Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de lionimelerwaard,
De Wereldtentoonstelling.
DE GEM8EBP0T,
FEUILLETON.
T.
Uitgever: Li. J. VEERMAN, Heusden.
1410.
WOENSDAG 3 JULI.
1895.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjs vei hooging. Afzonderlgke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond
ingewacht.
Het bruin geverfde houten tentje, dat ik
in mijn laatste brief bedoelde, heeft tot op
schrift Couveuses met levende kinderenda'
men zou kunnen vertalen doorbroedproeven
met 1. k.
Er is in de tegenwoordige maatschappj
een strooming, die het aanwassen der ge
zinnen beperken wil. Niet meer dan twee
kinderen is de leus. In Frankrjjk is die
strooming sterker en zegt mengeen kin
deren. Welke middelen daarvoor zoo al in
't werk gesteld worden, zal ik hier nie
opsommen, omdat dit blad daarvoor de
plaats niet is. Alleen stip ik aan dat hier
ter stede vrouweljjke doctoren onder
welke Dr. Jacobs, de echtgenoot» van ons
alom bekend raadslid C. V. Gerritsen, de
eerste is aan de moeders op dit punt
raad en hulp verschaffen, maar onthou
me overigens stipteljjk van eenig oordeel
ten goede of ten kwade over deze praktjjk
uit te spreken.
De andere strooming heeft ten doel in
't leven te houden, al wat mensch heet, al
wat ziekeljjk en zwak is. Dat is zeer mensch -
lievend, maar 't blijft altjjd nog een vraag
of men een schepsel, 't zij mensch of dier,
dat te weinig levenskracht bezit, een dienst
bewjjst door 't kunstmatig op te kweeken,
daar 't toch vooruit te zien is dat er nimmer
een volkomen schepsel van groeien en een
vroege dood zjjn lot zjjn zal.
Aan deze strooming dankt de Couveuse
haar ontstaan. Geljjk uit het kippenei na
drie weken een levend kuiken te voorschijn
komt, zoo heeft de kool, waaruit de kin
dertjes te voorschjjn komen, 40 weken noodig
te groeien. Nu wil het ongeluk, dat in
enkele van die kooien driftige kereltjes
sluimeren, die veertig weken wat lang vinden
en te vroeg voor den dag komen. Een spoedige
dood is dan in den regel hun lot. Waarom
wachten ze ook hun tjjd niet af?
Breng ze tot mjj«, zegt de man, die in
deze tent huist, »en ik zal trachten ze in
't leven te houden tot de 40 weken vervuld
zjjn.« Wonderlijke speling van 't lot: die
man is afkomstig uit hetzelfde Frankrjjk,
dat kindergeboorten op alle mogeljjke ma
nieren tegengaat. De uitersten ontmoeten
elkaar.
In de tent staan op een verhooging een
viertal kastjes met glazen deurenop een i
meter afstands is een leuning aangebracht,
waarvoor het publiek (a 25 ct.) plaats neemt
en de kindertjes kan bespieden. Het ziet
dan zeer kleine wurmpjes, in doeken lig
gende, de armpjes ook meestal binnen het
dekentje gewikkeld. Boven de kooi staat
op een stuk papier hun signalement. In deze
b.v. ligt de jongeling Bernhard Stijger, 7
weken te vroeg geboren, op den 21sten
Mei jl. Hjj woog toen 1.75 kilogram. Wan
neer dat ventje thuis gehouden was, had
hjj 't ook bjj de liefderijkste verzorging
nooit zoolang uitgehouden. Wat dergeljjke
kindertjes 't meest missen is de warmte,
En hiervoor wordt in deze couveuse nauw<
keurig zorg gedragen. Ze liggen op een
peluwtje, dat weer op een uit staaldraac
geweven matras rust en daaronder loopt een
samenstel van pijpen waardoor verwarmde
lucht stroomt. Zoo is 't mogelijk ze voort
durend in dezelfde temperatuur te laten
liggen, die in 't begin 37° C. (bloedwarmte
bedraagt, doch langzamerhand daalt tot
katuerwarmte, 20° C.
Hun voedsel bestaat uit gestereliseerde
melk en water en dit wordt hun niet toe
gediend uit flesschen met elastieken spenen,
zooals dat gewoonlijk geschiedt. Ge zult
het bjjna niet gelooven, doch ik verzeker
't herhaaldelijk gezien te hebben dat de
vrouw, die deze schapen verzorgt met een
teederheid, die zijnsgelijke niet vindt, hen
voert niet een gewonen lepel. Ik raad allen
moeders aan dit voorbeeld te volgen, 't be
zorgt ze gemak en 't vrjjwaart de kleinen
voor ingewandsziekten, die ook bjj de voor-
reffeljjkste zorg bjj 't gebruik van elastiek
niet te ontgaan zjjn.
