Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bomnielerwaard.
Vit het Parlement.
FEUILLETON.
De slag bij Hohenfriedberg.
Uitgever: L. J. Y.EERMAN, Heusden.
WOENSDAG 1 FEBRUARI.
VOOR
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
M 1172.
1893.
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke rege
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrg dagmor
gen ingewacht.
Langzamerhand wordt het gewoonte, wat
uitzondering moest zijn. De Eerste Kamer
behandelt eerst in Januari de begrooting,
die 31 December, vóór het begin des jaars
moest vastgesteld zijn.
In den loop der vorige week zijn de
disoussiën begonnen, en dat begin was zeker
niet bemoedigend voor de regeering. Had
men reeds tal van bezwaren kannen lezen
in het voorloopig verslag, bij de algemeene
beraadslagingen bleek weinig van overeen
stemming tusschen de regeering en ons
hoogste regeeringscollegie omtrent een hoogst
belangrijk onderwerp, dat nu wel niet aan
de orde was, maar waarom heeft men alge
meene beraadslagingen als men niet buiten
de or ie mag gaan? Dan is immers alles
aan de orde? De ingediende kiesregeling,
bij de Tweede Kamer in onderzoek, was
volstrekt niet naar den zin der sprekers in
de Eerste Kamer. Hoewel nu eenigszins ver
zoend met de uitbreiding, wilde de heer
Savornin Lohman toch voorzorgen nemen
tegen de democratische stroomingen door
besnoeiing van het budgetrechtde heer
Van Rojjen wilde eerst gaarne de belastingen
geregeld zien en bij de regeling van het kies
recht vooral gematigdheid betrachten.
De heer Six hoopte nu reeds, dat bij ver
werping der kieswet alleen de minister van
Binnenlandsche Zaken zal aftreden, alsof
die verwerping reeds een voldongen feit was.
Nog verder ging de heer Melvill van Ljjnden
deze wilde meer macht geven aan de fijnere
deelen van het maatschappelijk organisme
geen grove werkmanshanden aan het rad
van staat; verbaasd had hjj gestaan over
de indiening van zulk een ontwerpEn dan
die lijsten waarbij het geheim der vermogens
zal geschonden worden, waardoor ook de
ontevredenheid van den heer Pjjnappel was
opgewekt.
Gelukkig kwam na zooveel klachten de
heer Wertheim meteen woord van sympathie.
Zjjn vertrouwen in de regeering was in
weerwil van het ontwerp-kieswet nog on
geschokt. Ook de heer Alberda van Ekenstein
was niet verschrikt, al kwam hjj uit het
oproerige Noorden. De heer Sassen waar
schuwde evenwel weder tegen dolle sprongen
op het gebied van het kiesrecht. Een andere
zaak, die door verschillende sprekers be
sproken werd, was de autonomie der ge-
Een ware geschiedenis uit het leven van
den grooteJu Frits.
(5
In den regel was het gewoonte dat, Z. M.
de heeren officieren bi] zich ontbood en
kritiek oefende; heden wachtte men daarop
te vergeefs.
De Koning keek nog '-en wijle strak voor
zich en wenkte daarop den kommandant.
Deze nam den hoed af en kreeg geen
verlof dien weer op te zetten. Frederik was
dikwijls niet zeer fijn iu zjju uitdrukkingen,
heden echter was hg bjjzonder grof in zijn
oordeel.
«Zulk exerceeren is prullewerk,« zeide hij,
»dat kunt ge van elk reserveregiment beter
zien, en op 't laatst was 't zoo'n schande
lijke verwarring, dat ge er geen kat mee
achter den haard vandaan jaagt en dat alle
oude wijven achter het weefgetouw je er
om zouden uitlachen.*
De overste was kersrood geworden en
wilde spreken, doch de Koning wenkte hem
te zwjjgen.
«Spreek geen woord!* riep hij hem toe.
»Dat is een verloopen regiment, dat onder
uw kommando staat, een verzopen regiment,
dat me niet meer onder de oogen moet
komen. Dat zijn louter dronkelappen!*
De kommandant was zoo wit als een ljjk
geworden. Hjj was zoo woedend dat hjj
meentebesturen, naar aanleiding der onge
regeldheden in het Noorden. Moest de hooge
regeering niet krachtig optreden? Kon men
de handhaving der orde aan de Burgemeesters
overlaten? Maar vooral werd de houding
der onderwijzers besproken.
