Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bonnnelerwaard.
ARBITRAGE.
K unstenaars-Eer.
FEUILLETON.
Ai 1234.
Uitgever: L.. J. Y KERM AN, Heusden.
WOENSDAG 6 SEPTEMBER. 1893.
Buitenluncl.
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Yrjjdagnaor-
gen ingewacht.
In de Middel-eeuwen heerschte het vuist
recht, het recht van den sterksten. Waagde
men het iemand van een misdaad te be
schuldigen, men moest die beschuldiging
door krachtige vuisten kunnen stavenhet
tweegevecht besliste over schuld en on- j
schuld. God zou de onschuld wel bewaren
en haar kracht geven in den strijdDe
ridder met lans en zwaard, de kerel metj
een knuppel verdedigden hunne rechten,
overtuigden hun wereld van hun onschuld,
en de vorsten en hoofden aarzelden niet
op dezelfde wjjze hun ware of vermeende
rechten te verdedigen, alleen met dit onder
scheid dat zij meestal aan anderen, aan
kampvechters, de verdediging hunner rechton
opdroegen. Nog onlangs is de erfelijke kamp
vechter voor de rechten der Engelsche kroon
overleden. Er zjjn meer antiquiteiten aan
de overzijde van den haringvjjver
Veel moeite, veel strijd heeft het gekost
om het dwaze van het vuistrecht in het
licht te stellen. Een geheim genootschap,
ter verdediging der zwakken gesticht, opge
richt om recht en gerechtigheid te hand
haven tegen het geweld, werkte in het
duister en verspreidde niet zelden schrik en
ontzetting onder de mannen des gewelds,
die voo1, het heilige veemgericht, en niet
ten onrechte, sidderden. Eindeljjk werd de
macht der rechtbanken grooter en het ver
stand beheerschte de spierkracht. De Gods-
oordeelen, vuistgevechten, kampstrijden ver
dwenen uit de rechtspleging, maar daarmede
was de booze geest der Middel-eeuwen nog
niet geheel verdwenen. Het dwaze twee
gevecht is nog tot op onzen tjjd gebleven
en de wetten, die het verbieden, en straf
baar stellen, zijn niet krachtig genoeg om
die dwaasheid te doen verdwijnen. Mag een
officier bjjv. een uitdaging van de hand
wazen, omdat het tweegevecht in strijd is
met de Goddelijke en menschel jjke wetten?
Die vruag is nog onlangs aan de orde
geweest en door velen werd nog het duel
verdedigd. En zoo iets is niet te verwonderen,
als xuen bedenkt dat het tweegevecht wel
door de wetgevers veroordeeld wordt, maar
de volken zich steeds toerusten en schatten
besteden om gereed te zjjn, wanneer ge
schillen tusschen geheele volken moeten
worden beslist of ondervonden of ver
meende beleedigingen moeten gewroken
worden.
»De Heer der legerscharen zal de wapenen
zegenen, ten strijde dus voor God en ons
recht,* zoo luidt het formulier, zooals ook
in de Middeleeuwen de ridder zeide, die
zich door zijn naburen verongelijkt achtte.
Moet de ridder, de baron zich thans van geweld
onthouden, moet hjj zich onderwerpen aan de
uitspraak van de rechtbanken, de volken
de beschaafde volken zijn nog niet zoo ver
in ontwikkeling gevorderd, millioenen wor-
zouden slechts twee partgen behoeven te
beslissen en dit is reeds een groot voordeel.
Erkent het drievoudig verbond dat oplossing
van geschillen door arbiters op den voor
grond moet staan, dan zullen Frankrijk en
Rusland de verdediging van het ruwe ge
weld niet meer op zich durven nemen en
de kleinere volken zullen het zeker toejuichen,
als het gezond verstand bjj de toongevende
machten de overhand krijgt. Zegeviert slechts
»lk was er zeker van je in de laan der
zuchten te vinden; en nadat ze haar gekust
had voegde ze er bjjik kom je nieuws
brengen heel onverwachtDe arme
barones, die zich vleide nog wel dertig jaar
te zullen leven
>Wat! riep Beatrice, en greep haar hevig
bjj den arm.«
>Ze is van nacht overleden, lieve, aan een
aanval van jicht in 't hartPierrepont
zendt me de tjjding, en belast me je
Mevrouw d'Aymaret hield opBeatrice
werd zeer bleek, staarde haar stjjf aan
een lichte zenuwtrek vertrok haar mond
ze steunde zich tegen de haag, verloor haar
bewustzjjn en viel op den grond.