Stipt om de twee uren worden ze ver
schoond en gevoed en in den tusschentjjd
iggen ze in hun warm kooitje rustig te
sluimeren. Schreeuwen doen ze zelden.
Eén ventje trof ik er aan verleden week,
een zesmaands kindje, met armpjes, niet
dikker dan mjjn middelvinger en een in
gevallen gezichtje, akelig om te zien; dat
heeft men niet kunnen in 't leven houden,
't had geen levenskracht genoeg om zjjn te
vroege geboorte te boven te komen.
Nu moet ik u nog attent maken dat de
kindertjes, die hier een onderkomen vinden,
lukt patiëntjes te werven. I gewoonte is dat de dienstmaagd bjj de doch-
Of ge 't eens met me zjjt, weet ik niet, ter slaapt, »sal den Ieeser wel kunnen be-
maar ik vind dit tentje, midden tusschen
tal van kermisvermakelijkheden gelegen, het
meest interessante van alle en ik sla nooit
over bjj mjjn bezoek aan de T. ook hier
even aan te loopen.
Ter completeeriag van mjjn vorig verslag
voeg ik bier nog bjj dat de kermisvermake
lijkheden met één vermeerderd zijn, n.l. een
stoomdraaimolen, alweer van eenen Xhaflaire
en men nog steeds voortgaat hier en daar
gelegenheden op te slaan, waar bier enz. te
krjjgen is.
Zaterdag 29 Juni was de Italiaanscbe
afdeeling voor 't publiek gesloten en alleen
toegankeljjk voor genoodigden en verslag
gevers. Deze afdeeling is niet groot, maar
wat er staat, mag gezien worden en de com
missie heeft gemeend de geheele voltooiing
vroeden wat het eynde van deze comedie
is, n.l. dat de Ouders wel gedwonghen sjjn
hun zegen aan het jonge paer te geven.*
Dat leuke bljjspel werd con amore ge
speeld en oogstte grooten bjjval. In studie
is nu »de klucht van de Slempers* van Van
Kempen. De vertooning geschiedt gratis
voor de bezoekers van O.-H., terwijl voor
het gebruik van een stoel, geljjk overal
elders op de T. een kleine tegemoetkoming,
5 of 10 ct. gevraagd wordt.
Oud-Holland, 1 Hooimaand '95 J. L.
de stoomsloep gevondende lichamen der
overigen waren overboord geslingerd en zjjn
nog niet teruggevonden. De toestand der
gekwetsten moet niet levensgevaarlijk zjjn;
luitenant Starke kreeg diepe vleeschwonden
aan de beenen, maar men hoopt hem voor
den dienst te kunnen behouden.
Buitenland.
De Duitsehe regeering heeft besloten,
naar aanleiding van het bekende geschil
over het vermoorden van een Duitscher
door de Mooren, krachtiger tegen den sultan
op te treden.
eenigszins feesteljjk te moeten vieren. Dooryan ]\iarokko
den voorzitter, den heer Palestrino, werd j Dezer dagen zal eeD Duitsch eskader, be-
in welluidend fransch hulde gebracht aan de gtaande uit een viertai oorlogsschepen, naar
ontwerpers, aan Amsterdam en zjjn burge- j Marokko vertrekken. Men is reeds ijverig
meester en aan t Koninkljjk Huis en de jQ de weer oru de schepen, die den lOen
heer Calisch, het hoofd der T. beantwoordde jqjj ^.e fanger zullen aankomen, van steen
den spreker. Er werd vervolgens met milde ko]eilj proviand en aramunitie te voorzien,
hand Champagne en Marsala, een edel De pantlSerschepen »Hagen« en »Stosch<
Italiaansch wjjntje geschonken, een omgang bevinden zich te Cuxhaven. De »Kaiserin
door de afdeeling gemaakt en daarna was ook Augusta)« die nog in de hav<m van Kiel
deze plechtigheid weer ten einde. Wanneer ligt? zal zich daar het egkader yoegen<
ik de T. zelf onder handen neem komen De gultan yan Marokko zal derhalve
we natuurlijk ook op de Italiaansche afdee- weldra ondervinden, dat het den Duitschen
keizer ernst is met zjjne bedreigingen.
ing terug.
