Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de lloninielerwaard.
ATTENTIE!
Werkloosheid.
XILLETON.
EN AVONTUUR.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1266. DONDERDAG 28 DECEMBER. 1893.
YOOR
Dit blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsve. hooging. Afzonderlijke
nnmmers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke n
meer 10 et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor
gen ingewacht.
neer zij ieder, geschikt of ongesc&kt, op de
werkplaatsen moeten toelaten, <&ar slechts
Het voluend nummer zal op 1 Janu- weinige werkzaamheden zijn de door alle
ari 18Ö4 verschijneu. Voor belang- verricht kunnen worden e> spoedig moet
stellenden staat weder de gelegenheid open geklaagd worden dat daarkor alleen ver-
pkrtri* van de werklood veroorzaakt
hun IVieirw jaarsgroet te brengen,
tegen den prijs van 50 ct.
Voor spoedige toezending houdt zich
zeer aanbevolen den Uitgever dezes.
Advertentiën worden tot Vrij dagavond
ingewacht.
Is er eene zaak, die in dezen tijd de al
gemeens belangstelling wekt, dan is het
zeker die dat velen werken willen, maar
daartoe niet in de gelegenheid zjjn, omdat
zjj geen werk kunnen krijgen. Alom leest
men, dat de werkloozen vergaderingen be
leggen om middelen te beramen hoe zij in
de dageljjksche behoeften *an hun gezin
zullen voorzien. Te Amsterdam, te Rotter
dam hebben zij zich tot het gemeente-
|stuur gewend met de vraag om werk.
«killende andere gemeenten heeft men
!t voorbeeld gevolgd, en door meetings,
fioor optochten en andere middelen is de
aandacht op deze treurige zaak gevestigd.
de Maatschappij van Weldadigheid, die regeld worden. Het particulier initiatief kanaal, dat loopen zou over Sittard. De
schatten heeft verslondenDie ondervinding moet voorgaan, dit kan meer doen dan deKamer van Koophandel te Gladbach is thans
is echter zoo, dat aan de zaak niet behoeft Staat. Geld, veel geld is noodig, daarvoor
gewanhooptr te worden. j moeten de beurzen geopend worden als
In alle gevallen er moet iets, er moet zich een flinke commissie van mannen uit
veel gedaan worden wil men die geregeld
terugkomende werkloosheid bestrjjden. Op
dit oogenblik kunnen geen afdoende maat
regelen genomen worden, men moet in den
nood voorzien, hoe dan ook, is het niet
wordt. Niet zelden toch floet men in con
currentie treden met p-ticulieren die het
volk moeten afdanker omdat de Staat of
gemeente, gesteund 00r de beurzen van
alle burgers, hun h' werk uit de handen door werkverschaffing dan door giften; nu
neemt. Als men n^aa^ hoe moeieljjk het is de vraag eenvoudig, hoe lAn op de beste
is geschikt werk voor de gevangenen te wjjze gezorgd worden dat allen geen gebrek
vinden, hoe dikvl's reeds geklaagd is dat ljjden aan het meest noodige. Vroeger is
dit werken nie zelden hoogst nadeelig is in den nood voorzien, en ook in dezen
voor den vrij'" werkman, dan zal men winter zal dat geschiedende liefdadig-
wel moeten e knnen dat het niet mogeljjk heidszin van ons volk is daarvoor borg,
is zoo de we loozen te helpen. 1 maar dat is geen toestand die kan bljjven,
Verzoeker "Aan de ingezetenen om het er moet verandering komen, de werkloos-
werk meer^er geheele jaar te verdeelen, i heid moet door radicale middelen bestreden
och, die rekenen ook zoo weinig, het isworden.
al weder ^plaatsing van den nood. Wordt' En naar die middelen moet niet gezocht
het we>f den winter uitgesteld, dan1 worden in November of December als de
zal hev^s zomers ontbreken. Eenig middelvjjand voor de poort staat!
