!'el Land van Ileusden an Allena, da Langstraat an de Bommelerwaard.
TWEEDE BLAD.
A. A. SENS,
M 1357.
HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN.
Electrische Schelleiding,
Gas- en Waterleiding,
Sport- en kinderwagens.
VOOR
«0
Dit blad versehjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsveihooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Uitgever: L.. J. YEIERMAH, Heusden.
ZATERDAG 10 NOV.
1894.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
VERVOLG BUITENLAND.
De beschuldiging, die tegen den kapitein
Dreyfus is gericht, liet in het onzekere aan
welke mogendheid hij de geheime militaire
stukken heeft overgeleverd. Volgens den een
was het aan Duitscbland, volgens den ander
aan Italië. Thans meldt de »Temps« in
staat te zijn te zeggen, dat hij ze in het
bezit van Duitscbland heeft gesteld.
Het voorloopig onderzoek, aan het minis
terie van oorlog ingesteld naar de zaak-
Dreyfus, is Vrijdag gesloten en het resul
taat er van onmiddellijk verzonden aan
generaal Saussier, het hoofd der militaire
rechtspraak te Parijs. Na onderzoek der
stukken heeft de militaire gouverneur der
stad denzelfden dag de zaak aanhangig ge
maakt bij den eersten krijgsraad, waarvan
de gepensionneerde majoor Bexon d'Orme-
scheville auditeur-militair is, president een
kolonel, rechters een luitenant-kolenel, drie
majoors en twee kapiteins.
Aan »Havas« wordt uit Toulon gemeld,
dat de maritieme prefect aldaar bevel heeft
gegeven om vijf transportschepen, elk met
ruim 1800 man troepen, gereed te maken
tot vertrek naar Madagascar, want het is
tkans zeker, dat de regeering te Tananarive
Frankrjjks ultimatum heeft verworpen.
Te Berljjn heeft men ontdekt, dat de ezel
zich veel beter tot de verkrijging van het
serum leent dan het paard, ongerekend dat
eerstgenoemde veel minder kost aan aan
koop en onderhoud. Tengevolge van deze
ontdekking heeft een der leveranciers van
het bacteriologisch laboratorium de onge-
gewone bestelling gekregen van 200 lang-
ooren.
De krijgsraad te Napels heeft den soldaat
Radics1, die te Ischia een korporaal sluipend
vermoordde, tot de doodstraf veroordeeld,
met bepaling dat hem de straf zal worden
voltrokken door een geweervuur in den rug.
Binnen weinige dagen zal de executie te
Bagnoli volgen, want van een eventueel
cassatie-beroep is geen heil voor den ver
oordeelde te verwachten en evenmin heeft
hij op gratie uitzicht.
De moordenaar van den Argentijnschen
priester te Londen schijnt gevat te zijn.
Een telegram zegt, dat op het vasteland een
Franschman is gearresteerd.
Onder het garnizoen te Buda-Pest is een
besmettelijke oogziekte uitgebroken, de tra-
chowa, die in Egypte zoovele slachtoffers
maakt. Van de onlangs ingelijfde recruten
zjjn reeds 600 in de hospitalen opgenomen
en de »Frartkf. Ztg.« zegt, dat eenigen reeds
het gezicht voor goed verloren hebben.
Galicische Poolsche bladen laken het
optreden van Lewadowski, die zeker ver
geten heeft, dat onder de Russische regeering
een groot aantal stamgenooten wonen, die
wel eens zouden kunnen boeten voor zijn
woorden. Intusschen heeft hij ook reeds
meer dan 2000 telegrammen ontvangen,
waarin instemming betuigd wordt met zijn
optreden.
De Odessa-correspondent van de Daily
News« maakt gewag van de beslist anti-
Duitsche gevoelens van den jongen Czaar.
Toen deze nog Cezarewitch was, had hij een
tijdlang verboden, dat in zijn paleis en in
zijn omgeving Duitsch werd gesproken.
