Het Land van Heusden en lllena, de Langstraat en de Bommelertvaard.
EERSTE BLAD.
Wie is het
M GEMBERPOT,
•I
FEUILLETON.
Uitgever: U. J. YEERMAK, Heusden.
M. 1423.
ZATERDAG 27 JULI.
1895.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
branco per post zonder prgs ver hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7l/t ct. Greote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tut Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Wanneer een misdadiger voor den rechter
van instructie verschjjnt is het diens eerste
taak de indentiteit van den gevangene vast
te stellen. Men zou zich zeer vergissen in
dien men dit een lichte taak achtte. Ja,
wanneer het een deugniet geldt uit een
kleine plaats, die alom bekend is, dikwjjls
onder een vertrouwelijk naampje als >dolle
Dries* of wilde Gerrit*, is dat dadeljjk
in orde en kan men, nog vóór de patient
den mond opent, zjjn heele levensgeschie
denis te boek stellen, maar indien de rechter
zoo'n internationalen zakkenroller of in
breker voor zich krjjgt,, die heel Europa
op zjjn ambacht doorreist, dan wordt de
/aak ingewikkeld. Zoo'n vriend heeft zeer
;egronde reden om zjjn naam en levens
geschiedenis te verzwjjgen. Hjj discht daar-
m met het onnoozelste gezicht van de
-ereld een vertelseltje op, noemt b. v. Bonn
-ls zjjn geboorteplaats, Dresden als de plaats
waar hjj in garnizoen heeft gelegen en
Lyon, waar hjj boekhouder in een fabriek
was. De rechter moet zich houden alsof hjj
hem gelooft en wint informatiën in, maar
noch in de eene, noch in de andere plaats
is een persoon van dien naam bekend. Het
nut niets hem nogmaals onderhanden te
nemen, daar hjj veel te geroutineerd is om
door de mand te vallenhet eenige wat
den rechter thans ten dienste staat is hem
te laten photografeeren en zjjn portret door
heel Europa rond te zenden.
't Is nauweljjks te gelooven, maar ook
dit heeft in vele gevallen niet het minste
resultaat; ofschoon 't slechts eenige jaren
geleden is dat onze vriend te Berljjn ge-
photografeerd werd, herkent men daar ter
stede den ouden tuchthuisboef niet. Dat
waait hem in zjjn zeiltje, hjj komt er nu
met een goed jaar af, terwjjl men hem
anders zeker een jaar of tien zou geschon
ken hebben.
In den ouden tjjd gaf men de zwaar
'veroordeelden een merk, waardoor ze voor
liepen, die met een mes of bjjtend vocht,
de ontvangen teekens zoo niet onzichtbaar,
«dan toch onleesbaar maakten. Daarna bleef
alleen het signalement het eenige hulpmiddel
des strafrechters.
Meestal was dit volkomen waardeloos en
bestond het uit nietszeggende formules, als
neus en mond gewoon, lengte middel-groot,
oogen donker enz. Eerst in de laatste helft
dezer eeuw is men daarmee iets nauwkeu
riger te werk gegaan en zoo leest men nu
signalementen als b.v. dit: N. N. op den!
22sten Juli 1895 56 jaar oud, 1.76
gesteld
in dienst der justitie
Dit stelsel, Bertilonage
te hebben. voortdurend in beweging, dan brengt men een man, die zonder gek te zjjn, in een
geheeten, zal ze in een aparte donkere kamer, waar een krankzinnigengesticht was opgesloten en ver-
thans ook in ons laid worden toegepast en instrument tot momentopname gereed staat,
bereids is daartoe door den minister aan een ontsteekt plotseling wat bliksempoeder en
tweetal deskundigen de opdracht gegeven.eer ze 't weten is hun getrouwe photografie
De Parjjsche justitie heeft er reeds uitste- kant en klaar.