- Jeerdering van werk, en wel van1 De zaak is hoogst ernstig, het bleek
prodi^ef werkEn dit is zoo gemakkeljjk reeds op den eersten dag van de beraad-
in f1 groote gemeenten niet te vinden. Die slagingen over de staatsbegrooting.
geranten worden steeds talrijker bevolktMoet de Staat zorgen werd gevraagd
nT slechts verlaten de meer gegoeden het en zeer verschillend was het antwoord,
jóte land, maar ook tal van behoeftigen Protesteerde de Beaufort krachtig tegen het
Duizenden toch vragen om werk en moeten TT
senen in aie aanzienlij Ke gemeenten ge- beginsel van staatsalmacht, Heldt achtte
onvoldaan worden teruggezonden, want de. v i
aakkeigker en beter in hun behoeften te de wettelijke regeling der arbeidsverhou-
meeste gemeentebesturen znn niet in de ge. i ,r.,
kunnen voorzien, zn trekken er h«e^-6ndingen noodzakelgk, Schaapman wilde
legenheid om werk te verschaffen. De mid-
delen op de vergaderingen ter sprake ge
bracht zgn ook geheel onvoldoende, lap
middelen om een paar dagen te helpen,
meer niet!
Toen in 1848 de de democratie in Frank-
rjjk aan het woord was, toen na den val van
het koningschap onder Louis Philippe de
volkspartij voor eenigen tjjd de macht in
handen had werd het recht op arbeid ge
proclameerd en te Parijs werden nationale
werkplaatsen opgericht waar ieder, die geen
werk had en werken wilde, werd toege
laten. Men meende het raadsel opgelost te
ik hebben, maar hoe spoedig volgde bittere
teleurstelling op de gekoesterde verwach
tingen! Het verkregen wrk was wat quali-
teit zoowel als quantiteitoetrof, zeer gering.
Luiaards en ledigloope*» waren de voor
naamste bezoekers, föhatten waren onnut
verspild en spoedig moest men tot de
sluiting der natir/ale werkplaatsen over
gaan wilde men c¥ toestand niet verergeren.
Het is een -be geweest niet slechts voor
Frankrijk, Jaa'' voor geheel Europa. De
Staat en a'8 onderdeel de gemeente
kunnen werkgevers optreden, wan-
alle deelen des lands gevormd heeft. Laat
nu en een of twee volgende winters de
philantropie nog in de dringende behoefte
voorzien. Want die commissie moet tgd
gelaten worden tot het beramen van af
doende plannen, maar is men eenmaal ge
reed dan ook de zaak onverwjjld en flink
aangepakt. Want gaat men voort zooals
nu dan zal de zaak steeds erger worden
en jaarljjks zal het getal werkloozen toe
nemen. Kan men in een gemeente als
Amsterdam niet eens een vertrouwde op
gaaf krijgen van het getal werkloozen,
spoedig zou misschien blijken als de com
missie werk wilde verschaffen, dat het getal
werkloozen, die werken willen, niet zoo
groot is. Des te gemakkelijker zou de taak
der commissie zgn. Er zgn vele mannen
van goeden wille in den lande, wie neemt
het initiatief tot afdoende maatregelen
Wanneer zullen nieuwe gemeenten op onze
woeste gronden gesticht worden?
Buitenland.
komen nieï ^en zeer bedrogen uit. Er isstaatsalmacht maar staatsbemoeiiyvftig;~Heems-
werkkracht te vec>wif'"werk te wëin'i^ 'kerk was ook baua*fg"r,fl5?>r het woord staats-
Moet productief werk gezocht worden, alnhA.ih"-4|wond dat algemeene en staats-
dan is dit hoofdzakelijk op het platte landvoorziening noodig was, Kerdjjk noemde
te vinden. In het noorden zoekt men werk het staatstusschenkomst waar die noodig
vindt het als men wil, hetzjj in een is, Yan Karnebeek waarschuwde tegen
staats socialisme dat op denzelfden bodem
staat als het socialisme. Zoo heeft ieder
spreker een ander woord.
Maar waar zal de staats-tusschenkomst,
de staats-voorziening, de staats-bemoeiing
eindigen, zal het niet alles binnen weinige
jaren op staats-almacht uitloopenDit
woord schijnt voor velen nog een schrik
beeld en toch, wjj zgn op den weg om
daartoe te geraken, hoe men het ook moge
afkeuren.
En daarom een krachtig: tot hiertoe en
niet verder, is dringend noodzakelgk, als
men niet wil dat de Staat zich met den
arbeid gaat bemoeien.
Maar moet dan niets, volstrekt niets
gedaan worden?
