Land
lleusden en Allena, de
Langslraat en
de Bommelerwaard.
Handschoenen
FEUILLETON
SYLYIE.
M 1399.
WOENSDAG 3 APRIL.
1895.
Ti
O
Dit blad versckjjnt WOENSDAG
Abeniemtntspri's: per
Franco per post zonder prgsveihoo^
Hummers 5 cent.
.TERDAG.
e;
Uitgever: L. J. YJEERMAM, Heusden.
Advertentiën ran 16 regels SO ct. Elke r«t
meer 7l/t et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën werden tot Dinsdag- en Vrgdagaren
ingewacht.
tegen alle regelen der welvoegeljjkheid in, nog al iets te wenschen orer te laten, vooral harden, dapperen volksstam, welke eigen-
het is in onze beschaufde, gebandschoende bij een koude van eenige graden beneden schappen zij grootendeels te danken hebben
*'t vriespunt, toen bedoelde korporaal zjjn ^ortdnrende botsingen met no-
madische of in die streek vast verblgvende
acht dagen ^ieeg. Koerden. De verschillende Koerdische hoof-
De heer staalman, lid der Kamer voor rjen beweren, dat sommige Armenische
den Helder, die meer van 't inwendige mili- dorpen hun eigendom zjjn, eischen schatting
taire leven kent dan wij of de heer Schaep- v&n ^en en helpen hen in den strijd tegen
ma,, heeft daarvan ven klein «het™ „e- «nd.OTe Koerd.natammen De dorpen Dal-
vorig en nog e*mge andere, welke in de
geven. Zoo n provooststraf moet m t hartje
met zijn vrouw en kroost te wandelen, een
dams ten dars of ten huwelijk te vragen,
in een café een glaasje spuitwater te be
stellen, op een concert een blad muziek aan
Naaien is door de hooge ^verheid maatschappij iets zóó ongehoords met bloote
itaire n.l. - 'tgebod uitgeschreven h»nde* uit of ic rötüi? ^stappen
dat nj^mand zonder handschoenen zich op
8tJ\jat begeven mag.
j Dat is vooral voor den wiuter een uit-
muntend gebod. Waarom zouden onze
»mennekes«, onze landskinderen» kou te va,ten eDZ" dat we er niet langer bB
ljjden als hun door 't land de middelen stl1 zullen staaD< Dle dlt allea toch waa8fc Vitn den winter ecn ding z«n' wel
erstrekt worden zich warmt te houden ten vaa koningin Mode en priesteres geschikt om onze landskinderen een heftigen
Zonder handschoenen dim winter in te Welvoegeljjkheid, hem treft den banvloek
aan is het toppunt van -zorgeloosheid of van a,le ™,0Pge™°d® menschen, men zende
van armoede, 't Eerste wtit in den konden heul Daar Naarden om genezen te worden
winter een arm kind verkwikken kan is, Van zAn ^«gelachtigheid.
na een maal warm eten, een paar wollen Want te Naardeü 1S men goed °P de
wanten. Ons klimaat lraat nu eenmaal niet ho0iite der etïq"ette- De kommandant van
toe iets anders dan 't gelaat aan de guur- het S,l™lzoen heeft' 200,1,8 we z"lden< order
heid bloot te stellen, en daarom zou 't hoog tot het drag*n van bandschoenen,
tijd worden handschoenen uit te vinden, en d,it nu,t met het 00g °P (ie g°nrbeid
indien ze al afot voor lang uitgevonden van ^intergetg, maar voor onbepaalden
tjjd, door alle seizoenen heen. Niet dus om
de aan zjjn zorgen toevertrouwde lands
kinderen te bewaren voor bevroren lede
maten, maar omdat bjj 't netter oordeelt
dat zjj zich gehaudschoend vertoonen aan
de burgerjj van Naarden. Stelt Naaiden dan
zulke hooge eischen? Och neen, Naarden is,
wat men in 't dagelijksch leven een gat
waren.