Het portret wordt op een groot stuk
kende resultaten
ten slotte onzen
mee bereikt. We willen
lezers, die zeker in dit
tolkte met talent het lijden van dien onge
lukkige. Tegen hst eind der voorstelling viel
hjj op den grond in een soort van toeval en
riep aanhoudend een zin uit zjjn rol: »Ik
ben niet gek; geef mjj mjjn geld terug!*
in ditkarton geplakt. Men schrjjft er de lengteDe toeschouwers meenden eerst, dat hjj nog
weldra bleek het
onderwerp belang stellen al gaat het hunboven, het signalement onder, op de achter- komedie speeldemaar
niet rechtstreeks aan, meedeelen, hoe menzjjde de nationaliteit en vroegere straffen ieder duideljjk, dat de man werkeljjk krank-
naar dit stelsel een patient behandelt. jen deponeert het in een kast, die in vakken zinnig was. Er waren vjjf mannen noodig
Men brengt den betrapten deugniet aller- is afgedeeld, naar gelang de verschillende om hem in bedwang te houden en naar een
M. eerst in een kamer waar zich de instru- lengten der heeren deugnieten. Uit duizenden gesticht te brengen.
laDg, rechte houding, slank van postuur;
heeft een plat gelaat, bedekt met roode
sproeten, gekruld, eenigszins rood-bruin
haareen laag, rond voorhoofd, roode wenk
brauwen; bruine oogen, die valschheid en
slimheid uitdrukkeneen langen, gebogen,
spitsen neus, een grooten mond met dunne
lippen, rooden bakkebaard en spitse kin.
Doch zelfs met dit nauwkeurig signale
ment is 't niet doenljjk zich een getrouw
beeld van den bedoelden persoon voor te
stellen ofschoon daartoe da photografie nog
hare diensten aanbiedt. Er zjjn albums aan
gelegd met portretten van alle veroordeelde
dieven, inbrekers enz. en deze verzamelingen
hebben dikwjjls geholpen in onzekere ge
vallen licht te geven, doch geljjk we in den
aanvang zeiden, er komen gevallen voor
waarin noch een signalement, noch een
photografie den rechter op 't spoor kan
helpen en men begon nieuwe herkennings
middelen op te sporen.
menten tot meting bevinden. Hjj gaat zitten, is dan de
Men meet met een krombeenigen passer de vinden, als
gezochte in een oogeablik te
men zijn lengte maar weet.
Uit Berljjn wordt gemeld, dat de dochter
van een wever in een aanval van zinne
loosheid haar vader vermoordde, het lijk in
stukken sneed en gedeelten daarvan op at.
middelljjn van 't hoofd, van den voet des Wanneer dit nieuwe systeem alom inge-
neuswortels tot de uiterste punt van 't voerd is, zal 't op zjjn hoogst nog een tien
achterhoofd, 't welk nauwkeurig geschieden tal jaren duren of geen betrapten van naam*
kan. De praktjjk heeft geleerd dat dit niet zullen den rechter meer moeite geven. In Omtrent de ramp te Bruex (Bohemen)
noodig is en men met drie aangiften vol- enkele dagen zal deze dan op de hoogte wordt nader bericht, dat bjj de eerste grond-
staan kan, n.l. of de lengte klein, middel- zjjn van 't verleden van zjjn patient en alle verzakking de gasbuizen braken, zoodat toen
matig of groot is. Klein is dan minder dan mogeljjke inlichtingen, die hij noodig heeft, de huizen instortten, volslagen duisternis
18,3 cM. groot meer dan 19 cM. Daarna Onze minister verdient hulde voor de de ontsteltenis nog grooter maakte,
wordt de schedel breed te gemeten boven de stappen, reeds gedaan tot invoering van dit In het midden van de Bahnhofstrasse
oorenook hier worden drie grootten onder- Bertillonage-stelsel. j ontstond een diepe kloof en daarna vielen
scheiden: klein beneden 10,9, groot boven
11,6 cM. Vervolgens meet men de lengte
van den linker onderarm, legt dan de. lin
kerhand op tafel, buigt den middelvinger
zooveel niogeljjk naar boven en meet de
lengte.
