IIISRÜI »r lift Land a Wen enz.
Heete-Lnchtovens
Firma P,
Heete-Luchtoveik,
E. W. J. OVERES
BOUWEN
H. de Kriek.
D. A. Piekhart.
Uitgever L J. VKE
TWEEDE BLAD,
Ic Hcusden.
ZATERDAG 28 JULI 1804.
1
Vischhandel,
's-Hertogenbosch, Kerkstraat A106.
Gepuilde Garst,
A. Cl VAN RESTEREN,
Gorinchkm, Juli't 1894.
7 cent per 5 ons,
VERVOLG BUITENLAND.
Volgens een gerucht, dat pchter nog
nadere bevestiging behoeft, zijn de inge
nieur Paul Reclus en drie nihilisten te
Parijs in hechtenis genomen. Tot de ge
arresteerden behoort de nihilist Luzareff,
die tot 20 jaren dwangarbeid in de Sibe
rische mijnen is veroordeeld. Aan de pre
fectuur van politie spreekt men de inhech
tenisneming van Paul R«clus tegen.
Het proces van Geserio is verdaagd tot
2 Augustus, volgens sommigen, omdat de
wet. die de openbaarheid der debatten ver
biedt, dan in werking zal getreden zijn; vol
gens anderen, omdat de Italiaansche advo
caat Podreider van de verdediging zou afge
zien hebben. De radicalen eischen, dat de
zaak tot de volgende zitting uitgesteld
worde, weg ns de toespraak van den presi
dent Breuillac tot de gezworenen, waarin
hij hun op het hart drukt, karakter te too-
nen en zonder zwakheid en zonder vrees de
misdaad van Cesario te straffen.
Bij een onweder dat Donderdagnacht
boven La Visseyre (Frankrijk) woedde, sloeg
de bliksem in en huis, bewoond door de
eehtgenooten Guillot en hun zoon. De slag
wierp de huisvrouw aan het voeteneinde
van baar bed. Zij stond op en riep haren
echtgenoot. Geen antwoord ontvangende,
schudde zij hem en bemerkte toen eerst, dat
hij door den bliksem doodgeslagen was.
Buiten zicbzelven liep hij haastig de trap
af naar de benedenverdieping, haren zoon
toeroependeKom spoedig, je vader is dood.*
Maar ook deze gaf geen teeken van leven
meer; de bliksem, door den vloer slaande,
bad hein tegelijkertijd gedood.
De Weener natuuronderzoeker Franz v.
Kziha heeft den uitslag medegedeeld van
O
door hem genomen proeven en berekeningen
ter bepaling van den gemiddelden arbeid
ems wei kmans.
Er blijkt uit 30 waarnemingen, dat de
gemiddelde hoeveelheid arbeid, die een
t werkman per dag verrichten kan, 127.415
kilogrammeter bedraagt, tl. i. de arbeid
noodig om een last van 127.115 kilogram
één meter van den grond op te beuren.
Gedurende zeer korten tijd en onder bij
zondere omstandigheden, bijv. in oogen-
blikken van groot gevaar, kan de capaci
teit veel grooter worden en tot 100 kilo
grammeter per seconde opklimmen.
Sedert generaal Tscherewin is belast met
het opperbeheer van den veiligheidsdienst
voor den Czaar en diens familie, aldus
meldt men uit Petersburg, hoort men niet
meer van nihilistische aanslagen.
De generaal gaat te werk niet stout
moedige krachtdadigheid. Hjj is gezond,
scherpzinnig, bezit veel talent, moed en
koelbloedige vastberadenheid alle eigen
schappen, die hem bijzonder geschikt maken
voor den moeilijken post, dien hij bekleedt.
Wil de Czaar ot een lid zijner familie
van verblijfplaats veranderen, dan reist
generaal Tscherewin met ziju meest ver
trouwde beambten eenige dagen vooruit
naar de plaat» van bestemming en over
tuigt zich daar met eigen oogen of alles
in orde is.
Is dit het geval, dan keert de generaal
terug en begeleidt den Czaar of het be
doelde lid der Keizerlijke familie.
Is alles niet in orde, dan wordt het
strengste onderzoek bevolen, en generaal
T.-cherewin beiicLt den Keizer of de reis
is 5.an te bevelen of behoort te wordet
y rdaagd.
