Del Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
DËRSTE BLAD.
M 1239. ZATEKDAG 23 SEPTEMBER.
Onze eerste leesavond.
1 ElILLETON.
E imstenaars-Eer-
Uitgever: Ia. J. YEERMAM, Heusden.
I 893.
«fe, f%;
hï.'öfe MB
VOOR
V
Dit blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: p«r 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor
gen ingewacht.
Hieuwe Abomiés op
«leze courant ontvan
gen O It AT IS «Ie nummers
«lie nog in «len loop «lezer
maan«l versch|)nen; alsmede,
zoo lang «le voorraad strekt,
de verschenen bladen.waarin
voorkomt het extra-feuilleton
Aiaar Ruiten".
no
De Voorzitter: en hiermede,
heeren en dames, zijn onze huishoudelijke
werkzaamheden afgeloopen en geef ik het
N^ord aan den heer Barend deSchut-
tëy, die de spreekbeurt voor dezen avond
welwillend op zich genomen heeft.*
Barend de Schutter: Hooggeachte
Vergadering! Wanneer we onzen blik doen
weiden over ons eigen dierbaar vaderland
en de andere groote mogendheden in Europa,
dan zien we treurige verschijnselen. Dan
zien we, om op mijn bijzonder terrein, dat
der krjjgskunde, te big ven, een zoo verre
gaande onverschilligheid voor militaire zaken,
dat iemand, die niet gemillimeterd is, de
h&ren te berge voelt rijzen. Dat is vooral
Sier te lande het geval en mgn hart bloed
'waanneer ik denk aan de gevaren, die daaruit
kunnen voortvloeien. Wat toch is in onze
dagen schering en inslag in gesprekken en
in de bladen? Dat is de kieswet, dat zijn
landbouwfeesten, luchtballons en schilderij
tentoonstellingen van het onderwerp, dat
ons dezen avond zal bezighouden geen
woord, geen letter. Ik ben zeker dat ge er
den heelen winter ook niets van te hooren
zoudt krggen, wanneer ons geacht bestuur
niet de goedheid gehad had de nieuwe
Schutterjjwet op de agenda te plaatsen en
pÏQ inleiding daarvan op te dragen aan een
^einzoon van mgn grootvader, wiens beeld
zóo treffend geschetst is door den school
meester.
»Ziet gjj dien heldenstoet, mgn zoon
»Die langs de straten wandelt?
Met deze hartvertreffende woorden vangt
de Romance aan, waarin Van der Linden
uitdrukking geeft van de hooge ingenomen
heid der burgerjj van zjjn tgd met de schut
terij. Men mag zeggen dat de ingenomen
heid dank zg ook deze romance, tot op den
huidigen dag levendig gebleven is. Zoo ge
twijfelt, ga dan naar de stad op het uur
dat de parade zal plaats hebben en zie hoe
alles uitloopt. Ik heb het bijgewoond dat
eenmaal de bevelvoerende officier ten einde
»Ik vertel u niets nieuws, mevrouw,
vooronderstel ik De vreemde verandering,
die er in mgn leven is gekomen, kan voor
ieder een raadsel zjjn, maar voor u niet.
't ls onmogelijk, dat gjj ten minste de
werkeljjke reden niet weet en laat me zeggen
de verontschuldiging.*
»Somtijds zonder t.wjjfel,* fluisterde
de jonge vrouw, »heb ik die gedachte gehad.
Maar hoe kon ik gelooven, dat een teleur
stelling, al was ze nog zoo bitter, een man
zoo
Ze aarzelde.
»Zoo diep kon doen zinken!* voltooide
Pierrepont den zin. »Maar, mgn God,
mevrouw, gij- waart toch mgn vertrouweling
in dat noodlottige uur van mgn leven!
Herinner u eens, bid ik u, wat die teleur
stelling, waarvan gij spreekt, voor me moest
zijn. Op den leeftijd, waarop de bestemming
van een man zich als op een helling be
vindt, is het dikwjjls een vrouw, die de
raad was door al die bewijzen van sym
pathie. Hij had gekommandeerd»recbts
in de flank, marsch!* en er tot verduide
lijking bijgeroepen: »de Kerkstraat in!«
maar de Kerkstaat stond vol menschen, die
gierden van de pret en ongenegen waren
te wjjken, zoodat de bevelhebber genoodzaakt
zgn om in een ommezien tot een bewon
deraar om te slaan. Niets is beter geschikt
om de liefde tot de schutterij aan te
kweeken dan hare wapenoefeningen en hare
voorbeeldelooze tucht.
