Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bomnielerwaard. M 1218. Weelde of noodzakelijkheid? FEUILLETON. Kunstenaars-Eer* door B. (11 Uitgever: E. J. VEERMAN, Heusden. WOENSDAG 12 JULI. 1893. voor Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. I ranco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderljjke nummers 5 cent. Advertentiën ran 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 et. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Yrjjdagmor- gen ingewacht. Men krjjgt soms statistieke opgaven van geduldige rekenaars onder de oogen, die aanleiding geven uw zaak ernstig te over wegen. Cijfers spreken dikwjjls duidelijker dan de langste redeneeringen. Zoo heeft een Engelschman nagegaan wat de regeering des lands aan de Franschen in verschillende tjjdperken gekost heeft. Onder Napoleon I kostte de regeering des lands aan de Franschen ieder uur 115.000 frs. Tjjdens de restauratie onder Lodewjjk XVIII was het in een tijd van vrede 119.000 frs. en onder zjjn broer Karei X 121.000 frs. Men kan dus niet zeggen dat het cjjfer van uitgaven, in de eerste dertig jaren dezer eeuw veel gestegen is. Lodewjjk Philips, de burgerkoning had reeds 150.000 frs. per uur noodig, terwjjl I gedurende het korte bestaan der tweede republiek, na zjjn val in 1848, de uitgaven tot 100.000 frs. daalden, om onder Napo leon III itot 250,000 frs. te stijgen, maar laarvoor had men dan ook de glorie van Krim-oorlogen en Mexicaansche avonturen. De republiek is echter volstrekt niet zuiniger van 18701880 waren de kosten der regeering 307.000 frs., van 1880 tot 1882. 405.000 frs. en van 1882 tot 1890, 453.000 frs. per uur. In ongeveer 90 jaren dus een stijging van 115.000 frs. tot 463.000 frs. Jaren lang is de begrooting van onze Staats-uitgaven ongeveer 70 millioen ge weest, nu is de begrooting voor dit jaar ruim 136 millioen, zoodat in korte jaren de uitgaven verdubbeld zjjn. Per uur kost onze regeering f 15.550 en dit betreft dan feiieen de Staat-uitgavennam men de uit gaven der gemeente-besturen er bjj, dan zou dit cjjfer vrjj wat hooger worden, en ver geleek men die uitgaven met voor 40 a 50 nr vroeger, dan eerst zou men tot een groot verschil komen, want de uitgaven der ge meente-besturen zjjn aanmerkeljjk gestegen en in evenredigheid daarvan zjjn ook de belastingen hooger geworden. Stjjging van uitgaven en verhooging van belastingen is in deze eeuw regel. In alle landen heeft men hetzelfde verscbjjnsel, alom wordt geklaagd over de ontzettende lasten, veroorzaakt door de groote uitgaven. Zjjn die uitgaven, uitgaven van weelde, of zjjn zjj noodzakeljjk? Was het noodig, dat het eindcjjfer van onze Staats-begrooting ver dubbeld werd om in de noodzakelijke be- Aaar den iOn druk van Octave Feuillet. hoeften te voorzien? Het schijnt wel zoo, want alle pogingen om tot bezuinigingen te geraken, zjjn mislukt. Ieder nieuw ministerie trad op met de belofte bezuinigin gen uit te voeren, om daardoor tot ver mindering van lasten te komen, en spoedig hoorde men dat bezuinigen niet mogeljjk was, dat in tegendeel vermeerdering van inkomsten en dus verhooging van belastingen dringend van het ruilmiddel goud en zilver heeft een denkbeeldige stijging van de inkomsten en uitgaven veroorzaakt, en daarmede moet rekening gehouden worden als het heden met het verleden vergeleken wordt. Het geld is minder waard geworden en de be hoeften zjjn vermeerderd. Wil men nu de vermeerderde behoeften weelde noemen, het zjj zoo, maar men ga slechts weder in zjjn noodzakelijk was. En zoo doende werd het gezin, heeft men daar ook geen tal van Nadat mevrouw De Montauron aldus haar boosheid had gelucht, scheen ze met gelaten heid zich te onderwerpen aan de aquarellen- •ssen. lederen