Het Land van Heusden en Alteiia, de Langstraat en de Bommelenvaard.
De Landbouwkolonie
SYLYIE.
Uitgever: L.. J. YKELRMAH, Heusden.
M 1383. WOENSDAG 6 FEBRUARI.
1895.
Nederlandsch Mettray,
5UILLETON.
d. Is deze moord op dezelfde wjjze gepleegd
als de eerste?
f. Is deze moord gepleegd op dezelfde wjjze
als de beide eerste moorden?
VOOR
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjs vei hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën Tan 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7l/s ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Een van de stichtingen, die in ons vader
land, helaas, te weinig algemeene bekend
heid hebben is wel de aan het hoofd van
dit stuk genoemde landbouwkolonie Neder
landsch Mettray, gelegen op Rjjsselt bjj
Zutphen.
Deze vereeniging is opgericht om, over
eenkomstig het verlangen van een' edel-
moedigen menschenvriend, die als eersten
grondslag harer stichting f 160.000 ten
geschenke gaf, zooveel hulpbehoevende en
verwaarloosde knapen (mits tot een der
protestante kerkgenootschappen behoorende)
als de beschikbare fondsen toelaten in eene
landbouwkolonie te vereenigen en voor hun
onderhoud en hunnef opvoeding gedurende
eenigen tjjd te zorgen. De jongens, die er
komen, worden in familieën afgedeeld en
elke familie wordt in eene afzonderlijke
woning onder behoorljjk opzicht gehuisvest.
De opvoeding der kweekelingen heeft
hoofdzakeljjk ten doel het godsdienstig ge
voel in de jeugdige harten to ontwikkelen
en levendig te houden, liefde tot God en
den Zaligmaker en voor hunne medemen-
schen bij hen aan te kweeken, hen door
het beoefenen van land- en tuinbouw of
van eenig ambacht, handwerk of ander
middel van bestaan in staat te- stellen, in
het vervolg in hun eigen onderhoud te
voorzien en door een voortdurend toezicht
op hun gedrag en inborst de verkeerde nei
gingen, zwakheden en driften, welke zij aan
den dag leggen te verbeteren en de goede
hoedanigheden en eigenschappen, welke zjj
bezitten te ontwikkelen en te bevestigen.
Opgenomen kunnen worden knapen, die
hun 10de jaar zijn ingetreden en hun 14de
nog niet hebben volbracht en die gezond
en zonder gebreken zijn. Zij ontvangen dan
dagelijks onderricht in alle vakken van het
lager onderwijs, vooral ook in het gods
dienstig gezang en dat onderwijs wordt
zoodanig ingericht, dat de godsdienstige en
zedelijke vorming der jeugd met het aan-
leeren der noodige kundigheden gepaard
gaat.
Voor den gezondheidstoestand en de ont
wikkeling der lichamelijke krachten wordt
de meeste zorg gedragen, zoowel door ge
nees- en heelkundige behandeling en gym
nastische oefeningen, als door een gezonde
voedingswijze, door wandelingen en het
regelen van ieders arbeid naar zjjne krachten.
De kweekelingen mogen in de kolonie
blijven totdat zij in staat geoordeeld worden,
overeenkomstig hunnen stand den kost te
verdienen, echter niet langer dan tot hun
volbrachten 18-jarigen leeftijd, tenzij in bij
zondere gevallen een langer verblijf voor
hen tot hunne verdere bekwaming in een
1 maatschappelijk beroep of om andere redenen
wordt wenscheljjk geacht.
Ongeveer 150 knapen zijn geregeld in de
kolonie aanwezig en vinden daar gelegen
heid om onderricht te krijgen in timmeren,
smeden, schoenmaken, kleermaken, bakken,
verwen en boerderij en tuinderij. Op het
einde van 1893 waren 285 kweekelingen
op Ned. Mettray en van allen, op een
hooge uitzondering na kwamen de beste
rapporten in. Allen verdienen in het vak,
waarin ze zjjn opgeleid hun eigen kost.
Het is duidelijk, dat aan tractementen en
loonen aan voeding, bewassching en vuur
I en licht enz. enz. jaarlijks heel wat moet
1 worden uitgegeven.
