el Land van Heusden en Allena. de Langstraat en de Boinmelerwaard.
BORGEN.
FEUILLETON.
Kapitein Ourson-IJzerhoofd.
ZATERDAG 2 JUNI.
Uitgever: Ll. J. YfiERMAH, Heusden.
\o 1311.
1.894.
A
i
ai
ee
voor
fe
Dit blad verschflnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
"^cinco per post zonder prjjsve. hooging. Afeonderljjke
en ïmers 5 cent.
g<?i
off
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor
gen ingewacht.
De zee is een zegen en een vloek voor
ons vaderland, zegt men wel eensis zij
de oorzaak van onzen handel, voert zjj de
waren uit vreemde landen op gemakkelijke
wjjze tot ons, geeft zjj ons gelegenheid
om van onzen overvloed aan andere volken
af te staan, zg vordert ook voortdurende
zorgen en inspanning, steeds moet strijd
tegen haar gevoerd worden, opdat zij geen
meesteresse worde over de lage landen aan
zee. Heeft zg van tjjd tot tjjd stukken
lands opgeslokt om een bewijs van haar
kracht te geven, des menschen vernuft weet
haar ook weer af te nemen, en haar kracht
te beteugelen.
Ze^en en vloekDat is ook het geval
met het verleenen van crediet in den handel.
Zonder crediet is handel niet mogeljjk,
wederzjjdsch vertrouwen kan niet gemist
worden, geljjk oversteken gaat niet. Alleen
door een goede regeling van het crediet
kan de handel bloeien. Maar het crediet
in den groothandel moge een zegen zijn,
te dikwjjls is het in den kleinen-, in den
winkel-handel een vloek, eveD schadelijk
voor den kooper als voor den verkooper.
Reeds dikwgls is gewaarschuwd legen
dat ellendige borgen, het schjjnt, dat die
waarschuwingen weinig batenal ziet men
er het nadeel van, men gaat voort, want,
zegt men, »borg ik niet, dan verloopt de
klandisie.« Men klaagt steen en been, maar
zoekt niet naar de middelen van herstel.
Het borgen is hoogst schadeljjk, ja ver
derfelijk voor den verkooper, die daardoor
over een groot deel van zijn kapitaal niet
kan beschikken en ook zjjn toevlucht moet
nemen tot het vragen van crediet aan zijn
leveranciers.
Een ambachtsman heeft druk werk, hg
heeft verscheidene knechts, en tal van ge
goeden bedient hg. De zaken gaan best
en toch klaagt hij. Wel heeft hg overvloed
van werk, maar met de betaling gaat het
slecht. Wekeljjks moet hg zgn knechts
betalen, en hem laat men één, twee jaar
op zgn geld wachten. Er staat nog vrjj
wat open in zgn boek van het vorige jaar,
en nu is het reeds Mei! Zgn leveranciers
moet betalen, maar daartoe is hg niet
in de mogelijkheid. Betaalde mjjnheer A
of mevrouw B slechts, dan was hg gered,
maar manen durfde hg niet, omdat hg
vreest daardoor beste klanten te verliezen;
G STA VE AIMARD.
(17
»Broeders van de Kust,* sprak Ourson,
terwjjl zjjne oogen als 'tware bliksemstralen
schoten, »wg zgn oude bekenden; er is
niemand onder u, die niet reeds met mij
gevaren heeft. Dus vee* ge, niet alleen wie
ik ben, maur ook waartoe ik in staat ben,
en toen gij den voet aan mjjn boord hebt
gezet, wist gij het al vooraf dut ik u tot
eene onderneming aanvoeren zou, welke
alleen wjj, Broeders van het Schildpadden-
eiland durven wagen en volvoerenGjj
hebt u niet bedrogen, spitsbroeders; een
nieuwe tocht staat ons in het verschiet, maar
ik zeg 1 et u ronduit, koener, vermeteler,
doller dan eenigen die wg tot dus verre
ooit hebben op touw gezet! Kortom, wg
gaan de Spanjaarden in hun voornaamste
wjjk- en zetelplaais verrassen! hunne gal
joenen uit de eigen haven slepen, die zij in
hun Kastiljaanschen overmoed onneembaar
hebben genoemd, omdat het ons nog niet
in 't hoofd was gekomen, ons daarvan
meester te maken! Broeders, wg gaan los
op Cartbagena!