Handsgj boenen zjjn echter meer dan een
onmisbaar stuk kleeding. Ze zjjn eeu luxe-
el bjj uitnemendheid geworden, 't Schjjnt
dat de beschaving eischt steeds de
len bedekt te houden voor 't oog der
igte. Niet alleen in den winter, maar
alle jaargetijden schrjjft de mode voor
dschoenen te dragen. Zelfs op een snik-
;en Julidag zal geen welopgevoede dame
buitenshuis wagen zonder eerst, met
ote zorg handschoenen aangetrokken en
htgeknoopt te hebben, 't Is verder een
vergeefljjke zonde tegen de etiquette en
getuigt van verregaande tekortkoming
aan eerbied, wanneer een heer zich in ge
zelschap van dames ongehandschoend ver
toont. Indien hjj alleen de brandende zon
trotseeren moet, ja, dan vermeet hij zich
wel eens de handen te ontblooten er
zjjn echter duizenden, die 't ook dan niet
zullen wagen maar in gezelschap zou
dit bepaald als een affront worden opge
nomen.
Verbeeld u dat op een deftig bal een
ongehandschoend heer een dame van deftigen
huize ten dans vroegdat op een audiëntie
een dito-heer den minister iets kwam ver
zoeken, dat in de godsdienstoefening de
vadervan het ten doop te houden kind
afkeer ven den »dienst« te geven. En dit
nu is niet in 't voordeel van onze leeer-
macht, die op vrijwillige dienstneming ge-
bazeerd is. Dieven en moordenaars en ander
ontuig worden met groote zorg in prachtige
gebouwen geïnstalleerd en voor koude en
nat bewaar en onze landskinderen worden
voor een nietige overtreding in een hok
gestopt, waarin men geen hond zou opsluiten.
Maar het Gezag dient geëergebiedigd
zegt de heer Schaapman.
Zeker, het Gezag moet geëerbiedigd. Maar
we zouden dan het Gezag in overweging
willen geven geen dwaze orders ait, te vaar
digen. In Naarden mag een militair niet
ongehandschoend zjjn meisje salueeren, in
andere garnizoenen echter is dat toegestaan.
'Wanneer het Gezag zich veroorlooft dwaze
nabjjheid daarvan liggen, hebben de laatste
jaren geweigerd, belastingen te betalen, op
grond, dat zjj niet meer konden geven dan
wel de Koerden van hen eischten.»
Aldus was de aard van het volk en van
het land, juist iets wat de Armenische agi
tators zochten en dan ook vonden. De
regeering verinoeddv, dat zulke mannen
hun hoofdkwartier in die streken hadden
en in den winter van 189293 riep zjj
een menigte Koerdische hoofden op uit deze
streek en uit de omgeving van Bitlis en
beval zjj, de Armeniërs in het voorjaar aan
te vallen, hun al den buit belovende, welke
noemt en de burgerjj, van de voornaamsten orders uit te deelen, laat dan een hooger
af tot de dienstmeisjes toe, zjjn wat in hun j Gezag daarvoor een stokje staken mai
schik dat het stedeke nog bezetting be- in elk geval laat het allerhoogste Gezag
houden heeft. jzorgen dat de straf evenredig bljjve aan
Het is dus wel, zooals deze week in de het misdrjjt en dat de kinderen onzer bur-
Kamer, in het duel tusschen Schaepman en j gers geen onmenscheljjke straffen oploopen,
Schneider ter eene en Staalman ter andere I waarbij 't lot van een inbreker vergeljjken-
zjjde, gezegd is: het Gezag heeft eenmaal
bevolen, ergo het Gezag dient gehoorzaamd.
Ge kent immers de geschiedenis? Een
korporaal, in de kazerne vertoevende, ont
waart 50 pas de straat in, zjjn broeder. In
derwijs nog een hemel op aarde is.
JB ui t era lavt. d
De Armeniërs hebben blootgestaan aan
allerlei mishandelingen van de zijde der
hout gelegd, die ia brand werd gestoken.