Vandaar naar Oud-Holland, waar ik onder
een tropisch zonnetje de opvoering bjjwoonde Omtrent het ongeluk op de stoomsloep
van Jan Klaazen of' de gewaande Dienst- der Kurfürst Friedrich Wilhelm wordt nader
maegt* een oud kluchtspel van Th. Asseljjn. bekend dat het Vrijdagmiddag te half twee
Uit enkele palen, wat planken en een plaats had, op een halve Duitsehe mjjl
innen dak is vóór 't stadhuis een tooneel buiten Friedrichsort, in de Strander Bocht,
getimmerd, dat in een half uur opgezet en De ontploffing der patronen was een gevolg
in denzelfden tjjd afgebroken kan worden.
Zeer primitief, maar geheel passend in deze
oude omgeving. Hetzelfde geldt ook van 't
stuk. In den schouwburg zou Jan Klaazen
zeker aanstoot geven, hier doet het dat niet,
omdat we, in O.H. zittende, allen 17de
eeuwers zjjn, die voor geen schuin woord
op den loop gaan.
van
Nu de Duitsehers hun Kaiser-Wilhelm-
Canal* hebben, willen de Franschen ook
hun kanaal van de Middellandsche Zee naar
den Atlantische Oceaan bezitten. Den Mi
nister is een verzoekschrift toegezonden,
waarbij hjj aitgenoodigd wordt, het plan
te doen onderzoeken, opdat de Kamer in
1896 de zaak beoordeelen kunne. Ook met
het oog op de defensie wordt het werk
noodig geacht.
Een geheimzinnige geschiedenis houdt
thans het Parjjsche publiek bezig.
Vrijdagavond begaf de heer Jules Villaume
zich met zjjn echtgenoote naar docter Froe-
bliger, in de rue Chaudron, om samen naar
den schouwburg te gaan. Mevrouw Villaume
had evenwel weinig lust om een tooneel-
vooi stelling bjj te wonen en gaf er de voor
keur aan, thuis te big ven zitten lezen.
's Nachts om een uur kwamen de vrienden
weer thuis en vonden zjj mevrouw Villaume
bewusteloos op den vloer van den salon
liggen, bjjna geheel naakt, de handen over
de borst vastgebonden met een servet, terwjjl
haar ook een servet in den mond was ge
stopt. Onmiddelljjk werden de banden los
gesneden, de dame werd weer tot bewustzgn
geroepen en de hulp der politie gevraagd.
Deze kwam en onderzocht het huis van den
zolder tot den vloer, zonder iets te kunnen
vinden.
Mevrouw Villaume gaf op alle vragen
slechts onsamenhangende antwoorden, tot
dr. Froebliner haar
te vroeg aansteken. Gedood werden jar" roeMig©r haar hypnotiseerde en in
onmiddelljjk vier matrozen, zwaar gewond !dezen toestand ondervroeg. Zjj verhaalde
de cadat Vablen, vrjj ernstig de luitenantnu' zekere Franjois B. om half elf met
t.z. Starke en twee andere personen. De;een ™kehen sleutel was binnengekomen;
havenstoomboot Steinmann bevond zich op
200 M. afstands van de plaats van het on
heil; de pinasse was, ofschoon zwaar be
schadigd, nog in staat zee te bouwen, en
wendde zich naar de Steinmann. Deze nam
de gewonden aan boord en seinde om hulp,
Jan Klaazen vrjjt naar Zaartjen, de doch-
niet meegebracht zjjn, maar uit de stad er ter der eerzame echtelieden Jan Jasperzen
aan toevertrouwd worden. Het gebouwtjeen Diwertje Gerbrants, maar de ouders zich intusschen naar de Kurfürst begevend,
is zonder patiënten gearriveerd en het kostte hebben een afkeer van dezen Jan, die, zeggen waar de gewonden door den geneesheer
in den aanvang heel wat moeite de moeders ze, »een ligtvink en dominenateur is en niet voorloopig verbonden werden.
te bewegen hun kind er aan af te staan.en weet als van verteeren.*
Vahlen, een zoon van den Berljjnschen
Eerst nadat specialiteiten in de verloskunde,Nu halen de jongelui een besteester over professor in de philologie, stierf reeds tjjdens
o.a. prof. Van der Mejj zich overtuigd hadden om Jan als dienstmaagd bjj vrouw Jarperzen den overtocht. Het ljjk van een der ma-
van de voortreffelijke inrichting, is het ge- te verhuren. Dat geschiedt, en daar 't de trozen werd met verbrjjzelden schedel in
FRANK R. STROCKTON.
