Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de liomiiielerwaard. Beschaving. FEUILLETON. Tante Ursula's ongeluk Uitgever: L.. J. VEERMAN, Heusden. M 1280. WOENSDAG 14 FEBRUARI. 1894. VOOR Uit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder prjjsve. hooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor gen ingewacht. Ieder timmerman, ja ieder weet wat schaven is, iets ontdoen van zijn ruwe kanten, gladmaken. Gaat dat bp hout vrij gemakkeljjk, vrjj wat moeielijker is het de ruwe kanten aan de menschheid te ont nemen, den mensch in het bjjzonder zoo te schaven, dat de ruwe kanten verdwijnen. Gaarne zegt men dat wjj beschaafde vol ken zjjn, dat de negentiende eeuw de eeuw der beschaving is, en waarljjk, bij vroeger vergeleken, dan zijn wjj in beschaving vooruitgegaan; veel ruws is verdwenen, veel is glad geworden, wat in vroeger tjjd te veel scherpe kanten liet zien. Welke maaltjjden of liever zwelgpartijen werden toen gehouden, hoeveel miste men in het gezin wat nu voor ieder onmisbaar is. Hoe ruw en onbeschaafd waren de zeden, zelfs onder de hoogste standen in de maatschappij. Welke schandalen worden ons nog van de vorige eeuw beschreven, ja zeker de be schaving is onder alle rangen en standen aanmerkelijk toegenomen, de schaaf is er flink over heengegaan, maar toch, hoevele ruwe kantjes bljjven nog over, hoeveel is nog slechts beschaving in schjjn. Het vuistrecht der middeleeuwen, de Gods oordeelen getuigden van onbeschaafdheid, van de overmacht van de stof over den geest. Wjj veroordeelen dat recht van den sterkste, wij keuren het ten strengste af dat de vuist of het zwaard zal beslissen wie ge- ljjk of ongeljjk heeft, dat moge in onbe schaafde tijden geduld zijn, nu kan daarvan geen sprake meer zijn en toch staan dui zenden bjj duizenden in het beschaafd Europa steeds gereed om het zwaard te gebruiken. In het gebruik worden de jonge lingen geoefend om gereed te zjjn het vader land te verdedigen in de ure des gevaars, wanneer evenals honderden jaren geleden de kracht, het geweld, over recht en on recht zal beslissen! Waarljjk zoo iets, dan getuigen de legermachten tegen de bescha ving van onzen tjjd. Wanneer zullen wjj zoo ver gevorderd zjjn dat het zwaard niet getrokken behoeft te worden om twisten te Wbeslechten? Kunnen wjj van de minder beschaafden en milder ontwikkelden zachtere zeden en meerdere beschaving verwachten als zij de regeeringen het. voorbeeld zien geven dat ook zjj nog hechten aan het oude vuistrecht, dat zjj overtuigd zjjn dat macht nog boven recht gaat. Niet alleen uit een financieel ook van een zedeljjk standpunt moet het militairisme met alle kracht door reden en bet belang der GEORGE OHNET. (1 In den tuin harer tante, die te St.-Mandé een villa bewoonde, hield mejuffrouw Aline Bernhard, een mandje in den arm en op haar verrukkelijk kopje een breedgeranden bruinen stroohoed dragende, met behulp eener tuinschaar rozenoogst. Verstrooid, met koortsige baast verzamelde zjj de geurige ^bloesems en richtte groote verwoestingen «.an, omdat zjj, met spanning in de rich ting van het huis de ooren spitsend, even veel knoppen als bloemen afsneed. De zomerzon brandde zoo heet op dit door booge muren afgesloten plekje gronds, mankte de reeds beekgele wijndruiven rjjp en kleurde den huid der bloekperziken purper. De lucht was gloeiendde zwaluwen, die hoog aan den hemel heen en w eer vlogen, K vervolgden elkaar met schil getjilp en het jonge meisje, dat zich door de zwoele atmos feer moe en afgemat voelde, bleef met ver hitte wangen en door bet schrille licht i yerblinde oogen onbewegelijk staan, den beschaving en der menschheid bestreden worden. Getuigen onze volkspelen en volks vermaken