Dat zij verre. Niet door den Staat maar
door particulieren met medewerking van
en
betere maar dan ook kostbaarder bewerking
der landerjjen, hetzjj in ontginning van
woeste gronden. Op dit gebied is nog vrjj
wat te doen, want hoe vreemd het moge
klinken bij al die klachten over werkloos
heid, nog duizenden H.A. wachten op ijverige
handen om rente te geven. Doet men hier
en daar iets in die richting, het beteekent
niets bjj hetgene met goeden wil gedaan
kon worden.
»Uit de groote gemeenten naar het platte
land« moet de lenze zgn van allen, die af
doende middelen willen om in de behoefte
in werk te voorzien. De grond, goed be
werkt, geeft brood aan den ijverigen werk
man. Voor duizenden is er nog plaats, als
men de zaak goed aanpakt en de lessen
der ondervinding niet in den wind slaat.
Want wij hebben reeds een kostbare on
dervinding op dat gebied, denk slechts aan
bezig de zaak te onderzoeken; binnen 3
weken zou er van haar een verslag aan de
bevoegde autoriteit te verwachten zijn.
De Fransche Kamer zal binnenkort te
beraadslagen hebben over een wetsvoorstel
tot het oprichten van een pensioenfonds
voor bejaarde werklieden, uit de opbrengst
voor den verkoop de Kroonjuweelen, waar
voor indertjjd ongeveer 10.000.000 francs
betaald is.
Eergisteren heeft te Antwerpen een ver-
gadering^g^'-fisrfi.wehad, belegd door den
voor Antwerpen's Haven belangen, aanbevolen had.
Daarop is o.a. besloten:
Dat, om den ondergang der haven te
Uit het kruitmagazijn te Rakonitz, in
Bohemen, is de 18 dezer een hoeveelheid
van 32 kilo dynamiet gestolen. Des avonds
heeft aldaar ten huize van een der inge
zetenen (advocaat Wolf) eene hevige ont
ploffing plaats gehad, die groote vernieling
heeft aangericht.
Deze dynamiet aanslag is bljjkbaar niet
door anarchisten, maar door aanhangers
van de Czechische partij gepleegd. De ad
vocaat Wolf is een Duitscher en had als
afgevaardigde in de districts-vergadering
alleen tegen een motie tot opheffing der
uitzonderings-maatregelen gestemd. De
volkshaat tegen hem was in de laatste
dagen ten top gestegen, omdat hg aan de
Regeering de ontbinding eener jong-Cze-
zische staatkundige vereeniging te Rakonitz
Wa. ontving reeds veor eenige weken
een dreigbrief, waarin werd geeïschV'uat
keer te gaan, het dringend noodig is, dat j f 300 voor de Czechische School vereeniging
Staat en Stad zich onderling verstaan, omzou stortenals hg weigerde, zou zjjn leven
onmiddeljjk de vuur- en baakgelden af te gevaar loopen. Dinsdag werd op het post-
schaffen en de dok- en drogedokrechtenkantoor te Rakonitz een briefkaart, met
merkeljjk te verminderen; dat er in een het bericht van den gelukten diefstal van
korte toekomst moet overgegaan wordendynamiet, in beslag genomen; het hand
tot vermindering der loodsgelden en vaart-j schrift bleek hetzelfde te zjjn als dat van
rechten; tot bouwing van doelmatige jjs-jden dreigbrief aan Wolf. De agitatie over
brekerstot opzegging der voor Antwerpen het gebeurde is nog grooter geworden door
nadeelige spoorwegcontractenj een nieuwen dreigbrief waarin wordt aan-
dat zoo spoedig mogelgk de kanaalver- 1 gekondigd dat men de stadskerk met Kerst
binding van Schelde en Rjjn moet bestu- mis in de lucht zal laten vliegen. Op de
deerd worden.
ontdekking van den dader is een premie
den Staat moet de zaak zoo mogelgk ge-
Vas veertien dagen voor Kerstmis. Er
si niet veel reizigers en ik had een
oup< van den sneltrein 's morgens vroeg
voorajj alleen. Mjjn bestemming was Parijs,
'jnoodschap, een zeer kostbaren diamanten
van mijn vader, een juwelier en goud-
te Londen, naar zgn agent in die stad
te brengen. »De diamanten zgn zoo
vijt honderd pond waard, als ee>. stuiver
centen.,* had mijn vader gezegd, dus
oop, Alfred, dat ge er bjjzonder zorg
rjzult dragen, en hem niet ondtr weg
iw\A verliezen of hem u laten afkapen. Ik
oYmaclite een weinig hooghartig bij deze
v,o« en van mgn vader. Alsof er eenige
kanjvaiwaarschijnlijkheid was, dat ik dien
1 hem mij zou laten
V - s een-en-twintig ge
had geen recht mjj
i een jongen was, die
et afpakken,
ïlig gei orgen in een
vest, en van tjjd tot
dat 1 jj er nog zat.