(16
Zoo got d me dat in weinige woorden moge-
lgk was, verklaarde ik haar de zaak. Eenigo
oogenblikken stonden de twee vrouwen spra
keloos. Niets, wat ze beleefd hadden, noch
de schipbreuk van de stoomboot, noch 't
zinken van onze boot, noch onze reis op
zwemgordels had ze zoo in de war gebracht
als 't verjjdelen van haar hoop, dat nu 't
raadsel over de familie Dusante zou opge
lost worden. Een zeereis was haar iets
nieuws en vreemds, en ze waren op alle
mogeljjke avonturen voorbereid geweest;
maar nooit hadden ze er aan gedacht, dat
het lot zoo gruwzaam zjjn zou haar de ont
hulling van dit geheim om zoo te zeggen
voor den mond weg te snappen. Trots dezen
plotselingen slag vonden de twee goede
vrouwen spoedig haar bezinning weer en
braohten den zendeling en zjjn dochter met
harteljjke en vriendelijke woorden naar buis,
terwijl ik terugroeide om de zeelieden te
halen.
Dezen vond ik bezig met de boot zóó
vast te leggen, dat ze door 't vallen of
wassen van 't water niet beschadigd kon
worden. Toen dit werk klaar was, moesten gewipt en dan had hg 't met een walvisch
ze eenige klauterkunsten uitvoeren om in kunnen probeeren. En dan, weet u, krjjgt
mjjn bootje te komen. het volk, nu wjj weg zjjn, drie halve porties
•Eerst dachten we;« zei de bootsman, daags meer, en dat is bjj zoo'n geschiedenis
toen ik hem over de lagune roeide, »die heel wat.*
geschiedenis van sleutels en sloten aan de Toen we 't huis bereikt hadden, bracht
stangen is maar een praatjemaar nou denk ik de drie mannen naar de keuken, waar
ik, u had die moeite niet genomen, daar Mevr. Aleshine de tafel al gedekt had. Er
u ons eenvoudig had kunnen buitensluiten.* stond brood en koud vleesch op en over
Nu verhaalde ik hun uitvoerig onze ge- 't vuur zong de theeketel. In weinige minuten
schiedenis, en de mannen waren hoogst ver- zaten de gelukkige matrozen aan tafel, ter-
rast toen ze vernamen, dat twee vrouwen wjjl Mevr. Aleshine hen bediende en niet
»Ja ja Mjjnheer,* voegden de twee
'matrozen met de zwarte baarden er bjj.
Mejuffrouw Ruth Enderton en haar vader
lieten zich eerst den volgenden morgen bjj
't ontbjjt weer zien. De jonge dame maakte
een zeer aangenamen indruk op me. Tameljjk
j slank van gestalte en zeer lief, was zg wat
men gewoon is een donker getinte blondine
te noemen. Haar houding was toeschietelijk
mg zoo n
aan den
reis gemaakt hadden. Op ophield met vragen. Ze waren nog niet
bootsman gericht® vraag, klaar met hun maaltjjd, toen Mevr. Lecks
in
met
waarom hjj juist dit eiland had opgezocht,
antwoordde hjjdat zjjn kapitein gehoord
had, dat het bewoond was, hoewel hem niets
naders van de bewoners bekend was. Bjjze
inu,
een
toen hg mevrouw Villaume in den salon
vond, was hjj op haar aangevallen, had haar
op den grond geworpen, haar kleederen
stuk gescheurd en was daarna verdwenen.
Later deed zjj de politie hetzelfde zonder
linge verhaal.
Zaterdagnacht j.l. omstreeks 12 uur had
er een vreeseljjke ontploffing plaats in een
kruitmolen te Shenandoah in Penhsylvanië.
Met een ontzettenden knal, die mjjlen in
den omtrek alle gebouwen op hunne grond
vesten deed sidderen, vlogen 1400 vaatjes
kruit de lucht in. De grond in de nabjjheid
dat hg voor de Dusantes zou betalen. Ze
zette hem uiteen, wat wjj daaromtrent be
sloten hadden. Daar hjj en zjjn dochter de
beste vertrekken van 't huis bewoonden en
elk een mooie groote kamer hadden, meende
zjj, dat vjjftien dollars 's weeks voor hen
beiden een redeljjke betaling was.
•Als uwe dochter,* ging ze voort, >in
huis iets doen kan, dat waarljjk nuttig is,
den heerschenden wind was 't bjjna onmo
geljjk geweest de brik hierheen te brengen
ook had hjj geen grooten lust gehad om
ver uit zjjn koers te zeilenen zoo had hij
besloten liever drie van zjjn bemanning te
missen dan den zendeliDg nog een dag
langer aan boord te houden.
