Hel Land van flensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
BOOM EK VRUCHT.
FEUILLETON.
Kapitein Ourson-IJzerhoofd.
Uitgever: L. J. YEERMAÏÏ, Heusden.
1304.
WOENSDAG 9 MEI.
1894.
VOOR
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: per 3 maanden l.OO.
Franco per post zonder prjjsve. hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor
gen ingewacht.
Aan de vruchten kent men den boom.
Een waarheid zoo oud als de wereld, doch
omdat zjj oud is, daarom toch niet minder
waard dat wjj aan haar ernstige roepstem
het oor eens leenen.
De vruchten, «ten maatstaf of de boom
gezond is of kr*nk, wie, die er aan twjjfelt
maar dan ook niet getwijfeld aan haar
ernstige les: de werken, de handelingen
van den mensch in den uitgebreidsten zin
een maatstaf ter beoordeeling van zjjn ge
moed, zjjn gezindheid, omdat die gezindheid
zich altjjd openbaart in zijn leven. Al is
dat nu een waarheid waarvan de een zegt
dat ze niet nieuw meer is, en een ander
om bepaalde redenen er liever niet van
hooren wil, 't kan toch wel eens goed
zjjn er eens even het oor aan te leenen.
Zooals met zoovele zaken, kan ook van
deze waarheid misbruik worden gemaakt.
Niet zelden verwart men onze werken
met den uitslag, en beoordeelt ons naar den
laatsten, vergetende dat wij wel meesters
zijn over hetgeen wij volbrengen en pogen
maar niet daarover of wij zullen slagen.
Gaat een weerspannige zoon den weg
des verderfs op, aanstonds zijn er gereed
om de schuld op de ouders en hun leiding
te werpen, terwjjl zjj misschien alles deden
wat menschelijke wijsheid vermag om hem
te weerhouden.
Ziet men nog domheid, onkunde, ruw-
beid heerschen, ook onder hen die goed
onderwijs genoten, aanstonds heft men een
klacht aan tegen den ellendigen toestand
van het onderwijs, zonder te vragen hoe
de meesten daarvan gebruik maakten en
of de oorzaak niet veeleer te zoeken is in
de armoede en baatzucht der ouders, die
het waar belang hunner kinderen niet ver
staan en in een gebrekkige inrichting onzer
maatschappij.
Doch, zoo zou men kunnen zeggenals
men zich voor dit misbruik wacht is de
maatstaf om uit de vruchten den boom te
willen kennen, een zeer gebrekkige.
Er zijn zooveel bedriegelijke vruchten,
zooveel schijnbaar goede woorden en werken
waardoor men ons verblindt.
Het komt er maar op aan of iemand zich
zelf weet te beheerschen en de kunst van
huichelen verstaat. Toch niet. Aan hun
vruchten zult gij ook ook hen kennen, zij
verraden zich vroeg of laat. Zij mogen een
onkundige menigte misleiden, het zal niet
GUSTAVE AIMARD.
(10
»Zal onze tocht nog lang duren her
vatte de dame.
ïHet is mij onmogelijk u een stellig ant
woord te geven, senora, om de eenvoudige
reden dat ik het evenmin weet als u.«
»Maar gjj weet toch naar welke plaats
gjj ons geleidt drong de dame verder aan.
»Ja, zoowat, senora.
»Hoe, zoo wat?* hernam de Spaansche
met een frisschen, welluidenden lach.
»Gjj zijt onbescheiden, Lilia, pas op,«
waarschuwde bare gezellin.
»lk, onbescheiden? hoe meent ge dat,
Elmii a?«
Omdat gij moest zien, dat deze heeren
zeker ernstige redenen hebben om niet
anchrs te antwoorden.
»Gi) beleedigt ons, senora,zoo mengde
Oumn zich plotseling in het gesprek; »wat
ii (ji vriend zeide was niets dan de strikte
w aarheici.
»Ik geloof u, senor,« antwoordde donna
Elmina veelbeteekenend»uwe handelingen
jegens onfi zjm veel te edel n te groot
moedig giwxei, dan dat wy een oogen-
biik aan uv>e woorucü zouden twijfelen.*
baten. Sierlijk en uitlokkend schijnt de
vrucht, een nauwkeuriger beschouwing doet
alras de plek opmerken, die niet zoo dadelijk
in het oog valt en verraadt dat een worm
in het binnenste knaagt.