Gelukkig dat het getal oproepingen tjjdens
de discussie steeds minder werd en zich
eindelijk tot slechts enkele bepaalde. Niet
slecbts in de school maar ook daar buiten
moeten zjj zich even als andere ambtenaren
onthouden om iets te doen wat in strijd is
met het welzjjn der tegenwoordige maat
schappij het gaat niet aan in de school
het «Wien Neerlandsch Bloed* en 't Wil
helmuslied* te laten zingen en daar buiten
aan te sporen tot verzet tegen de gestelde
machten.
De heer Van Weideren Rengers achtte
een duideljjke verklaring van regeerings-
wege noodig wat onderwjjzers al of niet
mogen doen. Nu, de schoolopzieners in
het district Leeuwarden hebben reeds een
proclamatie uitgevaardigd. Of de onderwjjzers
nu evenwel daardoor zullen weten, hoever
zjj gaan kunnen valt te betwjjfelen. De
uitdrukking tochbevordering van het al
gemeen welzjjn, beteekent geheel iets anders
in den mond van den millionnair dan van
den socialist, ook al is die onderwijzer.
Veel werd ook gesproken over de open
baarmaking der ljjsten van de aangeslagene
in de vermogensbelasting, voor zooverre dit
noodig is, voor de verkiesbaarheid.
De Minister van Financiën had geheim
houding toegezegd, en nu eischte de kieswet,
tot groot ongenoegen der sprekers, open
baarheid. Hiervoor alleen zou men de kies
wet afstemmen.
De Minister van Buitenlandsche Zaken
voerde het eerst het woord, namens de
regeeriDg. Hij verklaarde dat de Ministers
homogeen zijn en dat het ministerie in zjjn
geheel met de kieswet zal staan of vallen
en dat de regeling der defensie, reeds is
een ontwerp bjj de Tweede Kamer, geheel
van de vertegenwoordiging afhangt. Noch
de belasting-ontwerpen, noch de defensie,
behoeven door de kiesregeling te ljjden,
want zelfs na aanneming van het ontwerp
zal nog veel tjjd moeten verloopen tot de
invoering.
De Minister van Justitie verdedigde de
regeering, wat de ongeregeldheden in het
Noorden betreft. Zjj heeft zich stipt ge
houden aan de wet en terstond hulp ver-
zelfs waagde den Koning in 't platduitsch
te antwoorden, wat Z. M. voor altijd ver
boden had.
Hg zette den hoed diep op 't hoofd en
liet zjjn paard nog een pas nader tot den
vorst komen.
«En ik antwoord u daarop, Majesteit* zei
hjj, »dat ik voor zoo'n verzopen regiment
nooit meer mijn sabel trekken zal, zoo waar
ik Otto Martin von Sehwerin heet.*
Daarop stootte hjj de kling in de schede
dat liet klonk en marcheerde af.
De Koning gevoelde dat hjj te ver ge
gaan was en wilde den gekrenkten officier
nog een woord toevoegen, maar deze had
zich reeds bij zjjn regiment gevoegd en
jaagde naar Pasewalk terug, dat het zoo
daverde.
Maar de Koning ergerde zich niet lang.
Over zulke kleinigheden lang boos te zjjn,
daartoe had hjj geen tjjd. Toen hg den
Kolkwitserberg over was, had zjjn gelaat
weer een geheel andere uitdrukking: zjjn
geestige oogen bewezen dat hjj weer zjjn
ouden droom droomde: hoe hjj zjjn klein
Pruisen groot en machtig zou maken. Hoe
dat aan te vangen! Geduld maar Frederik,
komt tjjd, komt raad!
