Hel Land van Neusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
EERSTE RUN.
A ^n^ORze Abonné's.
Geïllustreerd Zondagsblad,
Vaderlandsliefde.
s ïs i
M 1345.
ZATERDAG 29 SEPT.
FEUILLETON.
Een verhaal uit den Fransch-
Duitschen Oorlog.
zon een
pdm" SS?te -
Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden.
1894.
YOOE
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: pêr 3 maanden f l.OO.
<ranco per post zonder prjjsve.hoogmg. Afeonderljjke
umtnera 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7% ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Advertentiën voor dit blad worden tevens gratis op
genomen in het Land van Altena.
op
"O.
abouneerd is. Wij moeten er echter
wijzen, dat alléén geabonneerden op
HET NIEUWSBLAD VOOR HEUSDEN
het recht hebben zich het blad aan te
schaffen voor 371/, cent per 3 maanden;
voor niet geabonneerden is de «rijs f 5.
per jaar.
$%d door de belangstelling, die Even als voor de Courant behoeft men zich
Een spoedige opgave is gewenscht,
daar van dit blad niet meer gedrukt wordt
dan voor de abonné's noodig is.
REDACTIE en UITGEVER.
l'l1 "Wil I I MIIBM
'VSBLAD VOOR HEUSDEN
meer mag ondervinden, achten
fJdg met het begin van het
•r'.aal (1 October), uitvoering te
j)vm aan een voornemen, hetwelk
n den bring onzer lezers zeker met groote
agOöO^nheid zal worden begroet.
Wij sujllen ons n.l. voor, bij genoegzame
«eln^nri|g, aan onze onderneming de uit
gaf te verbinden van een
t^twelk even degelijk van inhoud als aan-
srekkeljjk van vorm in harmonie zal zjjn
uet ons blad, n.l. strikt neutraal op politiek
fn godsdienstig gebied en niets bevattende
t?at de goede zeden zal kunnen kwetsen.
De Redactie van dit Geïllustreerd Zon-
igsblad, zich volkomen bewust van het
oeilijke doch schoone van haar taak,
-enscht er naar te streven, het Weekblad
oor elk gezin een vriendelijken onderhou-
nden gast te doen zijn, die, door oud en
s»ng welkom geheeten, elke week met steeds
immend genoegen zal worden ontvangen.
Wat het Geïllustreerd Zondagsblad wil
ezen? Wat het betoogt? Beter dan een
nge omschrijving zal het Blad zelf, wasr-
n wjj U hierbij een nummer ter kennis-
ving doen toekomen, het antwoord geven
deze vragen.
De inhoud van dit Proefnummer is tege-
Ejk eene beloffce voor de toekomst..
De eenige voorwaarde, waarop men zich
geregelde toezending van dat Zondags-
ad franco per post kan verzekeren, is,
me vergoeding van Zl1/^ cent per drie
anden, of 13 nummers, waarvoor men
verloop van een jaar een boekdeel van
6 pagina's in eigendom heeft verkregen,
t met zijn honderden met smaak uitge
lichtekeurig uitgevoerde illustraties en met
|^jn talrijke met zorg gekozen artikelen en
ferhalen van blijvende waarde, een schat
por elke huiskamer zal wezen.
Wie der abonné's dat Zondagsblad dus
eregeld elke week wenscht te ontvangen,
Verzoeken wij beleefd het inschrjj vingsbiljet,
at zich in het blad van heden bevindt, uit
knippen en duidelijk van naam en woon-
aats voorzien, te zenden aan den Uitgever,
aan den Agent, öf aan den Brieven-
aarder door wiens tusschenkomst men ge-
Het verraad op Lombok heeft bij zeer
velen in den lande eene snaar van vader
landsliefde doen trillen, die ons met volle
vertrouwen de toekomst voor de vrjjheid
van het lieve vaderland doet tegemoet zien.
Van bijna alle regimenten toch, hebben
zich officieren, onderofficieren en minderen
aangemeld om voor eenige jaren bij het
Nederlandsch Indische leger te worden ge
detacheerd.
Talloos zijn zij, die zieh ?oor het Indische
leger laten aanmonsteren, zoo talrijk zelfs,
dat het kleedermagazjjn te Harderwijk is uit
geput en de aangenomenen eenige dagen in
burgerkleeding aldaar moeten doorbrengen.