van meerdere beschaving! Wel is het katknuppelen, het ganzen vermoorden en dergeljjke fraaiigheden niet meer aan de orde maar heeft men nog onlangs niet een scherp protest moeten aanteekenen tegen het dooden van onschuldige duiven die als mik punt moesten dienen voor edele, ja vorsteljjke schutters Getuigt het van beschaving dat duizenden vogeltjes geofferd zjjn aan de mode, die de beestjes bestemde tot sieraad voor dames hoeden Bjj zulk een barbaarsche mode kan van beschaving van zachtere zeden wel geen sprake zjjn, ook al bedelde draagster om eenig geld tot het oprichten van een honden- asyl of tot bet verkrjjgen van een beter middel om jonge katjes te dooden. Het vogeltje op het nette hoedje getuigde tegen haar, hare beschaving was niet de ware, zjj was schjjn! Maar al zjjn onze volksvermaken niet meer zoo als vroeger, van beschaving kunnen zjj geen getuigenis geven, zoolang zjj zijn, wat men daardoor nu nog verstaat. Hoe dikwijls verstrekken de deelnemers ten spot aan het publiek, dat zieh verkneutert in de nederlaag van den een in bet bespottelijk uiterlijk van den anderHoe velerlei ver tooningen hebben wjj, die alleen bezocht worden, omdat gevaar, levensgevaar bestaat voor vertooners, en toch uit alle rangen en standen stroomt men toe om zoo iets te zien. Stel u voor een hok met 3 geitjes en een bok, daarin een man, die die beestjes plaagt en een vrouw die een dansje uitvoert, wie zou daarin belangstellen, men zou het dwaas vinden daarnaar te gaan kijken, men zou den man bestraffen die die beestjes plaagde, misschien hem wel wegens dierenmishande ling vonnissen, want dierenmishandeling wordt in onze beschaafde maatschappjjen terecht gestraft. Zie slechts hoe men de honden voor karren en voertuigen behandelt, daaraan alleen kan men zien dat men onder een beschaafde wetgeving leeft! Maar stel u nu voor dat die bok aen leeuw, die geitjes leeuwinnen zijn en alles verandert. Men stroomt naar den circus om dit te zien, al heeft men honderden malen in Artis den leeuw kunnen bekjjken. Neen, men is belust op bloedzooals de Romeinen naar den circus gingen om het bloed der slaven te zien stroomen, zooals de Span jaard naar zjjn stierengevechten opgaat om het een of ander vreeseljjk schouwspel toe te juichen, zoo ging men nu nog te Am sterdam naar het circns, waar de vertoo ning natuurljjk met goedkeuring der politie plaats had. Ware een ongeluk gebeurd, was die vrouw voor de oogen van het publiek verscheurd, men zoo ontzettend gegild hebben, men zou de politie van ver zuim beschuldigd hebben, maar men zou vergeten dat men zelf had bijgedragen tot dien gruwel. Het publiek steunt door haar opkomst deze en dergelijke vertooningen, waardoor herhaaldelijk raenschenlevens in gevaar zjjn gebracht. Hoevelen zoogenaamde dierentemmers zjjn verscheurd, hoevele acro baten en koorddansers hebben bjj hun hals brekende kunsten het leven verloren Zie, dat en zoo vele andere zaken ge tuigen nog tegen onze beschaving, die veel meer schijn dan waarheid is. Wij mogen ons afwenden van de platheden in onze oudere letterkunde, wij mogen ons ont houden van bet bjjwonen van onzedelijke tooneelen, wjj lezen te dikwijls boeken die niet zelden ergerlijker zijn dan de ruwe boert van Buroo, Starter en consorten. Dit getuigt niet van ware beschaving, er is helaas nog vrjj wat schjjn Te dikwijls wordt voor beschaving ge houden wat slechts gemaaktheid is, dienstig om de ruwe kanten te verbergen. Waarlijk, zoo ergens dan is op dit gebied niet alles goud wat blinkt. Moge de ware beschaving voortdurend toenemen, de menschen zullen daardoor ook beter wordende overbe schaving voert -slechts tot geveinsdheid en huichelarjj, de vorm moge daardoor ge- wjjzigd