f
d Land van Ifeusden en Altena, dc Langstraat en de Bommelerwaard,
Het zwakkere Geslacht!
IILLETON.
tante Ursula's ongeluk
M 1286.
Uitgever: L..J. YEEEMM, Heusden.
WOENSDAG 7 MAART.
1894.
YOOR
Dit blad verschpnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsve*hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke rege
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagmor-
gen ingewacht.
Zie die vrouw; reeds den geheelen dag
is zjj ijverig bezig; schrobben, boenen, water-
zeulen, niets is haar te veel; des morgens
vroeg begint zjj reeds, houdt haar gezin
in orde, helpt nog, oui de inkomsten van
haar gezin te vermeerderen, in een ander
gezin en des avonds mag de naald nog
niet stil zijn; zoo gaat het dag in, dag
uit, is dat een lid van het zwakkere ge
slacht?
Zie die moeder, reeds dagen achtereen
is zjj zeer bezorgd voor het leven van haar
kind. Dag en nacht wacht zjj bjj de sponde
van haar zieken lieveling. Zjj zorgt voor
alles; voelt geen vermoeidheid, is zij eene
van het zwakkere gi slacht? Hoeveel sterke
mannen zouden kunnen doen wat die zwakke
moeder doet?
Zie die flinke vrouwen, die hun plichten
met jjver vervullen, voor wie geen moeite
te veel is, zouden niet vele mannetjes voor
haar de vlag moeten strjjken en toch, zij
behooren tot bet zwakkere geslacht, die
mannetjes noemen zich het sterke geslacht
Yan waar toch die dwaze naam, die dage-
Ijjks door tal van feiten gelogenstraft wordt?
De vrouw wordt beheerscht door het gé-
voel, dat laat zij over het verstand heer
schen en daardooris zjj voor velerlei
werkzaamheden geheel ongeschikt. Alweder
een paradox! Zie die vrouwen in hospitalen
en gestichten, geven zjj aan haar gevoel
toe, moeten zjj geen tooneelen bjjwonen,
waarbjj de verstandige man verbleekt? Hoe-
vele vrouwen staan niet aan het hoofd van
belangrjjke industrieele inrichtingen van
handelszaken, hoevele besturen een boer-
derjjStaan zjj in die zaken achter bjj den
man, laten zjj zich door haar gevoel of
door haar verstand leiden? Yan geleerde,
wetensehappeljjk ontwikkelde vrouwen wil
ik niet eens spreken, zjj zijn uitzonderingen
evenals wetenschappelijke gelëerde mannen
uitzonderingen zjjn. Waarom toch moesten
wjj anders onze hoogleeraren wel eens uit
Duitschland of Italië laten overkomen?
Van waar toch die achteruitzetting der
vrouw? Want in niets anders vinden die
paradoxen hun oorsprong. Dit is volstrekt
niet iets uit den nieuweren tjjd, men tracht
zelfs nu door scbjjngronden en drogredenen
die achteruitzetting te verdedigen, wat men
vroeger niet eens noodig oordeelde.
In oude tijden de slavin van den man is
lnet de toenemende beschaving de positie
der vrouw verbeterd, wel is dit zeer lang
zaam gegaan, eeuwen zijn voorbijgegaan,
door allerlei middelen heeft men den ouden
toestand trachten te behouden, Kerk en
Staat sloegen de hand. n daarbjj ineen, en
het is maar al te goed gelukt de oude toe
standen in wezen te houden.
Zelfs de Fransche revolutie, die met de
woorden vrjjheid en geljjkheid schermde, was
voordeeliger voor de broeders dan voor de
zusters. De man heeft steeds getracht zjjn
voorrechten te handhaven, zijn heerschappij
verdedigende met uitspraken van de kerk:
Vrouwe gij zult uwen man onderdanig zjjn
enz. of door wjjsgeerige beschouwingen.
De maatschappij is echter vooruitgegaan
langzaam maar zeker zjjn andere denk
beelden ontstaan, men heeft vragen ge
opperd die niet altjjd in het voordeel van
den heerscher konden beantwoord worden,
waarom men de toevlucht moest nemen tot
weinig afdoende praatjes. Nu van een aan
zienlijke uitbreiding van het kiesrecht sprake
is, heeft men gevraagdWaarom de vrouw
van het kiesrecht uitgesloten. Op welke
gronden is die uitsljuiti-ng te verdedigen?"en
het antwoord daarop is weinig afdoende.