De dragonders trokken ook in gedrukte
stemming de oude muren binnen. Wjj
willen niet zeggen treurig, want treurig
mag een soldaat niet zjjn. Maar bedrukt
zagen zjj er uit. Het was goed dat de
morgenzon hen op den rug bescheen, anders
had ze de ontstemde gezichten nog meer
doen uitkomen. Omdat de kommandant
vooruit gejaagd was, dachten de trompetters
|niet aan blazen en ging 't zonder zang of
leeBd
waar
die gevraagd werd, zonder te De minister verklaarde zich, even als in de
veel op gemeenteljjk terrein te komen. j Tweede Kamer, voor arbitrage en de on-
Omtrent de instelling eener geheime politie schendbaarheid van privaat eigendom op
heeft bij nog geen gevestigde overtuiging. zee, maar of men spoedig tot de invoering
De aanvallen waren hoofdzakeljjk gericht zal komen, wordt betwjjfeld.
tegen den Minister van Binnenlandsche j Met algemeene stemmen werd de begroo-
Zaken deze had dan ook het leeuwenaan- ting van Buitenlandsche Zaken goedgekeurd,
deel in de verdediging.
Omtrent de geheimhouding der kohieren
zou overleg gepleegd wordenen wat de
betreft, men kon
even als die van Justitie, nadat de Minister
op verschillende opmerkingen verklaard had,
dat naar vermindering van formaliteiten, in
volgend jaar wordt koning Alexander meer
derjarig en" zjj zullen dan zeker niet nalaten
al hun invloed op hunnen zoon uit te
oefenen, tarwjjl men bovendien vreest dat
de verzoening niet van blijvenden aard kan
zjjn, zoodat een nieuwe breuk dan tot
ernstige staatkundige gevolgen zou kunnen
leiden.
onderwjjzers betreft, men kon onbezorgd de civiele procedure moet worden gestreefd,
zjjn; het schooltoezicht in de derde inspectie Ook de voorgenomen organisatie der rjjks-
was volkomen gerust, de onderwjjzers deden
hun plicht, en, waar een enkele overtreding
geconstateerd werd, werd terstond krachtig
opgetreden. Lief vaderland kan rustig zjjn
De Minister van Financiën wees ook op
het nader overleg omtrent de geheimhouding
veldwacht door de aanstelling van inspecteurs
wordt door den Minister verdedigd, na een
opmerking van den heer Lobman, die ambte
naren uit het corps wilde benoemen, omdat
geen onderscheid behoeft gemaakt te worden
tusschen geleerden en niet geleerden stand
en wees verre van zich de beschuldigingin die betrekking. Als regel moet gelden,
van misleiding, daar hjj bjj de vermogens-dat iedere rjjksveldwachter tot inspecteur zal
belasting niet gesproken had van de kostenkunnen benoemd worden. De Minister hand
haafde het standpunt, door hem bjj de dis
cussie in de Tweede Kamer ingenomen.
Buitenland.
In de kolenmjjn Tokod bjj Gran (Hongarjje)
heeft een ernstig ongeluk plaats gehad; 121
mjjnwerkers zjjn in den mjjn vermoedeljjk
omgekomen. Tot heden waren reeds 19 ljjken
opgehaald.
Uit Weenen wordt bericht, dat Vrjjdag
te Simmering een spoorwegongeluk heeft
plaats gehad, waarbjj 31 werklieden werden
gewond, waarvan enkelen ernstig.
Te Moscou zjjn twee moorden gepleegd,
die aan de gruweldaden van Jack the Ripper
herinneren. In een der kerken werd n.l. een
pak gevonden met het in 40 «tukken ge
sneden ljjk eener betrekkeljjk jonge, beruchte
vrouw; op den weg naar een boschje bjj
Moscou werd het andere ljjk, dat eener
van invordering. Ieder kan wel begrjjpen
dat men geen acht millioen kan innen zonder
onkosten.