»Naar Carthagena! naar Carthagena!
Leve Ourson-IJzerhoofd!* was het ant
woord der Flibustiers, die vol geestdrift
hunne wapenen zwaaiden.
beste klanten als zjj slechts op tgd be
taalden. Hoe gemakkelgk kon hjj, in het
bezit van het geld, dat hem toekwam, in
het groot, uit de eerste hand inkoopen,
wat hem nu niet mogelgk is! Betaalde
men hem geregeld, zgn zaak zou hem vol
doende brood geven, nu zit hg steeds in
zorgen om bet eene gat met het andere
te stoppen en dit door de ellendige ge
woonte, dikwgls geheel onnoodig, om niet
op tijd te betalen.
Met den winkelier is het eveneens. Had
hg de beschikking over zgn kapitaal, dan
kon hij op de voordeeligste wgze inkoopen
nu een groot deel van dat kapitaal voor
hem renteloos is moet hij zich dikwgls
behelpen. En manenMen doet het niet
gaarne uit vrees van minder aangename
terechtwijzingen.
Ljjdt dus de verkooper groote nadeelen
door het wachten op betaling, om niet eens
te spreken van de teleurstelling als de be
taling geheel uitblijft, wat ook niet zelden
een gevolg van het op crediet verkoopen
of borgen is, ook de kooper lijdt groote
schade door dat borgen, veel meer dan
men oppervlakkig ziet. Vooreerst zal de
leverancier of werkman zgn prgzen zoo
danig stellen dat zgn schade niet te groot
is, en men zal duurder ter markt gaan
dan wanneer men terstond betaalt. Dat
nadeel is zeker grooter dan het voordeel
dat men heeft van het geld, dat men zoo
lang mogelgk tracht onder zich te houden.
Maar het borgen levert bovendien voor
velen een groot bezwaar, is de oorzaak
van veler ondergang.
Er wordt gescheld. Een net heer maakt
zich bekend als reiziger van een aanzienljjk
wjjnhandelaar. Uitstekende waar voor hoogst
billijke prgzenMen is niet te best bij kas
bovendien heeft men nog geen dadelijk be
hoefte, en het eenvoudigste was mgnheer
teleur te stellen, maar, »wat de betaling be
treft, mgnheer, ons huis geeft gaarne aan
soliede personen een jaar crediet enz. enz.,*
de welbespraaktheid dLr heeren is genoeg
zaam bekend en men slaat toe, alware het
alleen omdat men door een wildvreemde
voor soliede wordt aangezien. Men doet een
bestelling; in een volgend jaar, als de wjjn
reeds lang opgedronken is, zal men wel eens
aan de betaling denken. Met den meubel
maker, in het confectie-magazjjn, bjj de
modiste is het al eveneens, ieder levert
gaarne, de betaling komt wel terecht en zoo
»Ik spreek u niet over de gevaren, die wg
zullen tarten,* zoo ging de kapitein voort;
»we zullen groote moejjeljjkheien ont
moeten! Maar wat scheelt dit? Wij zgn
toch de Broeders van de Kust! de gieren
van het Schildpadden-eiland! Wij zullen
overwinnen
»Ja, ja!« schreeuwden de Flibustiers,
als tot razernjj vervoerd.
Zeker,* hernam de kapitein met bijten
den spot, »het zou mg ligt gevallen zgn
het voorbeeld van Morgan te volgen op
zjjn tocht naar Panama en een smaldeel
uit te rustenmaar als de ganzen bjj troepen
vliegen, zoo is de arend altjjd op zich zeiven
en wg zullen ons wel alléén van die taak
weten te kwijtenDe vijand is van ons
opzet geheel onbewust, hg acht de verras
sing niet mogelgk, en wg zullen hem op
het ljjf vallen eer hij er aan denkt zich te
verdedigenMet de snelheid en het geweld
van den bliksem moet hg worden getroffen!*
»Leve Ourson-IJzerhoofd!* zoo vielen de
vermetele zeerobben hem op nieuw in de
rede, en 't getuigde dat zg tot alles in staat
waren.
»Maar gij weet het, hoe roemrijker onze
tocht is, hoe hachelijker de gevaren zjjn
die wg beloopen, des te strenger moet de
tucht onder ons zgn. Ik heb eene buit
regeling gereed gemaakt, hoort die aan
dachtig aan, want gjj zult ze allen moeten
teekenen.
