Hol Land van lleusden en Allena, de Langstraat en de lionimelerwaard.
Kiesrecht-Kiesplicht.
FEUILLETON.
Kunstenaars-Eer-
door B. (5
Uitgever: Li. J. VKJEIRMAN, Heusden.
Asi 1212.
WOENSDAG 21 JUNI.
1893.
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagmer-
gen ingewacht.
Waf*
ilEUÏÏIBlAI
VOOR
Indien er één onderwerp is dat in den
tegenwoordigen tjjd veler hoofden en ge
dachten bezig hondt dan is het tot uit
breiding van het recht van het volk tot
het kiezen van de mannen die het in land
en gemeente vertegenwoordigen.
Algemeen stemrechtis het geen
leus van onze dagen? Niet alleen in
ons land maar ook in andere landen met
name in België is die eisch de leus van
den dag. Wij herinneren ons allen nog
tot welke treurige tooneelen het niet ver
kregen van dat recht bij onze zuidelijke
naburen aanleiding gaf. Ons volk is op
politiek gebied niet zoo harstochtelijk. Toch
beweegt de stroom zich gestadig voort, en
niet alleen in de steden maar ook op het
platteland wordt de begeerte sterker ieder
onderdaan heeft recht mede te spreken in
het groote huishouden van den staat. In
het algemeen is er niets tegen dat alle
meerderjarige ingezetenen aanwjjzen
wie naar hunne meening het meest ge
schikt en het meest waardig is in het par
lement en in de raadszaal de belangen van
de burgers te behartigen.
Een eerste vraag is het echter zijn
alle die stemmen willen ook tot stemmen
geschikt. Moeielijk is het hierop een toe
stemmend antwoord te geven. Wordt
de uitbreiding van het kiesrecht inderdaad
gewenscht?
Leest men de verslagen van de vergade
ringen die allerwege worden gehouden
en kan men gelooven wat de woordvoerders
beweren dan valt er niet aan te twijfelen.
Let men er evenwel op of nu in den laatsten
tijd het aantal kiezers vermeerderd werd,
hoevelen bg een stemming thuis blijven
dan zou men mogen vragen of de lust wel
zoo groot is en of dan juist de trouwen
onder de kiezers moeten gezocht worden
onder hen die nu nog van het kiesrecht
verstoken zjjn.
Het tegenwoordig ministerie heeft ge
trouw aan zjjne beloften, afgelegd bg de aan
vaarding van de regeering, een wet tot uit
breiding van het kiesrecht ingediend. Binnen
de perken van de grondwet grenst die al
zeer na aan algemeen stemrecht. Na al de
studiën van den parlementairen weg te heb
ben doorloopen is de wet in staat van wijze
en de vertegenwoordigers van het Neder-
landsche volk zullen in de volgende maand
Aaar den iOn druk van Octave Feuillet.
geroepen worden hun oordeel daarover uit
te spreken.
Wat het lot van de wet zal zijn wie
die het zeggen kan doch nemen wij eens
aan dat zoowel de 2e als de le kamer haar
aanneemt, dan zal aan zooveel duizenden
meer in het land het recht tot kiezer van
vertegenwoordigers gegeven worden.
Kiesrecht is echter kiesplicht. Die het
recht heeft om te kiezen moet dan ook zgn
plicht vervullen. Zgn nu alle daartoe in
staat? In de steden en op het platteland
door de tegenwoordige verbinding aan de
steden verbonden gaat dit wel. Althans die
het ernst is, kan spoedig op de hoogte
komen.
In de achterhoeken van ons vaderland
op sommige van de eilanden, gaat dat niet
zoo licht. Over het algemeen heerscht daar
weinig politiek leven.
j Eukele dagen voor een verkiezing van
Tweede Kamer of Provineiale Staten worden
strooibilletten aan de huizen der kiezers
bezorgd en die stemmen wil vult een
der namen in. De persoon, dien men kiest
kent men niet of hij bekend is met de
belangen der kiezers die hem mede af
vaardigen, weet men niet. Daar bestaat niet
de minste voeling tusschen afgevaardigde
en kiezers. In de steden wordt alles voor
iedere richting pasklaar gemaakt en de
eilander of bewoner van de achterhoek
heeft maar mee te gaan of thuis te blijven.
