitweg overigens bestond, dien een mensch met een ander karakter als Emil wellicht gekozen hadhij kon zich een kogel door het hoofd jagen dat ware wellicht het eenvoudigst en meest doeltreffend middel geweest, maar het was in lijnrechte tegenspraak met Emil's geaardheid, met zijn begrippen van schuld en boete, van eer en plicht, van godsdienst en moraliteit. Door zijn zelfmoord immers was hij de indirecte oorzaak van den algeheelen ondergang van een groot aantal liedenhij dwong zgn vader tot zelfmoord, het vermogen van Henriette Winter was immers verloren. Wat was daarmee bereikt, zelfs indien hij tot dit uiterste redmiddel zgn toevlucht had moeten nemen? En indien hij besloot, zijns vaders mede plichtige te worden; indien hij niet wilde, dat de grijsaard een prooi der schande werd of tie hand aan zich zelve sloegindien hij Hi m iet te Winter tot zijn vrouw maakte? - Misskien was dit nog de eenige uitweg; zio .v er had niet geheel ongelijk, wanneer s koud ov^rieg hem deze parlg voor leg, De eer van huis en naam bleef gered; daad wordt tot een plaag. Dat is de wraak die ze neemt, omdat we haar zoo lang veron achtzaamd en aan haar bestemming ont trokken hebben. Een beetje geduld, en de ijzeren juf doet tot aller tevredenheid haren plicht. Doen nu de kolenleverancier en de schoorsteenveger de hunne en vooral doe de schoorsteen de zijne. Maar die hapert niet zelden. We hebben diep respect voor de bouwmeesters der Egyptische pyramiden en Europeesche kathedralen, voor den oprichter van den Eyffeltoren te Parjjs en voor alle architecten van alle reuzentorens ter wereld, maar hooger schatten we de verdiensten van den man, die een goeden schoorsteen bouwt en van dien, uit wiens werkplaats een goede kachel komt. Want wat baat ons een sierlijk meubelstuk, wanneer het ding dienst weigert; of wanneer we twee uren wachten moeten eer 't warmte verspreidt; of wanneer het rookt? Hoeveel vijanden onze wijze van ver warming tellen moge en hoe, niet zonder reden, tot groote voorzichtigheid in de be handeling van ons ijzeren meubelstuk wordt aangedrongen, het is niet tegen te spreken dat aan den open haard of warme kachel een leven ontluikt, dat aan schoonheid en volle digheid wedijvert met dat, 't welk des zomers in de zonnewarmte opwast. Het leven n.l. van den familiekring, der wetenschap, der poezie. Des zomers vliegen we uit, rechts en links en laten op schoone avonden 't huis op zich zelf passen, wanneer de kachel brandt scharen de leden van 't gezin zich in een kring en halen hun hart op aan eikaars gezelschap. En wanneer na jaren de enkele overgeblevenen zich terug denken in de dagen der jeugd, wat zien ze dan in de eerste plaats? Een gezellig snorrende kachel in 't midden van een kring van oude vertrouwde gezichten. Een blik op haar toovert ons een reeks genotvolle avonden voor in een gezelligen kring doorgebracht, aan vroolijken kout, aan gezang, aan literatuur, aan 't spel ge wijd. Geen uitspanning ter wereld kan het huiselijk genot in de schaduw stellen. Bij den warmen haard stort de dichter zijn hart voor ons uit en zingt zijn liederen, zelfs zijn lenteliederenbij den warmen haard zamelt de wetenschap hare bouw stoffen, ontkiemen sehoone gedachten in edele hoofdenbjj den warmen haard ge denkt degeen, die wel geborgen is aan zgn minder bedeelde natuurgenooten, het ijs der zelfzucht smelt en de weldadigheid viert als gade van Henriette Winter kon hij eenigermate weer herstellen wat zijn vader aan haar en haar vermogen misdreven had. Hij kon wellicht uit eigen kracht, indien het geheim des vaders verborgen bleef, zich zooveel verwerven, om zijn vrouw schadeloos te stellen voor het verlies, dat zgn vader h&ar berokkend had. Maar welken prg's moest bij daarvoor be talen Den prijs van een ongelukkig huwelijk den prijs van verloren eer; den prijs der schande, niet voor de wereld, maar voor zich zelve 1 Met