Die vaderlandsliefde heeft zich duidelijk
geuit bij het uitgaan der stoomschepen
»Wilhelmina« en »Salak«, die beiden een
detachement suppletietroepen naar onze over-
zeesche bezittingen zouden overbrengen, in
de harteljjkste tcejuieivïgen van de zeer,
zeer velen, die den dapperen krijgers uit
geleide deden.
Ja zelfs een student uit Leiden heeft alle
welgezinden opgeroepen om geheel voor
eigen rekening een vrijwilligerkorps op te
richten, zich in de behandeling van het
geweer te oefenen en dan per extra gelegen
heid naar Indië te gaar om op Balineezen
te schieten.
Kortom, iedereen heeft zoo den mond
vol over Lombok, dat men waarlijk kans
zou loopen beschuldigd te worden van ge
brek aan vaderlandsliefde, als men er het
stilzwijgen over zou bewaren.
Nu, een corps vrijwilligers oprichten om
Balineezen te gaan doodschieten en zelf
ook een kans loopen om voor het Vaderland en dit zou al direct dit nadeel hebben, dat
te vallen is bijzonder mooi in theorie maar
in practijk
Lezer, zjjt ge evenals ik, op een warmen
zomerachtermiddag wel eens in den Haag
naar het Malieveld gewandeld of gereden?
Zoo ja, dan hebt ge daar stellig wel een
troep soldaten of schutters gezien, die zich
in het zweet huns aansehijns oefenden om
in tg den van nood, Vaderland en Vorst
te verdedigen en als' het dan voor U te
heet was bijna om in een open victoria rond
te rijden en ge daar die exerceerende en
marcheerende soldaten of schutters zaagt,
ging het U dan niet evenals mg en verloor
het militaire leven niet veel van het poëtische
daaraan verbonden? En dan waart ge nog
maar in den Haag, in tjjd van vrede en
hadt ge volop gelegenheid om U op alle
mogeljjke wgzen te verfrisschen en te ver
koelen. Verplaatst U echter thans in Insu-
linde, waar het nog heel wat heeter is,
tegenover vijandige Balineezen en zeg dan
oprecht of in practijk een dergelijk vrjj-
willigercorps wel heel veel zou uithalen.
Welnu, een kleine driehonderd hebben
zich aangemeld om met dat corps mede te
gaan en den Minister van Koloniën is het
aanbod gedaan van hunne diensten gebruik
te maken, welk aanbod door Z.Ex. op de
meest heusche wijze is van de hand gewezen.
Ik kan me levendig voorstellen, dat het
niet aanvaarden van hun aanbod den strijd-
lustigen vrijwilligers als een emmer ijskoud
water op het lijf viel, maar tevens stelde ik
me de vraag of die vrijwilligers, die inder
daad getoond hebben lijf en goed veil te
de instructeurs dier corpsen al dadeljjk aan
de legersterkte te velde onttrokken werden.
Bovendien zjjn tengevolge van de tegen
woordige oorlogsmaterialen de oorlogen zelf
niet meer van heel langen duur en zou er
al heel wat beslist kunnen zijn eer die vrij
willigerscorpsen zoover waren, dat ze met
vrucht in het vuur gebracht konden worden.
Ons leger is betrekkeljjk zeer klein. Hebben
Duitschland, Frankrjjk en meer Europeesche
staten alle beschikbare mannen voor hunne
legers noodig, wij Nederlanders, doen het
met pl. m. l/a van die mannen af, zoodat
niet bij het leger ingedeeld is.
Wij Nederlanders zjjn bekend voor eene
anti-militaire natie en als we eens nagaan
hoe voor eenige jaren de persoonljjke dienst
plicht in de Tweede Kamer ontvangen werd,
dan is het zonneklaar, dat van algemeene
dienstplicht hier te lande wel nooit of te
nimmer iets zal inkomen. Dat hoeft ook
niet, doch het zou zoover moeten komen,
dat, wanneer onverhoopt het Vaderland in
nood kwam, dat dan alle beschikbare man
nen dadelgk zoover waren, dat ze zonder
voorafgaande oefening, dadeljjk de wapens
konden opvatten en in het vuur gebracht
konden worden.