Verkiezingen voor gemeenteraadsleden heb
ben veelal een persoonljjk karakter.
Alle ingezetenen hebben recht te eischen
dat als de staat hun een recht verleend zij
dan ook van dat recht kunnen gebruik j
maken. Eén der groote sociale vragen van
onze dagen is die van de uitbreiding van 1
I het kiesrecht. Welnu als aan den voor-1
avond van den dag waarop wij tot alge
meen stemrecht een belangrijke stap nader
kunnen komen is het dringend noodig j
dat ieder die er aan kan medewerken over-j
tuigd zjj dat met uitbreiding van kies-j
richt niet alles is gedaan. De nieuwe
kiezers ook zij die door de plaats
hunner inwoning toch al van zooveel ver
stoken zgn moeten in staat zijnhun
kiesplicht te vervullen. Zg moeten stem
hebben bij het stellen van voorloopige can-
didaten.
Die zich als candidaat beschikbaar stelt
moet ook met die kiezers in contact komen
en hun belangen vernemen en zoo die met
het algemeen belang niet in strijd zijn voor-
staan en bevorderen. De pers dat machtig
werk- en voertuig voor alle belangen, moet
dan ook meer dan tot heden op die kleinen
in den lande letten en hen die een locaal
blad missen, gelegenheid geven hun gevoelen
te openbaren. Degeljjk onderwijs, moet ook
aan hen gegeven worden en de staat, voor
al hen, die met het toezicht daarop belast
zijn, onder de aandacht brengen te letten
of veel wat de wet op het onderwijs be
veelt voor hen niet alleen op het papier
staat.
Uitbreiding van kiesrecht de leus van
onzen tijd, ook wij juichen haar toe
maar hopen dan ook dat als vertegenwoor
diging en regeering wellicht door samen
werking aan velen het kiesrecht zal worden
verleend er dan ook zal gedacht worden dat
alle Nederlanders waar zij ook wonen in
de mogelijkheid zgn om in beoefening te
brengen de waarheid van dit korte Kies
recht is kiesplicht.»
jt3u.itenLaii<.i-
Yan al degenen, die bij het Panama
schandaal betrokken zgn, zijn er slechts
twee, die in de gevangenis zullen big ven
zitten, Baïhaut en Blondin.
't Was Béatrice maar al te duidelijk dat
de zoo gevreesde gebeurtenis naderde. Alles
voorspelde het; Mevrouw De Montaurou
had er ditmaal, zooals ze zelf bekende, alles
op gezet en de jonge markies was zoo volg
zaam voor haar plannen, dat de uitslag
niet twijfelachtig kon zgn.
Moeilgk kan men zich voor een vrouw
een wreeder marteling verbeelden dan die
welke Mejuffrouw De Sardonne onderging
de schitterende mededingsters betwistten
elkaar het hart en de hand van den man,
dien zjj van haar kindsheid af lief had, en
zg was genoodzaakt om bg dit steekspel
tegenwoordig te zijn met een glimlach op
't gelaat.
IV.
DE DAMES.
Op Maandag was Pierrepont op »Les
Genéts aangekomen. In den namiddag van
dtn volgenden Zondag sloop hg weg uit
het gezelschap op 't kasteel, dat na 't oat-
bjjt was gaan wandelen en visschen, en
begaf zich naar 't naburige station om er
Fabrice af te wachten en dezen aan zgn
tante voor te stellen. Zg vonden Mevrouw
Cornells Herz zal nu niet meer gemoeid
worden door de Fransche regeering, die
zoolang op zgne uitlevering heeft moeten
wachten. De tegen hem ingebrachte be
schuldiging, dat hg zich medeplichtig heeft
gemaakt aan oplichterij, is door het arrest
van het hof van cassatie, als verjaard, ver
vallen, en wat de andere beschuldiging be
treft, die van omkooping van ambtenaren,
deswege levert Engeland niet uit.
Met het oog op het heerschen der cholera
in sommige deelen van Frankrijk, heeft
de regeering bjjzondere gezondheidsmaat
regelen doen afkondigen.