De burggravin slaakte een kreet, scheen
een seconde te aarzelen, en begrjjpende,
dat ze te ver van de woning was om ge
hoord te worden, knielde ze bjj de bezwjjmde
jonge vrouw en liet haar aan haar flacon
ruiken, terw jjl ze haar met de zoetste woordjes
toesprak. Beatrice kwam langzaam weer bjj
en fluisterde, terw jjl ze zich met een ver
wonderden en verbijsterden blik oprichtte
»Wat is er met me gebeurd? Haar ge
laat trok zenuwachtig en haar bleek voor
hoofd werd eensklaps purperrood.
den jaarijjks nog geofferd aan den Middel- eerst het beginsel, dan zal het niet zoo
eeuwschen Moloch en in weerwil van alle moeilijk zjjn om daaraan uitvoering te
vorderingen der beschaving, in weerwil van geven door de instelling van een vasten
vredescongressen en vredebonden, worden raad van arbiters. Wat voor particulieren
de budgetten van oorlog en marine steeds zoo goed mogeljjk is en meer en meer ingang
hooger, en behelpt men zich om die dwaas- vindt, kan ook toegepast worden op ge
heid te verdedigen met het gezegde: Een schillen tussehen volken. Wordt het in
krachtige weerbaarheid is het beste middel particulieren veroordeeld en gestraft als zij
om den vrede te bewarenwil men oprecht elkander in het haar vliegen en schade
den vrede, dan moet men zich zoo krachtig toebrengen, men zal ook gaan begrjjpen j
mogeljjk tot den oorlog voorbereiden. dat zoo iets bjj geheele volken niet minder
De strjjd der volken is in het groot het van onbeschaafdheid getuigt,
vuistrecht der Middeleeuwen, dat den sterke En dringt dit besef door, wordt men
de macht verleende om den zwakken vjjand daarvan algemeen overtuigd, dan zal van
te onderwerpen. Het vuistrecht is gevallen, de oprechtheid dier overtuiging kunnen
hoelang zal het nog duren dat ook de oorlog bljjken door een aanzienljjke vermindering,
tot het verledene behoort, dat ook de volken ja door afschaffing der oorlogs-budgetten,
de beslissing hunner geschillen aan het ge- waardoor de geldmiddelen van alle Staten,
zond verstand en niet aan het geweld der groote en kleine, worden uitgeput. Arbi-
wapenen opdragen trage kan ons van die ontzaggeljjke oorlogs-
Nu en dan wordt het een én ander ver- lasten verlossen, dan zal de overmacht, het
nomen wat eenige hoop geeft op verandering, vuistrecht, niet meer beslissen, maar het
Mannen uit alle landen vereenigen zich woord zal zjjn aan het gezond verstand
op congressen om hun afschuw voor het Laat ons toch niet spreken van de nieuwere
geweld uit te spreken, en hunne woordentjjden, zoolang het gedrocht der Middel
mogen nog voor velen verloren gaan, toch eeuwen, het vuistrècht, nog in het beschaafde
zjjn de gevolgen reeds merkbaar; alom Europa gehuldigd wordt. Laat ons toch
wordt op arbitrage, ook bjj geschillen tus-niet spreken over het rjjk van licht en
schen de volken, aangedrongen en reeds iswaarheid, zoolang de waarheid steunt op
meermalen door arbiters, niet door het kanonkogels en mitrailleuses, torpedo's en
zwaard, een geschil beslecht.
ramtorenschepen, en wat verder het men-
Noord-Araerika geeft hierin weder een scheljjk vernuft heeft uitgevonden om de
goed voorbeeld aan Oud-Europa. Nog kort vuisten krachtiger te maken. Beslissing door
geleden vergaderden te Parjjs arbiters om scheidsrechters, voor het individu voor
uitspraak te doen over een geschil tusschen deelig, zal het nog veel meer zjjn als daar-
dat land en Engeland in zake de vangst door de twisten tusschen de volken worden
van robben in de Behringstraat.
beslecht. Die te verkrjjgen moet aller
Waarom zou dit ook niet mogeljjk zjjn streven zjjn, op de groote mogendheden
bjj andere geschillen, waarom kan ook in rust de heilige plicht dat beginsel ingang
Oud-Europa oplossing der geschillen door te doen vinden. Dit zou een waardig einde
arbiters niet op den voorgrond gesteld onzer eeuw zjjn
worden, zooals in Amerika reeds het
geval is?