moeite verhief zich Emil eindelijk uit den armstoel. Hij gevoelde een ver moeienis in de ledematen, als ware hij in die weinige uren tien jaren ouder geworden. Maar hij had behoefte aan frissche lucht; hij gevoelde hoe hij in de kamer bijna stikte. Hij blies de lamp uit, sloeg de gordijnen terug en opende het venster. Daar beneden lag in den vollen zonne glans, in de schoonste tevredenheid de stad, welke men van het ietwat hooger gelegen huis van den justitieraad bijna geheel overzien kon. Daar beneden woonden de menschen, die tot dusver ook hem, den zoon van den justitieraad geacht en geëerd hadden en die hem nu verachten zouden, indien bij er niet de voorkeur aan gaf, hen eveneens te be driegen en te misleiden. Een licht gedruisck noopte Emil, om te zien. In de geopende deur stond zgn vader. Haastig sloot de jongeling het venster en haar triomf. Laten we dezen winter onze kachel warm houden, zij zal 't ons doen. 3 Sriit onlsincL De heer Lemonnier, lid van den gemeente raad van Brussel, van wien het denkbeeld eener tentoonstelling in de hoofdstad was uitgegaan, deelt in de >Indépendance« mede, dat de aanleg van een electrischen spoor weg tusschen Brussel en Antwerpen zoo goed als verzekerd is. Gelijk in 1835 de eerste spoorweg op het vasteland Brussel en Antwerpen verbond, zoo zal 60 jaren later, in 1895, ook de eerste electrische spoorweg beide steden nader tot elkander brengen en het geven van feestelijkheden mogelijk maken op het groote terrein van den »Cinquantenaire« te Brussel tijdens de tentoonstelling te Antwerpen. De werkstaking in de Borinage is ge ëindigd. Alle werklieden hebben den arbeid hervat, zonder dat hun loon verhoogd is. De onveiligheid te Parijs blijft aan de bladen een niet gewenschten rijkdom van stof leveren. Nachtelijke overvallen en be- roovingen bljjven voortduren, alsof de politie niet versterkt was. De »Temps« wijdt een uitvoerig artikel aan de stelselmatige be- rooving van villa's en alleenstaande huizen, vaak met moord gepaard in geval van ontdekking. Het is hoog tjjd, dat men tot afdoende maatregelen tegen 't voort woekerend kwaad overgaat. Door 't verbod van invoer van natuur boter uit Nederland naar Duitschland, zijn in vele Nederl. grensgemeenten de prijzen van dat product aanmerkelijk gedaald en op de Duitsche markt in dezelfde verhouding gerezen. Te Emmerik werd bijna gevochten om een kluitje boter machtig te worden; men besteedde f2 a f 2.15 per K.G. Blijkens officiëel bericht kwamen te Ham burg tot heden ruim 17y2 duizend gevallen van cholera voor, waarvan ongeveer 7400 met doodeljjken afloop. Te Teheran is deze ziekte thans geheel geweken, na 60,000 slachtoffers te hebben weggerukt. Te Praag zijn 50 dynamietpatronen, die voor de mijnen bestemd waren, gestolen. In de gehouden zitting der Oostenrijk- sche delegatie zeide de heer Eym, dat de niet-Duitsche bevolking der monarchie zich ernstig bezorgd maakt over het Drievoudig wendde zich om tot den hoogbejaarden man, die nu eenige stappen naderbij trad en voor den zoon stond, deemoedig en gebroken diens vonnis verwachtend. Hef gezicht van den grijsaard was aschgrauw, en zonder dat een woord gesproken werd wist Emil, dat zijn vader, evenals hij, den geheelen nacht slape loos had doorgebrachtdat hij het niet meer verdroeg, langer op het vonnis van den zoon te wachten, en dat hg gekomen was om een beslissing te hooren. Voor Emil kon niets verschrikkelijkers, niets meer verpletterends bestaan, dan dien grijzen man, die daar ootmoedig voor hem stond, de uitspraak zijns zoons verwachtend. In dit oogenblik was het, als berstte Emil's hart; hij gevoelde bijna een lichamelijke pijn het kwam hem voor, als ware zijn ziel in tweeën gespleten. Maar een gevoel van on beschrijfelijk medelijden, van de edelste kin derliefde bezielde hem, en plotseling stond hij voor den geknakten, bewegingloozen man, en zijn armen