»De buit-verdeeling! de buit-verdeeling
brulde het scheepsvolk.
Nu haalde de kapitein uit den zak van
zjjn wambuis een in vieren gevouwen papier,
en las als volgt:
is het borgen voor vele kooplustigen de vóór den wagen te spannen en evenals die
oorzaak van velerlei zorgen en niet zeldenvereenigingen aan het borgen paal en perk
van den ondergang, want eenmaal toch stelde? Het is zeker niet aangenaam voor
wordt men het wachten moede, er moet
geld komen. Hoe vele faillieten zgn niet
veroorzaakt door dat leveren op crediet, het
is zoo gemakkelgk, op die wgze te koopen,
maar het eindje draagt den last, en in alle
gevallenborgen baart zorgen
Treurig vooral zgn de gevolgen voor den
minder gegoede die door dit borgstelsel ge
heel afhankeljjk is van zjjn leverancier;
dure waren van slechte kwaliteit is hg ver
plicht te nemen, omdat bjj er onder zit, en
niet kan gaan waar hij wil. De winkelier
most op bankroetjes verdacht zgn en laat
dus zijn slechte waren duur betalen om zich
te dekken. Allerlei middelen, ook wel eens
middelen die juist niet te verdedigen zgn,
moet hjj gebruiken om aan zgn geld te
komen. Men kan toch van hem niet vorderen,
winkeliers en leveranciers dat zjj klanten
verliezen, die niet langer voor anderen willen
betalen, die de gelegenheid aangrjjpen om
beter waar tegen billjjken prjjzen te krjjgen,
mits zjj terstond het gekochte betalen. Die
vereenigingen kunnen goedkooper van de
hand zetten omdat zij geen gevaar loopen
schade te ljjden door wanbetaling. Welnu,
laat dit de winkeliers ook eens beproeven,
laten zjj ook eens contant verkoopen tegen
mindere prgzen, dan zullen die vereenigingen
alle reden van bestaan verloren hebben en
men zal de vereeniging kunnen ontbinden.
Kan men het medeburgers, die contant
willen betalen, ten kwade duiden, dat zjj
hun inkoopen op de voordeeligste wjjze doen
Even goede waar tegen even billjjke prgzen
kan door iederen winkelier geleverd worden,
dat hij door zgn goedhartigheid om de mits hg het borgen niet toestaat, en zich
menschen van het noodige te voorzien, schade j daardoor voor velerlei schade en onaange-
ljjdt, hjj heeft ook een gezin, dat hjj moetnaamheid hoedt.
onderhouden, en derhalve, ja is het noodig
de gevolgen nog te schetsen die dat borgen
Goed voorgaan doet goed volgenGaan
de bemiddelden voor, betalen zjj terstond,
voor vele gezinnen heeft? Is het niet de dan zou daardoor een groote verandering
oorzaak van vele ongelukkige gezinnen,ten goede veroorzaakt worden. Het is al
waar men zonder eenige hoop op verbete-weder een verbetering die tot stand ge
ring, de handen baloorig in den schoot legt, bracht kan worden zonder tusschenkomst
omdat men geen kans ziet zich er op te der regeering, die steeds te hulp geroepen
werken j wordt, ais iets kroms recht moet gemaakt
Zoo is het borgstelsel voor kooper en worden,
verkooper een oorzaak van velerlei onaan- En zjjn winkelier en leverancier over-
gvnaamheid. Kan dan niets gedaan worden tuigd dat zij op hun geld kunnen rekenen,
om met dit ongelukkige stelsel te breken? dan zullen die in billjjke prgzen hun voor-
Oud is het zeker, hjj heeft vrjjwat op zgn deel zien. Zg zullen in de gelegenheid zgn
kerfstok* is reeds een overoud spreekwoord op de voordeeligste manier in te koopen,
uit den tgd toen men nog weinig van boek- en de geheele toestand zal veranderen en
houden afwist en een schrap op een stokje verbeteren.
moest aanwjjzen hoeveel men schuldig was.Is crediet verleenen ook met het oog op
men daardoor niet slechts zich zelf maar
de geheele maatschappij bevoordeelen. De
klachten tegen coöperatie zullen ophouden,
want coöperatie zal niet meer noodig bljj-
ken. Men zal in zgn behoefte in zgn eigen
gemeente voorzien, en niet van buiten laten
komen wat even goed en even goedkoop in
eigen gemeente kan geleverd worden. Het
zou in het belang der verkoopers maar ook
in dat der geheele burgerij zgn. De toestand
die nu zeer ongezond is, zou daardoor ge
zond worden. De koopers zouden niet be
hoeven te klagen over dure prgzen en
slechte waren en de verkoopers zouden
geen klachten aanheffen dat men hun deur
voorbijging om uit den vreemde te ont
bieden, wat ook door hen voor dezelfde
prgzen geleverd zou kunnen worden.