In de laatste dagen verhaalde men te
Petersburg in toongevende kringen, dat de
groote manoeuvres te Hmolensko, welke de
zaai' en de Czarewitch moesten lijwonen,
niet zullen plaats hebben, daar generaal
Tscherewin dynamiet mijnen zou ontdekt
hebben op de p'aats, waar de Keizer en
zijn zoon elkander moeten ontmoeten.
E<n arbeid'r te Ligct, in Hongarije, die
reds tweemaal tweelingen bad gekregen,
werd door zijn vrouw verrast met drie
kinderen tegelpk. Den armen man was dit.
t a achtig bij liing zich denzelfden dag op.
Barber, de A me.' ikaunsehe schatrijke fabri
kant van lucifer-, is naar Europa geweest,
m alle lucifersfabriku-i ten onder één be
stuur te bring, ii. Een maai schappij met
ei n kapitaal van ben millioen dollar, zal
tiaar toe worden ::evom d. Alio Dbrieken uit
Engeland tn Zweet-n hebben zich vtreenigü j
met de Amerikaansche Maatschappij, welke
in de Vereenigde Staten en in Canada
feitelijk een monopolie heeft. De nieuwe
maatschappij zou te Liverpool haar centraal-
fabriek voor Europa vestigen.
Uit Yokohama wordt d.d. 24 Juli gemeld
De Japansche troepen rukken tegen de
Chineezen op. Men verwacht eiken dag de
botsing.
Uit Indië komt een noodkreet tot ons
betreffende de krankzinnigenverpleging al
daar, geslaakt door den arts J. W. Hofmann,
geneesheer aan de krankzinnigenverpleging
in N.-I. op non-i ctiviteit.
De heer Hofmann wijst er daarin op hoe
deze tak van di-mst in Indië steeds is en
nog wordt verwaarloosd, en er voor het
groote Indische rijk slechts één krankzin
nigengesticht te Buitenzorg en twee hulp-
gestichttn te Semarang en te Soerabaya
bestaan, met een vijfhonderdtal plaatsen
voor eene bevolking van 30 millioen zielen.
Uit de beschrijving van het hulpgesticht
te Soerabaya, van 1887--1891 door den
heer Hofmann beheerd, blijkt dat de toestand
aldaar allergebrekkigst is, zoowel wat de
ligging van het gesticht als de inrichting
betreft, terwij! rustige en storende patiënten
samen worden verpleegd in enge ruimten
met kleine tuinen, inrichtingen die herinneren
aan het »dolhnys« uit de vorige eeuw. Voor
den krankzinnigen Europeaan is in derge
lijk gesticht geen behoud te wachten, voor
hem staat het totaal ongeneesbaar* op
elke deur geschreven. Hij kan hier geen
geneziug vinden. Daarbij komt dat de voor
gekomen gevallen door het gebrek aan
plaatsruimte vaak van zeer ernstigen aard
zij"-
Onder dergelijke omstandigheden, zegt
de heer Hofmann, wordt de roeping van
den krankzinnigenarts teruggebracht tot de
ambtelijke plichtsvervulling van hoofdcipier.
Vaak worden de krankzinnigen bij ge
brek aan plaatsen in de gestichten, in de
gevangenissen geborgen, ten einde daar te
sterven (gewoonlijk aan beri-beri) of wel
tot jaar en dag, wanneer alle hoop op ge
nezing is vervlogen, aan de zorgen der
krankzinnigenartsen toevertrouwd te worden.
EeD hoofdingenieur, de heer G., deelt
aan den heer Hofmann uit zijne veeljarige
ondervinding mede, ondervinding verkregen
als inspecteur en als eerstaanwezend water-
staatsambtenaar eener residentie, dat bijna
geen gevangenis door hem werd bezocht,
waar niet een of meer, soms tot zes, krank
zinnigen cellulair waren opgesloten,
enkele reeds sinds verscheidene jaren, soms
zonder brits, meermalen in boeien, ja, een
pnkel maal geheel naakt op den natten, in
portlandcement gepleisterden vloer van het
algemeen privaat aan een ketting, omdat
men anders te veel last had van zijn on
zindelijkheid.