dag zette zich Beatrice dus op een vouwstoel naast Fabrice om te tee kenen ot een stuk landschap of architectuur te schilderen. Uit een natuurljjk gevoel van welvoegeljjkheid verwjjderden ze ziek nooit ver van de vensters van 't kasteel, waar ze echter genoeg stof voor studie vonden, 't zjj in 't kasteel zelf, 't zjj in den oniniddelljjken omtrek. Ondertusschen bracht de opening der jacht in de eerste dagen van September nieuwe gelegenheid tot uitspanning aan 't gezelschup dat op »Les Genéts* bijeen was. De jonge dames oefenden zich gaarne in deze sport tot groote wanhoop en gewet- tigden Bchrik van de jagers. Op verzoek zjjner tante was Pierrepont de leermeester en bestuurder van de ongeoefende jageresssen, in 't bjjzonder van mejuffrouw De la Freil- lade, die veel geschiktheid voor de jacht toonde. We moeten zelfs bekennen, dat de jonge markies zich bij voorkeur met Marianne bozig hield, sinds hjj gemerkt had, dat haar gro«te, verwonderde en reine oogen schatten eindcijfer der verschillende begrootingen steeds hooger en het voorbeeld door de Staat gegeven, werd door de gemeenten trouw gevolgd. Wel werden de begrootingen streng gecontroleerd door de vertegenwoordigers des volks, wel geeft die behandeling zoo wel in het parlement als in de gemeente raden aanleiding tot tal van op en aan merkingen, tot verwjjten en beloften voor de toekomst, maar daarbjj bljjft het ge- woonljjk. Het eindcjjfer verandert daardoor niet, het stjjgt voortdurend, en ten gevolge daar van worden de belastingen hooger. Weelde of noodzakeljjkheid, mag men vragen, en men moet de noodzakeljjkheid wel aannemen, al is dit voor een gewoon burger moeieljjk te begrijpen, als men nagaat, hoevelen met een streng toezicht belast zjjn, en dus ook streng moeten waken tegen onnoodige uit gaven. Maar is het, wanneer wjj nog een troostende belastingen mogen daardoor trap lager gaan, wanneer wij van de ge- j hooger zjjn geworden, het genot is vermeer- meente afdalen tot het huisgezin, wel anders derd,' en dit is geen bezwaar, als ieder in Zjjn ook de eindejjfers van de begrootingen zjjn kring slechts zorgt dat men binnen de der gezinnen in de laatste veertig, v jjf tigpalen blijft en zjjn krachten niet overschat, jaren niet ontzettend gestegen? Zjjn de in- want is dit het geval geworden, dan moet artikelen gekregen die men vroeger niet had, maar nu niet gaarne zou missen, ja onont- beerljjk acht? Wie zou zjjn kachel willen ruilen voor het vuur op de plaat, wie zjjn meubelen van heden voor de lompe stukken van vroeger, wie zou nu nog op een steenen vloer willen huizen en zich des avonds met een kaarsje behelpen? Deed de Burgemeester secretaris eener gemeente de zaken af in een kamertje van zjjn woning, de aanschaffing van een gemeentehuis is noodzakeljjk ge bleken, dit is geen weelde-artikel. Wie zal straatverlichting een weelde-artikel noemen? Zoo is het in het gezin en in de ge meente gegaan, zoo is het ook in den Staat. Tal van zaken, die vroeger niet gemist werden, omdat men ze niet kende, zjjn nood zakeljjk, zjjn onmisbaar geworden, en daar voor moet men zich nu de uitgaven ge- komsten van toen voldoende voor heden? Ieder ga het slechts voor zichzelven na, voor zooverre hjj daarvan ondervinding heeft. Ouden van dagen kunnen spreken van loonen, die ons de vraag ontlokken: Maar waar van leefden dan toch die menschen En men zi<j|i bekrimpen, alleen voor het hoogst noodige zorgen, en zich van alles onthouden wat eenigszins gemist kan worden. Zjjn de ingezetenen niet meer in staat om in de behoeften der gemeente te voor zien, dan is de gemeenteraad verplicht de niet noodzakeljjk is, wat gemist kan worden, en zjjn de ingezetenen het daaromtrent eens, dan hebben zjj het bjj de