Anderen werden in stukken gehakt. In
een huis in Shenig bevonden zich 50 per
sonen, vrouwen en kinderen. Het huis werd
in brand gestoken. Anderen werden in stuk
ken gehakt. EeD knaap, die trachtte te ont
snappen werd op een bajonet opgevangen en
weer in het vuur gestooten
>Iu het dorp Semal, bestaande uit 50
k 60 huizen werden twaalf huizen verwoest.
Te Galin ontsnapten van een familie, be
staande uit 50 personen, slechts twee, een
grootvader met zijn kleinzoon.
Honderden vrouwen en kinderen werden
dagen lang in de kerk vau Galin opgesloten.
De vrouwen werden eerst mishandeld en
daarua gedood. Het bloed liep uit de kerk
over den drempel op straat. Zes jonge
vrouwen uit Galin, vjjf uit Hetiuk en vier
uit Aghpig werden door de soldaten in het
leven gelaten. Doch toen zij weigerden, tot
deu Islam over te gaan, werden zjj eenige
dagen later geslacht. Een oude vronw kwam
met haar kleinzoon, van 10 tot 15 jaar
zijn blijdschap niet denkende aan de ge- Koerden en der Turksche troepen. Er is
wichtige handschoenorder van Naardens leen co™8ie benoemd, welke een onder-
kommandant, ijlt hjj de poort uit. De
zoek naar de ware toedracht moest instellen
i en de commissie ging, en voorloopig heerschte
schildwacht herinnert hem aan zjjn ont-er een (jjep gtüzwjjgen.
brekende kleedingstukken, doch hij hoort Er zijn evenwel buiten de commissie ook
niet, loopt door en roept zelfs den schild- anderen onderzoek gaan instellen, en van
wacht »jjj doe maar» toe. Deze maakt ^vindingen hebben er in verschillende
bladen verslagen gedaan. In de Times»
rapport, hl, krggt eerst als straf intrekking yM 29 m 3Q Maa[l ,imjen wjj lwee M(i.
van avond-permissie en daarna 8 dagen kelen, waarin iemand, die persoonljjk een
provoost, die, nadat hij zes dagen gezeten onderzoek heeft gedaan, verhaalt wat hjj
met bloote banden onder den preekstoel jbef,dd' v,er ver^or^ worden. Hoe is dat ,iee^ gezien.
kwam staan, dat een bruidegom op dezelfde moogljjk vraagt ge, maar in de militaire S°hl enng der Armemera
wijze gekleed of liever niet gekleed, zijn wereld zÜu R,le dingen moogljjk. De Armeniërs leven onder de Koerden
bruid naar 't altaar voerde neen maar,'i Au sc^Önt het hok, waarin te Naarden in bergachtige streken ten Zuiden van
dat kunt ge niet verbeelden, het druist zóó iemand met provoost getrakteerd wordt, Mash, zjj vormen een buitengewoon ge-
kunnen dragen? langen tjjd de vreugde zijns levens had uit-
j Zjj sliep dien nacht slecht en stond in gemaakt!»
ieen toestand van koortsachtige gejaagdheid »Het moet echter 1» zeide hjj bij zich zelf.
op, die haar souitjjds over al hare leden Zij zal er mjj van beschuldigen, dat ik on-
deed huiveren. Zij moest Jacques zien, zij dankbaar, dat ik wispelturig ben. Wat doet
moest alles nog dien zelfden dag ten einde dat er toe? Wat vooral noodig is, is dit,
brengen; eene langduriger foltering was dat zjj er voor immer onbekend mede blijve,
(35 onmogelgk te verdragen. De morgen ging hoe dierbaar zjj mjj is.»