Was Europa vroeger verdeeld in tal van
landen en landjes, die niet zelden tegen
strijdige belangen hadden, op dit oogenblik
>0, ik herinner me!«
»Wil je, dat ik je man ga waarschuwen?
vroeg Mevrouw d'Aymaret, terwjjl ze haar
naar de bank geleidde.*
»Neen, neen bovendien is hjj naar
Parjjs Heb je het bericht?*
»Hier is het.*
Beatrice las het telegram, en strekte als
overstelpt de armen uit.
»0 rnjjn hemel! fluisterde zjj, dit geeft
me den genadeslag!* En toen Mevrouw
d'Aymaret haar met verbazing aanzag ging
ze voort:
»Je denkt dat ik gek ben? Je begrjjpt
niet, waarom ik door den dood van die
vrouw zoo getroffen ben?
Wezenlijk; ik begrjjp niet, volstrekt
niet
Welnu! je zult het begrjjpen: maar be
loof me op je eer, dat, wat ik zeggen zal,
tusschen ons zal bljjven.*
>Ik beloof hetje maakt me bang
Wat is er?
»Wat er is, arme Eiize? Dit, dat ik den
markies De Pierrepont lief had, lief had
zoo lang ik leef; en ik heb zjjn hand ge
weigerd, omdat zjjn tante me gezworen
had, dat ze hem zou onterven als hjj me
trouwde en nu ze is dood begrjjp
je? dood, een paar maanden na mjjn huwe
lijk m°t een andere en als ik die paar
maanden had gewacht, zou ik zjjn vrouw
zjjn geweesten ik ben voor altjjd van
hem gescheiden en ik heb hem lief zoo
lang ik leef!
Ze verborg haar gelaat in haar handen
en snikte.
Tot nu toe had Mevrouw d'Aymaret ge
Uit Charleroi wordt gemeld, dat de
Engelsche werkstakingen invloed beginnen
uit te oefenen op de mjjnwerkers in België.
Te Trazegnies hebben 800 personen het
werk gestaakt. Ze hebben echter dadeljjk
weer den arbeid hervat, in afwachting van
de beslissing van het gescheidsgerecht om
trent hun aanvraag om loonsverhooging,
een beslissing, die Maandag bekend zal
worden.
In de andere mgnen was het personeel
compleet, uitgezonderd in de mjjn St.
Catherine, waar gistermorgen 340 lieden
weigerden af te dalen.
Men vreest een uitbreiding van de werk
staking.
De heer Bartissol, Fransch Kamerlid,
heeft aan zjjn medeleden een wetsontwerp
doen toekomen tot het graven van een
kanaal dat de Middellandsche zee met den
Atlantischen Oceaan zal verbinden. Het
kanaal zal 525 K.M. lang zjjn, bij eene
breedte van 44 a 63 M. terwjjl er 22
sluizen zullen zjjn.
Bordeaux zal het eene uiteinde vormen.
Vandaar gaat het langs de Garonne naar
Toulouse, waar twee havens zullen worden
gemaakt, waarvan een met een marine
arsenaal. Daarna volgt het kanaal de laagten
van Nanrousse, Castelnaudary, Barcassonne,
Noux en Montredon.
Dit zeekanaal zal onafhankelijk zjjn van
het canal du Midi en van den spoorweg.
De concessie zou voor 99 jaar worden
gegeven met de verplichting tot waarborg
van 2 percent interest.
Bjj Bordeaux haakte een goederentrein
van Agen een trein op weg naar Hendaye
aan. 5 waggons van dezen laatsten werden
omgeworpen en door de locomotief van den
eersten verpletterd. In het geheel werden
13 reizigers gewond: 7 doodeljjk, 4gevaarljjk.
Nader wordt gemeld
De ramp dient te worden geweten aan
de omstandigheid, dat de pleiziertrein, uit
Agen komend, zeer veel te laat was.