Contante betaling moest regel, geen uit
zondering zgn. Om daartoe te geraken is
aller medewerking noodig. Laten de ge
goeden voorgaan om terstond te betalen,
de winkeliers zullen wanneer zjj daarvan
zekerheid hebben, spoedig volgen, de prgzen
zullen lager worden en de winst der ver
koopers zal zeker niet minder zgn.
Het algemeen belang vordert om aan het
borgen paal en perk te stellen. Leder in zgn
kring werke daartoe mede!
Buitenland!.
»Hjj staat nog bg mg in het krjjt* beteekent
al vrij wel hetzelfde, toen een stukje krgt
de plaats innam van papier en pen, maar
omdat het oud is, behoeft het nu juist niet
gehandhaafd te worden.
Een groote verbetering in onze maat
schappelijke toestanden zou verkregen wor
den door het afschaffen van het crediet
verleenen, van het borgen. Er bestaat een
vereeniging tegen Eigen hulp* en andere
coöperatieve vereenigingen gericht, men
tracht zelfs candidaten voor collegiën te
bestrjjden als zij lid zgn van een dergelijke
vereeniging. Zou men niet verstandiger
handelen het paard in plaats van achter,
Artikel 1. Alle Broeders van de Kust,
geëmbarqueerd op het fregat »la Taquine,*
zweren den kapitein Ourson-IJzerhoofd en
aan de officieren, zjjn generalen staf uit
makende, strikte gehoorzaamheid, op de
straffe des doods.*
Wjj zweren hetschreeuwde het scheeps
volk eenstemmig.
Artikel 2. De kapitein benoemt alleen
de officieren, bestemd om onder zjjne be
velen te dienen, tot de rangen van equigage-
meester en opper-konstabel.*
»Wjj zweren het!*
Artikel 3. Die de vjjandeljjke vlag van
eene sterkte mocht afrukken, en daarvoor
de Fransche vlag in de plaats hjjscht, zal
behalve zgn aandeel in den buit, vjjftig
piasters bekomen.*
Artikel 4. Die, wanneer men tjjding van
den vjjand wil inwinnen, een krjjgsgevangene
maakt, zal, behalve zgn aandeel, honderd
piasters erlangen. De grenadiers ontvangen,
voor elke in een fort geworpen grenaat,
vijf piasters. Ieder die een vjjandeljjk hoofd
officier gevangen neemt, twee honderd
piasters.*
Artikel 5. De kapitein zal van elke hon
derd gevangenen één erlangen. Na aftrek
van het aandeel des konings van den ge-
zamenljjken buit, zal een ander deel van
het tiend der prgzen bljjven voorbehouden
voor de weduwen en weezen van de Broeders
van de Kust, die gedurende den tocht
moGhten gesneuveld zjjn.*
»Wjj zweren het!*
»Thans, broeders, zal ik u voorlezen wat
betrekking heeft tot de gekwetsten en ver
minkten. Die toekenning zal plaats hebben
de afstanden tusschen koopers en verkoo
pers dikwgls noodig, is het dan een zegen,
die den handel mogelgk maakt, in den
kleinhandel is het borgen een ramp voor
verkooper en kooper.
Waarom dan geen einde gemaakt aan
dien ongelukkigen toestandWanneer de
meergegoeden het voorbeeld geven, en con
tant betalen, dan zullen de minder gegoeden
in hun eigen belang dat voorbeeld volgen,
en de geheele maatschappjj zal daarbjj wel
varen.
Onmogeljjk is het niet, als men slechts
ernstig wil. Wordt de voorkeur gegeven
waar volstrekt niet geborgd wordt, dan zal
van het geheel van den buit, nog voor de
verdeeling.*
Bravo, leve de kapitein! kameraden,
luistert!* riepen de Flibustiers, wien dit
laatste artikel vooral belang inboezemde.