Men zegt dat Turpin een kanon heeft
uitgevonden, dat zeer licht is (het kan door
twee paarden getrokiten en door vier man
bediend worden) en in een kwartier 25.000
kogels kan werpen op 3500 meter afstand
Naar het schjjnt, vermeerdert het aantal
zelfmoorden te Parijs op betreurenswaardige
wijze. In 1892 werden althans 989 lijken
in de Morgue gebracht, een getal dat alle
vorige overtreft. Het tegenwoordige ljjken-
huis is niet meer voldoende.
De
Parijs
werkstaking
heeft een
der
grooten
huurkoetsiers te
omvang ge-
De Montauron breiend in een groote zaal j
met wit beschotwerk, in gezelschap van
eenige familieportetten en van Mejuffrouw
De Sardonne, die een dagblad las. De
schilder hoefde geen tweemaal te kijken om
keus aan hem lag,
de barones
zou
te weten, dat, zoo de
het niet het portret van
zjjn, dat hij zou schilderen. Hij had echter
niet te roemen op de ontvangst van 't jonge
meisje, dat, zonder op te staan, hem een
kouden bijna harden blik toewierp en voort
ging met lezen, terwijl Fabrice eenige
woorden wisselde met de meesteres van 't
kasteel.
»Zeer gelukkig uwe kennis te maken,»
zei de barones met haar uitgezochtst lachje,
»en zeer trotsch, dat ik een portret van uw
hand zal krijgen 't Is geen groot feest
een portret te maken van een oude vrouw
zooals ik.
Mevrouw
»Maar gij schildert ook landschappen.» Er
zijn er hier in den omtrek zeer schoone
Dat zal uw troost zgn
Mevrouw, ik zal geen troost noodig
hebben.»
Staat gij uw modellen toe, dat zij onder
de zitting spreken? Hindert u dat niet?»
»In 't geheel niet, Mevrouw; integendeel,
dat geeft een nauwkeurigen gelaatsuitdruk
king.»
»Ha, zooveel te beter! Want ik ben erg
praatziek van aard, niet waar, Béatrice?
Ik
klaag
er niet over, Mevrouwzei
Béatrice, even glimlachend.
Hoort ge, MijnheerZg klaagt er
niet over, maar stemt het toe.»
Paardengetrappel, vergezeld van gepraat
en gelach, kondigde de terugkomst aan
van 't gezelschap, dat met de terugkeerende
visschers op het voorplein aankwam. Drie
of vier jonge meisjes stegen van 't paard
en hielden den sleep harer japon met één
hand op; de goede smaak schreef in die dagen
voor, dat men dien lang droeg. Zij bestegen
de trappen van 't perron en staken de
barones haar voorhoofden tot een kus toe;
Anderen, in korte en lichte ochtendkleedjes,
snelden haar achterna en zwaaiden in triomf
kleine vischnetjes, die in 't salon een onver-
dragelijke visch- en modderlucht verspreidde.
>Mgn hemel, hoe vreeslijk» riep de
barones. Béatrice, gauw, mijn flacon. En
dan, mijn lieve, ontlast de dames van haar
netjes en breng ze naar de keuken.
Pardon, tante zei de Markies De Pierre
pont, terwijl hg zich haastig van de netjes
meester maakte: »Ik ga er zelf heen.»
Fabrice, die uit instinct en door zijn be
roep een goed opmerker was, zag, dat de
lezeres even bleek werd, en dat, als door
terugslag, de wangen der barones zich rood
kleurden.
Toen Pierre, na de netjes in het keuken
appartement gebracht te hebben, Fabrice
naar het voor hem bestemde vertrek bracht,
zei deze
»Wie is toch dat jonge meisje, dat uwe
tante het dagblad voorlas?»
»Een bloedverwante.mejuffrouw De
Sardonneeen arm meisje, dat mijn
tante tot zich heeft genomen.»
>Ge hebt er mij nooit van gesproken.»
»Niet?.... Wezenlgk? 't Is mo-
kregen. Yan de drie groote maatschappijen
zgn heel weinig koetsen uitgereden.
