Land van Ikusden en Allcna, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Beloften.
FEUILLETON.
Kapitein Ourson-IJzerhoofd.
Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden.
ZATERDAG 23 JUNI.
181)4.
t->it blad vprschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
a mentsprgs: per 3 maanden f l.OO.
5r post zonder prjjs vei hooging. Afzonderlijke
Tiunimers 5 cent.
M 1317.
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor
gen ingewacht.
Treedt een nieuw ministerie op, dan
wordt met belangstelling naar de eerste
samenkomst met de Staten-Generaal uit
gezien dan toch zal men booren, wat de
Meuwe opgetreden regeering wil, of de
oude koers zal gevolgd worden of wel een
nieuwe koers van de nieuwe bewindhebbers
te wachten is. Gewoonlijk ontbreekt het
dan niet aan allerlei belofteneen groot
program van de te wachten werkzaamheden
moet indruk maken, maar hoogst zelden
worden de gedane beloften door daden
gevolgd, meestal treedt het ministerie af,
een Ijjst met onvervulde beloften achter
latende. Het tegenwoordige ministerie heeft
zich aan die fout niet schuldig gemaakt.
Kort en zakelijk was de toespraak van den
kabinets-formeerder. Het kiesrecht staat op
den voorgrond, maar niet alleen voor de
Tweede Kamer, ook dat voor provincie en
gemeente hoopt deze regeering te regelen.
Natuurlgk zal daarvan dit jaar nog wel
niet veel gehoord wordennu toch is het
niet mogeljjk met een gewijzigd ontwerp-
Tak te komen, er zal nog vrij wat onder
zocht moeten worden. De regeling toch
van het kiesrecht is een zeer ingewikkeld
vraagstuk. Hoe lang is men bijv. reeds in
Belgie bezig om een kieswet tot stand te
brengen en ook in andere landen zoekt
men te vergeefs naar bepalingen, die door
de groote meerderheid der bevolking wor
den goedgekeurd want een kieswet is geen
wet, die met de meerderheid van een paar
stemmen moet goedgekeurd worden. Wil
de tegenwoordige regeering het kiesrecht
in zjjn geheel regelen, dan zullen de be
zwaren zeker niet minder zijnwant zelfs
zjj, die niet zic-n op eenige duizendtallen
kiezers meer voor de Tweede Kamer, heb
ben bezwaar om voor de keuze der ge
meenteraadsleden die uitbreiding goed te
keuren, met het oog op de geldmiddelen
der gemeenten en de gemeentebelastingen.
Een tweede belofte geldt die geldmid
delen. In vele gemeenten verkeeren de geld
middelen juist niet in den besten staat.
Door leeningen heeft men in velerlei be
hoeften trachten te voorzien, voor rente
en aflossing is geld noodig en verhooging j
der gemeentelasten is scheering en inslag, j
en al kennen wij nu in Holland nog niet
de cjjfers waarvan in Friesland gesproken
GÜSTAVE AIMARD.
(23
Hedenavond zal ik u voorstellen aan den
gouverneur der stad, don José Rivas, met
wien ik op zeer vriendschappeljjken voet
sta, en aan den opperbevelhebber van het
garnizoen.
«Daar ben ik niet bijzonder op gesteld.*
»Maar ik sta er op.«
«Zeer wel. Verder?*
«Dat is alles.*
Hoe, dat is alles?*
«Ja, vooreerst.*
«Als ik er iets van begrijp
»Gjj behoeft niet te begrijpen. Als gij
eens met allen in het rond hebt kennis ge
maakt, zullen wij licht gelegenheid vinden
elkaar nader te sprekenonze handelszaken
zullen daartoe een ongezocht voorwendsel
zjjn.«
«Dat is waar, onze handelszaken. Maar
met dat al ben ik verschrikkelijk bang..*
Waarvoor?*
«Dat al die vernuftige plannen er ons
ïteljjk zullen doen inloopen.*
«Zeg mij daar eens uwe redenen voor.«
«Ik veronderstel dat de gouverneur der
stad, don José Rivas, zoo noemt gjj hem
immers
wordt, ui hooren wij bier niet dat zes tot
tien peicent van het inkomen aan de ge
meente moet opgebracht worden, toch is
klagen over de opvoering der gemeente
lasten volstrekt niet iets ongewoons. De
uitgaven zijn alom aanmerkeljjk hooger dan
20 a 30 jaren geleden. Hierin moet op de
eene of andere wjjze voorzien worden, en
de zorg daarvoor heeft de regeering ook
op zich genomen. Regeling der gemeente
belastingen in verband met de rijksbelas
tingen komt ook voor op het regeerings-
program. Herziening der gemeentewet, al
thans van eenige harer bepalingen, zal
wel vooraf moeten gaan, wil men tot een
een goed einde komen. In deze zaak zullen
althans zij die nu nog over het kiesrecht
verdeeld zijn, samen kunnen gaan, en de
minister Van Houten is genoeg op de
hoogte om spoedig een ontwerp tot wijzi
ging der gemeentewet te kunnen aanbieden.