Geen kwade boom brengt goede vruchten
voort. Zooals uw hart is moet uw leven
zjjn. Let op de vruchten en gjj weet hoe
de boom is.
Let op de werken, op het doen en laten
in hun wezenlijke beteekenis en waarde, van
anderen en u zeiven, zooals die werken,
handelingen en daden zijn, zjjt gjj 1
Aan de vruchten kent men den boom.
Bezie eens door deze waarheid het wereld-
tooneel, en gij zult haar toestemmen.
Ons werelddeel is in vrede. Als de vorsten
het woord richten tot de natie of tot de
vertegenwoordigers van het volk, betuigen
zjj als om stjjjd, dat ze met al de andere
mogendheden in de beste verstandhouding
staan. Wij zjjn dus veilig en hebben niets
te vreezen Toch is er vrees, overal. De
vriendschappeljjke gezindheid der mogend
heden openbaart zich in steeds stjjgende
uitgaven van het oorlogsbudget, in ont-
zachelijke krjjgstoerustingen, die de volken
uitputten en de welvaart onder mjjneu. Er
is rust, maar het is als de stilte voor den
storm. Aan zulke vruchten kent men den
boom. De boom die deze vruchten draagt
is krank.
Daar is, zooals de dichter zegt: iets rots
in Europa's toestand. Men vreest, men wan
trouwt, en dat wantrouwen verraadt, dat
men nog niet vrjj is in den edelen zin, door
drongen van dien geest, die recht voor allen
wil, de vrijheid van allenhet recht bjj
kleinen en grooten, maar ook voor kleinen
en grooten bovenal wil gehandhaafd zien,
welvaart wil en vrede bovenal.
Aan de vruchten kent men den boom.
Ziet dan eens de boom van het staatkun
dig leven in ons vaderland. Het volk, en
vooral het volk achter de kiezers, begeerde
een stem te hebben in de keuze van die
het vertegenwoordigen en regeeren.
Uitbreiding van kiesrecht, een dringende
eisch des tjjds. Een minister hoort dien
eisch en dient een kieswet in, zoo uitge
breid, als zjj, met het oog op de grond
wet, slechts kan. Langzame en immers ook
ernstige voorbereiding deed haar in behan
deling komen en verwerpen.
Een beroep op de kiezers zou uitspraak
doen. Het volk werd gehoord en antwoordde
geen uitbreiding, althans niet zoover als
^Vergiffenissenora, als gij het mij ver
gunt zal ik u in weinig woorden deze zaak
ophelderen die u te recht verbaast. Gjj weet
dat wjj in voortdurenden oorlog met uwe
landgenooten zjjn?«
»Ja, ik weet het,« antwoordde donna
Elmina met eenige ontroering in hare stem.
»Wij moeten dus de uiterste voorzichtig
heid gebruiken om de Spaansche grenzen
te naderen, willen wij niet gevaar loopen
van in eene hinderlaag te geraken.
»Maar,« vi-1 donDa Lilia hem levendig
in de rede, »met ons bestaat dat gevaar
niet. Als men ons aanviel
»Zwijg, in 's Hemels naam!« riep donna
Elmina uit, terwijl zij hare hand op den
arm harer gezellin legde.
»Daar wjj nu in deze streken niet goed
bekend zijn,* hernam de kapitein, »zoeken
wjj naar eenen met ons bevrienden Boeka
nier die hier in den omtrek moet jagen en
die ons ongetwjjfeld de middelen aan de
hand zal doen, om ongehinderd eenige
Spaansche stad of burgt te bereikendat
is het geachte geheim, senora.
Ik dank u, caballerode zaak is zeer
eenvoudig en uw vriend kon mij niet anders
antwoorden dan hij gedaan heeft.
De Spanjaarden waren ongemerkt naderbij
gekomen en luisterden nu onvergenoegd
naar dit onderhoud alsof hun onhandelbare
Spaansche trots er door gekwetst werd dat
twee senoras zich verwaardigden aldus met
ladrones te praten.
De vrjjbuiters achten het onnoodig een
gesprek langer voort te zetten waaraan te
veel personen zouden deelnemenzjj groetten
dus en hernamen weer hunne plaats aan
de minister wil.