periodieke aftre ding van de raadsleden in de hand om hun overtuiging bjj den Gemeenteraad ingang te doen vinden. Meestal zal het echter bljjken dat be zuiniging hoogst moeiljjk is, meestal zal het gaan als bjj de hooge Regeeringgroote plannen om te bezuinigen en een hoogere begrooting Verbetering, zoo die noodig is, zal wel alleen mogeljjk zjjn als men van onderen bjj het gezin begint. Gaat men daar bezui nigen, bepaalt men zich daar tot het noodigste, wordt dat regel, dan zal dat voorbeeld zeker gevolgd worden in de Regeerings-collegies, waar de huisvaders hun denkbeelden en hun streven naar zuinigheid overbrengen: maar in geen geval zal men het zoover kunnen brengen, dat vroegere toestanden terug komen, dat de begrootingen voor gezin, gemeente of Staat op de helft kunnen gebracht worden. Daarvoor zjjn de tg den te veel veranderd Buitenland. toch zjj leefden, zjj hadden hun dagen van uitgaven tot het meest noodige te beperken, vreugde, van droefenis, zij hadden hun voor- j even goed als de huisvader daartoe ver en tegenspoed, zjj leefden zooals wjj levenplicht is, als hg bemerkt dat zijn uitgaven en misschien zagen zjj ook op den goed- de inkomsten overtreffen. In vele zaken zal koopen t.gd en op de lagere loonen van j dan de gemeentewet achteruit gaan, de in- vroeger neer, zooals wjj nu doen, als wjjgezetenen zullen in veel moeten berusten, 50maar daarvoor zullen dan ook de belas tingen minder worden. Spoedig zal dan bljjken of het bespaarde een weelde-artikel onzen tijd vergelijken met wat 40 a jaren vroeger was. Alleen de meerdere weelde veroorzaakt niet de stjjging der uitgaven, ware dit het1 was, dan wel of men iets noodzakelijks ver- geval, dan zou bezuiniging, een aanzienljjke loren heeft, en wanneer dit het geval mocht bezuiniging, op alle begrootingen, zoowel van den Staat als van gemeente en huis gezin, mogeljjk zjjn, maar dit is bljjkbaar het geval niet. De aanmerkeljjke verlaging van de waarde van vroegtjjdige verdorvenheid verborgen. De waarheid is, dat dit pittig mengsel hem vermaakte uit kunstliefhebberjj. Mevrouw De Montauron, die altijd op de loer lag met wjjdgeopende oogen en opgestoken ooren, bemerkte dit spoedig en legde het uit als gunstig voor haar plannen. Ze besloot, zooals ze 't noemde, de koe bjj de horens te vattenze vroeg haar neef op 't gewone geheime audientie-uur op haar kamer. Pierrepont ging er heen, niet zonder levendigen angst, want hg voelde, dat hg in de knel zou komen. Mjjn beste, zei de barones met een ver heugd gelaat, lk behoef je nauweljjks te vragen of je keus gevestigd is. Je omgang met Marianne zegt sedert eenige dagen, goddank, meer dan genoeg en ik hoop, dat ik je feliciteeren mag. Tante, antwoordde Pierrepont, het spijt me vreesljjk, dat ik u moet teleurstellen, 't Is waar, dat mej. De la Freillade me be langstelling inboezemt. Ik bewonder haar zelfs, want, hoe jong ze is, is ze een co- mediante van den eersten rangMaar ik moet u openhartig zeggen, dat ik haar nooit zal trouwen.* »Roe, wat wil dat zeggen?* vroeg me vrouw De Montauron, die erg rood was geworden. Luister Tante! Hij deelde haar toen, zonder iets weg te laten, 't geheele gesprek mee, dat hjj dien morgen onder de vensters van Fabrice had gehoord. >Als ik u dat niet eerder keb verteld,* voegde hjj er bjj, »is 't, omdat het me spjjt u te moeten teleur- zjjn, zal wel raad geschaft worden, hoe arm de gemeente moge zjjn. Veel hoort men klagen over de hooge lasten, maar dat klagen brengt ons weinig verder. Er moet aangewezen worden wat stellen.* Een oogenblik bleef mevrouw De Mon tauron verslagen, maar weldra vatte zjj weer moed en zei op bitteren toon »Ik zie in dit alles niets dan kinder achtigheden, pochergen van een jong meisje, dat mevrouwtje speeltik zou durven wedden, dat ze evenwel een uitmuntende en eerljjke vrouw zal zjjn.