Ziet u, Mgnheer,* zei de bootsman toen
we landden, de zwartrok wou niet gelooven,
dat we niet veel meer te bikken hadden en
water inkregen als een gebarsten schaal;
en daar 't aan boord niet erg prettig was,
bromde hjj den godsganschen dag, totdat
hjj voor de manschap beroerder was dan
ransig spek, dat geschaft werd en 't zout
water, dat inkwam. De geschiedenis werd
gevaarlijk en 't had licht kunnen gebeuren,
dat hjj op een mooien dag over boord was
de keuken kwam
Ik heb den predikant en zjjn dochter in
de twee voorste slaapkamers gebracht,* zei
me, nadat ze de drie mannen vriendeljjk
had gegroet; »ik en Mevr. Aleshine hadden
ze voor de Dusantes in gereedheid gebracht,
toen gjj hen met de boot tegemoet roeidet.
De jonge dame was erg moe en blij, dat ze
thee en zoo iets kreeg om dan naur bed te
kunnen gaan. Maar de heer verlangde een
zacht gekookt ei; en toen ik hem zei, dat
ik nog geen hoenderpark op 't eiland gezien
had, zag hjj me aan, alsof hjj me niet ge
loofde en of hg meende, dat ik de eieren
voor mjj zelf wil houden om ze naar de
markt te brengen.*
Wat toch heel moeieljjk zou zjjn midden
op zoo'n Oceaan,* merkte Mevr. Aleshine op.
Zoolang hjj anders niets dan zacht ge
kookte eieren verlangt, Mevrouw,* zei de
bootsman eerbiedig, >dan moogt ge God
danken.*
en ze nam de twea vrouwen spoedig voorhoewel ik volstrekt niets van dien aard kan
zich in. bedenken, daar Mevr. Aleshine en ik reeds
Mr. Enderton daarentegen was iemandalles bezorgen, dan zou er iets voor haar
van een ander slag. Gemaakt en wat stjjf,werk gekort kunnen wordenmaar gjj,
scheen hg alleen om zich zelf te denken en mgnheer de predikant, kunt natuurljjk vol-
zeer eigenaardige meeningen omtrent zjjn'strekt niets doen, tenzij dat ge 's Zondags
omgeving te koesteren. Hg was niet af-'preekt; daar wjj echter volstrekt niet weten
stootend, eerder vriendeljjk, maar hg hield tot welke gezinte de Dusantes behooren,
zoo weinig rekening met de omstandigheden, zou 't toch niet billijk zjjn dat wjj u met
dat hij niet begreep, waarom de toevallige
levensomstandigheden h'?tn onaangenaam
heden veroorzaken zouden. Nadat ik hem
een weinig had leeren kennen, was 't me
duideljjk, dat hjj 't zjjn aan boord van een
zeeonwaardig geworden brik nog onver-
dragelijker gemaakt had, dan 't reeds was.
Met zijn tegenwoordigen toestand was hjj
heel goed tevreden, en 't was duideljjk, dat
hjj Mevr. Lecks, Mevr. Aleshine en mij als
de eigenaars der volkplanting beschouwde,
en dat hjj mjjn verklaring over de wjjze,
waarop wjj hier waren gekomen, of niet
goed gehoord, of niet geloofd had.
Zoo spoedig zjj dat geschikt oordeelde,
en 't oogenblik kwam reeds in den loop
van den eersten voormiddag sprak Mevr.
Lecks met Mr. Enderton over 't kostgeld,
hun geld betaalden voor 't prediken van een
leer, waarin zjj misschien niet gelooven.*
Deze voorslag vond bjj Mr. Enderton be
slisten tegenstand.
Toen ik hier kwam, Mevrouw,* ant
woordde hjj, »heb ik in 't geheel niet ver
wacht eenig kostgeld te moeten betalen, en
bovendien vind ik, dat uw prijs onbehoorljjk
hoog is. Als ik me niet vergis, was in
Nanfouchong de beste kost niet duurder
dan twee of drie dollars 's weeks.*
»'k Zou niet graag wat oneerbiedigs
zeggen, dominee,* antwoordde Mevr. Lecks;
maar zoolang ik nog een geweten in mjjn
lijf heb, zal ik 't niet rustig aanzien, dat de
Dusantes wegens de Chineesche goedkoop
heid geld verliezen.*
NIEUWSBLAD
Van onzen particulieren correspondent
Een grappig verhaal
▼AJï
(Wordt vervolgd»/