Neen, lach niet als ik van tucht spreek.
Ik weet, dat die hier en daar te wenschen
was een tweede aanduiding te gevennouoverlaatheb ik het zelf niet, tot mgn
dan maar rechtuit het Kerkplein overinnige droefheid, bjjgewoond dat mijn com-
Een storm van toejuiching brak los, diepagnie onder de oefening over koetjes en
mijn vaderlandsch hart goed deed en ik zei kalfjes liep te babbelen en zelfs niet door
tot mezelven Barend, zoolang de Schutterij bedreiging met een gulden boete tot zwijgen
nog zooveel vermaak schenkt aan de bur- te brengen was? Ja, heb ik niet een kerel
gerij, gaat Neerland niet verloren!* onder mijn bevelen, dien ik al honderd
Ik zou u verder kunnen wijzen op de maal aangespoord heb in de maat te loopen
geanimeerde bijeenkomsten van het kader en er niet toe te krggen is? Hg slingert
der plattelandschutterij, die zelden ver- maar raak en zegt geen maatgevoel te
zuimd worden, dank zg het tal hartige hebben. »En je bent pianist,* zei ik. »Ja«
dronken, ingesteld op Koningin en Vader- antwoort hg, »maar op een trommel kan
land, maar liever kom ik in eens tot de ik niet loopen!*
vraag: vanwaar dan de algemeene stil- Wat echter aan de tucht maukeert, ligt
zwjjgendbeid nu de Minister van Oorlog 'm niet aan de wet, maar aan de personen,
een nieuwe dienstregeling heeft ontworpen?* Een winkelier, een horlogemaker en een
Is die niet overwaard besproken te worden candidaat-notaris in den schuttersraad, wat
Is het niet van meer belang hoe onze moet dat worden? Zulke menschen hebben
dierbare landsdouwen tegen den invaller geen roeping, ze hebben 't te druk met hun
beveiligd zullen worden, dan te bepalen of zaken. Zie, ik wil mg zeiven niet verheffen,
landloopers en bedelaars kiezer zullen wor- maar in schutterjj-zaken mag ik, kleinzoon
den of niet? en naamgenoot van den vereeuwigden
Hoewel daarover nog geen woord ge- Barend de Schutter een woord meespreken
sproken en geschreven is, verklaar ik hier en ik acht het een groote vooruitgang dat
met de hand op het hartMinister Seyffardt voortaan de straffen zullen gelijkgesteld
heeft den dank der natie verdiendDe worden met die bjj de militie. Dan zullen de
schutterij wet zal eenmaal daar staan als een onwaardige leden van 't gilde 't wel laten
eerezuil tot verkondiging van zgn roemAl met ons te spotten. Daartoe zal ook bij
komt ze niet verder dan in den Raad van dragen de aanstelling van nieuwe, heusche
State, ook zal ze daar begraven liggende,officieren. Die zullen geen loopje met zich
nog spreken van zgn lof!* nemen laten, wat men zich nu, helaas, wel
Als er iets op af te dingen ware, maar ik eens permitteert,
wil daar geen nadruk op leggen, dan zou, Laat me uwe aandacht ook vestigen op j
schutterij kan 't werk niet af, in tgd van
nood zal het leeuwendeel voor de militie
komen, thans ligt in deze wet het bewijs
dat de zeemilitie te kort schiet en hulp
zoekt bij haar, de achterafgezette zaster.
Machinisten en vuurstokers van de binnen-
en buitenlandsche stoomvaart en dezelfden
van de groote door stoom gedreven in
richtingen te lande, nader door den minister
aan te wijzen, zullen tot zeeschutter ge
promoveerd worden. Ook genieten die eer
het personeel van het loodswezen, van de
kust en oeververlichting, en van de sein- en
kust wachtdienst, benevens de werklieden op
de rjjkswerven en andere maritieme in
richtingen.
In tgd van oorlog zullen echter de land-
sehutters op zee kunnen ingedeeld worden
en nu kan de kunstverdediging gerust zijn.