wijd opende, snikte hij Vader Een blik trof hem uit de oogen van den grijzen man, een blik, die nog niet één oogenblik duurde, maar vol geluk en dank baarheid. In het volgend oogenblik lag de justitieraad aan de voeten van zgn zoon en omklemde zijn knie. Hevig opgewonden beurde Emil zgn vader op. »Laat mij hier schreeuwde de oude mat, naar het scheen van zijn zinnen beroofd »laat mij hier, hier is mijn plaats. Met alle kracht beurde Emil zgn vader op Verbond. De band, welke daardoor tusschen Oostenrijk en Duitschland ontstaat, wekt een wantrouwen, dat door eene langjarige ondervinding wordt gewettigd. De Czechen verlangen geen te nauw verbond met de Duitschers. Hg was ook tegen een verbond met Italië. Graaf Boubois verklaarde, dat de gevoelens van den heer Eym niet door de bevolking worden gedeeld. In de volle vergadering der Hongaarsche delegatie heeft graaf Kalnoky, bjj de be handeling der begrooting van buitenland- sche zaken, het drievoudig verbond ver dedigd als eene zuiver defensieve alliantie die in geenen deele tegen Rusland is ge richt; het verbond beschermt niet slechts de belangen der bondgenooten maar ook die van geheel Europa. Kalnoky verzekerde dat allerwege het behoud des vredes ge- wenscht wordt. Omtrent de Oostersche politiek der Monarchie zei de minister, dat zij is verzoenend en passief, en dat de Monarchie niets anders wil dan eerbiediging van het tractaat van Berlijn. In de zitting der leger-commissie uit de Hongaarsche Delegatie, werd den minister van oorlog een buitengewoon crediet toege staan voor den aankoop van tenten. De Servische regeering heeft alle kiezers, die bleven weigeren hunne belasting te be talen, van de ljjsten doen schrappen. Hun aantal bedraagt 20 a 30,000. Uit Lugano wordt bericht De overstrooming neemt onrustwekkende afmetingen aan in de buurt van het Como- meer. Bij Lecco zijn twee bergstroomen buiten hun oevers getreden, waardoor aan zienlijke schade is veroorzaakt. Verscheidene fabrieken moeten het werk staken. Te Como zelf staan vele wijken onder water. Volgens bericht uit Rome is de spoorweg tusschen Genua en Rome overstroomd. Het verkeer gaat over Bologna en Florence. Aan de Standard* wordt uit Varna geseind, dat Rusland de organisatie zijner marine in de Zwarte Zee zoo hoog opge voerd heeft, dat het vervoer van eene ge- heele divisie van 20,000 man, van het eene punt der kust naar een ander, nu mogelijk is. Bij de weerloosheid van Konstantinopel zou eene overrompeling daarvan licht denk baar wezenmen vreest dat Rusland den Sultan daarmee zal dreigen om zoo aan de Dardanellen gewichtige voordeelen te kunnen afpersen. en sloot hem in zjjn armen. Hij begroef het witte haar van den in zijn armen snikkenden man onder kussen en geleidde hem zacht als een kind naar de sofa. Hem in zijn armen houdend, vleide hij zich daar met hem neer. De oude man hief zijn van tranen door weekt gelaat met de krampachtig bevende lippen en de smeekende blikken van de borst zijns zoons op en zag hem bedeesd aan. »Welk besluit hebt gij genomen vroeg hg, en zgn stem klonk als een ademtocht; het was, als waagde hg niet, luid te spreken. »Kunt gjj nog vragen?* zeide Emil even zacht. »Er bestaat voor mij geen andere plicht dan die der kinderliefde. Ik zal mij aan uw wensch onderwerpen.* De beslissende woorden waren gevallen. In bet volgend oogenblik kwam het Emil voor, als werd zijn borst door een jjzeren vuist omkneld en al datgene verpletterd, wat men gevoel en bewustzijn pleegt te noemen. Hij had inderdaad zelf gezegd: »Ik wil mij aan uw wil onderwerpenof was dat een ander geweest, die voor hem gesproken had Wederom lag de grijsaard aan de voeten zijns zoons en kuste zgn knieën ten hoogste ontroerd, beurde Emil nogmaals zgn vader op en zeide: >Gij hebt behoefte, dringend behoefte aan rust. Alles zal in orde komen. Wind u niet op, gij hebt mgn woord. Leg u ter rustte, ik waak voor u!