Niét, dat ik de vrouw dat recht zou toe-
wenschen, och het geeft niet véél ei baat
voor den bezitter velerlei teleurstelling. Van
de posterijen dan een jongeling? Is het geen
voordeel voor het onderwijs dat tal van
meisjes zich daaraan wijden, maar waarom
staan zij dan in zoovele zaken achter
Treden vrouwen op, dan moet ook voor
haar de weg geopend worden om tot de
hoogere rangen te geraken. Waar zjjn
directrices van post- en telegraafkantoren;
waar zijn vrouwen reeds hoofden van ge
mengde scholen Op welke gronden kan een
man zijn rechten op die betrekkingen tegen
over de vrouwen verdedigen? Heeft men A
gezegd, er moet ook B gezegd worden. In
het Burgerlijk Wetboek komen nog tal van
bepalingen vóór, die de vrouw achterstellen;
die moeten verdwjjnen in een land waar
spoedig de hoogste waardigheid door een
vrouw zal bekleed wordenWant hoe kan
men een Koninginne huldigen en waardig
en geschikt achten een geheel land te re-
geeren als men haar zusters niet eens de
geschiktheid toekent geschikte vertegen
woordigers te kiezen of een kantoor of school
te besturen. Die inconsequentie toont ten
duidelijkste dat men niet met gezonde be
grippen maar met verouderde en vermolmde
denkbeelden op dit gebied te doen heeft.
Maar de vrouw kan niet opgeroepen
worden tot verdediging des lands, zjj kan
niet als Amazone optreden. Gelukkig dat
Buitenlaiid.
het heerschen van
het abattoir te Neurenberg
is
\yaar anders het verschjjnsel dat van dedit niet geëiseht wordt, laat men liever ook
GEORGE OHNET.
(7
De kleine bracht het geheele huis op
stelten. Tante was uit den aard der zaak
peet en gaf een doorslaand bewjjs van
goeden smaak, daar zjj niet verlangde, dat
Ursula naar haar gedoopt werd. Zjj werd
Aline genoemd, en de kleine, blonde, on
deugende meid met de donkere kijkers en
de rose lippen beloofde een wonder van
aanvalligheid en vriendelijkheid te worden.
Tante Ursula geraakte in extase over
het bekoorljjk schepseltje en vergat, onder
den drang' dir omstandigheden, bjjna de
daguerrotype. Een groote verandering scheen
in baar geest te hebben plaats gegrepen.
Het geschiedde meermalen, dat vreemden,
onder het gesprek door, indirect van de
militairen gewaagden, zonder zich aan een
uitbarsting van toorn van juffrouw Prévot
bloot te stellen. Wel rimpelde zjj het voor
hoofd, diukte de lippen vast op elkander,
u aar zjj zweeg. Vóór de geboorte van het
kind ware zij opgestoven en had vol vuur
haar meening ontwikkeld: »Het leger! Dit
overblijfsel uit Barbaarsche tijden! Deze
bende van roovers en moordenaren!*
Zeer gelukkig over de zachtere stemming
ejjner schoonzuster, zeide mjjnheer Bernard
20,000 kiezers te Amsterdam slechts 5000
van hun recht gebruik gemaakt hebben in
weerwil van bet drjjven van velerlei kies-
vereenigingen. Maar door die kiesrechtuit
breiding is de vrouwenvraag weder ter
sprake gebracht en als van zelf is op tal
van zaken gewezen, waarin de vrouw door
onze gebruiken, instellingen en wetten bjj
den man wordt achtergesteld. Moet het ver-
leenen van het kiesrecht aan de vrouw voor
gaan om andere ongerechtigheden op te
ruimen dan ware het toekennen van het
kiesrecht zoo spoedig mogelijk wenscheljjk.
Wjj mogen echter verwachten dat zonder
die toekenning onze wetgevers spoedig tot groote mogendheden voorgaan, zooals den
wijziging zullen overgaan en dat bjj hetbestrjjders van het militairisme wordt toe
maken van nieuwe wetten geen onderscheid gevoegd, de herziening van ons burgerlijk
meer zal gemaakt worden tusschen het wetboek is een geheel huishoudelijke zaak,
zwakke en sterkere geslachtDe oude drog- j waaromtrent geen adviezen in den vreemde
redenen behooren niet meer tot een tijd, behoeven ingewonnen te worden,
waarin tal van vrouwen op allerlei gebied Laten wij in alle gevallen ophouden van
in het openbaar een krachtig getuigenis het zwakkere geslacht te spreken, want de
afleggen van haar zelfstandigheid en ge- vrouw vraagt thans geen medelijden meer
schiktheid voor velerlei betrekkingen en de maar recht, een recht, dat haar reeds veel
maatschappij. te lang is onthouden.