De uitgaven der gemeentebesturen zullen
aanmerkelijk minder moeten worden. In
den loop der jaren zijn tal van posten op
de gemeentebegrootingen gebracht, die daar
op misplaatst zijn en op de begrootingen
van het Rijk behooren, en dan ook door
het Rijk moeten bekostigd worden. Om
van kleine posten zooals schutterij, militie
en politie te zwijgen, komt het onderwjjs
daarbij het eerst en voornamelijk in aan
merking. Vóór de tegenwoordige regeling
kostte het onderwijs slechts weinig. Een
sommetje werd uitgetrokken voor het on
derwijs der on vermogenden, f 100 of f 200,
een sommetje werd bestemd tot onderhoud
van schoollokaal en onderwijzerswoning en
daarmede liep alles af.
Nu bekleedt het onderwjjs een voorname
plaats, en zeer zeker zal de regeering mid
delen moeten beramen om de gemeentebe
grootingen van onderwijs-uitgaven te ont
lasten,. hetzij door de traktementen der
onderwijzers voor eigen rekening te nemen,
hetzij door het geven van meerdere subsidie
dan nu bepaald is. In alle gevallen zal ook
de wet tot regeling van het lager onderwijs
in sommige bepalingen herzien moeten wor
den, wil men komen tot ontlasting der ge
meenten. Een andere zaak, die de geld
middelen der gemeenten in de war brengt,
is de verzorging der armen en behoeftigen.
De armenwet bepaalt, dat armverzorging
van wege de gemeente slechts politiezorg
moet zijn, maar langzamerhand is men van
dat goede beginsel afgeweken, en steeds
«Ja.
«Dat don José Rivas weten moet wat
er in Carthagena omgaat.*
«Natuurljjk.*
«De havenkapitein geeft hem rekenschap
van de aankomst en het vertrek der schepen.*
«Juist.*
«Maar dan is de goelet Santa-Oatalina....*
Dezen morgen te Carthagena binnen-
geloopen.«
Komende van Vera-Cruz?«
«Van Vera-Cruz.«
«Met eene lading Europeesche koop
waren
«Die aan mij geconsigneerd zjjn.*
«Gij zijt dus werkelijk rijk?*
Schatrijk, oin u te dienen.*
De avonturier zag zijn vriend met een
blik vol onbeschrijfelijke verachting en spot
ternij aan.*
«Zoo, zoo«, mompelde bij half fluisterend
»de moord van dien rijken koopman in
diamanten, door een Mexikaan gepleegd en
de ontvreemding van zijn gansche vermogen,
waarvan San-F ran cisco de Campêche vol
was toen wij er ons bevonden, isydus eene
ware geschiedenis
Don Torribio werd vaalbleek.
«Wat bedoelt gij daarmede?*
«Gij hebt u reeds te Campêche voor een
Mexikaan uitgegeven.*
Welnu, wat bewijst dat? ben ik daarom
geen Franschman?*
«Dat is waar, en wat nog meer zegt,
een Normandiër,« hervatte de avonturier
met een zonderlingen glimlach. «Daaren
boven waren er toen te Campêche Mexi-
kanen in menigte. Laten wjj dus niet te
hooger worden de subsidiën, die door het
gemeentebestuur aan het armbestuur ver
strekt worden. Ook hierin zal moeten voor
zien worden, liet gaat toch niet aan, dat
de meergegoeden de gemeenten verlaten om
de zorg der behoeftigen aan de gemeentebe
sturen over te laten, zooals in velg gemeen
ten het geval is. De armenwet moet streng
gehandhaafd worden. De subsidiën moeten
verminderen maar niet verhoogd worden.