Ook bij de andere patroons die rjjtuigen
verhuren, hebben zeker aantal koetsiers op
gehouden den bok te beklimmen.
Aan de werkstakers wordt onder het
oog gebracht, dat het den patroons on
mogelijk is den koetsiers gunstiger finan-
cieele voorwaarden toe te staan. De lasten
zijn te hoog, en thans komt er bij dat het
hooi buitensporig duur is. Ten Fewijze
wordt o. a. bijgebracht, dat de »Urbaine<
aan hare aandeelhouders zelfs geen dividend
uitkeert.
De gebruikelijke gewelddadigheden big ven
ook ditmaal niet achterwege. Hier en daar
is men handgemeen geraakt tusschen werk-
stakende en niet werkstakende koetsiers.
Een der laatsten is kortweg van den bok
afgeworpen.
Tengevolge van de droogte zgn in Frank
rijk allerwege de veeprijzen sterk gedaald.
Beste koeien, die vroeger 400 franken deden,
gaan voor 70 en beste ossen zelfs voor 40
centimes per kilogram.
Met het oog op het gebrek aan veevoeder,
dat in Elzas-Lotharingen door de langdurige
droogte heerscht, heeft het Rjjksbestuur toe
gestaan de haver, het hooi en strooi, dat
voor het Departement van Oorlog in de
magazijnen is opgeslagen, naar gelang der
behoefte, aan de landbouwers af te staan.
Ook elders in Duitschland zal die maat
regel, zoo noodig, worden toegepast. De
Yolga-districten, en in het bjjzonder het
gouvernement Saratoff, wordt op vreeselijke
wijze geteisterd door een sprinkhanen-plaag
50.000 bunders land zgn er als 't ware ge
heel door verwoest en dat nog wel nadat
het vorig jaar de cholera-epidemie, die er
bjjna 80,000 slachtoffers maakte, de bevol
king zóózeer deed ljjden.
In de rnjjn van Frankenholz, in de Palz,
zgn gisteren 13 mgn werkers door de ont
ploffing van mijngas gedood.
Volgens het laatste cholera-bulletin van
het »Kais. Gesundheitsamt» te Berlijn zgn
te Marseille en in de voorsteden Bonneveine
en St. Loup 12 sterfgevallen van cholera
voorgekomen, zoomede verscheidene gevallen
te Nantes met doodelijken afloop.
Voorts is de cholera van de Perzische
grensprovinciën naar Aziatisch Rusland over
gebracht, o.a. naar Bassora, Schatra en
Amara.
Volgens eene mededeeling van daar van
29 Mei heerscht de ziekte vooral onder de
Bedouinen-stammen.
Door het stoomschip Knight St. John»
is de cholera uit Bombaj naar Arabië over
gebracht, aan boord van welk sehip van
1028 Mei 35 cholera-gevallen met 18
sterfgevallen onder de pelgrims zgn voor
gekomen.
Dezer dagen deed men in het stations
gebouw te Aequi, in Italië, een vreeselijke
ontdekking. De echtgenooten Cassinelli, die
er het buffet hielden, werden door dolk
steken doorboord, vermoord gevonden. De
ongelukkige menschen waren nog jong;
hg 32 en zg 26 jaar oud. De misdaad moet
omstreeks middernacht zgn gebeurd, toen
het station geheel verlaten en eenzaam was.
Men vond den man in de benedenverdie
ping zijn hart was doorboord en een keu
kenmes stak nog in de wonde; in 't geheel
vond men aan het ljjk 21 messteken, waar
van 8 doodeljjk waren.
Het ljjk der vrouw vond men op een
bovenkamer, vreeseljjk verminkt; de onge
lukkige had niet minder dan 44 messteken
gekregen. In 't zelfde vertrek, waar de arme
doode vrouw lag, stond een bedje met een
twee-jarig kind, dat, zonder er iets van te
begrjjpen, getuige van de afschuwelgke
slachting was geweest.
Het meest ondoordringbaar geheim om
hult de ontzettende daad. Sommige meenen,
dat de moord werd gepleegd met het doel
om te stelen, terwjjl anderen daarentegen
gelooven, dat men aan een wraakneming
moet denken. Op een tafeltje in de eetzaal
van het station werden overblijfselen van
een maal tjjd gevonden en de moordenaars
hebben dus blijkbaar, na het plegen van
hun gruwelstuk, nog kalm 't een en ander
gebruikt.