worden, het innerljjke bljjft ruw en juist dat moet geschaafd worden, wil men van ware beschaving, nog een zeer zeldzaam artikel, kunnen spreken. Buitenland. I De gemeenteraad van Berljjn heeft op het raadhuis een groote meeting belegd van j industrieelen en handelaars, om een indruk- wekkende manifestatie te houden tengunste van het Russisch-Fansche handelsverdrag i en om een feest aan te bieden aan de Russische ■gedelegeerden, zoodra de overeenkomst de finitief zal gesloten zjjn. gloedrooden bloesem eener »generaal Jacque minot* met de witte tanden afbjjtend. Met een bedrukt hart en uiteènloopende gedachten luisterde zij in de stilte van den tuin, welke door het duizendstemmig gonzen verbroken werd. Maar achter de gesloten jaloezieën bleef het onafgebroken stil in het huis; de diepste rust deed bevroeden, dat alles sliep, en niets van hetgeen die be woners dien heeten namiddag voornemens waren te doen, verried zich ook slechts door het geringst gedruisch of een en ander levensteeken. »Hoelang duurt dit,mompelde het meisje binnensmonds. Waartoe toch die vele woor den Papa zal zeker een redevoering houden ik had zelf met tante moeten spreken Zij slaakte een langen zucht, die haar bedrukt hart slechts weinig verlichting gaf, en plotseling zag zjj voor haar geestesoog zeer duideljik het kleine salon, waarin op dit uur njjjnheer Bernhard plechtig en ont roerd tante Ursula cerbit diglijk met de plannen bekend moest maken, welke hij voor de toekomst, zijner dochter gemaakt had, terwijl zijn vrouw over haar borduur werk l.eengebogen zat. Zij meende vaders stem te vernemen, aio op wjjdschen toon deze waarheid verkondigt?^ vliet huwelijk is ren loterjj. Op één prjjs": komen honderd nieten.* Zij zag tante Ursula deze stelling met grimmigheid goedkeuren en ontwaarde den blik van innige dankbaarheid voor het ech telijk geluk, dat haar te beurd gevallen was, Het jaarljjksche congres voor openbare hygiene in Duitschland zal in 1894 van 19 tot 22 Sept. te Maagdenburg plaats hebben en o.a. loopen over maatregelen tegen de cholerahygiënische beoordeeling van drink en waschwater noodzakeljjkheid van meer extensieven bouw en de rechts- en technische middelen om dien te bevorderen; verwijde ring van asch en vuilnis en van straatvuil, speciaal door verbrandingprivaten en af- welken mevrouw Bernard ten hemel zond. En dan, na een geraffineerd redenaars talent aan den dag gelegd te hebben, open baarde de vader eindelijk de aanleiding tot dezen familieraaddat men namelijk om Aline's hand bij hem aanzoek gedaan bad Dat was bet gewichtig en moeiljjk punt, waarop geheel haar opmerkzaamheid ge richt was. Mjjn GodHoe zou het afloopen Wat zou tante Ursula daarvan zeggen? Haar jeugdig hart klopte met verdub belde onstuimigheid, en in plaats van de koele, schaduwrijke kamer, waarin haar lot zich beslissen moest, stond plotseling een ander beeld voor haardat van een grooten jongman met blauwe oogen en blonden knevel, wien de ernstige, zwarte wapenrok der artillerie met het kruis aan het roode lint en de drie gouden kapiteins-epauletten op de mouwen elegant kleedde. Als een wasem gleed de naara Roger op haar lippen en in gedachten stond zjj weer op de straat bjj den Poligon van Vincennes, waarheen zij zich op zekeren morgen met haar gezelschapsjuffer begeven had, om ter gelegenheid van moeders verjaardag bloemen m te koopen. Zij hadden stil moeten staan, omdat voorbijtrekkende troepen hun den weg afsneden, en, verblind door het wapen gekletter, half' verdoofd door het rumoer j der donderende geschutten, zag zij in den flikkerenden zonneschijn een trotschen, rijzigen kapitein op een vos voorbijrijden. Zjj herkende hem, want den avond te voren had