-n sedert mgn vader
met fluweel gevoerde
hi] nog gesloten zat.
sigaar had opgerookt
kwam de gedachte bjj mjj op, dat ik nog Hg was maar een spoorwegambtenaar. Maar
wel eens een kjjkje van den ring mocht ik zorgde, dat ik mijn handschoen aan had
nemen. Daar kon toch geen kwaad in steken, 'en.de knoopjes dicht, voor dat wjj den
Ik nam het doosje uit zjjne schuilplaats en trein uitstapten. Een kwartier later stoomden
Wat dit laatste punt betreft wordt ge- van 500 florijnen gezet. Verschillende huis-
meld, dat eenige leden der tot dit doel ge- zoekingen hebben echter nog niets aan 't
vormde commissie naar Dnitschland zgn p licht gebracht.
geweest, om in overleg te treden met de
Kamers van Koophandel in eenige der
voornaamste Westduitsche steden, in het
bijzonder met de Kamer te Gla lbach. Officieus
wordt nu verzekerd, dat de bedoelde leden
der commissie zeer tevreden zjjn over de
uitkomsten hunner reis, en het met de
Duitsche belanghebbenden reeds eens zouden
zgn geworden over de richting van het
opende het. Mjjne oogen werden verblind
door het gezicht. Daar. lag het juweel in
zgn purperen nestje. Wie zou den lust hebben
kunnen weerstaan, het er uit te nemen en
eens aan te passen? Ik niet. Ik paste hem
eerst aan den eenen vinger en dan aan den
anderen. Al was bjj voor den derden vinger
van mjjn rechterhand gemaakt geweest, hij
had er niet beter aan kunnen passen. Hij
stond, ronduit gezegd, prachtig.
Terwijl ik zoo nadacht, vroeg ik mij af,
wjj vlug de haven van Dover uit.
Er waren niet meer dan een twaalftal
passagiers op het dek. De dag was koel
en helder, en er was juist genoeg zee om de
reis onaangenaam te maken voor menschen,
die er slecht tegen konden. Slechts twee
dames waren te zien. De eene was een
forsche vrouw van middelbaren leeftjjd,
klaarbljjkelijk jaren lang aan de zee gewend
zij at en dronk bijna de geheele reis door.
De andere was doodeenvoudig 't be-
rat
of er wel een betere bewaarplaats voor mjjn koorlijkste schepseltje, dat ik ooit gezien had.
ring was, of wezen kon, dan mjjn vinger? lik kon inderdaad de oogen niet van haar af-
Ik had alleen mijn handschoen aan te doen 1
en geen sterveling zou er ie's van weten.
Hg was daar veel veiliger dan in mjjn zak.
In zulk een oogenblik te weifelen was dwaas
heid. Ik schoof den ring aan mijn vinger
en stak bet ledige doosje in mijn zak. Daar
ik alleen was, was er g-een noodzaak al
dadelijk mijn handschoen ean te trekken,
ik bleef dus wat zitten peinzen en rooken
en bewonderde de veelkleurige sirajalbundels
die uit de brillonten fonkelden, en" was
nieuwsgierig te weten, voor den vinger van
welk hooggeboren fatje dit versiersel we)
bestemd was. Hoe wenschte ik, dat ik hem
den mjjnen had kunnen noemen.
Er kon toch geen kwaad insteken, wanneer
houden. Ik ging langs en weer langs haar
heen, terwijl ik het dek van het eene eind
tot het andere op en neer liep, en zoo
dikwjjls ik haar voorbij ging, keek ik naar
haar. Welke beminnelijke grjjze oogen
wat prachtig blond haar! Wat haar ge
laatskleur betrof, het zou al de verbeelding
en het talent van een dichter gevorderd
hebben om hare tinten te beschrjjven, iets
als een wilde roos. Eens of tweemaal ont
moetten onze oogen elkaar eene seconde
en het trof mjj, dat de hare eene soort
peinzendende zwaarmoedigheid verrieden.