Deze kosten nu worden gevonden uit a,
giften, legaten en erfmakingen, b, jaarljjksche
bijdragen van medestichters, leden en be-
gunstigersc renten van hetgeen uit giften
en legaten en het overschot der jaarljjksche
rekening tot kapitaal is opgelegd, opbrengst
van het landgoed en der ambachten en
giften in nature en d entreegelden en ver-
plegingskosten, die voor de kweekelingen
betaald worden.
Medestichters der Vereeniging zijn zjj,
i die f 50 of meer in eens gevenleden, zjj,
j die haar door een jaarljjksche bjjdrage van
i minstens f 5 steunen en begunstigers zjj,
die een jaarljjksche bjjdrage geven van f 3.65.
j In iedere gemeente, waarin drie mede-
stichters of leden wonen, bereid om de be-
trekking van voorzitter, secretaris en pen
ningmeester te aanvaarden, kan eene af-
deeling worden gevestigd en zjj, die tot
geene afdeeling behooren, kunnen de Ver
eeniging steunen door lid te worden van
het algemeen departement. Alleen het al
gemeen departement en de afdeelingen
hebben het recht om de in de kolonie open-1
vallende plaatsen door verwaarloosde en
hulpbehoevende knapen te doen bezetten,
waarvoor dan voor iederen knaap moet be
taald worden f 10 entree voor eens en f 80
jnarljjks aan verplegingskosten.
Behalve het algemeen departement telt
de Vereeniging tegenwoordig 33 afdeelingen.
Sommige zeer groot, met meer dan 200
leden, andere weer zeer klein, met 10, ja
zelfs met minder dan 10 leden.
Het is inderdaad te betreuren, dat eene
vereeniging, die zulk een schoon doel na
jaagt en die op zulk goede resultaten kan
wjjzen, niet veel meer steun ondervindt.
Tot voor eenige jaren bestond ook te
Gorinchem eene afdeeling, doch die is op
geheven, maar niets belet, om die afdeeling
als een phoenix uit hare assche weer te
doen herrjjzen en dan als de afdevling Go
rinchem en Omstreken, evenals zulks het
geval is met de Hollandsche Maatschappjj
van Landbouw, ook die heeft een afdeeling
Gorinchem en Omstreken.
Moge dau dit artikel de belangstelling in
Ned. Mettray wakker schudden en alzoo
de eerste stap zijn om die afdeeling werkeljjk
tot stand te doen komen.
13 u i t enlar» cl
moet op een der pleinen van Antwerpen
in het openbaar onthoofd worden.* Voorts
voegde de president er bjj, dat mevr. Joniaux
i nog drie dagen tijd heeft om tegen het vonnis
in hooger beroep te komen.
I De beschuldigde rees plotseling op van
haar bank en verliet, in de grootste ont-
roering, tnsschen twee gendarmes, de zaal.
I De voorzitter verklaarde de zitting voor ge
sloten. Het was precies twee uur in den
nacht, toen de rechters huiswaarts keerden.
Meer dan 2000 personen verdrongen zich
I voor het paleis van justitie. Toen het be
kend werd, dat de beschuldigde ter dood
was veroordeeld, werd de menigte rumoerig.
Men zong het bekende lied: »A bas Malou*
j
i en verklaarde niet te zullen heengaan, voor-
dat de veroordeelde vrouw het rechtsgebouw
zou hebben verlaten. Een talrijke politie-
(Naar het Fransch
(19
Het was 'e eerste maal, dat zjj hem uit
eigen beweging een bljjk van genegenheid
gaf. Tot dusverre was eene handkus het
eenige geweest, wat Jacques zich had dur
ven veroorloven in deze teedere liefkoozing
lag een vertrouwen opgesloten, dat bjj nog
niet meende te bezitten. Met eene diepe
ontroering drukte hjj de hand, die zich op
zjjn rchouder gelegd had en die hjj nu aan
zjjne lippen bracht. Sylvie, die nog steeds
met haar hoofd tegen zjjne borst leunde,
keek htm met eene mengeling van treurig
heid en zachtmoedigheid aanbjj drukte
haar een kus op het voorhoofd, zonder dat
zjj er zich tegen verzette.
»Gjj hebt mjj toch wel lief!* ze-ïde zjj
met eene zonderlinge stem, waarin eene
geheimzinnige smart trilde.