Een hoog geplaatst rechterlijk ambtenaar,
de heer T., verhaalde aan den heer Hof
mann, hoe hij, op een zijner reizen als om
megaand rechter op Java, in een der ge
vangenissen krankzinnigen had aangetroffen,
wien men met medeweten van den djaka
(inlandsche officier van justitie) dagelijks
de zoogenaamde groote kuur deed onder
gaan, d. i. des ochtends werJen de nacht-
tonnen der verschillende gevangenen over
hun lichaam geledigd.
De inspecteur van den civiel genees
kundigen dienst V. deelde hem nog onlangs
mede, dat hij, kort geleden, in het Gheri-
bonsche, een krankzinnige als een tijger
opgesloten vond in een van traliën voor-
zienne kooi.
De heer Hofmann spreekt ook uit eigen
ondervinding.
Ook het gesticht te Buitenzorg beant
woordt niet aan de eischen, door den heer
Hofmann voor de verpleging van krank
zinnige inlanders gesteld.
Kolonisatie acht hij daarvoor geweuscht.
Terwijl elders op e n millioen inwoners
1000 tot 2000 krankzinnigen in de ge
stichten plaats vinden, waren volgens het
Koloniaal Verslag van 1892 op ultimo
December 1891 slechts iu behandeling te
Buitenzorg 293, te Satnarang 115 en te
Soerabaya 121 patiënten.
Van de Europeesche bevolking, 00,000
personen sterk worden 19 t in de gestichten
verpleegdvoor de 30 millioenen inlanders
en daarmede gelijkges'eldeu zijn sle lus
335 plaatsen in de gestichten beschikbaar.
Voor de Europeanen raadt de heer Hofmann
terugzenditig naar het moederland aan,
gelijk in Engelsch-Iudië geschiedt, waardoor
zij meer kans krijgen op herstelvoor de
krankzinnige inlanders /raagt hj stichting
van inrichtingen op het land.
Voor den inlander zoo vraagt hij
bon we men geen monumentale, steeneu ge
bouwen, welke hem gem genezing doch
wel den beri-beri-dood brengen, geen ge
stichten binnen de enceiute eener druk be
volkte s'ad, maar hij worde gehuisvest
i aar levenswijze en landaard, naar neiging
en behoefte.
»Gun da tl den Javaan den blik op zijn
blauwe ergen, verplaats hem na u' e n
landelijk oer:l, waar de schoone, vrije natuur
het kranke gemoed z.ungejnaapi stemt, de
Heküyke phautusieüu vuil het gekreukt ver
stand op gepaste wijze afgeleid, de lichaams
krachten gestaald en de anti hygiënische in
vloeden verminderd worden. Streef er naar,
hem zooveel mogelijk het, geruis van den
huiselijken kring weer te geven, door hem te
deen wonen in paviljoens, welke hem het
eigen >tehuis« herinneren.
En dan als kracb-ig bondgenoot.arbeid
arbeid, waaraan hij gewoon is, arbeid, die
hem »patjol« en »arit« in handen geeft.
Daarvoor behoeft hjj arbeid op het land,
waar hij zijn karbouw en ploeg vindt, zijn
koffie kan aanplanten en zijn sawah kan
bewerken. Dit leidt, tot, genezing!*
Daarom pleit de heer Hofmaun voor de
oprichting van landbouwkolonies op Java,
Sumatra en de Molukken.
Reeds in 1889 deed hij een voorstel in
dien geest en ontwierp het plan voor eene
kolonie i\ Java's Oosthoek, die driemaal
meer personen zou kunnen herbergen dan
het gesticht te Buitenzorg en slechts x/$ van
het geld zou kosten. Hij vertrok naar Neder
land, maar vond bij zijne terugkomst het
geheele ontwerp onmogelpk gemaakt.
De heer Hofmann verlangt, dat Indië
ook in deze gelijken tred zal houden met
het moedei land, waar in de laatste jaren
zooveel tot verbetering der krankzinnigen
verpleging tot stand kwam.
VERVOLG BINNENLAND.