De gemeentebesturen moeten de gelden van
allen niet kunnen gebruiken ten nutte van
weinigen. Armverzorging is zeker nood-
zakeljjk in onze tegenwoordige maatschappjj,
maar de gemeente, de Staat moet zich daar
mede niet belasten. Dat is een goed werk
voor particulieren, die dat vrijwillig op zich
nemen, of van de kerk, zooals in vroeger
jaren.
Konden de uitgaven van ondgrwjjs en
armenzorg met vele andere zaken, die rijks
belang, geen gem ientebelang zijn, van de
gemeente-begrootingen geschrapt worden,
dan zou de financiëele nood der gemeenten
spoedig tot het verleden behooren en het zou
geen bezwaar zjjn de belastingen der ge
meenten te regelen. Opcenten op eenige
rijksbelastingen zouden dan in kleinere ge
meenten voldoende zjjn. Dan zou ook het
grootste bezwaar tegen een eenparige rege
ling van het kiesrecht weggenomen worden.
Rjjk aan beloften was het regeerings-
program niet. Men heeft dan ook minder
vrees voor teleurstelling. Wel zou men
gaarne het een en ander gehoord hebben
van zaken, die reeds lang op afdoening
wachten, maar niets verhindert de regeering
die toch aan de orde te stellen.
De Zuiderzee-commissie heeft haar verslag
uitgebracht. Kan de nieuwe minister van
waterstaat nu geen middelen beramen om
die hoogst belangrjjke zaak aan de orde te
stellen om tot een begin te komen, terwjjl
zjjn collega de gegevens bjjeenbrengt om
tot een herziening der gemeentewet en van
het kiesrecht te geraken?
Hoeveel woorden zijn reeds gewisseld,
hoeveel bladzijden zjjn reeds gevuld over de
regeling der levende strjjdkrachten Zal dit
ministerie daaraan niets doen, en zullen jaren
moeten verloopen eer dat tot een regeling
van een zaak wordt overgegaan, die reeds
geruimen tjjd geleden aan de orde was, en
die toen als dringend noodzakeljjk werd
vermeld.
Zal de sociale quaestie en wat daar bp
diep in de zaak doordringen en het er voor
houden dat ik niets gezegd heb.«
«Och! ik ben nergens bang voor.«
«Drommels, dat weet ik; buitendien gaat
dat iujj niet aan. Om dus op onze zaken
terug te komende goel t bestaat, komt
uit Vera-Cruz met eene lading die u toe
behoort, is dezen morgen in de haven bin-
ncngeloopen en heet de «Saüta-Catalina.*
«Ik zie met genoegen dat gij niets ver
geten hebt.*
«Goed zoo, maar ik veronderstel dat zjj
niet geheel alleen uit Vera-Cruz gekomen
is; dat zij eene bemanning, een kapitein
aan boord had?*
«Wel zeker! een kapitein met zes man
schappen.*
«Waar zijn die gebleven?*
«Helaas! arme vriend,zeide don Tor
ribio, terwijl zijn gelaat eene vaderlijke uit
drukking aanuaam, «wjj zijn allen sterfelijk.*
«Een even wijs als waar woord.*
«Luister dus wat er gebeurd is.«
Ik ben geheel oor.«
«De goelet heeft gedurende een gedeelte
van den nacht moeten laveren om met zons
opgang de haven te kunnen binnenloopen.
Omstreeks middernacht is de kapitein onder
het wenden over boord gevallen.*
«Arme kapitein!* zei Barthélémj met
gemaakten ernst. «En heeft men hem niet
weer opgevischt?*
«Men heeft het ten minste beproefd.*
«O
«Maar zie nu eens hoe noodlottig! er
werd een sloep uitgezet, waarin zich vier
man begaven. Ongelukkig had de hitte het
pek der naden doen smelten, zoodat het
behoort, motten achterstaan bij de regeling
van het kiesrecht, maar waartoe meer on
derwerpen op te halen. Dit jaar, deze zit
ting is na het gebeurde een verloren zitting
wordt nu op de kieswet gewacht, en daar
voor alles achtergesteld, dan is het zeer te
vreezen dat ook in een volgend jaar niet
veel zal tot stand komen.