* >'t Is mogeljjk!* zei Pierrepont, »maar ik zal er de proef niet van nemen.* »Niemand dwingt je er toe, mjjn jongen. Maar als je meent een meisje te zullen trouwen, dat in een donkeren toren is op gevoed, dat nooit iets gezien of gehoord heelt, en dat iu haar echtkoets de onschuld van de wieg meebrengt, ben je onnoozeler dan ik dacht.* Tante, ik geloof werkeljjk niet belache- ljjk veeleischend te zjjn, als ik in mjjn vrouw andere beginselen vraag, dan die van Mejuffrouw De la Freillade, voor welke kinderen slechts de lastige hansworsten zjjn en schoonheidsverwoester8en wat de schandeljjke geschiedenissen, deonwelvoege- lgke schertsergen, en de bedekte onkuisch- heden betreft, waarmee Mejuffrouw De la Freillade hare gesprekken met haar vriendinnen opsmukt ik weet heel goed dat dit alles thans onder de vrouwen, en helaas, zelfs onder de jonge meisjes in de mode is Maar, als ik trouw, is 't niet om in mjjn hnis gesprekken te hooren, zooals ik ze thans bjj de meisjes hoor Integendeel, 't is om niet langer dien toon en die taal te hooren, welke mg walgen nog niet in zjjn roof holen teruggetrokken evenals bjj overstroomingen een slijklaag achterbljjft, zoo is na de terugtreding van de studenten van het oorlogsterrein, achter gebleven een oproerige, woelige, gevaarljjke massa, die noch gansch andere eischen zou stellen dan de aftreding van den prefect van politie, als hun tot eischen stellen gelegen heid werd gegeven. Dat 't zoover niet komt daarvoor zal worden zorg gedragen door niet minder dan 25 bataljons infanterie en 6 nieuwe regimenten cavalerie, plus de 16000 man van het laatste wapen die er reeds waren. In den ministerraad deelde Frankrjjks premier zjjn collega's mede, datT naar zjjn meening, de rust en de orde volkomen zjjn hersteld, wat evenwel de handhaving der voorzorgsmaatregelen niet buitensloot. Deze laatste bjj voeging heeft gelukkig de op timistische kleur van het eerste deel van des premiers betoog eenigszins verzacht, er zou anders een vreemde tegenstelling zjjn geweest tusschen deze geruststellende ver zekering en 't geen de Place de la Republique en omliggende straten zoo af en toe in den loop van den avond te zien gaven't is alleen aan de enorme machtsontwikkeling te danken, dat botsingen tusschen de vrienden der rustverstoring en hen, die juist zjjn aan gewezen om de orde te bewaren, niet veel heviger waren. Van studenten-onlusten kan en mag geen sprake meer zjjn, men kan terecht zeggen, dat 't daarmee uit is, maar in de plaats der rumoerige studeerende jongeling schap is getreden een bende schooiers, anar chisten, communards, oude kennissen der justitie enz. en gebleken is, dat een groot deel dier individuen van de gevaarljjkste soort, betaald worden voor heldenstukken, door lieden, die bjj een revolutie, al ware zjj op nog zoo kleine schaal, zouden kunnen profiteeren. Dat leger, bestaande in hoofd zaak uit paria's der maatschappjj, heeft zich 't is om een weinig zuivere lucht aan mjjn haard in te ademen.* Beste vriend, zei de Barones zacht, want de flinke, ernstige toon van De Pierrepont boezemde haar ontzag in, deze gevoelens j doen u eer aan, zekermaar als je zulke sterke vooroordeelen tegen de tegenwoordige dames hebt, kan je me wel dadelgk zeggen, dat je'van 't huweljjk afziet... Want ik wil je eens vragen, in welk werelddeel wil je een meisje zoeken, dat niet min of meer »iets geheimzinnigs* is?