Is het meisje minder op haar plaats bij
de jongelingen te huis laten. In de ure des
gevaars zal ook de vrouw haar plichten
vervullen of is men Kenau Hasselaar en
zoo vele andere heldinnen geheel vergeten?
Geljjkheid voor de wet voor beide ge
slachten is een noodzakelijke eisch van dezen
tijd, wil men geen stukwerk verrichten.
Gelijkheid wat de plichten betreft, maar ook
gelijkheid van rechten wordt meer en meer
noodzakelijk.
Met verouderde zaken moet ook op dit
gebied gebroken worden, wil men den toe
stand der maatschappij verbeteren. Hier bjj
behoeven we althans niet te wachten tot de
I
tot zjjn vrouw: »Hoe verheug ik mjj, dat u wat is er aan de hand?
Ursula, naar mjj schjjnt, kalmer wordt enJa welnu, mejuffrouw ik, ik wil
dat haar droefenis door den tand des tijds het der juffrouw liever zeggen, heden, heden
geheeld is.« i keeren de troepen uit Italië terug. En hier
Mevrouw Bernard echter antwoordde zullen zij voorbijmarcheeren, naar het leger
hoofdschuddend: »Dit is niet het geval! van St.-Maur
Aline verschaft haar bezigheid en ver- j »De troepen!*
strooiing, maar de herinnering aan het Reeds had Ursula haar handwerk bjjeen-
ongeluk zal haar eeuwig bijblijven. Haar geraapt en zich met bekwamen spoed op
haat smeult voort onder de asch en zal bij weg naar huis begeven. Edoch het was
de eerste gelegenheid weer uitbreken.* te laat; de mensehendrom verdrong zich in
Mevrouw Bernard had juist gezien en de straten, agenten hielden, de menigte op
de ontzetting, welke al wat soldaat heette, een gepasten afstand en de overwegen
der tante inboezemde, moest zich in ver
schillende gelegenheden openbaren. Den
eersten keer geschiedde dit in het jaar 1859.
De juffrouw bad Aliue en het kindermeisje
op haar wandeling in bet park van St.-
Mandé begeleid en had tot haar groote
ergernis van alle huizen de nationale vlaggen
zien wapperen. Slecht geluimd, bromde zjj
voor zich heen Wat moet dit beteekenen
Het is immers heden niet 15 Augustus?*
Een massa menschen, in Zondagskleeding,
kwam van Parjji?, allen met bljj en ge
lukkig gelaat. In het, bosch had men onder
de groote hoornen veelvuldig ontbeten en
vetachtig papier en ledige flesschen waren
op het gras achtergebleven. Ursula vroeg
het kindermeisje: Vanwaar dit rumoer?
Is in de nabjjhtid het feest van een heilige?*
»Ik weet het niet, mejuffrouw,* sprak
het goedhartig wezen met verlegenheid.
»Maar misschien ware 't het beste, wanneer
wjj naar huis gingen. De kleine kan im
mers even goed in den tuin spelen
De »Père Peinard* en de Révolte*,
de 2 voornaamste anarchistische couranten,
hebben opgehouden te Parjjs te verschijnen.
Wegens het heerschen van mond- en
klauwzeer
gesloten.
In het begin van het jaar 1892 werd te
Göttingen eene vereeniging gevestigd, om
voor prins Bismarck, eereburger der stad,
een gedenkteeken op te richten in den vorm
van eenen toren, die zou worden gebouwd
op den nabijgelegen Hainberg, van waar
men een prachtig uitzicht heeft. Bismarck
heeft destijds zjjne toestemming verleend
om aan dat bouwstuk den naam van Bis-
marck-toren te gevenhjj deed dit in eenen
brief van dankbetuiging, waarin hjj het nog
herdacht, dat hjj als student te Göttingen
menigmaal dien berg had beklommen. De
Vereeniging had toen bepaald, dat wie 500
mark in de kosten van den bouw bijdroeg,
het recht zou hebben om binnen in den
toren een gedenksteen te doen plaatsen. Van
dat recht heeft thans ook de Keizer gébruik
gemaakt. De burgemeester van Göttingen
heeft nameljjk van den geheimraad Lucanus
schriftelijke mededeeling ontvangen, dat
Z. M. dit wenschte te doen. Bjj deze missive
was de bjjdrage van 500 mark gevoegd.