»Ja, Sylvie, ik heb u lief! Ik heb u lief
zooals ge zjjt! Ik zal u liefhebben zooals
ge zult zjjnIk zoek in u volstrekt geene
denkbeeldige volmaaktheden en acht mjj
gelukkig, te zien, dat ge goedhartig en
oprecht
»Ik weet wel, dat ik gebreken heb,*
-zeide zij nog altijd op denzelfden smarte-
Het, proces-Joniaux is geëindigd met de
ter dood verklaring van de beschuldigde.
De jury had deze vragen te beantwoorden
a. Is Maria Theresia Jozepha Ablay, echt
genoot® van den heer Joniaux, schuldig aan
moord met voorbedachten rade gepleegd op
Leonie Ablay?
b. Is deze moord gepleegd door middel
van het toedienen van zelfstandigheden,
waardoor de dood snel of langzaam wordt
veroorzaakt, naarmate van de wijze, waarop
ze worden toegediend?
c. Is mevrouw Joniaux schuldig aan
moord, met voorbedachten rade gepleegd op
Jacques van de Kerkhoven?
e. Is mevrouw Joniaux schuldig aan
moord, met voorbedachten rade gepleegd «p
Alfred Ablay?
De jury-leden antwoorden op al deze
vragenja. De griffier las de antwoorden
voor. De beschuldigde verkeerde in de hoog
ste spanning, zjj beefde over al haar leden
en drukte krampachtig den zakdoek tegen
haar mond. Gelukkig duurde dit tooneel
niet lang. Nadat de griffier de antwoorden
had voorgeLzeD, stond de advocaat-gene
raal Servais op en zeide: »Ik eisch, dat de
beschuldigde ter dood worde veroordeeld.*
»Het hof,* zei de president, »zal daar
over beraadslagen.* Te kwart voor twee,
na eene discussie van een uur, werd de zit
ting hervat. De president deelde mede, dat
de doodstraf was uitgesproken. »De be
schuldigde aldus luidde het vonnis -
macht was echter aanwezig en handhaafde
de orde. De felle koude deed het overige
en zonder dat er ernstige ongeregeldheden
voorvielen, ging de volksmenigte uiteen.
In den ochtend werd mad. Joniaux naar
de gevangenis in de >Rue des Bèguines*
teruggebracht. Het doodvonnis wordt, ook
indien het hooger beroep der beschuldigde
wordt verworpen, natuurlijk niet ten uit
voer gebracht. De doodstraf bestaat in België
slechts in naam. De koning verandert in
dergeljjke gevallen het vonnis in eene ver-
oordeeling tot levenslange gevangenisstraf.
De ter dood veroordeelden worden dan door
gaans overgebracht naar de gevangenis te
j Brugge, waar zjj hun straftjjd doorbrengen.
Nader meldt men
Mevrouw Joniaux heeft cassatie aange-
teekend tegen het vonnis, dat haar treft.
De veroordeelde ontving het bezoek van
j haar man en dochters. Vermoedeljjk voor
I het laatst, want het gezin zal het land ver
laten
Figaro* maakt melding van het gerucht,
dat, de veroordeelde niet alleen zou bekend
hebben de misdaden te hebben gepleegd,
doch bovendien haar man als medeplichtige
aangewezen. Maar waar dit blad zelf al
voorbehoud maakt, verdient dit gerucht zeer
weinig geloof.
ljjken toon, »maar dat is geene reden om
mjj ruw te behandelen Gjj zjjt altjjd
goed voor mjj, gjj beknort mjj nooit.*
»Ik zal u beknorren, als wij getrouwd
zjjn,* zeide Jacques met een glimlach, die
zjjne woorden logenstrafte.
Zjj glimlachte ook, terwjjl zjj hem uit
tartend aankeek.
»Dat zullen we eens zien,* zeide zjj. Na
eenige oogenblikkcn van stilzwjjgen voegde
zjj er bjj»Ik durf niet meer naar binnen
gaan.*
»Laat ons dan samen gaan,* zeide Jacques,
die den arm van het meisje in den zjjnen
legde. Zjj bood een weinig weerstand, hjj
hield echter vol en bracht haar naar de
deur van het salon. Juist toen hjj deze wilde
opendoen, zeide hjj met eene lichte trilling
in zjjne stem
vHebt ge mjj lief, Sylvie?*
Zjj antwoordde niet; hjj drukte den arm,
dien bjj vasthield.