Dezer dagen is een graankoopman te
Rome, die met een vriend des middags om
3 uur eene hem behoorende boerderjj ging
bezoeken, even buiten de Pauluspoort door
twee gemaskerden aangehouden, die de
heeren dwongen hunne portefeuilles af te
geven. De karabiniers, terstond gewaar-
i schuwd, hebben de roovers niet kunnen
opsporen.
Tengevolge eener geweldige ontploffing
in een oorlogsmagazijn in de nabijheid van
j Athene, zgn 2 officieren en 12 soldaten ge-
dood. De schade wordt op 4 millioen ge-
gelijk 't Is zeker niet ter sprake ge
komen Hoe vindt ge haar?»
Interessant.»
»Ja, niet waar? Ze is interressant
arm meisje!... Ziehier uw kamer, mijn
vriend.»
Hg bracht hem in een vertrek, dat be
stond uit een slaapkamer en een klein
salon, waar Fabrice zeer over tevreden was,
en liet hem toen alleen om zich voor 't
éten te kleeden.
's Avonds beproefde Fabrice opnieuw
Pierrepont te ondervragen, over de positie
en het karakter van dit geheimzinnig per
soontje, want de neerslachtige schoonheid
van Béatrice en haar houding als van een
gevangen koningin, boezemde hem steeds
meer belangstelling in; maar toen hij aan
de korte antwoorden van den markies be
merkte, dat dit onderwerp hem, zoo niet
onaangenaam dan toch onverschillig was,
drong hij niet verder aan.
Bemoei u toch niet met de lezeres mijner
tant»,« zei hij lachend tot Fabrice; »zij is
niet in tel. Als ge mij een dienst wilt doen,
houd u dan met de dames bezig. Ik zal
ze aan u voorstellenbestudeer ze op uw
gemak en geef me dan uw opmerkingen;
ik hecht in elk opzicht veel waarde aan
uw smaak en doorzicht. Misschien kunt ge
me helpen mgn keus te vestigen; dit zal
toch moeten, als ik met mgn tante goede
vrienden wil big ven. Ge ziet, dat ze geheel
Frankrjjk en de beide Amerika's heeft uit-
genoodigdze moet geen kosten voor niets
gemaakt hebben. Tracht dus in de oogen
en in de harten van al die jonge sphinxen
raamd.
te lezen. Als een schilder geea gezicht
kenner was, wie drommel zou 'tdanzjjn?
Beste vriend,» antwoordde Fabrice, ge
zoudt u niet tot een slechter raadgever
hebben kunnen wenden; ik weet niet of
alle vakgenooten me daarin gelijken, maar
wat mij betreft, is ben een slecht gelaat
kenner, en ik ben overtuigd, dat bijna al
mgn indrukken, wat gelaatkundige waar
nemingen befreft, valsch zgn. Ik weet vol
strekt niet, wat er in de ziel omgaat van
den man of de vrouw, wier portretten ik
maak; ik dicht hun waarschijnlijk een
menigte gedachten, hartstochten, deugden
of ondeugden toe, die huu geheel vreemd
zijn. Zie eens hoe het staat met onze mo
dellen: zangeressen van een café chaurant,
geven ons hoofden voor heilige maagden
straatmeiden, die geeu twee denkbeeldeu in
het hoofd hebben, koppen vo r zanggo
dinnen; dronken sj mwersgezie Heit 70',-r
heili en en apostelen. Dat Komt, om at wg
in al die gezichten leggen, wat wg er in
willen zienschilders zijn, even als de
dichters denk ik, droomers of bedrogenen;
en dat moeten ze zgn. Zij zgn de aller
slechtste rechters, die men vinden kan, over
de overeenkomst van het innerlijke met het
uiterlijke, want ze schilderen niet wat ze
zien, maar wat ze zich inbeeldenze schil
deren naar wat ze zienniet de natuur,
maar naar de natuur, wat niet geheel
hetzelfde is.
(Iftordt vervolgdJ