Omtrent opschrift of afbeelding op den steen
heeft de Keizer zich nadere beslissing voor
behouden.
De Keizer en de Keizerin van Duitsch
land zullen, volgens de »Ind. Beige*, in
de laatste week van Maart een bezoek
brengen aan Venetië, waar zjj den Koning
en de Koningia van Italië zullen ontmoeten.
Koning Humbert zal een tegenbezoek bren
gen te Abbazia.
Naar de »Times« verneemt, bereikt de
politieke crisis in Italië eenen graad van
spanning, die duldeloos wordt. Alle functiën
van den staat staan stil. De twee commissiën
uit de Kamer, welke het dictatoriale wets
ontwerp der regeering en Sonnino's finan-
cieele voorstellen onderzoeken, bestaan geheel
uit vijanden van het ministerie. Geen enkele
ondersteuner van Sonnino is gekozen. De
nederlaag van het ministerie door een samen
gaan van partijen en eene Kamerontbinding
schijnen onvermijdelijk. De »Corriere della
Sera*, schrijft: »Ons vaderland schjjnt eenen
bodemloqzen afgrond te gemoet te rollen.
Zoo kan het niet voortgaan. De anarchistische
chaos is volkomen.*
waren moeielijk te passeeren. Op een af
stand steeg het rumoerkleine jongens, die
groene takfeén zwaaiden, verschenen met
vroolijke sprongen, en al het geschreeuw
en geroep overstemmend, kondigden- het
tromgeroffel en luide hoornfanfares het
naderen der overwinnaars aan.
Ursula zette het op een loopen. Een duize
ling beving haar gefolterde ledematen. Het
kwam haar voor, alsof al de roodbroeken
haar vervolgden. Met haar spitse schouders
baande zjj zich een weg door de menigte,
gelijk het schip de opgezweepte baren door
klieft, en door het doordringend geluid der
signalen vervolgd, vloog zjj voort, de
weenende Aline medetrekkend.
Aan den hoek van den boulevard voelde
zij zich van een centenaarslast ontheven,
de deur harer woning was op weinig passen
afstands, zij waande zich gered. Nog dit
kleine eind en zjj was veilig voor
allen toen ontving zij een stoot en
sprong terug. Een dichte mensehendrom
»Naar huis gaan? Waarom? Verklaarbewoog zich voor haar en vulde met zjjn
Leo XIII heeft Vrijdag, ter gelegenhei*
van den tweeledigen verjaardag, dien zjjne
geboorte en zijner kroning, het bezoek va]
het Heilig College ontvangen, dat gekomei
was om hem geluk te wenschen. Op d
uitingen van kardinaal Lavnletta heeft d
paus het volgende geantwoord:
Bjj het naderen van het graf zullen wj
tot den laatsten dag voortgaan met onz
toewjjding, opdat de weldadige invloed de
Kerk zich levendig doe gevoelen. De behoeft*
hieraan is groot, want de begrippen vai
eerlijkheid, van rechtvaardigheid, van gezag
van vrjjheid, van de inaatacb appel jjk
rechten en plichten liggen omver.
Van de Kerk sprekende, trachtte Leo XII
de natiën te herinneren aan de begrippei
van geloof en moraal, de ware oorzakei
der kwalen aan te wjj zen, de bedoelinger
der vrg metselaars bloot te leggen, de nut
tige instellingen in overeenstemming t<
brengen met de Waarheid en Gerechtig
heid, het chris tel jjk leven in te boezemex
aan de huisgezinnen, billjjkheid en lief
dadigheid aan de sociale klasse, recht
schapenheid aan de regeerders, de onder
werping aan de volken en aan allen he
vérlangen naar vrede, komende Van God
aan te bevelen. De Kerk zal door de regelei
der christeljjke wijsheid de studiën her
stellen, gelijk de onlangs uitgevaardigd*
encycliek over de interpretatie der Heilig*
Schriften gedaan heeft.
De paus sprak ten slotte het volgende
Wjj verlangen dat het zaad, door d<
Kerk gestrooid, een overvloedigen oogs!
moge opleveren. Gjj allen zult er den zeger
voor ontvangen.