Ten einde iets gemakkelijker van den
militiedienst af te komen nemen tegen
woordig vele jongelieden deel aan de zoo
genaamde vrjj willige oefeningen van den
wapenhandel. Welnu, dat woordje vele
moet veranderd worde in alle. Laten in het
vervolg »alle« jongelieden daaraan deel
nemen, hetzg ze dienstplichtig zgn of niet,
De betaalmeester der stad Frankfort,
fischer, die zelfmoord Dleeordo ---
tas een tekort van 750.900 Mark naar*-
aten.
Hg liet een geschrift na, waa
wordt dat de
hebben voor het Vaderland en buiten hen Op plaatsen, waar geen garnizoen is, zal
nog zoo heel veel anderen, niet op een andere j heel gaarne een instructeur disponibel wor-
wjjze hunne Vaderlandsliefde kunnen aan den gesteld. Er bljjve niemand over, die
iOp hunne hooge Mecklenburgers gezeten
i|en- drie uhlanen, na een gewaagd stroop
)chtje in Chilliers-aux-Bois, waar Fransche
ezetting lag, terug naar Pithiviers, da
o® in de macht der Pruisen was. Ze reden
fff slaperig voort, als ruiters die geen haas
ben, en alsof ze zich op veilige wegen
«vonden. Naast hen liep, door een lang
fjiw met een achterpoot aan den zadel ge
iden, een prachtig varken, dat ze bij een
■vt te Santean hadden gestolen. Als de
evangene nu en dan, alsof hij wist welk
1 hem wachtte, beproefde terug te spar
stak een zijner oveiwinnaars hem
de punt van zijn lans in den rug. On-
vjjfeld een wreed middel, maar zeker
jende, want het dier stiet een kreet van
uit en was voor eenige oogenblikken
de lust tot tegenspartelen genezen,
'e middelste ruiter nam uit zijn pistool-
li een groote met riet omvlochten fiesch.
(Hed er de kurk af, nam er een flinken
rfgiit, gaf haar daarna aan zijn beide
ien, die zich evenmin onbetuigd lieten.
'i vervielen ze in hun zoet gepeins,
{izen dikke rookwolken uit hun groote
t(, tot eene nieuwe poging tot verzet
vet gevangen varken een nieuwe aan-
dt noodig maakte, welke, op haar beurt
vwdoor een herhaald rondgaan van de
„yerd gevolgd. Nadat ze de hoeve van
voorbij waren, kwam het troepje
rug, die aldaar over de rivier is ge
heel verdiept in hun buit, en ver-
dat de weg wel even veilig zou
J bij het heengaan, bemerkten de drie
uhlanen niet dat drie verraderljjke geweer-
loopen even boven het gras van den oever
uitstaken.
Op het oogenblik dat zjj de brug zouden
oprijden, weerklonken drie geweerschoten.
Twee der paarden, op tien pas afstand in
de borst getroffen, verheffen zich met een
sprong op de achterste pooten, en vallen
daarna met hunne ruiters ter aarde. De
derde ruiter, degene die het varken aan de
ljjn heeft, wankelt een oogenblik in den
zadel, terwjjl hij een rauwen kreet uitsloot.
Dan grijpt hg met beide armen om den
hals van het paard, dat hij de sporen in
de zjjde zet. Drie francs-tireurs springen
op het zelfde oogenblik uit de rivier waar
ze tot hun buik in het water stonden en
snellen naar den weg, waar menschen en
dieren onder een gerinkel van staal en
onder hevig vloeken lagen te worstelen.
Hoewel ze bijna bewusteloos waren door
den val en geheel in hun tuig verward,
trachtten de beide uhlanen zich met hunne
revolvers te verdedigen. De francstireurs
maken hieraan spoedig een einde door hen
met bajonetsteken af te maken.
Het paard, waarop de gewonde zich
crampachtig vasthoudt, ontsnapt aan de
landen van een der francstireurs, die het
wilde grjjpen, en rent in vliegende galop
den weg af, het varken meeslepende. Door
de dolle vaart van de been geraakt, rolt
;et varken met de vier pooten in de lucht
over den weg heen, ieder oogenblik bij een
nieuwen ruk van bet paard opspringende.