Ieder, die het gebod overtrad, moest vijf
roebel boete betalen. De overleden Czaar
maakte daaraan een einde. Op zekeren dag,
toen de Cezarewitch met de officieren der
garde aan tafel zat, trad hij de eetzaal
binnen met een krachtig; »guten Morgen,
meine Herren!* Toen, op den troonop
volger toegaande, gaf hij hem vijf roebels
en zeide: »Dat is de laatste boete die ik be
taal. Het moet uit wezen met die flauwiteit.
Steek de vijf roebels maar op, Sacha ik
blijf hier met u en de heeren dineeren. Wij
zullen vandaag ons Duitsch eens luchten.*
Dezelfde correspondent zegt, dat een der
door den Czaar in te voeren hervormingen
zou zijn de totale, althans gedeeltelijke, op
heffing van de dagbladcensuur.
De inspecteur der Russische gevange
nissen, Galkin Vrasskoi, die van een in
spectiereis is teruggekeerd, heeft te kennen
gegeven, dat er ergerlijke toestanden heer-
schen op Saghalien, het eiland dat tot ver-
bannings-kolonie dient. In het loopende
jaar zijn er nog 2000 vrouwen en mannen
heengezonden, afgescheiden nog van de
vrouwen en kinderen, die haar mannen en
hun vaders vrij willig zijn gevolgd. De om
standigheden waaronder de bannelingen
leven moeten vreeseljjk zjjn als een
Russisch ambtenaar dit reeds gevoelt.
Van het garnizoen te Glogau zjjn 170
man ziek, met cholera-achtige verschijnse
len. Professor Fluegge is belast met een
onderzoek.
Er is den 2n dezer een stoomschip uit
gezonden om den poolreiziger, kapitein
Wiggins, te gaan zoeken. Ook zal een
expeditie worden uitgerust om langs de
Siberische kusten een onderzoek naar den
vermiste en zijn 50 man in te stellen. In
een dag of twaalf denkt men de eerste be
richten van het uitgezonden vaartuig te
kunnen hebben.
Men vermoedt dat Wiggins opgesloten
is in het ijs van de Karazee. Daar is hij,
in dit jaargetijde, niet te bereiken, maar
men denkt hem dan toch langs den een
of anderen weg hulp te kunnen bieden.
In het comitaat Marmaros, in Hongarije,
heerscht nog altijd de cholera. Dezer dagen
gaf ze aanleiding tot opstootjes in het vlek
Hoeszt. De bevolking wou haar dooden niet
begraven hebben op het cholera-kerkhof,
en toen de gewapende macht de bevelen
van het gemeentebestuur toch ten uitvoer
wou brengen, kwamen de boeren in verzet.
Ze vielen de gendarmes aan en trachtten
hun de wapenen at te nemen. De aange
vallenen zagen zich genoodzaakt vuur te
geven, zoodat een boer werd gedood en ver
scheiden gewond. 60 personen werden in
hechtenis genomen, waaronder bjjna 20
vrouwen. De rust was nog niet dadelijk
hersteld.
De verkiezingen in de Vereenigde. Staten
van Dinsdag hebben dit jaar voor den
vreemde een buitengewone beteekenis, in zoo
verre zij beheerscht werden door de tarief-
quaestie, waarbij zoovele belangen in Europa
betrokken zijn geweest. Nog hebben die
verkiezingen eene groote moreele beteekenis,
waar zij, naar wat reeds van den uitslag
bekend is geworden, beantwoord hebben
aan de verwachting, dat zjj vonnis zouden
strjjken over eene democratische party, die
zich het vertrouwen des lands onwaardig
had betoond.
De Times* verneemt uit Tientsin, dat
de vertegenwoordigers der vreemde mogend
heden Zaterdag met het tsoenglijamen ver
gaderd zijn geweest. Prins Koeng bekende
hun China's onmacht om de Japanners
tegen te houden, en deed een beroep op
de tusschenkomst der mogendhedenChina
was bereid hare snzereiniteit over Korea
prijs te geven en eene oorlogschatting te
betalen.