»Hebt ge mjj lief? Ge hebt mjj dit nog
nooit gezegd, en toch komt het mjj voor,
dat heden
Zeker heb ik u lief,* antwoordde zjj,
terwijl zjj hem met volkomen oprechtheid
aankeek.
»Ik dank u voor dit woord,* zeide Jacques,
terwjjl hjj dc hand, die hjj in de zjjne ge
legd had, drukte.
Hjj deed de deur van het salon open, en
zjj traden binnen, hjj glimlachende, zjj eenigs-
zins verlegen, maar toch het hoofd omhoog
houdende. Amélie glimlachte hun goedhartig
toe. Clermont sloeg over zjjne courant heen
een blik op hen, maar zeide niets. Mevrouw
Clermont nam Sylvie naar de piano mee,
en zjj begonnen een quatre-mains te spelen,
hetgeen een uitstekend middel is om uit
eene onaangename posite te geraken.
Na dit voorval gebeurde er op het kasteel
niets bjjzonders, en veertien dagen verliepen
er in eene ongestoorde rust. De zon was
aan den hemel evenzeer als in de gemoe
deren wedergekeerd. Mevrouw Ramey telde
geduldig de goederen, tot het uitzet van
Sylvie behoorende, die dagelijks in groote
of kleine pakjes uit Parjjs kwamen en zich
in de kasten opstapeldende beschouwing
van deze wonderen was al voldoende voor
het geluk van deze uitstekende vrouw in
afwachting van de onuiteprekeljjke heerlijk
heden van de aanschaffing der meubelen.
Hierin dacht zjj al bare talenten te doen
uitblinken. Sylvie scheen zich alles te laten
welgevallen. Zjj liep met e-n gelukkig ge
zicht heen en weer, terwjjl zij haar sleutel
ring had hangen aan ten klein boezelaar,
met kant gegarneerd, dat haar japon wel
moest, maar niet kon beschermen. Men zag
haar telkens met groott stapels linnengoed
van de eene kast naar de andere loopen.
Amélie glimlachte over deze nieuwe gril,
die haar tante Ramey zich met haar ge
woon geduld liet welgevallen.
Wat Jacques aangaat, hjj gevoelde zich
gelukkig. In bet vertrouwen, dat hjj een
maal aan Sylvie had geschonken, had hjj
In Noord-Oostenrjjk sneeuwt het nog
voortdurend. In het Mühlerviertel hebben
de inwoners tunnels gegraven door de
sneeuw.
Ook in Engeland bljjft het nog steeds
sneeuwen, bjj constanten NO. wind. Mar
seille in geheel Zuid-Frankrjjk is de
winter ongewoon streng vreest men wa-
zich niet bedrogen, en hjj verheugde zich
hierover niet weinig.
Bovendien ontsloot Amélie van nu af aan
voor hare vrienden haar edel hart, dat lang
achter een dichten sluier verscholen ge
weest was.
Tot dusverre had een soort van over-
drevene zedigheid haar weerhouden, tegen
anderen dan tegen haar echtgenoot te spreken
over hetgeen haar het naast aan het hart
lag; zjj zou daardoor hare gedachten hebben
meenen te ontheiligen. Maar het gevoel van
verlatenheid, dat haar al meer en meer
begon te hinderen, ofschoon zjj daarvan
aan niemand iets liet blijken, van eene on
beschrijfelijke verlatenheid, die zich noch
door daden noch door woorden verried, en
die veeleer bet gevolg van haar eigen ge
moedstoestand dan van het gedrag der huis-
genooten was, dreef haar aan om haar hart
voor hare vrienden uit te storten.
Men kan niet alles, wat men gevoelt,
voor zich zelf behouden hoe bescheiden men
ook wezen moge, hoe vast besloten om in
stilte te lijden, hoe onderworpen in zjjn lot,
er komt een dag, waarop men spreekt, al j
ware het ook om het weemoedige genoegen,
zijne folteringen te beschrijven, alsof zij die
van anderen waren.
Op deze bittere vreugde, die somtjjds
waarljjk welsprekende woorden over de
lippen van Améiie deed komen, sloeg Cler
mont g en acht. Daar hjj zijne vrouw door!
en door kende, wist hjj alles, wat er in
haar hart omging. Hjj had er zich over
moeten verwonderen, dat zg nu ten aan-
tergebrek, omdat de hoofdleidingbuizen be
vroren zjjn.