In enkele gevangenissen, b.v. te Berljjn,
bepaalt men zich tot deze opgaven
andere meet men
Buitenland.
in, met een geweld dat angst en schrik
verspreidde door de geheele stad. Om half
Tot de telephonische verbinding Keulen— tien was er weder een grondverzakking,
Aken—Brussel—Antwerpen is besloten. waardoor nog meer huizen instortten. Om
f elf uur stortte het hotel Siegel in en een
De geldsom, als schadeloosstelling door j 00genblik later sloegen uit de puinhoopen
in Duitschland van Marokko geëischt, wegens vlammen op, welke verscheidene naburige
nog de lengte van den het vermoorden van den reiziger Rockstroh,huizen aantastten,
j linkervoet, op 't oogenblik dat het gansche is nu te Tanger aangekomen en zal welNiet lang daarna werd een huis in de
Het gelaat des menschen toch is voort- j lichaam daarop rust on eon maat aan spoedig aan den commandant van
durend aan verandering onderhevig. Vooral, den wand de spanwjjdte der uitgebreide Duitsche eskader worden uitgekeerd,
zjj, die door hartstochten beheerscht en ge-i armen. Natuurljjk wordt ook de lichaams- Zjj bedraagt 50,000 Spaansche dollars
dreven worden, kunnen in een paar jaren; lengte gemeten, zooals dat ook vroeger ge- geljjk in die streken de Spaansche peso duro
ontzagljjk veranderen in gelaatsuitdrukking schiedde. (f 2.56) ook wel genoemd wordt, wat dus
Nu komt het signalement aan de beuit. veel meer zou bedragen dan Duitschland's
vroeger gemelde eisch (40,000 dollars). Daar
evenwel ook de eisch der Nederlandsche
Regeering om schadevergoeding wegens het
en daarom heeft men andere lichaamsdeelen
uitgezocht, die minder aan dezen invloed j De patient wordt geheel ontkleed en iedere
bloot staan en na bekomen wasdom, b.v. j kleinigheid genoteerd, ieder vratje, moeder-
na 20-jarigen ouderdom, hun vorm en j vlekje, alles.
grootte behouden. Dat zjjn de schedel, de j Dan volgt het photografeeren, waarbjj
beenderen in armen en beenen, de vingers men thans praktischer te werk gaat dan
en de beenderen in de voeten. Men heeft vroeger. Men zet nu rechts van den mis-
ook het oor in de nieuwe beschouwing op- dadiger een spiegel en bekomt zoo twee
genomen, daar ook dit niet verandert nadat beelden tegeljjk, één en faceéén en profil
het eenmaal zjjn eigenaardigen, bjj ieder naast elkaar. Sommige interessante patiënten
mensch verschillenden vorm aangenomen photografeert men op verschillende wjjzen,
kun leven gemakkeljjk te herkennen waren, heeft. Deze verscheidenheid is zóó groot, J den geheelen persoon, het borstbeeld, met
Men sneed hun neus, ooren, tong of handen dat Keen ^wee menschen hetzelfde model en zonder hoofddeksel, in hemdsmouwen,
»f. In volgende minder barbaarsche tijden,Tan °oren hebben.
stempelde men hen op den schouder met j i® de verdienste van de Fransche
een gloeiend jjzer; hetwelk niet altjjd doelrechtgeleerden Bertillon, vader en zoon, deze
trof, daar er gestempelde deugnieten rond- metingen tot een vast stelsel gebracht en
waren in 't huis van een der blanke koop
lieden heel goed onder dak gebracht; en
hoewel de tjjd van Mevr. Lecks en Mevr.
in werkpak enz
De jjdelheid drjjft de meeste patiënten
stil te zitten onder 't photografeeren. Zjjn
ze obstinaat, trekken ze gezichten of zjjn ze
afloopen der »Anna,« door den Duitschen
zaakgelastigde, Graaf Von Tottenbach, werd
behartigd, is de onderstelling gewettigd, dat
de resteerende 10,000 dollars, p.m. f25,000,
boetegeld voor Nederland zjjn.
bet Johannesstrasse letterljjk door den grond
verzwolgen.