Het beest schreeuwt luidkeels bij iedere
aanraking met den grond, waardoor het
vel van den rug wordt geschuurd. De francs
tireurs laden vlug hun geweer, leggen aan
en vuren op tweehonderd nieter, maar raken
den vluchteling niet. Ht|t paard echter,
misschien verschrikt door' het fluiten der
kogels, maakte een geweldijgen spong, waar
den dag leggen.
Ik ben overtuigd, dat wanneer het Vader
land zelve eens in nood kwam, de corpsen
vrijwilligers zouden verrijzen als paddestoelen
uit den grond, maar zou men in werkeljjk-
heid aan die corpsen vrijwilligers iets hebben?
Een eerste vereischte toch zou wezen dat
zulk een corps eenigszins geoefend was, niet
zoo om met een geweer een vijand te kunnen
doodschieten, maar het diende min of meer
de recrutenschool doorgemaakt te hebben.
Hiermede zou dus begonnen moeten worden
door plotseling het touw brak, waaraan
het varken reeds lag te zieltogen. Toen het
zich nu vrij voelde, bleef het eerst eenige
oogenblikken aan den kant van den weg
liggen, stond daarna met veel moeite op,
en bleef droomerig staan rondkjjken.
Links, op eenige schreden van den weg,
stond een klein huisje. Vóór de deur, die
wjjd open was, zat een oud vrouwtje met
een verschrikt en medelijdend gelaat te
staren naar hetgeen op den straatweg voor
viel. Op het gezicht van de hut, die hem
waarschijnlijk aan zijn vroeger verbljjf her
innert, laat het varken en zacht geknor
hooren en stapt hinkende over den drempel.
»Wel, is het mogelijk,* zegt het oude
vrouwtje medelijdend, »wat hebben ze hem
toegetakeldHei, manKom eens kjjken,
hij weegt wel honderd pond.*
Een oogenblik daarna komen ook de
francstireurs aanloopen en vallen de hut
binnen.
Komaan, moedertje!* zegt een hunner,
de jongste, een baardelooze jongen van acht
tien jaar, »geef eens een flesch wijn en drie
glazen
»En een mes om het varken te slachten,*
zegt een ander.
»En een pot om het bloed op te vangen,*
roept een derde.
»Nu, mij goed,* zegt de oude; »maar
wat krijg ik voor mijn moeite?*
vDrie el worst en een ham,* is dat goed?
»Ja.«
Het varken is van bezitter veranderd, maar
zijn lot ondergaat daardoor geen verandering.
Een der francs-tireurs, die vroeger bij een
varkensslager in de leer was geweest, wierp
het dier op den grond en stak hem het mes
tot de heft in de keel, terwgl zijn makkers,
geholpen door Michel, de pooten vasthielden.
»Zie zoo, zegt de slager, als het varken
dood is, nu een paar uien schoongemaakt
niet minstens de recrutenschool doorloopen
heeft en voor oefeningen in den velddienst
worde aan alle jongelieden gedurende 8
of 14 dagen per jaar gelegenheid gegeven.
Ieder toone zjjne vaderlandsliefde door
te zorgen, dat hij in tjjden van nood, Wel
geen volmaakt, maar in ieder geval een
bruikbaar soldaat zij
Wanneer de drie honderd, die naar Lom
bok wilden eens het voorbeeld gaven en
ieder in zgne woonplaats in verbinding
met anderen weer een dergeljjken cursus
in het leven riep, ziet, dan zoude dit allicht
elders navolging vinden, of mochten er zgn,
die om die oefeningen bjj te wonen, werk
moesten verzuimen en alzoo schade zouden
lgden, dan konden de meergegoeden die
schade vergoeden, evenals ze thans geheel
voor eigen rekening naar Lombok zouden
willen.
Welaan, laten dan meer bevoegden eens
over dit plan nadenken. Mg komt het voor,
dat, wanneer tengevolge van de Lombok
oproeping over eenigen tjjd Nederland zal
te beschikken hebben over meer dan het
dubbel aantal bruikbare soldaten dan heden,
de vrjj willigere die zich hebben aangeboden,
doch niet zgn aangenomen, met de meeste
voldoening zullen mogen terugzien op hun
jewjjs van vaderlandsliefde.
Buitenland.
geregel
dat beurs»
wan»
zgn
speculaties ooi ?e
gedrag.