Over het geheel werden de verklaringen
der regeering met voldoening ontvangen,
al waren die ook nog al optimistisch ge- De volledige ljjst der vervolgden in <je 37-jarige fabrieksarbeidster, mede afschuwe-
kleurd. De heer Wertheim bjjv. zeide, ten Panamazaak, is aldus samengesteld: Rouvier, verminkt, gevonden. Van den dader is
volle te vertrouwen in de verklaringen der j Antonin Proust, Béral, Léo Renaut, Devès, ?een sPoor te ontdekken,
regeering. Deze zullen haar effect niet missen, j Albert Grévy, Dugué de la Fauconnerie, J
Het onderwijs zelf staat daar echter geheel leden van de Kamer; Gobron, Sans-Leroy,Een van Engeland s grootste zonderlingen,
1
buiten; het staat te hoog, om door zulke oud-afgevaardigdenBaihaut, oud-Minister^r' Price, het opperhoofd van de wonder-
baarlijke secte der Druïden, die dezer dagen
in ruim 90-jarigen ouderdom kwam te
op zich zelf staande feiten te kunnen worden
getroffen, laat staan vernietigd. Alleen de
heer Melvill van Lgnden is nog niet over
tuigd, waarom de minister hem antwoordt,
dat, zoo voor dien spreker nog steenen des
aanstoots bestaan, hjj die misschien zocht,
waar die werkeljjk niet bestaan. Ook om
trent de geheimhouding tracht de minister
nogmaals de ontruste gemoederen gerust te
stellenof hem dat gelukt is, is te betwij
felen, want de heer Fransen van de Putte
voegde hem nog toe, dat de minister hen
niet van zich moet stooten, op wier stemmen
hjj voor zjjn kieswet prjjs stelt. Met een
geruststellende verklaring van den minister
werd deze quaestie verdaagd tot de behan
deling der kieswet en de algemeene beraad
slagingen gesloten.
Bjj de behandeling van buitenlandsche
zaken werd den heer Rahuisen hulde ge
bracht wegens zjjn leiding als voorzitter
van het congres te Bern. De heeren Pjjnappel
en Wertheim bespraken de gevaren die ons
bedreigen bij het voortwoeden der cholera.
klank de poort in. Daar kwamen burgers
hen tegen, die den Koning wilden zien en
hoe Sehwerin zjjn regiment kommandeert.
De anderen lagen in de geopende ramen
en de vrouwen waren in 't warme bed ge
bleven. Och hemel, dat is zeker slecht af-
geloopen, de kommandant heel alleen voor
uit, de eskadrons achter hem aan. Dat was
vroeger nooit zoo.
Toen de dragonders dit merkten, richten
ze 't hoofd weder op en keken trotsch om
zich. Beklaagd wilden ze niet worden.
Vroeger had de Koning steeds den hoed
voor hen afgenomen wanneer de exercitie
afgeloopen was, nu ook al goed, later
komt alles weer terecht! Daarom den moed
niet verloren
Otto Martin von Sehwerin, afgestegen
en op zjjn kamer gekomen, wierp zjjn
uniform op tafel. Een sofa had hjj niet,
dewjjl hjj ongehuwd was, daarop had hjj
zich trouwens toch niet neergelegd. Om
te liggen waren die dingen te kortwan
neer hjj liggen wilde, ging hjj te bed en
wanneer hg zitten wilde, had hjj zijn
vensterbank.
Den sabel wierp hjj meteen in een
ouden koffer, daar hjj hem toch niet meer
dacht te gebruiken. Daarop stak hjj een
korte Hollandsche pijp aan, sloeg het eene
been over het andere en blies den rook
tegen de ruiten zoo zat hjj 't meest op
zjjn gemak en kon 't best denken.
«Morgen stuurt bjj me natuurljjk mjjn
ontslag thuis* begon het zelfgesprek, nadat
hjj zich eerst een weinig rustig gerookt
had, >dat gaat hem vlug van de hand.
Nu 't zjj zoo, dan gaat men naar zjjn buiten
Charles de Lesseps, Fontane en Cottu.
I
Naar aanleiding van geruchten als zou sterven, heeft beschikt dat zjjn ljjk verbrand
men te Berlijn tegen het a. s. voorjaar moet worden, en wel in het open veld nabjj
moeilijkheden met Rusland verwachten, ver- zjjne woning te Llantrissant, op eenen ge-
zekert de «Nordd. Allg. Zeitg.*, dat er in wonen houtstapel, waarvan de asch niet zal
de hoogere kringen nooit sprake is geweest mogen worden bewaard, maar zal moeten
van vrees voor oorlog in de naaste toekomst. aan de winden des hemels prjjsgegeven
worden, ten einde de kruiden en bloemen
In de universiteit van Napels heeft een des velds te helpen voeden. Er was eerst
formeel gevecht plaats gehad tusschen sprake van, dat de wet het ten uitvoer
professor Scaduto en zjjn leerlingen. De brengen van deze beschikking verbieden
professor werd door de overmacht op de zou. Thans echter bljjkt dat de plaatseljjke
vlucht geslagen, maar de minister van overheid geene termen gevonden heeft om
onderwjjs Massini heeft per telegraaf last tusschenbeide te treden, zoodat de ljjkver»
gegeven tot sluiting der universiteit.