Het spoorwegverkeer tusschen Adrianopel
en Konstantinopel is gestremd, tengevolge
van overstrooming van den spoorweg.
Ten gevolge van den jjsgang is de scheep
vaart op de Seine onmogeljjk geworden.
Hit Fiume wordt gemeld, dat sedert 3
dagen een sneltrein is ingesneeuwd bjj het
station Fuzine. Een groot deel van het
Vierwaltstattermeer is toegevroren met jjs
van 8 centimeter dikte. De »Kaiser Wilhelm
I«, van de Rotterdamsche Rjjnvaartreederjj,
zit bjj Rheindürkheim ingevroren en was,
ondanks de pogingen van 4 sleepbooten,
niet los t,e krjjgen.
Te Lissabon zjjn gunstige berichten ont
vangen betreffende den toestand in de om
streken van Lorenzo Marquez.
Men zal zich herinneren, dat eenigen tgd
geleden door de Engelsche bladen zeer ver
ontrustende berichten betreffende den staat
van zaken in deze Portugeesche kolonie wer
den verspreid. Later bleek, dat deze mede-
deelisgen zeer overdreven waren. De stad
Lorenzo Marquez liep geen gevaar, ondanks
de aanwezigheid van een groot aantal Kaffers
op de oevers van de Incomati-rivier.
Nu echter heeft de Portugeesehe gouver
neur de Kaffers verdreven. Eene afdeeling
Portugeesche troepen, ter sterkte van onge
veer 1000 man, onder bevel van de majoors
Ribeiro en Xavier, ondersteund door twee
kanonneerbooten in de rivier, tastte den
29sten Jan. de Kaffers op den rechteroever
van de Inccmati aan en dreef hen tot Maxa-
guena terug. Een dergeljjke aanval op den
linkeroever zal nu spoedig volgen.
Men vertrouwt te Lissabon, dat ook deze
aanval zal slagen. Dan is elk gevaar voor Lo
renzo Marquez verdwenen en kunnen de troe
pen, welke uit voorzorg uit Lissabon daarheen
zjjn gezonden, naar Portugal terugkeeren.
Uit goede bron wordt verzekerd, dat de
gezanten van Engeland, Frankrjjk en Rus
land te Tokio en Peking instructies van
hun Regeeringen kregen, om China en Japan
te raden vredesvoorwaarden vast te stellen.
De bladen bevatten een telegram uit
Chefoo, dd. 3 Fe'or., waarin wordt mede
gedeeld, dat de Japanners hst eiland Liu-
Kung-tau in de haven van Wei-hai-wei
hebben veroverd. Na een heftig bombarde
ment dat verscheiden uren duurde, zette
de Japansche vloot matrozen aan land, die
na een verwoed gevecht alle batterjjen
namen.
hooren van anderen zeide, wat zjj gedurende
vijftien jaren voor hem alleen bewaard had;
maar hjj verkeerde niet in een gemoedstoe
stand, die voor dergeljjke opmerkingen gun
stig was. Hjj genoot het leven zonder zich
over anderen te bekommeren.
In de vroolijkheid der jeugd, te midden
van overvloeiend genot, gebeurt het dikwjjls,
dat men in een toestand geraakt, waarin
men de uitwendige indrukken niet anders
meer beschouwt dan als onbeste ode ge
luiden en uitgewischte kleurendeze soort
van geestverrukking duurt slechts kort;
men wordt daaruit gewoonljjk opgewekt
door een dier voorvallen, waaraan het leven
zoo rjjk is.
Later doet deze bjj na ziekeljjke toestand
zich niet zoo gemakkelijk voor; maar als
hjj zich vertoont, is bet altjjd de openbaring
van een hevigen hartstocht.
Clermont leefde in zulk een toestand.
Zonder te denken aan hetgeen er in hem
zelf omging, en nog veel tuinier aan het
geen zjj, die hem omgaven, dachten, genoot
hij iederen dag het goede, dat deze hem
aanbood, en vond zijn lot ni.'t beklagens
waardig.
Hij gevoelde zich als verjongd; zelfs bjj
het begin zjjns levens had hij nooit zulke
heer'jjke gewaarwordingen gehad als thans.
De betoovering der bos^chen, de macht der
muziek, het verrukkelijke der poëzie, daar
voor alleen was hij vatbaar.
/W/ortt wrrvolqdj