« Gedwee liet zich de justitieraad door zgn zoon naar buiten langs den corridor naar zgn slaapkamer brengen. Voor het onbe- legen bed bleef de zoon met den vader staan en zeide: In Yorkshire en Derbyshire hebben groote overstroomingen plaats. Een groot deel der steden Selby en York staat onder water; de gasfabrieken worden bedreigdhonderden schapen zgn verdronken het spoorwegver keer staat gedeeltelijk stil. In het centrale crimineele Hof van Londen heeft het beruchte vergiftigings proces een aanvang genomen. Thomas Neill, ook Neill Cream genoemd, oud 42 jaren, beschreven als een reiziger, staat terecht voor den moord op Mathilda Clover gepleegd. Ook zijn er nog andere aan klachten, waarin hg beschuldigd wordt drie andere vrouwen te hebben vergiftigd verder eene aanklacht dat hij gepoogd heeft eene vierde vrouw, met wie hg kennis aan knoopte, vergift toe te dienenen eindelijk nog eene aanklacht, dat hij aan een ge neesheer dreigbrieven heeft gezonden, met het doel geld af te zetten. De galerjjen waren vol nieuwsgierigen en een aantal dames zaten beneden in de zaal achter de verslaggevers. De beschuldigde loochent al hetgeen hem ten laste wordt gelegd. Naar de Times* uit Kaapstad verneemt, heeft de Regeering aan de Stoomvaart- Maatschappijen doen weten, dat haar tevng- keerende stoomschepen Plymouth mo m aandoen, terwijl de uitgaande kunnen v rt- gaan met uit Southampten te vertrekken. Volgens een telegram uit San Francisco heerscht te Sanschow, in China, de cholera in hevige mate. Dagelijks sterven er honder den menschen aan. Het gepeupel, dat alle kwaad aan de vreemdelingen toeschrijft, meent nu weer dat de in China wonende Europeanen de wellen door huurlingen hebben doen vergiftigen en dat daardoor de epidemie ontstond. Een gerucht zegt, dat alle vreemdelingen in het district van Sanchow gekerkerd zijn en dat verscheidenen werden onthoofd. Te Bell's Landing in Alabama ver moordden vier kleurlingen Maandag een ouden man en zgn dochter. Roofzucht was de aanleiding. De misdadigers werden echter ontdekt en bevonden zich weldra in de gevangenis te Monroeville. De moord wekte ieders verontwaardiging en de ver bolgenheid der menigte op de moordenaars was zóó groot, dat men de gevangenis be stormde en de 4 kleurlingen uit hun cellen werden gehaald. Eerst wilde men ze levend verbranden, doch het »menschelijk gevoel* behield de overhand, zoodat de kleurlingen een voor een, werden doodgeschoten. »Leg u ter ruste en slaap; vergeet wat gij in den jongsten tijd geleden heb be proef ten minste, het te vergeten.* >Ik wil u gehoorzamen*, verklaarde de justitieraad afgemat. »Ik wil ugehoorzamen; maar neem voor hetgeen gij voor uw vader gedaan hebt diens duizendvoudigen dank. God zal het u vergelden Emil wilde zich jjlings verwijderen. Doch aan de deur bleef hij nogmaals staande en keerde zich om. »Vader,« zeido hij, »ik moet eenigszina duidelijk zien. Hoeveel bedraagt de som, welke gij Hij hield plotseling op. Niet ten koste van zgn leven had hij tegenover zijn vader het woord verduisterd* gebezigd. »De som,* sprak de justitieraad, zich aan het nachttafeltje van zgn bed steunend, »de som, welkewelke ontbreekt, meent gij »Ja,« antwoordde Emil. »Ik weet het niet meer nauwkeurig,* prevelde de justitieraad. Sedert weken heb ik het niet meer gewaagd, mij met een af rekening bezig te houden; ik was bevreesd voor mgn papieren, voor mgn eigen brand kast. Ik weet het niet, maar het kunnen vjjf- tot zesmaal honderdduizend mark zijn. Zoo groot zal de som wel wezen, misschien iets minder, misschien iets meer.* »Ik dank u,« zeide Emil en verliet de kamer. Hij moest heensnellen, zoo schielijk hij kon, om den vader de doodelijke ont steltenis te verbergen, welke de nieuwe tijding hem had ingeboezemd. (Uit het Duitsch.J Worclt veruolyaj

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1892 | | pagina 1