ze op een weldadigheidsbal verscheidene voer van menagewater in de woonhuizen; het nut en de nadeelen van gasverwarming uit een hygiënisch oogpunt beschouwd. Het zenden van een flesch wjjn, zooals den Dnitschen keizer aan vorst Bismarck deed, scbjjnt een jaren oud gebruik te zijn. Reeds onder Keizer Wilhelm I misschien reeds vroeger, bestond de gewoonte, aan de opper-officieren bij den jaardag van den vorst uit de koninkljjke kelders een flesch ouden wijn aan te bieden. Misschien is de be doeling daarvan, dat met het edele druiven bloed op de gezondheid van den opperbe velhebber des legers zal gedronken worden. De monarch brengt de namen der uitver korenen zelf op een Ijjstje. Dat bjj de spanning, die er tusschen Berljjn en Frie- dricbsruhe heersebte, de naam van generaal- majoor Bismarck ontbrak, spreekt van zelf. Dit jaar bevond zich plotseling de naam Bismarck weer onder de aldus onderscheiden generaals, zoodat men hieruit kan opmaken, dat de gedachte, zich te verzoenen met den kanselier, bjj den keizer zelf opgekomen is. Volgens een telegram is het Duitseh- Russich handels-tractaat Zaterdag onder teekend. De Weener correspondent van den Mila- neeschen Secoio* beeft een onderhoud ge had met den ridder de Nigra, Italie's ge zant te Weenen, over de tentoonstelling te Milaan en daarbij is ook het drievoudig verbond ter sprake gekomen. Ziehier wat de gezant, volgens de mededeeling van den »S«colo«, dienaangaande gezegd heeft; Men mag niet vergeten, als men een oordeel wil vellen over het drievoudig verbond, dat wjj, Italianen, het zjjn die het verlangd hebben. Dj eerste voorstellen zjjn van wege Italië te Berljjn gedaan. Daitschland heeft die met welgevallen ontvangen, maar het antwoordde dat het noodzakeljjk was eerst te Weenen over de zaak te spreken, omdat het bondgenootschap met Oosteurjjk de on wrikbare grondslag is van Duit^chlands politiek. Zoo was het toen, zoo is bet nu nog, en zoo zal het altoos zjjn. Op die wjjze hebben wjj ons verbonden, behalve met Daitschland, tevens met Oosteurjjk, zeker j als wij waren om daardoor onze wezenljjke belangen te beschermen. Dat bondgenoot schap heeft ons de heerschappjj in de Mid- dellandscbe Zee, die bedreigd was, gewaar borgd. Ontneem die heerschappij aan Italië, dat door zjjne geschiedenis en door de natuur geroepen is meester te zijn van die zee, wat zou er van het land worden? Indien Italië het buiten een bondgenootschap wilde engagementen met hem aangegaan, was nn echter zoo verward en onder den oogen- blikkelijken indruk, dat zjj niet met het geringste teeken de gracieuse buiging be antwoordde, welke hij haar, zich ver op den slanken hals van zijn dier voorover buigend, glimlachend maakte. De zware geschutten en munitiewagens, waarop de kanonniers, hevig heen en weer geschommeld, het evenwicht behielden, waren met luid rumoer voorbijgetrokken; de ele gante officier was in een stofwolk verdwenen, het hart van het jongemeisje was stormen derhand veroverd. Sedert waren bijna zes maanden verloopen, men had elkaar vaak weergezien, maar slechts van verre, zonder elkaar te spreken, en toch hadden hunne oogen elkaar duizend en duizend dingen yezegd, tot eindelijk kapi tein Roger, die door het nauwe straatje reed, hetwelk langs den tuinmuur liep, gewaagd had, z'ch uit de stijgbeugels op te heffen en een blik naar binnen te werpen juist in den Chineeschen kiosk, waarin mjjn heer Bernard de zwoele zomernamiddagen Siesta placht te houden. Maar dezen dag sliep vader Bernard daar niet in, doch een jongmeisje in een rose batisten kleed borduurde ijverig, waar bjj tante Ursula's mophond als eenig gezel schap aanwezig was. Natuurlijk had de kleine mop woedend geblaft; het jongemeisje