Voor zoover ik kon nagaan, was zjj geheel
alleen. We waren zoowat halfweg op den
•overtocht toen ik haar voor de vijftigste
ik de oogen van den conducteur, die de maal passeerde, en zjj mjj aansprak. »Öch
1 x 1 - '- %-W— K.»l-
hofmeester te vragen, mij een beetje cognac
te brengen Zjj sprak Fransch. Eene zachte,
welluidende stem. Ik was te gejaagd om
haar te antwoorden. Ik kon niets dan
buigen en glimlachen en stormde naar het
verblijf van den hofmeester. Natuurljjk
bracht ik zelf haar de cognac. Gjj hadt
eens moeten zien, hoe lief zjj mjj bedankte.
Zjj slurpte er van, zoo als een kanarievogel
zou kunnen doen, als zulk een beest de
gewoonte had, cognac te drinken. »Ik
hoop dat u wat opgeknapt zal zgn Juf
frouw,* waagde ik nu op te merken.
>0 ja, ik ben heel wat opgeknapt, dank
zjj uwe hulpvaardigheid. Maar ik ben geen
juffrouwik ben weduwe.* Zij bracht haar
zakdoek aan hare oogen, terwijl zjj sprak.
Hoe belangwekkend, ja hoe treffend, aan-
doenljjk was deze eenvoudige bekentenis.
Nu bad ik eerst de reden gevonden voor
deze peinzende smart in hare oogen. O, mocht
mjj het gelukkig lot tendeelvallen, haar te
troosten.
Dicht in de buurt stond een vouwstoeltje.
Ik waagde het, 't een weinig dichter bjj te
schuiven en er op te gaan zitten, terwijl ik
bloosde over mijne eigene stoutmoedigheid
terwjjl ik het deed. Zjj scheen er in 't ge
heel niet door beleedigd te zgn en wjj waren
in een oogenblik in een druk levendig ge
sprek. Mevrouw had volstrekt geen af
stootenden trots. Integendeel, zjj was de een
voud en natuurljjkheid zelve. Zjj was maar
drie dagen in Londen geweest, vertelde zii
Rakonitz is een waar jong-Czechisch
broeinest. De bovengenoemde vereeniging
verzocht zelfs laatst aan de Gemeenteraad
het onderwjjs in het Duitsch aan de stads
scholen af te schaffen en den Duitschers
te verbieden op straat en in openbare ge
bouwen hun taal te gebruiken.
Uit nadere berichten blijkt, dat de ad
vocaat, zgn vrouw en dochters bewusteloos,
Gfant, die de belangen van wjjlen haar
echtgenoot in Engeland waarnam. Zjj ging
nu weer naar hare eenzaamheid terug, naar
een klein buitentje waar zjj al den tgd sinds
den dood van haar lieven man gewoond
had. Zjj zou niet met den correspondeerenden
trein kunnen vertrekken, vertelde zij mjj,
daar zjj eene noodzakeljjke visite te Calais
moest maken. Zjj zou met den avondtrein
verder gaan.
Dit alles werd mij met innemende op
rechtheid verteld. Er was geen reden, waar
om ik niet zou wachten en met haar
verder gaan met den avondtrein als zjj
mg dat maar wilde toestaan. Toen ik daar
omtrent een wenk gaf, wierp zij geen be
zwaren op. Zjj bekende dadeljjk, dat zjj
van gezelschap hield, en toen keek zij mg
aan ik had kunnen zweren, dat zjj
bloosde. Ik had haar reeds verteld, dat ik
naar Parjjs moest, met een bjjzondere zen
ding voor mjjn vader: maar ik had geen
woord gezegd omtrent den ring en zij had
hem zelfs nog niet gezien. Ik had mgn
handschoenen aangetrokken voor dat ik te
Dover den trein verliet en ik had ze nog
aan. Nog een poosje en we waren te Calais.
Toen wjj aan land gestapt waren, erkende
de dame, dat zjj honger en dat een stevig
ontbjjt een zeer gewenscht nummer van
het programma zou uitmaken. Dus, terwijl
zjj hare zaken ging afdoen, nam ik een
rjjtuig en liet njü /laar het Hotel Dessein
hretltMmDj.» e? Is-jU ■■min— MÉ
MB LA It
j
vnflr