Artikel 6. Die de twee beenen verloren
heeft, zal te zjjner keuze, vjjftien honderd
piasters of vjjftien slaven bekomenvoor
het verlies van de twee armen, achttien
honderd piasters of achttien slaven; voor
het verlies van een been, zonder onder
scheid of 't het rechter- of linkerbeen is,
vjjfhonderd piasters of zes slaven; voor
een arm of hand, geljjke schadeloosstelling;
voor een oog honderd piasters of een slaaf
voor de beide oogen, twee duizend piasters
of twintig slavenvoor een vinger, honderd
piasters of een slaaf. Ieder die aan een arm
of een been verlamd zal zgn, zal eene
schadeloosstelling erlangen, alsof dat lid af
gezet of weggeschoten wareieder die een
ernstige wond in het ljjf mocht hebben
gekregen, zal vjjf honderd piasters of vijf
slaven erlangen.*
»Best!« hernamen de Flibustiers, »de
kapitein is op alles bedacht geweest. Leve
Ourson
»Dus wordt de heele buit-verdeeling goed
gekeurd?*
Goedgekeurd en meteen bezworen!*
Luistert verder, broeders, ik zal u de
namen der officieren doen kennen wien ik
een deel van het gezag over u heb overge
dragen ik hoop dat mgn keus u voldoen zal.*
Als door een tooverslag was alles weder stil.
Eerste kapitein van de »Taquine« her
nam Ourson, Pierre Legrandtweede luite
nant, le Poletais; equipagemeester, Alexander;
Te Duinkerken heeft de politie gevangen
genomen zekeren Jean Templier, die met
de boot uit Buenos-Ayres aankwam en op
wien de beschuldiging ruste, dat hg eene
vrouw in stukken gesneden en in eenen
koffer gepakt zou hebben. Daar men aan
het ljjk dezelfde verminkingeq waarnam als
waarop »Jack the Ripper* zich in het
bjjzonder toelegde, meende men wellicht
met hem een goede vangst te zullen doen.
Bjj zjjne aanhouding verklaarde hg wel
van den moord vernomen te hebben, maar
volstrekt daarbjj niet betrokken te zgn ge-
weest. Zjjne koffers waren belegd en zjjne
kleederen gevoerd met Argentjjnsche zil
verstukken, die bjj op die wgze in Frankrgk
dacht binnen te smokkelen.
In den avond van 30 Mei ontplofte te
Rome een bom in een venster van de be
nedenverdieping van het ministerie van
justitie, en te 11 uur eene bom in een
venster van het ministerie van oorlog. De
schade is gering. Het volk loopt te hoop.
De parlementaire commissie tot onderzoek
opper-konstabel, Tributor; zweert gjj, dat
gjj die officieren strikt gehoorzaam zult zgn
Ja, kommandant.*
>Nu kunt gjj zelf uwe onderofficieren,
bootslieden en kwartiermeesters kiezenver-
eenigt u daartoe in twee gangen. Van dit
oogenblik af, verklaar ik dat de onder-
neming aangevangen is. Zoo Ira gjj met de
verkiezingen klaar zjjt, zal de schrjjver u
de buitregeling laten onderteekenen. Nu aan
den slag.*
Dadeljjk begaf het scheepsvolk zich op
het voorschip en de verkiezingen vingen
aan met eene kalmte en koelbloedigheid,
die men van zulke ruwe gasten niet zou
hebben verwacht, doch die bewezen hoe zeer
zij doordrongen waren van het gewicht der
taak, die zij volvoerden.
De kapitein met zijne officieren bleven
alleen op het achterschip, 't Was middeler
wijl acht ure geworden, de man te roer riep
acht en David nam de wacht over.
Broeders,sprak Ourson tot zgne offi
cieren, »wilt mg de eer aandoen van met
mjj te ontbjjtenterwgl wjj wat gebruiken,
kunnen wjj nog het een en ander bespreken;
ik zal u het plan meedeelen, dat ik ont
worpen heb, wjj zullen bet onder een glas
wjjn bepraten.
De officieren bogen eerbiedigljjk en be
gaven zich met den kapitein in de kamer
van den scheepsraad, waar de tafel al ge
dekt was.
Er kwam meer en meer wind opzetten,
die haast tot storm dreigde over te slaan;
doch daarover scheen niemand aan boord
van de »Taquine« zich te bekreunen.
W t
Naar het Fransch
door
/Wordt vervolgd./