Maar het ministerie zal zooveel tjjd niet
nutteloos laten verloren gaan. Verschillende
ministers hebben reeds sedert jaren deelge
nomen aan de werkzaamheden op wetgevend
gebied. Zjj kennen de dringende behoeften
en zullen zeker alles inspannen om daar
aan te voldoen, al zjjn zjj ook niet gebonden
door beloften.
Wij zjjn verschoond gebleven van een
langdurig en vervelend debat over de op
treding van dit ministerie, daardoor is veel
kostbare tjjd gespaard en zoo waren de
ministers terstond in de gelegenheid om zich
uitsluitend aan den arbeid op wetgevend
gebied te wjjden.
In het belang des lands moge dit mini
sterie toonen, dat het meer op heeft met
daden dan met beloften die ons weinig verder
brengen.
den dynamiet-aanslag op het Koffiehuis
Véry, waaraan hij schuldig is verklaard,
is, na door de politie te Londen gesnapt
te zjjn, aan de Fransche overheid uitge
leverd en te Parijs aangebracht.
Meunier is gedurende zjjne overbrenging
uiterst kalm gebleven. Hij houdt zich blijk
baar overtuigd dat hjj, nu terechtstaande,
vrjjgesproken zal worden.
De Fransche generaal Edon, die den
sergeant Schiffmaker in het fort Charenton
door onvoorzichtigheid doodschoot, is op
bevel van den Minister van Oorlog voor-
loopig ep non-activiteit gesteld, in afwach
ting van het rapport, dat de commissie
van hoofd-offieieren over dit geval zal uit
brengen.
Iluitenland,
Uit nadere berichten omtrent de ont
ploffing te Brussel bljjkt, dat deze des
morgens te ruim 3 uur plaats had. Het huis
werd half vernield, doch van de inwonenden
werd niemand gewond, hoewel sommigen
door den schok uit hun bed werden ge
worpen.
Uit een voorloopig onderzoek bljjkt dat
er geen quaestie is van dynamiet, zegt de
«Indépendance.* De ontploffingen door dy
namiet, werken van boven naar beneden;
hier was de werking zijwaarts en naar
boven geweest. Van een gasontploffing
was evenmin sprake. Het bljjkt dat de ont
ploffing begon in het bureel van «Sun Life.*
Picard had vroeger in dat vertrek een hoe
veelheid ontplofbare stof van Favier be
waard, maar die verwijderd. Hij denkt dat
de ramp een gevolg was van een aanslag
en de openbare meening schrijft dien toe
aan een vroegeren bediende, dien Picard
eenige maanden geleden ontsloeg. Intusschen
heeft de politie een huiszoeking gedaan bjj
eenige anarchisten.