Maar die kiezers spraken ook voor hen
die het kiesrecht niet bezitten en het juist
wenschten.
De vrucht der kamerontbinding is een
onware, wrange vrucht, maar daarom juist
is de boom van het politieke leven in
Nederland krank. Waar is de boomkweeker
die helpen kas of wil. Van Tienhoven,
Röell of Gleichman. 't Is te hopen.
Besliste liberale meerderheid heeft in de
nieuwe Kamer zitting. Het meest hebben
de anti-revolutionairen verloren.
Maar was de leuze ditmaal geen andere
dan de gewone partyleuze. Vóór of tegen
Tak. Stemden niet vele anti-rev. den
liberalen candidaat, omdat zij den anti-
rev. demagoog niet wilden?
Zoo in Dockum, waar de voorstanders
van Mr. Huber geen van Vliet stemden,
maar hielpen om Mr. Schaafsma de over
winning te bezorgen.
Zoo in Harlingen, waar vele anti-rev.
Heemskerk verwierpen en Bouman kozen.
Is ook de vrucht van deze kamerontbinding
geen wormstekige en het bewjjs dat de
boom van het party leven in Nederland
krank is. Wie zal haar helpen. Tak of
de Beaufort, Gerritsen, Kujjper of Schaep-
man. Wjj zullen wachten en zien.
Aan de vruchten kent men den boom.
Kom, overal die waarheid, ieder voor zich,
toegepast op zich zelve. Maakt de boom
goed en zjjn vrucht zal goed zjjn. Kweekt
ieder hooger leven steeds bjj u aan, ge zult
dan in staat zijn weerstand te bieden aan
elke verkeerden geest en gjj zult u niet meer
laten meeslepen door hetgeen gjj anderen
ziet doen, maar terwjjl gjj zelf u een eigen
weg baant, baant gjj die voor anderen
tevens en ziet gjj velen u volgen.
Aan de vruchten kent men den boom,
het moet ook zjjn de maatstaf van onze
beoordeeling van anderen. Wjj moeten de
menschen niet in de eerste plaats naar
hun richting, party of denkwjjze beoor-
deelen, maar naar hun daden en hande
lingen. Zjjn die goed, is hun leven waarljjk
rein, draagt alles wat zjj doen den stempel
van edelen zin, dan zjjn zjj ook goed al is
hun wereldbeschouwing een andere dan de
onze, en drukken zjj hun geloof in andere
vormen uit dan wjj. Als men ons steeds naar
deze maatstaf beoordeelt, hebben wjj geen
reden tot klagen.
Tegen een onrechtmatig oordeel mogen
wjj ons verzetten, als men ons beoordeelt
het hoofd der karavaan.
Welnu,* zeide Vent-en-Panne lachend
tot zjjn vriend, »gjj ziet dat dit niet moeieljjk
is geweest.*
»Dat is waar, doch waartoe heeft het ons
gediend
Waartoe? In de eerste plaats om de
namen der beide dames te weten te komen,
welke namen ik, tusschen twee haakjes,
allerlieist vindtvervolgens om te ontdekken
dat onze voormalige gevangenen lieden zjjn
van veel meer aanzien dan zjj wel schijnen.*
»En wanneer hebt gjj deze fraaie ont
dekking gedaan?*
»Op eene heel natuurljjke wjjze, toen
donna Lilia plotseling door hare gezellin in
de rede werd gevallen, daar zjj op het punt
stond haar geheim te verraden.*
»Ja, nu herinner ik het my, het heeft mjj
ook getroffen.*
»Wjj komen thans op de Artibonite-
vlakte,* hernam Vent-en-Panne; over een
uur, misschien nog vroeger, zullen wjj le
Poletais ontmoeten.*
Het was omstreeks half elf 's morgens
de karavaan was meer dan zes uur achter
een in beweging geweest; ds weg dien zjj
volgde, in plaats van haar in het bosch
te voeren, had haar naar een onmeteljjke
savannah geleid, met hoog gras en dicht
geboomte begroeid en bier en daar door
vrjj breede doch niet zeer diepe water
plassen doorsneden. De hoogte van Curidas,
die men een weinig ter rechterzjjde had
laten liggen, beheerschte de gansche vlakte
door haar somber, indrukwekkend gevaarte.