- voorbjjzjj dejeuneerde alleen, terwgl zjj Hjj stapte het bordes met een vasten
Waarom hadden zich in haar leven al de spijzen ternauwernood aanroerde, en tred op en schelde. Het hart van Amélie
die verdrietelgkheden voorgedaan, die zjj zette zich toen in haar klein salon neder, dreigde te stikken; zjj had <en eenvoudig
niet gezocht, die zjj niet verdiend had? vast besloten om niet uit te gaan, voor dat toilet aangetrokken, dat haar ouder maakte,
Sommige vrouwen doen niets anders dan zjj haar plan volbracht had; zij nam een dacht zjj; doch in werkeljjkheid deed deze
met het gevaar te spelen, en als dtze in handwerkje, waarin zjj de naald stak, en eenvoud haar jeugdiger en vriendeljjker dan
den strik gevangen worden, is het nietwachtte zoo, naar do minste geluiden luiste- ooit schjjueo; maar op dit oogenblik dacht
meer dan billijk. Muur waarom vielen haar, rende, lange, lange nren. jzjj niot meer aan haar uiterljjk voorkomen,
die van geen ander geluk gedroomd h^d, Jacques had ook den slaap niet kunnen zjj had geen ander gevoel dan eeae hevige
dun met haar echtgenoot oud te worden j vatten. Gedurig overwoog hjj het plan om vrees, dat zjj niet juist zou zeggen, wat zjj
en te sterven, haar, wier jeugd te midden op reis te gaan, zonder dat hjj koü he-wilde, en dat het haar op het laatste oogen
der wereld voorbjjgegaan was, zonder dat sluiten, het ten uitvoer te brengen. Hij: blik aan den moed zou ontbreken.
gevoelde ook, dat langer zwijgen onmogelijk Hjj trad binnen; een vluchtige blik deed
werd, dat op z keren dag een op zich zelf hem de bleekheid der jeugdige vrouw zien,
onbelangrjjk voorval zjjne ziel en die van j die hem afwachtte zonder dat zjj zich van
Amélie zou doen overvloeien, en dat mocht'h re plaats durfde bewegen; bij dacht, dat
toch niet. Zich schamende, omdat hjj zich;zjj ziek was, en zette zieh bjj haar neder.
»Ge zjjt ljjdende!» zeide hg met zjjne
welluidende stem.
»Neen,< antwoordde zij, »het is maar
een weinig vermoeidheid.»
Hjj had haar de hand tuegestoken, zij
had hem de hare gegeven; zoo bleven zg
onbeweeglijk zitten, terwjjl zg elkander niet
durfden aankijken, beheerscht door iets
sterkers dan al hun moed en al hunne wils
kracht.
Améiie trok hare hand terag, en terwjjl
zjj hem aankeek, zeide zjj zachtjes:
»ls het dan waar?»
zg machtig konden worden, en de verant- oud, in het kamp en smeekte den officier,
woordeljjkheid op zich zelf nemende. hen te sparen; terwjjl zjj met den officier
Aldus is geschied. De Koerden hebben sprak, doorboorde eeu soldaat haar van
onder verschillende voorwendsels twist ge- achteren met een bajonet,
zocht met de Armeniërs; men is herhaalde: VVjj hebben slechts enkele aanhalingen
malen handgemeen geworden, doeh dikwjjls gedaan uit het eerste artikel der »Tiuies«;
werden de Koerden teruggeslagen. Terwjjl en wjj hebben nog niet eens de afschnweljjkste
Armeniërs en Koerden strjjd voerden, tiok feiten genomvn; zjj zjjn te verschrikkelijk
de Turksche regeering in de omgeving een om te lezen het zjjn geen menschen
menigte troepen samen, van Krzerum, Van, geweest, die ginds ouder de Armeniërs huis
Bitlis en Bert, komende van het Noorden hebben gehoudenzij zijn nog erger geweest
op Musch aanrukken, terwjjl de troepen dan menschenslachters
uit Diabekr van het Zuiden naderden. Het De grootste slachting had plaats op 25
geheele vierde legerkorps was feiteljjk hier Augustus.