Leo XIH, zeer welvarend, heeft de ge
heele rede zelf uitgesproken, hetgeen in d<
laatste tijden soms of dik wjj ls niet het ge
val was.
Alles wjjst er op, dat Milan, ten gevolge
van de pressie van Rusland, vertrekken zal
De czaar moet bjj de ontvangst van den
Servischen gezant Paschitch gezegd hebbent
»hoe kwaamt gjj er toch toe, Milan weer
het land te laten!*
in
Te Yuzgat was onlangs een politie-agent
door een Armeniër vermoord; naar aan*
leiding daarvan heeft aldaar nu een bloedige
vechtpartjj plaats gehad, waarbjj 100 Ar
meniërs werden gedood en 50 gewond.
Volgens een bericht uit St. Petersburg
aan den »Gaulois« bestaat de vereeniging
tusschen Rusland en Frankrjjk in eene
dichte gelederen de niet zeer breede straat
uit hun midden glinsterden de blanke stalen
bajonetten en het gele koper aan de leeren
stof. Het waren de jagers te voet, welke
in Vincennes hun intocht hielden, zege
pralend, met bloemkransen in de geweer-
loopende door kogels doorboorde vaandels
en daarboven de adelaar met het roode lint
en het kruis van het Legioen van Eer wap
perden trotsch.
Alle vensters vulden zich met toeschouwers,
een kolossaal gejubel brak los, handengeklap
en bjjvalskretenplotseling begon, als ge-
electriseerd, de muziek te spelen, en geheel
de menigte was onder den indruk eener aan
gename gewaarwordingonder den lachen
den hemel, in de aangename warmte van
den heerljjken dag marcheerden zjj voort,
de kleine schutters, stralend, gelukkig, in
den trots van den overwinnaar, als beruste
op hunne schouderen geheel de roem van
iet vaderland.
Tante slaakte een gil, drukte de hand
voor de oogen, om iederen blik op het even
ïeerljjk als vreeselijk schouwspel te ont
duiken; dan verbleekte zij plotseling en
verloor het bewustzjjn. Men droeg haar naar
Oastéjoul, den apotheker, en daar, in den
eegen winkel, kwam zjj weer bjj, nagenoeg
aan zich zelve overgelaten, want mynheer
en de leerlingen hadden de handen vol, om,
met een waar patriotisme, hét luide uit te
schreeuwen »Lang leven onze soldaten
De laatste klanken van den marscii verloren
stem prevelde zjj»Zij keeren weder! Hjj
is niet teruggekeerdHunne moeders, zusters
en broeders zullen hedenavond een gelukkig
hoogtij vieren. En ik! ik
Opnieuw overmande haar de smart, een
tweede crisis greep plaatszjj slaakte een
mergdoordringenden gil, zwaaide met de
lange armen in de lucht en viel in onmacht.
Het gevolg van dit avontuur was, dat zjj
zich zes weken achtereen in haar kamer
opsloot, geheel verdiept in een hartstochte-
ljjke zwaarmoedigheid, niemand zien wilde
en urenlang voor de daguerrotype van Louis
Sylvain Exupères zat, aan welker beide
zjjden zij aandachtig kleine rose waskaarsen
ontstak.
Het eten werd op haar kamer gébracht
nooit wisselde zjj met de haar bedienende
meisjes een woord. Des morgens ging zjj
in den tuin, zoolang^ het huis schoon ge
maakt werd. Van verre zag men haar lang
zaam op en neer gaan, het gelaat diep op
de platte borst gebogen, en zjj had zoo veel
weg van een geraamte, dat mynheer en
mevrouw Bernard zich wegéns haar gezond
heid ongerust maakten en met een genees
heer, een ouden vriend der familie, daar
omtrent beraadslaagden. Nadat deze met
onverdeelde aandacht naar een uitvoerig, be
richt aangaande Ursula's toestand geluis
terd had, riep hjj eenigszins ruw: Wat
moet ik-haar voorschrjjven! Er scheelt haar
niets! Ziek is zjj niet, maar een zottin!*
>0, dokter,* riep mevrouw Bern«$vbe*
zich in de verte en diepe stilte volgde oplpaald verbolgen, »zij is een heilige!*
het luid rumoerig tooneel. Nu glinsterden/"Wordt vervolgd-'
tranen in Ursula's oogen en met verstikte j x
EinUtLAII
DOOR