De warmte werd drukkend, de Spaansche
gevangenen, waarschijnlijk rjjke lieden die
naar de vruchten die wjj afwerpen, moeten
wjj ons in stilte onderwerpen.
Dat weten wjj ook wel en daarom trach
ten we dan ook in alles den schjjn te be
waren.
Ik weet een betere weg. Let niet zoo
nauwkeurig op den schjjn uwer daden, maar
meer op de beginselen waaruit zjj voort
vloeien. Dan kunt gjj u voordoen zooals gjj
zjjt, eenvoudig, waar, openhartig, en gjj
hebt geen leugen als masker van noode.
Dan bekommert u het oordeel eener opper
vlakkige menigte niet. Liever door allen ver
oordeeld met de vr jjspraak van het eigen hart,
dan de toejuiching van het groote publiek
en het veroordeel van het eigen geweten.
Dat willen wjj allen, niet waarHerinnner
u dan de waarheidAan de vruchten kent
men den boom en vergeet dan ook niet, dat
slechts goede vruchten groeien aan een
goeden boom.
Buitenland.
Uit Antwerpen wordt bericht:
Heden (Zaterdag) had de plechtige opening
plaats van de algemeene tentoonstelling.
De Koning en de Koningin, vergezeld van
de andere Koninkljjke familie, kwamen
1.12 hier aan; 1.50 uur begon de stoet
der tentoonstelling. Groote geestdrift, groote
belangstelling.
Op het tentoonstellingsterrein te Ant
werpen, kwam een kanon, wegende 6500
kilo, terecht op de beenen van eenen Fran-
schen ingenieur. Het duurde 25 minuten,
voordat de soldaten der genie den onge
lukkige konden bevrjjden, die ondanks
ondrageljjke pjjnen, daar zjjne beenen ver-
morseld waren, zelf orders gaf.
Het gerucht loopt, dat, tengevolge van
de jongste anarchistische aanslagen, de Bel
gische Kamer opgeroepen zou worden, om
eerlang uitzonderingswetten tegen de anar
chisten goed te keuren.
In een verfhoutfabriek te Hammerbrook,
bjj Hamburg, heeft een vreeseljjke ont
ploffing plaats gehad. Een werkman werd
doodgeslagen, zeven zjjn zwaar gekwetst
en verscheidenen worden vermist, zoodat
men vermoedt dat zjj levend onder de
puinhoopen zjjn begraven. De schade is
zeer belangrjjk.
De verhouding tusschen Bulgarjje en
Turkjje is thans zoo gunstig mogeljjk.
Langzamerhand zjjn alle geschilpunten tus-
aan al de gemakken eener verfijnde weelde
gewend waren, schenen veel door afmatting
te ljjden; zjj gingen nog slechts moejjeljjk
voort, struikelden bjj iedere schrede over
de keisteenen van het pad, doch schikten
zich zwjjgend in hun lot en lieten geen
enkele klacht ontsnappen.
Wat de vrjjbuiters betreft, die reeds lang
tegen het leven in de woestjjn gehard waren
en als 't ware spelende de groote hinder
palen wisten te boven te komen, deze
bleven met gelyken, vasten tred voort
stappen.
»Mjj dunkt,* sprak de kapitein, »dat
onze voormalige gevangenen, in weerwil
van hun Castiliaansch stoïcisme, er niets
tegen zouden hebben een paar uren uit te
rusten.*
»Ik zoek naar eene geschikte plek om
een kamp op te slaan,* antwoordde Vent-
en-Panne.
De karavaan trok juist door een dicht
begroeid bosch, dat zich naar alle richtingen
heen tameljjk ver scheen uit te strekken.
»Wjj zullen stilhouden,* vervolgde de
vrjj buiter, zoodra wjj den zoom van het
bosch zullen hebben bereikt; het zou niet
voorzichtig zjjn op de plek waar wjj ons
thans bevinden, uit te rusten. Ik houd er
van, rondom my te kunnen zienik wan
trouw die muren van slingerplanten en
bladeren.*
Nauweljjks had Vent-en-Panne dit gezegd
of op geringen afstand viel er een schot en
riep eene manneljjke, krachtige stem op
dreigenden toon:
»Ik heb verboden te schieten op straffe
des doods. Waartoe nutteloos kruid verspild,
schen beide landen opgelost en wel meestal
door het persoonljjk initiatief van den sultan.