De huisontruiraing (tengevolge van ge
rechtelijken verkoop van een onverdeeld
pand, op verzoek van een mede-eigenaar) te
Herwjjuen, die voor eenigen tijd door be
woners van het, dorp verhinderd was
waarvan reeds melding is gemaakt had
hedeu plaats Doordat bij de verhinderde
ex cutie eenige personen wegens dreiging
verbaliseerd waren, voor welke bij de terecht
zitting der arrondissements-rechtbank te
Dordrecht reeds 10 dagen gevangenisstraf
is geëischt, scheen het volk thans meer
ontzag voor de uitoefening der wet te hebben,
want, hoewel zich eene groote menigte ook
nu daarbij bevond, is er hoegenaamd geen
verzet gepleegd. Voor eventueel verzet was
tegenwoordig de burgemeester van Her
wijnen, bekleed niet zijn auibtsteeken, en
wareu gerequireerd de geheele brigade rijks-
veldwacht van Dordrecht, benevens eenige
gemeente-veldwachters. Hoewel niet weder-
spannig, moesten evenwel de bewoners uit
het huisje gedragen worden. Zjj hebben zich
onder den blooten hemel aan den openbaren
weg nedergezet. Onmiddellijk na de uitzet
ting is, op verzoek van den tegenwoordigen
eigenaar, het pand geheel afgebroken, door
(iorinckeiuscke helpers van den deur waanler.
Den volgenden dag echter is hierover het
volk in opstand gekomen.
Het huis van den persoon, op wiens ver
zoek de executie plaats had, is bestormd
en geplunderd en daarna is er daar brand
uitgebroken. De burgemeester werd verwond.
Een later bericht meldt:
Hoewel geene ongeregeldheden na den
brand zijn voorgevallen, zijn de gemoederen
toch niet bedaard.
De justitie uit Dordrecht is gearriveerd
en neemt de belhamels in verhoor.
Eene brigade rijksveldwacht is opnieuw
gestationeerd.
Twee personen, verdacht van de brand
stichting, zijn gevankelijk naar Dordrecht
weggevoerd.
Door het bestuur van den Algemeenen
Nederlandschen Politiebond is thans aan
de wed. Van Oosterom te Leiderdorp, uit
betaald eene som van f 522.25, welk be
drag reeds door den voortvluchtigen piesi-
dent Tuinenberg had moeten worden vol
daan, doch die de weduwe op het sleeptouw
hield en de uitbetaling steeds verschoof
tot het te laat was.
De »N. R. Ct.« schrijft omtrent het zan
gersfeest te Velserbeek
Vroolrjk wapperen de vlaggen van de
te:.ten en de tentjes»
Te half elf vangt de koraalmuzUk aan
daarop uit duizenden kelen koraalgezang.
Psalm 100 is aangestemd.
»Juicht aarde, juicht alom den Heer,«
weerklinkt het door de schoone dreven en
bosschen van het buiten en, door de echo's
weerkaatst sterft langzaam, langzaam weg
Zingt Hem een vrooiijk lofgedicht.
Doch die icbo's weerkaatsten ook een
ander geluid.
Het is dat wat in de laatste dagen zoo
veel is gehoord, het is het gi rommel van
den donder, die zich daar mengt in let ge
luid van den juïjelpsalm.
Onweerspell nd ziet ree Is die een groote
wolk er uit, die zich uitstrekt ver, zeer ver
over alles wat om Velsen is gelegen en reeds
eenige L.uwe droppels naar beneden zendt,
om, als de voorzitter, Mr. It. graaf van
Hogendorp, de openingsrede uitspreekt er
reeds meerdere los te laten en eindelijk,
terwijl let Bondslied wordt gezongen,
zangeressen en zangers, nieUWsui rig. n en
kjjklustigeu tc onthalen op een warm bad,
dat geen geld schijnt, te kosten, want m iar
altijd stroomt het water.
Natte partituren; natte hoeden; natgras;
natte mannen, vrouwen en jongedochters
en zonen; expositie van paraplui s, van de
best-edsters af tot de naald para p luie toe.
Doornatte roe ilooz"ii, li" 'u t zond. r regen
scherm hebben gewaagd. Algemeen s>sauve
qui peut.«
Van half twaalf tot twee uur, in en om
Velsen.