« »Mjjn hemel, Tante, liever dan 't ge vaar te loopen »iets geheimzinnigs* te trouwen, zooals Mejuffrouw De la Freillade, werd ik honderd maal monnik 1 Maar als het zeker is, zooals u me vroeger zei, dat men geen vrouwen op de proet kan nemen, is het dan ook onmogeljjk een meisje te vinden, dat reeds eenigszins de proef heeft afgelegd, dat door bjjzondere omstan digheden, door haar lotgevallen bjj v- door ongeluk haar waarde heett ge toond, en wier verleden een waarborg voor de toekomst geeft?* Mevrouw De Montauron had steelsge- wjjze een scherp-onderzoekenden blik op haar neef geslagen, en haar dunne lippen knepen zich meer dan gewoonljjk samen, toen ze antwoordde Ja, zonder twjjfel, dat is te vinden maar ik moet je doen opmerken, dat de meisjes, die in de school van 't ongeluk zjjn opgevoed, doorgaans zoo arm als Job jzgn.« I >De bruidsschat komt bjj mg maar in de Te Parjjs hebben Vrjj dag 120 socialis tische vereenigingen besloten tot eene alge- meene werkstaking. De werkstaking der Parjjsche koetsiers is geëindigd, maar de werkstakers hebben besloten weer te beginnen, zoodra het ge middelde, dat de rjjtaigmaatschappjjen dage- ljjks van den koetsier eischen, wordt ver hoogd. In den Duitschen Rjjksdag heeft de rjjks- kanselier het legerplan aanbevolen, op grond, dat het de geringste eischen stelt om Duitsch- lands positie in Europa te verzekeren en Daitschland in de mogeljjkheid te stellen om evenals tot nu toe ten gunste van het behoud des vredes eene voldoende militaire macht in de weegschaal te kunnen werpen. De rjjkskanselier eindigde met een beroep op den Rjjksdag te doen om toe te staan wat noodig is, opdat Duitschland zich zon kunnen verheugen in een rustig bestaan en gerust in de toekomst zou kunnen zien. De hoofden van de verschillende partgen namen daarna het woord, en spraken hun vooren tegen over het plan uit. Het scherpste liet de socialist Liebknecht zich uit, door te zeggen: >Men wil ons weer wjjsmaken, dat groote legers noodig zjjn uit vrees voor Rusland en Frankrjjk, terwjjl het alleen te doen is om de macht te versterken, ten einde zich tegen ons, het volk, te beschermen!* Hg eindigde met de verklaring, namens zjjn partjj, dat hg het legerplan verwierp, omdat de menschheid eene hoogere taak heeft dan zich voor te bereiden op moord in massa. De woordvoerder der vrjje conservatieven drong aan op aanneming van het leperplan; ik geloof helaas, zeide hjj, dat Duitschlands positie en piestige in het drievoudig ver bond reeds verzwakt zjjn, zoodat nu de aan neming van het legerplan dringend noodig tweede plaats, Tante!* »NatuurljjkJe bent rjjk en met zoo weinig tevreden, 't Is waarechjjnljjk, dat je mjjn fortuin zult ervenmaar je znlt me toestaan, dat ik je herinner, dat je nog lang kunt wachten. Mjjn vader werd vjjf- en-tachtig ik kan dus nog een dertig jaren levenen ik wil je niet verbergen, dat ik dat ook van plan ben.* >Tante!« zei Pierrepont op een toon van ernstig verwgt. »'t Zjj zoo Ik heb ongelgk,* zei ze »Al die dingen maken me in de war we zullen er later wel over spreken. Ga nu heen, mjjn vriend!* En Pierrepont ging heen, nadat hjj haar de beide handen had gekust. Alleen gebleven, stond de barones eens klaps op uit haar fauteuil, liep de kamer in, en rook verscheidene malen aan haar flacon. Te gelgkertgd hield ze een inwendige alleenspraak, die we zoo kunnen vertalen: >Geen twgfel meer! Hij denkt er aan! Ik dacht het allangZjjn oplettendheid voor haar zjjn afgetrokken onverschilligheid voor de anderenzjjn eeuwig uitstellen en toch kon ik niet vooronderstellen, dat tot zoo'n vreeslgke domheid in staat zou zjjnzoo gek en zoo ondankbaar Eerst me dat meisje ontnemen, waar ik niet buiten kan en dan me den last voor hun huishouden opleggenwant als ik ze niet help kunnen ze niet levenZjjn ze 't eens Is 't nog tijd om dien slag af te wenden? Dat moet ik eerst weten 1* Wordt vervolgdj Nitiiwm»

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1893 | | pagina 1