had diensvolgens opgezien en een hoog- roode blos had daarbij haar maagdelijk ge laat OYertoogen. stellen, zou het niets meer zijn dan een groot België en al zjjn invloed in Europa verliezen. Ik ben overtuigd, liet de gezant er op volgen, dat Italië in het drievoudig verbond zal bljjven, bij hetwelk het zjjne groote be langen gewaarborgd ziet. De Secoio* zelf voegt hier deze noot bjj Wjj voor ons gelooven het niet, en den dag waarop Italië zieh los zal maken van het drievoudig verbond, zal het uit de ellende geraken, waarin dat bondgenootschap het gestort heeft. Radicale Servische bladen beweren dat de reserve tegen 21 Febr, voor 3 weken onder de wapenen is geroepen en dat deze maatregel in verband zou staan met geheime plannen van Milan. Volgens de »Patrie« is de arrestatie op handen van eenige anarchisten, die dezer dagen uit Londen te Parjjs zijn aangekomen. Onder hen zijn twee Franschen, die sinds Vaillant's aanslag spoorloos verdwenen waren. Edmund Robertson, lord der Engelsche admiraliteit, hield dezer dagen een rede voering, waarin hjj verklaarde, dat de marine in uitmuntenden toestand verkeert, maar het nietemin noodig is onmiddeljjk maat regelen te nemen, wegens de uitbreiding die in het buitenland aan de scheepmacht wordt gegeven. Ons program, zeide spreker, is er op ingericht onze positie met betrekking tot de andere Mogendheden te behouden. Op de begrooting voor Marine komen alleen de uit gaven van het loopende jaar voor, maar wjj hebben een program, dat wjj geheim zullen houden, om te voorkomen, dat de andere Mogendheden zich naar ons regelen. Aan brand geen gebrek op de tentoonstel ling van Chicago 1 Nu zjjn de Landbouwge- bouwen nog grootendeels verbrand. Men meldt uit Rio de Janeiro, dat een samenzwering tegen het leven van Peixoto is ontdekt. Er hebben talrjjke arrestaties plaats gehad en verscheidene gevangenen zjjn reeds gefusilleerd. De opstandelingen van i Rio Grande naderen Porto Allegro. Groote overstroomingen van de rivieren Peiko en Tung worden uit China bericht. Peking zelf is volgens de Standard* in gevaar. De Chineesche regeering zal met de beste Europeesche ingeneurs in overleg treden, om, het koste wat het wil, het water te keeren. Sedert was zjj weer zeer vaak in den Chineeschen kiosk gekomen en had ook mijnheer Bernhard onomstooteljjk bewezen, dat het rumoer van den straatkant hem in zijn dutje moest storen. En als het trouwe beest, waarvan tante Ursula met trots be- we rde, dat het in waakzaamheid zjjns ge- ljjken niet had, het hoefgetrappel van een vuriger vos op het plaveisel vernam, dan kefte en kwispelstaarte hjj en zag Aline hoogst vergenoegljjk van ter zjjde aan, als wilde hij haar zeggen Verheugen wij ons! Onze vriend komt met suiker voor mjj en zoete woorden voor jou.* En eenige minuten lang kneuvelde dan het jongemeisje door het kleine veelkleurige venster met den kapitein, terwijl liet schoone paard met de gouden manen met waren wellust een glyciuie vrat, waarbjj het zjjn gebit luid liet weerklinken. Hoezeer ook ieder meisje van nature talent heeft om haar gevoelens te verbergen, was Aline's omgang en uiterljjk door haar liefde toch te zeer veranderd, dan dat haar vader de plotselinge ommekeer in geheel haar ge dragslijn ontgaan was. Nadat hij aange nomen had, dat zij uiterst geprikkeld en zenuwachtig was geworden, de ooren spitste, waar niets te hooren viel, niet antwoordde, wanneer men haar vroeg, plotseling geheel alleen in het salon begon te dansen en een ander maal in tranen uitbarstte, toen zjj de cavatine uit Faust zong, besloot hjj, met haar daarover te spreken. /Wordt vervolgd imiw»ui BOOR

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1894 | | pagina 1