Het gerucht houdt stand dat de ex-koning j
Milan van Servië en zjjne gemalin verlof
zullen krijgen, zich tjjdelijk te Belgrado
metterwoon te vestigen. Te Weenen maakt
men zich daarover eenigszins ongerust, want
al zullen beiden zich, zoolang het regent
schap voortduurt, wel eenigszins op den
achtergrond houden, in Augustus van bet
branding in Druïdischen stjjl feiteljjk plaat*
vinden zal.
De «Times* zegt dat de onderwerping
van den Khedive slechts een krjjgslist was;
Engeland moet voorzorgsmaatregelen nemer
voor de toekomst.
Volgens indirecte dépêches uit Konstan-
tinopel zou er groote opwinding in de hof
en verbouwd zjjn kool. Tweemaal heb ik
het nu bij hem verkorven, een ander zou
de derde maal afwachten, maar dat doet hjj
niet, daar heeft hjj geen geduld voor.*
Toen kwam hjj op een ander deel der
kritiek. «En dat zal een prullig exerceeren
geweest zjjnAls daar maar eens de vjjand
gestaan had, dan had 't op de richting zoo
nauw niet aangekomen. Of er een een beetje
vroeger of later onder den voet gereden
wordt, dat doet er niet toe, opstaan doet hij
toch niet meer. En een verzopen regiment!
Waar zal des morgens voor dag en dauw de
bezopenheid vandaan komen? Ja, wanneer
het middag geweest was, na vier uur! En
dan was 't nog geen misdaad geweest! We
hebben een Koninkljjke kabinetsorder, die
zegt: «na 's middags vier uur zal geen
eererechtbank gehouden worden, wjjl dan
de officieren dronken zjjn.* Hiermee is toch
de dronkenschap geoorloofd verklaard. De
een drinkt een beetje meer, de ander wat
minder. De een verdraagt het wat beter,
de ander wat slechter. De een maakt
rumoer en de ander gaat slapen. Waartoe
groeit dan de wjjn? Toch niet om hem te
sparen tot we dood zjjn?*
Daar kwam de oppasser de uniform halen.
De kommandant zag hem een poos scherp
aan.
«Zeg Snakkenbarg
De dragonder zette zich in positie.
«Overste
«Haal me een snaps!*
De soldaat grinnikte.
Wjjn?«
«Wat anders?*
«Rooden?*
«Natuurljjk.*
»Z waren
De hand des officiers zocht naar eenij
voorwerp om hem naar 't hoofd te smjjten
De oppasser maakte zich uit de voeten. Hi
moest 't echter nauwkeurig weten om ver
gissing te voorkomen.
De «roode, dikke* zooals hjj onder d
officieren heette of «Pontac* geljjk de wjjn
bandelaars hem noemden, is thans vergeter
Misschien ligt hg nog in een verborge
hoek van een of anderen ouden kelder, maf
dan onder 't stof begraven. Men drinl
hem niet meer, de smaak verandert met c
tjjden. Heden smaakt hjj te zoet en t
strooperig. Toenmaals was hjj de lieveling*
drank der armee. Hg stroomde als oljjfol
door de kelen en verfde zulke prachtig
blauwe wangen en roode neuzen. In de
Franschen tjjd heeft men hem afgeschal
onder meer andere overtolligheden in de:
wereld.
Otto Martin von Sehwerin werd er die
dag nog vrooljjk door.
Den volgenden dag verwachtte hjj zj
ontslag, maar het ontslag kwam niet. I
Koning meest het alzoo vergeten of zl
bedacht hebben, 't Was hem goed; hjj de
|nu den kleinen dienst, waarbjj hjj ge
sabel van noode had. Hjj ging wandel
van 't eene eskadron naar het andere
vond dit erg grappig; en wanneer hjj
huis was, zette hjj zich voor 't raam
blies den rook tegen de ruiten.
IIEIIWSBLAD
<awwwmn»womagwwawwbbwwamwb—bbmweawawm—«bbwihim mi« ie-»
/Vr#rdt verwig