Van de inboorlingen moeten we 't hebben,
mijne hoordersZij hebben ouders, echtge-
nooten en kinderen achter zich en zullen
eer sterven dan deze den vijand ten prooi
laten.
Nu eerst komt de orde aan mgn groot
vader-zaliger tot zijn recht waar ze, gelijk
ik thans ook doe, eindigt:
«Ja, wakk're Schutters, zoolang als gij
»Onze grenzen verdedigt en kusten,
»Zeggen wij, als wij 's nachts naar bed
(toe gaan,
»Maar aan 't Vaderland: wel te rusten!*
Buitenland.
"W-MI I")
Nava8 del Rey, te Zaratau zgn 12 personen
omgekomen.
Te Lillo werden 4 bruggen weggeslagen,
te Valladolid zgn 6 personen verdronken
en 300 huizen verwoest, het museum staat
onder water. De geheele oogst is in die
streek vernield,
Te Tordesillas werden 300 huizen ver
woest. Er vielen zulke geweldige hagelbuien,
dat de hagel op sommige plaatsen een meter
hoog lag opgehoopt. Maar de geheele uitge
strektheid van de verwoestingen en de el
lende is nog niet te overzien, omdat op
vele punten het telegraafverkeer is gestoord.
Hoe groot de schade is, kan dus ook nog
niet worden geraamd, maar deze zal bjj-
zonder groot zijn.
De Regentes en de Regeering zonden
dadeljjk fondsen naar de noodlijdende streken
en de Ministerraad besloot een buitenge
woon crediet aan de Cortes te vragen.
Overal in Spanje worden reeds inzamelingen
gehouden voor de slachtoffers van de ver
woestingen.
Evenals prof. Pettenkofer te Munchen
heeft ook prof. Strieker, hoogleeraar te
Weenen, proeven genomen met cholera-
bacillen op het menschelijk lichaam. Van
de 8 personen, die voor de proefneming
zich vrijwillig hadden aangeboden, hebben
bij 6 zich geen uitwerkselen geopenbaard.
De twee eerste proeven werden genomen
op dr. Hasterlik, bij wien zich in het ge
heel geen ziekteverschijnselen hebben voor
gedaan, niettegenstaande hij tegelijkertijd
Geweldige stormen en stortvloeden, die
ernstige overstroomingen veroorzaakten, een zeer ruim gebruik bleef maken van
hebben een groot deel van Spanje geteisterd, j yruchten en in het zuur gelegde eetwaren.
De verwoestingen zijn 't ergst in Toledo en £>e derde proefneming had plaats op eenen
Oud-Castilië. Te Villacanas, Toledo, werden knecht van het ziekenhuis, en ook deze
reeds 50 ljjken uit de puinhoopen opge- leidde niet tot eenig resultaat. Na hem volgde
het de ineensmelting van de schutterg met een nieuwe, wonderschoone bepaling in dedolven, meest van vrouwen en kinderen.1 de assistent van prof. Strieker, die zwak
de militie zgn. Concentratie is echter de nieuwe wet. Het is u niet onbekend dat
geest onzes tjjds, maar 't blgft voor mg voortdurend een massa schutters reizend
een betreurenswaardige zaak dat men de zgn. De een in wijnen, de ander in tabak
schutterij uit haar isolement rukken wil.die in ijzerwaren, deze in tarwemeel, gene
Ze is zoo'n bewonderenswaardig fraai ge- in specerijen. Wat een verlies dat voor 't
heel, ze heeft in zich zoo geheel de eigen- 1 vaderland is, is onberekenbaar. De menschen
schap van te voldoen aan de diensten van vinden 't zelf verdrietig zoo dikwijls en zoo
haar gevergd, dat ik ze noode met de lang van de schutteroefeningen verstoken te
militie zie ineensmelten.