samengetrokken. Er waren 15 tot 18 ba- De troepen en de Koerden werden toe-
taillons. De troepen van Erzerum hadden gesproken om te vechten voor de eer van
21 bergstukkeu bij zich. Er wordt verteld, hun profeet en hun vorst. En zoo werd het
dat er 27 stukkeu geschut in de bergen bloedige werk voortgezet.»
waren. s Tusschen Dalvorig en Shadak ligt een
En tegenover die gansche troepenmacht hooge berg, Andoke genoemd. Het is waar-
stond een hoopje Armeuiërs, uie in het schjjnljjk een gedoofde vulkaan, want de
district Shadak tien dagen onafgebroken top wordt gevormd door een grooten ketel,
tegen de Koerden hadden gevochten en L)e toegangen tot dien berg zjjn moeiljjk
geen ammunitie meer hadden, üe ongeluk- te vinden, de rotskloven zjjn met geboomte
kigen hadden het al kwaad genoeg gehad begroeid en een kleine macht zou, mits
tegen de Koerden, hun toestand werd nog voorzien van voldoende ammunitie, zich hier
oneindig critieker, toen ook de geregelde langen tjjd tegen een groote overmacht
Turksche troepen tegen hen te velde trokken, kunnen verdedigen, üe bewoners van een
De berichtgever van de »Times« beweert groot aantal dorpen hadden hier een scha.il-
beslist, dat het vermoorden der Armeniërs plaats gezocht, alles medenemende wat zjj
geschied is op bevel der regeering. kenden redden; en dagsljjks vermeerderde
De gouverneur van Bitlis hield een rede- hun aantal. Deze berg nu werd door de
voering, waarin hjj deed uitkomen, dat de Turksche troepen en de Koerden omsingeld,
troepen en de Koerden niemand en niets De laatsten waagden telkens een aanval,
moesten sparen; dat zjj aldus moesten doen om de Armeniërs te bewegen het weinige
voor hun profeet en hun sultan. Het dis- kruit, dat zjj neg hadden, te verschieten
trict, waarin aldus de heilige oorlog was maar geen hunner scheen den juisten weg
iets onreiDS hare ziel bezoedelde of hare
rust verstoorde, waarom vielen haar op het
oogenblik, waarop zjj tegen de stormen des
levens beveiligd was, deze onverdiende ver-
drieteljjkheden ten detl?
Zjj onderzc cht haar geweten en kwam
tot de erkentenis, dat zjj inderdaad niets
gedaan had, wat haar deze oabilljjke smart
op den hals kon halen; zjj was gezwicht
naar den top te kennen. Ëindeljjk werd sen
agha van den stam der Bakranli, Amar ge
naamd, gevonden, die den weg kende en
hem den aanvallers zou wjjzen. Er wordt
beweerd, dat hem daarvoor een ridderorde
van den keizer is beloofd, doek de bericht-
>Wjj moeten alles vergeten,» zeide zjj,
»wat noch gjj, noch ik, het recht hebben
om ons te herinneren; ik heb mg dezen
winter zeer ongelukkig gevoeld, uwe ge
negenheid is mjj zoo welkom geweest
zjj was mjj een troost in mjjne eenzaam
heid; dat is genoeg om n voor immer dank
baar te zjjn. Voor het overige....
Zjj barstte in snikken uit en wendde haar
van hem af.
Jacques keek haar bewogen aan en durfde
Waarom verwijt ge mij dat?* zeide hg. niets zeggen uit vrees, dat hjj haar zou ba-
»Als gjj daardoor maar niet lgdt! Ik het)leedigen. Zij kwam eenigszins tot kalmte
er verkeerd aan gedaan, dat ik gesproken en wendde zich tot hem zonder te vreezen,
heb, maar ge heet bet zelfgewild; vergeethem de tranen te laten zien, die haar ge-
het; ik zweer u, dat ik er u niet aan zal laat besproeiden.
herinneren.» j »Ja, ik ben u dankbaar,» zeide zjj. »Ik
»Vergeten!< mompelde Amélie. »Is dat kan u zeggen, dat zonder u mjjn lot treu-
gepreekt door den gouverneur, had getrouw
zjjn belastingen betaald, er heerschte zelfs
een zekere welstand.