Koffiehuizen propvol. Belegering van buf
fetten. Graaiën om iets te krijgen. Rozen-
roode lipjes cognac leppende tegen de koude
voeten. Aanstekelijke vroolijkheid. Gezang,
waarmede ieder instemt. Opgewektheid als
bij een troep op marscb, die door een bui
wordt overvallen. Bestorming van IJtnui len,
Sandpoort en Beverwijk, door hen die te
Velsen geen plaatsje kunnen krijgen, toch
nat zijn en door het tochtje daarheen niet
natter kunnen worden. Velen namen den
aftocht aan.
Doch intusschen wie mocht denken, na
het bovenstaande te hebben gelezen, dat
het feest van den Bond van Chris olijke
zaugvereenigiugen ia Nederland door den
regen in het water is gevallen, heeft het
precies mis.
Juist omdat bjj dit feest zooveel misères j
waren te overwinnen en overwonnen werden,
is het waarschijnlijk beter geslaagd dan een
der vorige.
Van ordeverstoring geen sprake; blijde
zijn met de blij.Dn was ieders bus.
Trots allen regen h«vft een ie.ler een ge
notvollen dag gesleten op het schoone buiten
Velserbeek,daarvoor door de familie Van
Tuyll van Serooskerken zoo welwillend af
gestaan.
Gisteren te mid lernacht heeft te Amster
dam e.ui huiszoeking plaats gehad in de
bureaux vim Recht voor Allen,welke
werkelijk het verwachte resultaat heeff gehad.
Dat er aan dat blad een luchtje ij,
aldus schrijft de »'IV1 <gr.« heeft de booze
wereld al meer gezegd, en dat niet alleen
omdat dit blad gevestigd is in een huis,
dat volgens een kiesch stadgenoot tnsschen
no. 98 en no. 102 is gelegen, een huis, dat
m. a. w. als no. 100 bekend is.
Maar het luchtje dat er gisternacht aan
was, was een luchtje van bijzonderen aard.
't Was een brandluchtje, dat de buren ver
ontrustte, en hun de brandweer deed roepen.
Deze kwam zoo vlug als men het van haar
gewend is, rook ook het luchtje maar
zag niets. Wel een kwartier lang werd ge
tracht zich langs den gewoneH weg toegang
te verschaffen, maar vergeefs; bellen noch
kloppen hielp, men zag rook noch vuur.
Toen werd maar besloten een buitenge
wonen weg te kiezen. Door het huis 98
bereikte meu het dak, en zoo kwam men
in het gebouw dat in zulk een slechten reuk
stond. Het publiek zag brandweermannen
in het huis, en het schijnsel hunner lantaarns
en ondertusschen bleef de kwalijk riekende
j lucht uit het gebouw komen. Eerst een
half uur later bleek dat de buren gelijk
hadden gehad.
Groote stapels brandend papier werden
i van den papierzolder op de straat geworpen,
en spoedig was de Vecht kraan aan het werk
om het vuur te blusscheu.
Het brandje zelf had niet veel te betee-
kenen gehad, maar toeh was de brandweer
meer dan anderhalf uur aan het werk ge
weest, daar het vuur vrjj diep in de papier
stapels had ingevreten.
Het gerechtshof te Leeuwarden heeft het
vonnis bevestigd van de rechtbank aldaar,
waarbij J. Burger, oud 40 jaar, o?.tslagen
predikant te Harlingen, is veroordeeld tot
levenslange gevangenisstraf, wegens moord
op Gatbarina Miranda te Harlingen den 6
Maart 1894.
Te Beverwijk is de gemeente-omroeper
Snel overleden, en bij het schooumaken van
zijn huisje werd een geraamte van een
uienscb, misschien wel zoo meende men
van eene onbekende vrouw.
Onder lappen en vodden was dat g<-
raamte gevonden, leder sprak van het ge
val, en de meesten hadden hunne ver
klaringen, doch toen men de zaak on ler-
zoo hl, bleek dat Sue! ni t al te proper was
bij zijn leven en er eene lamme huishoud
ster op nahield; dat hij voor ds. B. nogal
eens boodschappen dééd en dan wel eens
het een en ander meekreeg, wat de familie
niet langer wemchte te houden, en dat S. zoo
ook meekreeg het skelet, dat aan den zoon
1 van ds. B., thans officier van gezondheid
|in Indië, bij zijn studiën hal gediend en
j waaraan het hoofd, een arm, een been en
I de borstkas ontbraken. Van den vr> eselijken
vri uwenmoord, die S. volgens de geruchten
zou hebben gepleegd, blijf ulzoo et-; ever.