zgn. Nu heeft de Minister hun vurig ver-
Voortaan zal ieder Nederlander geroepen langen ingewilligd en toegestaan, waar ze
worden aan de wapenoefeningen deel te
nemen; die niet bjj de militie is ingelijfd,
krijgt zgn nummer bg de schutterg. Dat
is een schoone bepaling. Er zjjn toch tegen
woordig tal van lieden, die nooit een ge
weer in de hand gehad hebben en geen
ook zgn, aan deze deel te nemen. Ze be
hoeven nu niet meer hun leegen tjjd te ver
slenteren of in de herberg door te brengen,
maar kunnen dien besteden tot heil van
't land
Het hoofdpunt echter ligt elders, ligt in
gelegenheid verzuimen te smalen op de een hoofdstuk dat ik »de zeeschutter*
vaderlandsche instelling, waarbij ik de eer zou willen noemen. Ziet daar een spiksplinter
heb als sergeant te fungeeren. Het is toch nieuwe soort, tegelijk de kroon op het hoofd
maar waarmen moet maar eerst ingedeeld der schutterjj. Heeft het altijd geheeten de
beslissing geeft, die haar ten goede of ten
kwade wendt. Voor mij is uw vriendin die
vrouw geweest. Zooals ze mij en iedereen
toescheen, met haar schoonheid en voorge
wende deugden was ze het bekoorlijk
beeld van geluk, dat ik aan mijn haard
wenschte te zien Langzamerhand had
ik mgn geheele toekomst, mijn geheele leven
vereenzelvigd met haarGij weet al wat
mij van haar scheidde, al den weerstand,
al de hindernissen die uit den weg geruimd
moesten worden Gij weet, dat ik alle
opofferingen me wilde getroosten Gij
weet, dat ik alles aannam, al de ontberingen,
alle moeite, dat ik wilde werken, zoo zg
maar mijn vrouw werdGij weet, hoe
lief ik haar had, met welk een dwaze, ik
durf bijna zeggen heilige teederheid En
als zij een dergelijke liefde schandelijk heeft
bedrogen, zijt ge verwonderd dat ik wan
hopig ben geworden, en dat ik haar een
ellendige noem.*
Mijnheer De Pierrepont, ik beklaag u
van ganscher harte; maar past het aan u,
aan uw verstand, aan uw rechtschapenheid,
een vrouw een ellendige te noemen, omdat,
omdat ze u niet wilde huwen?*
»Niet daarom noem ik haar zoo, maar
omdat ze rnjjn hartstocht maanden en jaren
heeft aangemoedigd, omdat ze me liet ge
looven, dat ze haar deelde en, omdat ze
al dien tgd loogOch kom, mevrouw, was
ik een kind? Kon ik me vergissen in haar
houding, haar blikken, haar toon, zelfs in
haar zwijgen? Zei dat alles me niet, dat
ze me beminde? Gij zelf meendet het immers
ookEn dat alles was niets dan leugen en
koude coquetterie't Was, omdat ik zelfs
met mijn middelmatig fortuin een mooie
partij voor haar wasmaar zoodra een
rijker pretendent zich aanbood, wierp zg
zich in zijn armen, zonder er iets om te
geven, dat ze mgn hart brak.*
»Als ge wist, Mijnheer, als ge kondet
weten, hoe onbillijk ge zijt!«
»Ze wierp ziGh in zijn armen?* ging hij
al meer opgewonden voort, en kunt ge niet
begrgpen, al wat er toen in me omging, al
de smart, de ontgoocheling, de vernedering,
de wilde jaloezie, die ik toen gevoelde Ik
meende eerst me te doodenmaar het leven,
dat ik thans leid is zoo goed een zelfmoord
als elke andere met de schande boven
dien dat is waar
Mijnheer De Pierrepont, ik bid u, wees
kalm, ik bid u!«
»Ze heeft me gek gemaaktze heeft
me op alle manieren slecht gemaakten
ze zal 't wetenDaar straks weigerde ze
mij laatdunkend een kleinen diensten
dat om die jonge vrouw te beleedigen, die
niet veel deugt, dat is waar, maar toch
honderd maal beter is dan zij Welnu ze
zal haar vergiffenis vragen, of ik zal haar
Er werden vele moeders gevonden, die in van constitutie den invloed der bacillen
de armen jonge kinderen hielden gedrukt; ree(js op den tweeden dag begon te be-
zjj hadden haar kleinen willen beschermen gpeUren. Hg klaagde over hoofdpgn, koort
in den doodstrijd. Van alle zjjden komen gigheid en slapeloosheid, maar met 4*
verhalen van heldhaftige reddingenver- vierden dag begonnen die verschijnselen
scheidene mannen vonden den dood in hun verminderen en na eene week was hg ge*
pogingen om de ongelukkigen te redden, heel hersteld. Na den adsistent bood zich
Te Villacanas zgn 200 huizen geheel ver- een candidaat in de medicjjnen voor eene
woest. proefneming aan, die behalve diarrhee ge-
Trembleque en Lillo liggen nagenoeg in durende eenen geheelen dag, verder geen
schadelijke gevolgen ondervond. Een ander
persoon dronk bouillon, waarin gedurende
24 uren bg een warmte van 37° cholera-
bacillen gekweekt waren. Ook deze onder
vond, behalve wat diarrhee, geen Terderen
last. De laatste proefneming eindeljjk ge
schiedde op een zwak en slecht gevoed per
soon. Deze werd ernstig ziek, moest veel
braken, maar herstelde na 8 dagen. Zgn
gewicht dat vroeger 50 kilo bedroeg, was
puin.