De berichten over de gezondheid van
den Tsaar blgven met elkaar in tegenspraak.
En ook over de kwaal waaraan hg lgdt
zgn ze het niet eens. Het meest waarschgn-
Igke bericht, ook in verband met vroegere,
is het dezer dagen geseinde, dat de Tsaar
een nierkwaal zou hebben. Maar over den
toestand van den vorst zelf is met zekere
heid niets t i.
We willen hopen voor Rusland en voor
Europa, dat de slechte geruchten overdreven
zgn en dat de Tsaar spoedig weer hersteld
uit Liwadga zal terugkeerea. £fc,fc verlies
van een vorst die met zoo groote toewgding
en zulk een verbazende werkkracht een
taak vervult die kg zeer tegen Zgn zin op
zich heeft moeten nemen, die niet alleen de
ontwikkeling van zgn eigaa reua^.htig Rnk
eerlgk en met kr^ht en ernst bevordert
maar er ook naar streeft om den trede
met andere Rgken te handhaven en hel
evenwicht in Europa in stand
het verlies v t ->5i L;
en dan de pot te vnur gezet. We kunnen
hem van nacht halen.
»Wat een heerljjk buitenkansje voor de
compagnie!*
>De Pruisen! Vader, de Pruisen,* brult
plotseling een der jongens van vader Michel,
van het erf naar binnen komende.
»Alle drommels,* roept de slager uit, »dat
hebt ge er van om door de menschen te
schieten en niet op de paarden. De gewonde
heeft de anderen gewaarschuwd en wjj
zullen een heel escadron hier krijgen.*
»Waar zgn ze?«
»Te St. Augustin.*
Drie kilometer!... dan zullen ze binnen
tien minuten hier zgn, en het varken zgn
we kwjjt!*
»Dat zullen we toch eens zien,* zegt de
jongste.
»Neen, daar is niets aan te zien en ik
heb geen zin om gefusileerd te worden.
Kom, opgemarcheerd.*
>Gg zjjt ook niet slim, voor zoon'n ouwe
rot, laat mij eens begaan, ik zal wel zorgen,
dat de Pruisen er at blgven. Vader Michel,
geef eens gauw twee hemden, twee broeken,
en twee boezeroenen, met klompen, muilen
of wat ge maar hebt. En jelui, gauw u uit
gekleed.*
In een oogwenk zgn de slager en de
andere soldaat uitgekleed, terwgl vader
Michel de gevraagde kleedingstukken bij
elkaar zoekt. Het jonge soldaatje haalt het
veeren bed uit de bedstede, legt de uni
formen, de geweren en het lederwerk op,
het stroo en daarna het bed er weder bovenop. I bet g<
Zgne kameraden trekken de kloeren run bed, d
vader Michel aan. Alles gaat zeer vlag in'het tt U -
in zgn werk. De jongen bindt een band- op den drempel staan, maakt een tnUiuur
doek om den gapende hals van het varkensaluut en zegt op barsch-niedelyde den toon:
te hoa len,
we
om hem hmget t« mokea. No moeten
zgn kop tot den uek to« in n
steken. Een helde, Leken 0„r h^fe
paxm, acacia, oi ??st, ma&r
Met een onTemto,^
water, legt er ue takjes in ea zet de drie
voorwerpmi op een het ho^
einde voor hat W k
>Neem
naar de plaats Vader
zitten steenen kloppen. En m moet ik
voor me self sorgen moedertje yJf
gauw een ron. een voorschot, M
uw Zondagsche mutsIk ben
uw dochterEn nu komt
op aan, r
van oom fitiennej Hebt" ge
vraagt <j 1 i
die mei open mond al de toebe
heeft gae
De sridaat het
vrouw n
na ze u<- t(j Q
wrevei te hebben.
»Vo'
Een t ran
de hu el
de ee
geklet
officie] stjjgt ai en komt woont,
met t i v
neemt het lijk op en voegt er bij:
NIEUWSBLAD
slechts voor één kwartaal te verbinden.
Cj
>Kapont, och boe ongelukkig
Vooruitoude, help hem eens op bet bed Moeder Michel en de kleine jongen
tillen. Goed zoo, trek wat aan zgn pooten, zoo hard ze kunnende