Het groote nieuws blijft echter, dat China
den vrede wilChina, het reusachtige rijk,
dat tot nog toe nederlaag op nederlaag
leed alleen omdat het op den oorlog niet
voorbereid was, maar op den langen duur
gewis het overmoedige Japan zon verplet-
het arme Japan zoo lang zou kunnen vol
houden als het wilde, China bekent, dat
het onmachtig is de invatie te keeren, en
roept de mogendheden te hulp om de over
winnende Japansche scharen te stuiten.
Aan de waarheid van het bericht kan
nauwelijks meer getwijfeld worden. Het
vindt ook zjjne bevestiging in een telegram
uit Sjanghai, naar luid waarvan de last tot
het zenden van groote hoeveelheden rijst
naar Nioetsjoean, voor de sterke Chineesche
macht, die daar moet staan, en voor het
leger te velde, ingetrokken is, omdat het
departement van oorlog alle hoop had op
gegeven, het voortrukken der Japanners in
Mantsjoerjje tegen te houden.
Daarentegen gevoelt Japan zich nu zoo
veilig voor een aanval der Chineesche vloot,
dat de torpedo's in de haven van Tokio
zjjn weggenomen, en weer alle scheepvaart
is vrijgelaten.
Met verdubbelde inspanning zal Japan
nu zeker zyne veroveringen voortzetten,
want, dreigt nog bovendien de winter in
te vallen, het komt er voor Japan op aan,
als werkelijk de mogendheden tusschenbeide
komen, en voelt Japan zich niet sterk ge
noeg om desondanks zjjnen tocht naar
Peking voort te zetten, dat het zoo ver mo
gelijk in het vyandelyke land is doorge
drongen. Hoe sterker Japan's stelling in
China is, als de vijandelijkheden worden
gestuit, des te krachtiger kan het zijn
eischen laten gelden.
De Engelsche overheid heeft den onder
koning Petchili een ultimatum gezonden,
waarin binnen den tijd van 7 dagen rege
ling wordt verzocht van de Chungking-
quaestie. De Chungkingvarende onder
Engelsche vlag met den Japanschen consul
aan boord, is in Juli door Chineesche sol
daten aangehouden, die den consul wilden
gevangen nemen en zich zeer onbehoorlijk
jegens de Engelsche officieren hebben ge
dragen. Verder wordt een geldeljjke schade
vergoeding geëischt, ontslag en degradatie
van Sheng Taoti te Tientsin en een saluut
van 21 schoten van de forten van Taku
voor de Chungking.
Wanneer aan deze eischen niet wordt
voldaan, zullen er, zegt het ultimatum, re
presaille-maatregelen door de Engelsche
vloot worden genomen.
VERVOLG BINNENLAND.
In eene algemeene order voor het leger
heeft de minister van oorlog ter kennis van
de landmacht gebracht, dat, bjj vonnis van
den krijgsraad in het 1ste militair-arron
dissement, de 1ste luit. H. K. van Diepen-
brugge, plaatselijk adjudant te Leiden, als
verdacht van desertie, vervallen is verklaard
van zijne militaire charge, met verbanning
buiten het grondgebied van den staat.
De cadetten der Koninklijke Militaire
Academie te Breda eten aardappelen van
f 4.63 per H.L., de oppassers van f 2.59
het zout voor de cadetten wordt geleverd
tegen 6yg cent per K.G., terwjjl dat voor
het garnizoen kost slecht 53/g cent. Het
spek voor de cadetten kost 60 cent per K.G.,
terwijl dat voor de oppassers met 559/10
cent wordt betaald, doch het garnizoen is
met spek van 452/10 cent per K.G. tevreden.
De »N. R. Ct.« verklaart, dat bij de
justitie niets bekend is van het overlijden
van den gewezen commissaris van politie
v. T. Wel is zjjn toestand nog van dien
aard, dat aan het zenden van een transport,
om den arrestant over te brengen, voor
loopig niet gedacht kan worden.