De spoorwegljjn ten westen van Madrid
naar Cuenca is op vele plaatsen door het
water verbroken, en overal uit de provincie
Guadalajara komen berichten van verwoes
tingen in steden en dorpen zoowel als op
het veld.
In Oud-Castilië zjjn het de provinciën
Salamanca en Valladolid, die vreeselijk ge
leden hebben. Te Simancas, te Geria, te
man doodenik haat hem toch al haar
maneen eerljjk man, 't kan waar zijn,
maar ik haat hem en bij den hemel, bij zal
't portret van mijn maitresse maken of ik
dood hem!*
Mijnheer De Pierrepont,* riep de jonge
vrouw, hem bij den arm grijpend, bij al
wat me ter wereld lief en dierbaar is, zweer
ik u hoort ge dat Beatrice onschuldig
is aau 't geen ge haar verwijt!
»Dat heeft ze u gezegd!* zei Pierrepont
smartelijk lachend.
»0, mijn God!* hernam Mevr. d'Aymaret
buiten zich zelve. »Ja zeker, ze heeft het
mg gezegd, ze heeft me alles gezegd ze
zei me, dat ze van haar kindsheid af nie
mand bemind heeft dan u, dat de gedachte
uw vrouw te worden voor haar de hemel was,
dat ze u aanbad en dat uw tante haar
gedrongen heeft uw hand te weigeren, anders
zou ze u onterven toen heeft ze zich
opgeofferd, en ze is een martelares gewor
den Ziedaar de waarheiden gij zoudt
de slechtste der mannen zijn, als ge ooit
misbruik maaktet van mijn schuldige on
bescheidenheid Maar ik moest het on
geluk, de misdaad, toch voorkomen.*
Met een verwonderden, besluiteloozen,
aarzelenden blik zag hij haar aan. Maar de
meedeeling der jonge vrouw had een ken
merk van waarheid, dat hem trof. Spoedig
begreep hij haar en haar zachtkens bij de
hand vattend zei hij geheel verslagen
»Is 't mogelijkJa, ik weet, dat
gij nooit liegtO, wees gezegend voor de
weldaad, die gij me bewjjst! O, hoe dank
ik uGij geeft me, helaas, niet het geluk,
maar den moed en de eer weer!*
»Dat onthoud ik zei ze en drukte hem
stevig de hand.
Ze vertelde hem toen in meer bijzonder
heden, hoe Beatrice door Mevrouw De Mon-
tauron gedwongen was, want ze had nu
geen reden meer om hem iets te verbergen.
Een luid applaus in de zaal brak hun
spreken af, en zei dat een bedrjjf was ge
ëindigd.
»Mijn waarde heer,* zei mevr. d'Aymaret
opstaand, »wij hebben beiden rust noodig,
en ook tgd om na te denken en ook,
men zou in de loge daar ginds ongerust
worden.*
Pierrepont maakte met de hand een
teeken van de volmaakste onverschilligheid.
»Kom morgen te twee uur bij me,« her
nam ze; »we hebben een zeer ernstige zaak
te bespreken, deze nl.welke houding we
moeten aannemen voor Beatrice.*
»Tot morgen, mevrouw! en nog eens,
mgn hartedank!*
Toen zij weer in haar loge ging, vertrok
hij door een zijgang.
k
NIEUWSBLAD
t
Aaar den lOn druk van Octave Feuillet.
door B. (32
j
«■■I I IIW IHülllHHmilHNlIIII mm«MIII I I II III I I III II 1111 Ml IIWII III ll I II III
Wordt vervolg dj