De anarchist Meunier, die te Parjjs bjj
verstek ter dood veroordeeld was wegens
boot je on middel jjk vol water raakte en als
een steen naar den grond ging.*
«En de vier matrozen?*
«Verdronken. De nacht was donker, de
zee onstuimiger bevonden zich nog slechts
twee man aan boord die hunne kameraden
geen hulp konden verleeuen.*
«Dat noem ik al heel ongelukkig, nog
wel in het gezicht van de haven.*
«Op geen twee mjjlen afstands. Als het
dag ware geweest zsu men hen hebben
kunnen zien.*
«Ja, maar het was nacht,* zeide de avon
turier nog altijd spottend, »mjj dunkt dat de
twee matrozen die alleen aan boord waren
gebleven, zich in groote verlegenheid moeten
hebben bevonden.*
«Tot hun geluk en van de «Santa-Cata-
lina«, was de goelet bij zonsondergang ge
seind, en ik verwachtte haar. Daar ik nu
wist welke lading zjj in had was ik onge
duldig baar te zieu aankomen en naar de
redenen te vragen die haar verhinderd ha l
den den vorigen avond binnen te loopen. Ik
huurde eene sloep, met zes zeelieden bemand,
en tegen vier uur 's morgens kwam ik het
schip op zijde dat voor de haven op hulp
lag te wachten.«
«Dat was een hoogere ingeving.*
«Zoo als gij zegt. Juist op het oogen-
blik toen ik de zeilen liet redderen, verliet
een schip Carthagena met bestemming naar
Cadix.*
»VV"at toch het toeval al niet doet.*
«De twee eenig overgeblevenen der be
manning waren zoo zeer ontsteld door de
vreeseljjke ramp van den afgeloopen nacht,
dat zjj mjj smeekten hen aan boord van dat
Te Crefeld steeg de luchtschipper Latte-
mann op met een ballon, in gezelschap van
mej. Paulus, die met een valscherm zou
neerdalen. De opstijging geschiedde naar
den eisch en ook de juffrouw bereikte met
behulp van haar valscherm behouden den
grond. De luchtschipper zelf verongelukte
echter. Toen hij zjjn ballon wilde veran
deren in valscherm, geljjk hjj op het pro
gram had aangekondigd, kantelde het
schuitje. Lattemann viel er uit en kwam
neer op een der stadspleinen, waar hjj ge
heel werd verpletterd.
Door de overvloedige regens ontstonden
overstroomingen in Duitschland, Oostenrijk
en Hongarjje. Van Trencsin tot Nagybittsee,
in Opper-Hongarjje, zjjn tien plaatsen ge
heel onder water gezet, de spoorwegdijken
zjjn doorgebroken, het verkeer is geheel
gestremd en al de granen, die te veld
stonden, zijn vernietigd. Daar alleen be
draagt de schade millioenen. In Silezië zijn
ook geheele streken verwoest, doordien
niet enkel de Sanflusz, maar ook de Weich-
sel buiten haar oe vers is getreden. Meerdere
dorpen en de voorsteden van Krakau, Pod-
goreze en Zwiersyniec staan geheel onder
water.
Paolo Lega, opnieuw door den rechter van
j instructie ondervraagd, heeft verklaard, dat
hjj als anarchist van niemand last heeft ont-
vangen om den minister Crispi te dooden.
i Ook is hjj met niemand in overleg getreden.
Persoonljjk had hjj ook niets tegen den
minister. Nooit had hjj hem vroeger gezien.
Maar hjj heeft hem willen dooden, omdat
er in het arme Italië om hem lieden van
honger sterven.
schip over te laten gaan.*
«Natuurlijk had gij medeljjden met die
arme duivels en gaaft hun het gevraagde
verlof.
«Zoo gebeurde het inderdaad. Ik betaalde
hun de verschuldigde soldij, waarbij ik zelfs
een kleine gratificatie voegde, en bracht hen
naar het Bpaansche schip waarvan ik den
kapitein eenigzins kende, die dan ook geen
bezwaar maakte hen aan boord te nemen.*
Hoe de eene schakel in den anderen past
En ten slotte
«Ten slotte heb ik de zes matrozen die
ik bij mij had in dienst genomen. Deze
mannen weten niets van hetgeen er ge
beurd is; daarenboven had ik hun, eer wjj
de haven verlieten, gezegd waarom weet
ik zelf niet, zoo een invallende gedachte -
dat de kapitein zich aan wal had laten
roeien om mij eerder zijne komst te m ddeu.*
«Zoodat zij later niet verwonderd zjjn
geweest slechts twee man aan boord van -de
goel t te zien, en in de vaste meening ver
keeren dat de kapitein zich aan wal bevindt.
«Gij ziet, hoe doodeenvoudig dit alles is.«
«Wel, mijn waarde vri nd, als men het
alles vooraf zoo beschikt had, zou het niet
beter hebben kunnen komen.
«Wat wilt gjj daarmede zeggenvroeg
don Torribio op hoogeu toon.
«Ik, niets.
«Gij hebt eene manier om de dingen op te
nemen
«Ik neem ze op, juist zoo als het behoort;
ik bewonder het toeval dat u zoo bij uitstek be
gunstigt, dat is immers natuurlijk, dunkt mij.
j
Naar het Fransch
DOOR
Wordt vervolgd./