Door den heer D. Bos, te Amsterdam,
is aan B. en W. aldaar een rekest gezon
den met het verzoek om langs eenige nader
te bepalen straten en grachten te mogen
laten loopen »patent-motor-wagens en onni-
teren; het schatrjjke China, dat het tegen jbussen.* Dit zijn lichte, vierwielige wagens,
door een benzine-motor gedreven, gelijk er
in buitenland8che steden Brussel o.a.
reeds in gebruik zijn.
Men seint ons uit Amsterdam:
Ongeveer 5000 diamantwerkers verga
derden heden in den Parkschouwburg en
besloten te volharden bij hun eisch om
loonsverhooging. Na afloop trok men door
de verschillende jodenwyken en langs de
diamantslyperyen. Vrijdag zoude een bijeen
komst worden gehouden achter het Rjjks-
museum, in de open lucht, aangezien een
verzoek tot den burgemeester, om de Beurs
voor dit doel te mogen gebruiken, is afge
wezen.
Heden seint men uit Amsterdam
De werkstakende diamantbewerkers trok
ken van het »Ryksinuseum« naar den Park
schouwburg, waar twee vergaderingen wer
den gehouden, wjjl het gebouw voor een
te klein was. Hier werd de algemeene werk
staking geproclameerd. Aan 80 sljjperjjen
is de arbeid neergelegd. Het aantal stakers
bedraagt ongeveer 8000. De vergaderingen
verliepen tamelijk rumoerig. Een Antwerpe
naar verklaarde, dat de Antwerpsche dia
mant bewerkers met de Nederlandsche soli
dair zijn.
LOMBOK.
De »Telegraaf« en het »Nieuws v. d.
Dag« hebben Donderdag uit Indië het be
richt ontvangen, dat Mondjok, Bangkal
Tjoelit en Taman Radja, de laatste stellin
gen van den vjjand ten Noordoosten van
Mataram, zjjn veroverd zonder verliezen
der onzen.
De regenmousson schjjnt op de krijgs
verrichtingen dus nog geen nadeeligen in
vloed te hebben, en de berichten over
onderhandelingen met den ouden radja
bljjken voorbarig.
Aan een nota van de regeering op het
afdeelingsverslag der Tweede Kamer be
treffende de Indische Begrooting worden
eenige mededeelingen omtrent Lombok ge
daan.
Aan die nota is het volgende ontleend:
Een aaneengeschakeld verslag van het
voorgevallene heeft het Dep. van Koloniën
dusver niet. Echter bljjkt uit de korte mede
deelingen, die voorhanden zjjn, dat in den
avond van den 24sten door den generaal
van Ham en den resident Dannenborgh bij
Goesti Djilantik pogingen werden gedaan
om te weten te komen wat er broeide. Op
grond van diens verzekeringen, dat er niets
gaande was, verklaarden zjj aan den opper
bevelhebber dat er naar hun inzien geen
gevaar dreigde. Den 25sten 's namiddags
te 6 uur kwam evenwel de kapitein der
infanterie Schmidthamer, die in het bivouak
te Ampenan gelegerd was, te Tjakra Negara
om den opperbevelhebber mede te deelen,
dat hem door een Sasak was gezegd, dat
de Baliërs een aanval in den zin hadden
en het heeft toen tusschen de beide bevel
hebbers een punt van overleg uitgemaakt,
of het niet voorzichtiger ware om op Mataram
terug te trekken.
Men oordeelde het echter beter daartoe
niet onmiddellijk over te gaan, maar den
volgenden dag af te wachten om een be
sluit te nemen; doch wel zond de opper
bevelhebber aanstonds aan de commandanten
der te Batoe-klean en Soekarara vertoevende
colonnes eene schriftelijke lastgeving om on-
verwjjld de eene op Ampenan, de andere
op Mataram terug te trekken en gedurende
den marsch de noodige veiligheids-maat
regelen in acht te nemen. Voorzichtigheids
halve werd ook het dien dag betaalde geld
naar Mataram gezonden, waar het zonder
dat eenige tegenstand was ontmoet, den-
zeifden avond aankwam. Verder besloten de
bevelhebbers de poerie van Djilantik, waar
het hoofdkwartier gevestigd was, te ver
laten en in het bivouak te overnachten.