Er begon nu een ware slachting. Jonge
mannen werden gevangen genomen, aan
handen en voeten gebonden, onder een hoop
Hjj knikte somber en bedekte zjjn ge
laat met zjjne oeide handen. Eene diepe,
namelooze vreugde, vermengd met een hevig
ljjden, maakte zich van het hart van Amélie
meester. Het was versehrikkeljjk, het was
onmogeljjk, het was misdadig, maar toch
was het zoo. Zjj genoot een oogenblik van
de kwelling, die hjj doorstond, en hernam
met eene zachte stem
»Wat al verdrieteljjkheden hebt ge u zelf
berokkend.»
tot d^ze onbegrjjpeljjke verhouding had
laten meesleepen op het oogenblik, waarop
hjj zjjn hart van eene andere vervuld
waande, zich dubbel schamende, omdat hjj
voor den onwederstaanbaren drang van J de rast van Amélie verstoord had, zeide hjj
omstandigheden, die onaihankeljjk van haar bij zich zelf, dat eene bekentenis eene laag-
wil waren. Jucqms was ook niet schuldig,heid zou wezen ten opzichte van haar, van
bjj had ook dien drang gevoeld, en j hem zelf, van Clermont, en alles was beter
toch zouden zjj beiden lijden.... Ja, zjj;dan zulk eene laagheid,
gevoelde, dat zjj hevig zouden ljjden, cn j Maar t« vertrekken, haar alleen te laten
zjj was het ljjden en strijden zoo moede! met een hevig ljjden in het hart, dat was
Hoe zon zjj dien nieuwen last, die er op eene wreedheid, heen te gaan, na alles
hare reeds zoo vermoeide schouders rustte, verloren te hebben, wat gedurende zoo
mogelijk?»
Hg boog zich op zjjne beurt naar haar
voorover.
»Zult ge het u dan herinneren? Zult ge
het mjj niet wjjten? Het is mjjne schuld
niet
riger, mjjn last zwaarder zou geweest zjjn;
gg hebt mij geholpen om de groots be
proeving mjjns levens te doorstaan
Wat zou ik er al niet voor geven, als daaruit
voor u niets dan vreugde was voortgevloeid?»
»Ik heb mjjn deel van vreugde wel,»
Zjj bewaarde eenige oogenblikken het zeide Jacques op eeu uitteren toou.
stilzwjjgen.
»Hoe is het toch zoover met ons ge
komen?» zeide zjj. »Ik begrijp het niet.»
»Ik zou u dit evenmin kunuen zeggen.
Ge bekleeddet eene plaats naast Sylvie; hare
beeltenis is uitgewischt, en de nwe heeft
thans mjjne geheele ziel ingenomen
»lk moet den moed behouden,» vervolgde
Amélie; »ik moet vergeten
>Wilt ge, dat ik u zal verbeten?» zeide
Jacques met een pjjnljjken glimlach.
£g üeek hem ongerast aan.
»Ja, dat is mjjn deel van vreugde, de
tranen op uw gelaat. Ik weet, hoezeer ge
boven dwalingen verheven zg't; vrees
niet, dat ik u zal gelgkstellen met die
vrouweu, die de pliehteu des levens luchtig
opvattenZie mg aaa, opdat ik in uwe
oprechte oogen leze, wat ik voor u ben,
wat gjj voor mjj zjjr.
Zij keek hem uan; en terwjjl hjj haar
bij de hand nam, kusta hg deze hartstoch-
Zg had den moed niet om hierop ja tetaijjk en stiet haar toen van zich.
zeggen. (Tftordt vervolgd^
9
ri
fS j^den f 1-00.
Afzonderlijke
(Naar het Fransch.)
nmmmmmmmmmmmmmmmmm—mmmmmmam—mamKmmmmmtmmmmmm