Te Breukelen is een treurig ongeluk
door het hemelvuur aangericht. Gistermiddag
ging oD zoon van Van Beminel met 2 knechts
naar het land om te werken, daar de lucht
wel bezet maar er geen bepaalde bui
in het gezicht was. Onverwacht begon het te
lichten en vi Dn zware donderslagen,
werden allen drie getroffen door het hemel
vuur, de knechts dood en de zoon licht ge
wond aan het gezicht en aan het been. Na
eenige oogeu blikken bewusteloos op den grond
te hebben gelegen, bemerkte hij eerst wat er
gebeurd was. Van een der beide gedoode
knechts waren de kleederen erg gehavend,
maar aan den ander was niets te zienbS
had zijn gereedschap nog in de hand.
m eai A Hordei.
Aan boord van een onzer schepen viel een
matroos boven uit den mast naar beneden.
Hij kwam tegen een der raas aan, toen tegen
de brug en daarop sloeg hij op 't dek. Men
dacht niets anders of de man was dood,
maar tot verbazing der aauschouwers stond
op, rekte armen en beenen eens uit,
schudde zich eens flink heen en weer, zette
zijn mats op, die was afgevallen en zeide,
de brokstukken van een steeueu pijpje op
rapende, die hier en daar verspreid lagen
Dat is nou al de derde pijp die ik van de
week breek.*
Een konijn en eene kat, dus vertelt een
Parijsch blad, hadden vriendschap gesloten
en gingen oj> zekere morgen samen wandelen.
Nadat zij geruiuien tijd geloopen hadden,
werden zy moede en hongerig en besloten
eene herberg binnen te gaan. Toen zij aan
een dergelijk lokaal gekomen wareu en juist
wilden binnenstappen, lazen zij op het uit
hangbord: liet gestoofde konijn. Ons
konijn holde weg zoo hard het maar kon.
De kat holde echter nog harder.
Boer (tot zijne vrouw, op een machinist
wijzende). »Zie oudje, dat is nu de man,
die de locomotief zoo goed bescuurt. AlDen
kau ik rny rnuar niet begrijpen 'hoe dat kleine
kereltje zóó ontzettend hard kau fluiten.*
Heel*. Zou ik U mogen verzoeken om bij
gelegenheid van den verjaardag mijner vrouw
een mooi vers te maken.
Dichter. Zeer gaarne; zou ik Mevrouw
uwe echtgenoote eens mogen zien?
Heer. Neen man, dan kan het nooit een
mooi vers worden.
Rechter. Gij zegt, dat gij het vleescb uit
honger hebt gestolen, men steelt dan echter
niet een geheel schaap.
Beschuldigde. Ja, mijnheer de rechter, als
ik een mes had bezeten, dan zou ik er"S ehts
een pond af hebben gesneden.
Heer. Is mijuheer de barou thuis?
Huisknecht. Ja, zooals ge ziet: ik draag
immers zijn laarzen naar den schoenmaker.
ADVEHTENTIEN.
De oidergeteekende vei
dat de lubbele
gebouwd door de
KR1KK
en
Heeren IX - X>E£
I A. P1EK-
11 ART, a.aj n alle eischen
voldoet, zoov el wat bakken, als het
minder verbruik an brandstoffen betreft.
Hij beveelt hen daardoor ten zeerste aan
en is genoemde i ven bij mij voor H.H.
Bakkers dagelijks n werking te zien.
is
Al r.
Ai
Naar aanlei^mg van boven-
staand 'attest, bevelen onderge-
teekenden zich bij fl.H. Bakkers, voor het
VAN
V
ten zeerste aan.
OORINCHMM.
Dagelijks verkrijgbaar VERSCHE Zee-
en ïXivierviscli.
p o i* Iii|o i.'l e e n t.
PUIK/KOKEN HE
a 0 ct. per 5 or® en p-u- 5 pond a 25 et.
te in komen bij
Blijenhoek, Gorinchem,
.YB. To vei s Éoedkoopst adres voor
GEROOKT 8PEK.