Daardoor had de machinist de vaart ver
meerderd en kon de trein nabjj Hendaye
niet onmiddelljjk op den wissel tot staan
gebracht worden. Van den gewonen trein,
die nog te Hendaye stilstond, werden een
vjjftal wagens verbrijzeld. Een vreeseljjk
tumult volgde, de kreten der reizigers, het
gekerm der gewonden, dat alles mengde
zich dooreen met het geweeklaag der ver
wanten, de bevelen der politie en het gejaag
van het treinpersoneel. Onmiddelljjk werd
loofd, dat Beatrice Fabrice had gehuwd
uit liefde; en dus was deze ontdekking zoo
nieuw, zoo verrassend voor haar, dat ze
eerst slechts kon antwoorden door verwarde
uitroepen van verwondering en medeljjden
»0, is 't mogeljjkarme vriendin!
arme lieveling! Waarom heb je me dat
niet vroeger gezegd
Beatrice deelde haar toen in 't kort, in
afgebroken zinnen mee, wat er een jaar
geleden tusschen baar en mevrouw de Mon-
tauron was voorgevallende belofte, die
ze had afgelegd van te zwijgen, maar die
nu door den dood was opgeheven.
»En zelfs,* voegde ze er bij, »als ik vrjj
was geweest, zou ik je mijn geheim niet
hebben meegedeeldik ken jeje had
het niet voor je kunnen houden je zoudt
alles aan den markies gezegd hebben
Hjj zou zjjn tante getrotseerd hebben, en
de ramp zou over hem zjjn gekomen
Ik zou hem geruïneerd hebben en misschien
zou hij me dat eens hebben verwetenin
elk geval zou ik 't me hebben verweten!...
Neen, zie je, rujjn eenige fout is, dat ik mjjn
eerste plan niet heb volvoerddat ik
niet in 't klooster ben gegaan, in plaats van
dit ongelukkige huwelijk te sluiten, en een
eerljjk man te bedriegen
»Maar,« zei mevrouw d'Aymaret, »kan je
dien e&rljjken man, die tevens een man van
groot talent is en een rechtschapen hart
heeft, dan niet lief hebben
»Ik heb 't beproefd maar toen ging
't reeds niet,en hoe zou 't dan nu gaan
oordeel zelf;* antwoordde Beatrice vreesljjk
opgewonden.
Door haar vriendin harteljjk ondervraagd,
vertelde zjj haar huiseljjk lijden, haar voort
durende krenkingen, haar verborgen afkeer.
Mevrouw d'Aymaret hield zich alsof die
kleine verdrieteljjkheden al zeer weinig be-
teekenden in vergelijking met werkeljjk lijden;
ze hield Beatrice duideljjk voor, dat het
voldoende zou zjjn, als ze maar wilde, om
al die kleine ongeljjkheden van opvoeding,
tusschen haar en haar man, te vereffenen,
en gaf haar met vriendeijjke vroolijkheid
eenige wenken, hoe ze 't daartoe moest aan
leggen Fabrice zou zich zeker gewillig naar
haar schikken, 't Werkeljjk lij<ten van Bea
trice bestond in die verkeerde liefde, welke
zij ondanks zich zelf in haar huis had mee
gebracht die liefde ontnam haar allen
moed, vergiftigde alles, en ze moest er
flinkweg afstand van doen.
Gemakkei jjk te zeggen!* fluisterde Bea
trice.
Mevrouw d'Aymaret sloeg toen een meer
vertrouwelijken toon aan en vertelde haar,
dat zij zelf, eenige jaren geleden een dergel jjke
opoffering had moeten doen dat het moeiljjk
was, maar niet onmogeljjk»en je zult
toestemmen, lieve,* roegde ze er bjj, »dat
ik betere verontschuldigingen had dan jij.*
»En hoe heb je 't aangelegd?* vroeg
Beatrice, die belang begon te stellen in dit
geheimzinnig voorval; »heb je hem niet
meer ontmoet?*
»Mijn lieveling, ophouden elkander te
ontmoeten is een ijdel woord. Men ontmoet
elkander onophoudeljjk, als men in de zelfde
kringen verkeertNeen ik heb mjjn
liefde eenvoudig en oprecht in vriendschap
veranderd op die wjjze verliest het hart
er niets bjj.«
met het verleenen van hulp een aanvang
gemaakt en dat ging geenszins gemakkeljjk.