Deze heeft de kroon op zjjn werk gezet
door den Bulgaren nog twee bisdommen in
Macedonië toe te staan en door hun te
veroorloven scholen te openen op denzelfden
voet als de Grieken. Hoewel de beheerscher
der geloovigen ongetwjjfeld hierbjj voor een
deel de uitspraak volgt van zjjn edelmoedig
hart, zal toch ook de politiek wel niet zonder
invloed gebleven zjjn op zjjn beslissingen:
suzerein en vazal zjjn innig overtuigd, dat
hun belang medebrengt de vriendschaps
banden nauwer toe te halen, daar Bulgarjje
geworden is een der bolwerken van het
Ottomaansche rjjk; de vyandeD en de vrienden
van den eenen staat, zijn de vjjanden en
de vrienden van den anderen. Griekenland
en Servië zien met leede oogen den invloed
van Bulgarjje in Macedonië, de kampplaats
van de drie najjverige rassen, toenemen,
maar beide landen hebben voor het oogen-
blik met groote moeieljjkheden te worstelen,
die zeker in den eersten tjjd niet overwonnen
zullen worden, zoodat ze, althans vooreerst,
machteloos zullen moeten toezien, hoe het
flink bestuurde, eendrachtige Bulgarjje, zich
meer en meer doet gelden.
Den 2den dezer is voor het hof van assises
te Rome de openbare behandeling begonnen
van het proces tegen Bernardo Tanlongo,
gewezen directeur van de »Banca Romana,*
den hoofdkassier Lszzaronidiens neef
Michael Lazzaroni, kassier, Monsilli, direc
teur-generaal bij het ministerie van koop
handel, den advocaat Bellucci exrtWëe andere
beambten der bank.
Het onderzoek had aan het licht gebracht,
dat er meer dan zestig millioen aan bank
biljetten boven het bjj de wet bepaalde cjjfer
in omloop waren gebracht, dat er een tekort
was van meer dan acht-en-twintig millioen,
hetwelk in de officieele opgaven van den
staat der bank verborgen was gehouden en
in de boeken verheeld. Er waren meer dan
40 millioen aan biljetten uitgegeven met
valsche (dubbele) nommers.
De directeur-generaal van het ministerie,
Monzilli, die belast was met het toezicht op
de banken, wordt beschuldigd van kennis
gedragen te hebben van die bedriegeljjke
handelingen en die verborgen te hebben ge
houden, omdat hjj zich door het bestuur
der bank ruim de handen heeft laten
stoppen.
Herinnerd zjj hier, dat het ministerie-
terwyl deze vervloekte gavachos omsingeld
zjjn en ons niet kunnen ontsnappen?*
»Het is le Poletais,* fluisterde Vent-en-
Panne den kapitein in. Daar achter moet
een guitenstreek schuilen; opgelet!*
Een gedruisch als dat van marsch eener
gewapende bende liet zich in het bosch
hooren.
»Wjj laten ons door uwe list niet om den
tuin leiden,* antwoordde eene trotsche stem
in het Castiliaansch»de lieden tot wie gjj
spreekt bestaan alleen in uwe verbeelding.*
Meent gjj hernam le Poletais spottend,
»ik herhaal het, gjj zjjt door eene aanzien-
ljjke legermacht omringdbjj de eerste be
weging die gij waagt zal men van alle
kanten te geljjk op u schieten.*
De Spanjaarden schenen deze bedreiging
voor ernst op te nemen, want het gedruisch
van de voetstappen van het detachement
hield dadeljjk op.
>Laat u ten minste zien,* hernam de
Spaansche officier, opdat wjj weten met wie
wjj te doen hebben.*
»Gjj zult ons vroeger zien dan gjj wel
denkt,* sprak le Poletais op zjjn grappigen
toon; »gjj hebt u in een wespennest ge
stoken, des te ergerer bljjft u slechts één
middel over om er uit te geraken: leg de
wapenen neder en geef u op genade of on
genade over.*
»Wjj kunnen met geen onzichtbaren
vijand onderhandelen.*
»Zoo als 't u belieft; ik geef u vjjf
minuten bedenktjjd.«
NIEUWSBLAD
Naar het Fransch
DOOR
m i muii iiibbmhmbbimmhbbümmhbbmhmm—mbmb