»Alles« zegt het bericht, waaraan deze
bijzonderheden ontleend zjjn »was waak
zaam en op iets ernstigs voorbereid.*
Hierop volgt het verhaal van den overval
en de maatregelen, sedert genomen.
Omtrent de houding tegenover Djilantik
aan te nemen zegt de Nota dat, al wil men
ook aannemen dat in het talmen met het
terugtrekken der over het eiland verspreide
hulpbenden, het ongeregeld karakter van
zulke troepen in aanmerking nemende, geen
boos opzet behoeft gezocht te worden en al
houdt men ook rekening met het feit dat
waarschuwing onzer bevelhebbers in de
oogen van Djilantik's eigen onderdanen een
verraad zou zjjn geweest aan stamverwante
geloofsgenooten gepleegd, dan bljjft toch het
niet voldoen aan den last tot vertrek, toen
de hulpbenden den 23en Aug. eindeljjk te
Tjakra Negara waren vereenigd, een hoogst
verdacht, tot dusver niet opgehelderd feit,
al schjjnt Djilantik zelf niet aan den aanval
te hebben deelgenomen. Hjj zou volgens de
berichten, na een heftige woordenwisseling
met den troonopvolger, in den nacht van
25 op 26 Aug. Tjakra Negara hebben ver
laten en naar Telok Kombo zjjn gegaan.
Van daar richtte hjj het verzoek aan den
opperbevelhebber om naar Karang Asem
te worden overgebracht, maar aangezien
zoolang omtrent zyne werkeljjke gezindheid
geen zekerheid bestond, er geen sprake kon
zjjn om hem van regeeringswege middelen
te verschaffen om naar Bali terug te keeren,
werd op dit verzoek voorshands geen be
slissing genomen en aan de marine opge
dragen zoo scherp mogeljjk tegen ont
vluchting van Djilantik en zjjne volgelingen
te waken.
Djilantik is echter, in weerwil daarvan,
den 9en Sept. met een deel van zjjn volk
naar Karang Asem overgestoken. Ofschoon
niet verwacht wordt, dat de aanwezigheid
van Djilantik op Bali tot voor ons gezag
nadeelige gevolgen leiden zal, heeft de
gouv.-gen. voorzichtigheidshalve den inspec
teur der cultures Liefrink, die bekend is
met Bali en de vorsten aldaar, naar Boeleleng
gezonden, om den gewesteljjken secretaris
ter zjjde te staan, terwjjl ook maatregelen
zjjn genomen om op eerste aanvraag de
observatietroepen onverwjjld te kunnen ver
sterken.
De Nota eindigt met de uiteenzetting van
den loop der operatiën na 31 Augustus,
den aanval op de vier poeri's van Mataram
waar bjj, zooals van verschillende zjjden be
vestigd werd, de troonopvolger Anak Agoeng
K'toet moet gesneuveld zjjn. De hoofdmacht
der Baliërs moet zich echter te Tjakra Negara
bevinden, op welks vermeestering sedert de
operaties gericht zjjn. De noodzakelyke op
ruiming der tallooze kleimuren doet die
operatiën echter slechts langzaam vorderen,
zoodat volgens de laatste berichten koelies
op Madura werden geworven om bjj dien
arbeid behulpzaam te zjjn.
De noord- en westkust van het eiland
Lombok, van Laboeang Tring ten zuiden
tot Ajer Poetik ten noorden, is, behoudens
licentiën, voor alle in- en uitvoer gesloten.
ADVERT ENTIEN.
Breestraat 66,67, Heusden.
Beveelt zich beleefd bjj een ieder aan voor
het leveren van alle
Eenig aanlegger van
tevens van
SPREEKBUIZEN,
POMPEN,
Lood-, Zink-, Koper- en Blikwerk.
Ook verkrijgbaar
Alles tot concurreerende prijzen.
Ellllll)