Onder de verbrijzelde waggons lagen een
zestigtal reizigers, de meeste in bezwjjming
of met bloed overdekt. Na een voorloopig
verband te zjjn aangelegd, werden de zwaar
gewonden naar het Ziekenhuis gebracht.
Eene vergadering van sociaaldemocraten
en anarchisten is te Berljjn weder op de
gebruikeljjke wjjze, d. w. z. met eene
vechtpartjj en ontruiming der zaal door
de politie geëindigd. De gedelegeerden der
Berlijnsche fractie zouden rapport doen
omtrent de besluiten, door het congres te
Zurich genomen, maar de rapporteurs, de
sociaaldemocraten Metzner en Timm, vonden
zeer weinig bjj val bjj de vergaderden,
welke zich op zeer rumoerige wjjze uitte,
toen er van het uitsluitingsvotum der
anarchisten sprake was. Dit scheen het sein
om elkaar in de haren te vliegen, en in
een oogwenk was de vergadering van 3000
a 4000 personen verwisseld in eene algemeene
kloppartjj. De aanwezige luitenant der
politie hief de vergadering op, wat al
volstrekt niet meer noodig was, en op zjjn
bevel rukten een aantal politie-agenten de
zaal binnen, die de vechtende hoop vrjj
onzacht de zaal uitdreef. Er moeten heelwat
bloedige wonden geslagen zjjn.
Men schrjjft uit München aan de »Frkf.
Ztg.«, dat de sympathie, die men eertjjds
voor Bismarck gevoelde, in den laatsten
tjjd heel wat verminderd is, zoodat men het
plan, kort na zjjn aftreden gevormd, om
hem een standbeeld op te richten, heeft
moeten opgeven. Een openbare vergadering,
die bjjeengeroepen zou worden om krachtig
Op te wekken tot het geven van bjjdragen,
heeft niet kunnen plaats hebben. Eenige
bijzonder jjverige vereerders van den ouden
kanselier wilden aan de oevers van het meer
Starnberg een tempel bouwen, dien men
den Bismarck-tempel zou noemendit plan
heeft men niet kunnen uitvoeren, daar de
prins-regent de ontwerpers officieus heeft
doen meedeelen, dat hjj hun plan niet kon
goedkeuren.
Het geringe bedrag, dat men met het
oog op de oprichting van het gedenkteeken
bjjeeugebracht heeft, ia in een bank gezet.
Niemand weet, wat men er moe doen zal.
Het hooggerechtshof te Chicago heeft na
uitgemaakt, dat de directie der Tentoon
stelling op Zondag kan sluiten.
Beatrice zag haar strak aan.
»'t Was Pierrepont?* zei ze heel zacht.
»'t Is reeds vier jaar geleden,* antwoordde
mevrouw d'Aymaret. »Ik herinner 't me niet
goed meer maar 't was iemand, die veel
op hem leekJe kunt overigens gerust
zjjn; hjj hield niet zooveel van mg, als hjj
van jou hield wanthg dacht er niet
aan mg te huwen.
Beatrice aarzeldemaar toen trok ze
haar tot zich en haar omhelzend weenden
ze samen.
Welnu, ik zal mjjn best doen* her
nam Beatrice. »Je zult me helpen met je
raad, met je voorbeeld Maar jjj bent een
verstandig vrouwtje en ik ben een arm,
dwaas schepseltje. Maar, dat doet er niet
toe, 't is een troost voor me, dat ik met
je over alles kan praten... Maar vooral...
geen woord hoor, nooit een enkele zinspeling,
waardoor de markies zou kunnen raden,
wat ik je heb toevertrouwd.*
>Als ik zoo dwaas was,* zei mevrouw
d'Aymaret lachend, »zou ik geen verstandig
vrouwtje zjjn
't Werd donker en ze moest vertrekken.
Maar gedurende eenige dagen bezocht ze
haar vriendin geregeld en 't scheen haar,
dat deze kalmer werd. Maar hoewel Beatrice
gewillig luisterde naar de teedere verma
ningen van mevrouw d'Aymaret, 't was
onvermjjdeljjk, dat ze steeds bleef denken
aan 't geen ze leed door den dood van
mevrouw De Montauron, 't was onvermjj
deljjk, dat haar plicht haar steeds moeiljjker,
haar verdriet haar steeds bitterder toescheen.
IS aar den iOn druk van Octave Feuillet
door B. (27
Wordt vervolgd./