Zware regenbuien maakten den toestand
nog erger voor de arme menschen, die uit
hunne huizen moesten vluchten.
In het geheel waren Maandag 18 huizen
ingestort en zeer vele huizen hebben in
hunne muren scheuren, welke steeds grooter
worden.
Eenige menschen moeten door den schrik
krankzinnig geworden zjjn.
Acht gewapende roovers hebben een boer-
derjj aangevallen in het Italiaansche dorp
Dit is te waarschijnljjker, nu de telegraaf Agira, nabjj Catania, op ongeveer 900 ellen
ons meldt, dat het Nederlandsch eskader ran het station. De boer werd doodgeschoten,
van Cadir weder huiswaarts is gekeerd.
FRANK R. STROCKTON.
In het »National Theater* te Berljjn is
een acteur op het tooneel krankzinnig ge
worden. Hjj speelde in het stuk >De ge
heimen van een krankzinnigengesticht* voor
wind spraken van naderend slecht weer, en
daar de hoogere straatweg denkeljjk beter
was, besloot onze koetsier dezen te nemen.
In plaats van vier paarden werden er nu
werk te stellen om 't terug te krjjgen, of
dat hjj misschien daarvoor naar Honolulu
zou reizen. Maar ik zag me teleurgesteld.
Aleshine niet door huiseljjke plichten werd j Hjj scheen weinig om zjjn verloren koffers
ingenomen, gelukte 't haar toch wol te te geven, want hij verlangde alleen naar'zes voor gespannen, en daar twee er van
krjjgen om te breien en deze arbeid, waarbjj 't Oosten te gaan, en liet het aan mjj over jong en wild en op de gewone manier
ze tevens konden praten, vulde haar lange naar Honolulu te schrjj ven en de nazendingmisschien uioeielyk te turen waren, wilde
uren. De pjjpen onzer vrienden, de drie van zjju goed te verzoeken. Spoedig daaroponze koetsier naar de manier der postillons
matrozen waren steeds gevuld, 't zand op ving ons uit vjjf personen bestaand gezel-het stangzadelpaard berij len, terwjjl een
t eiland was warm en bood een aangenameschap de reis naar 't Oosten aan, staljongen zich evenzoo op het voorzadel-
ligplaats. Alleen Mr. Enderton toonde eenig j 't Was intusschen h rfst geworden, en paard zou zetten, Mr, Enderton was erg
Wjj waren intusschen niet zoo gelukkig, ongeduld over ons gedwongen veriJjjf. Hjj ofschoon we wenschten 't doel onzer reisbang voor paarden en protesteerde hevig
want wp moesten 1-nger dan t en maand bromde en morde en trok los op de onver-voor den winter te bereiken, meenden we tegen de jonge dieren van ons gespan. Er
op dat piland vertoev- n. In dien tjjd landde getfljjke nalatigheid der stoombootinaat- toch tjjd te hebben om eenige natuurwonde- waren evenwel geen andere te krggen, en
tr slechts één schip, en dat voer naar 't sciiuppjjen en der reeders van Zeilschepen, ren van Kaliformë te beaoekèm e «r w^ voor daarom lette men niet op h ni.
westen en kon ons dus niet dienen, daar'omdat ze 't niet al hun vaartuigen tot! goed een oostelgke richting insloegen. Dus j De wageu had drie dwatsbanken en Mevr.
we besloten hadden naar Amerika terug te strengen plicht stelden bjj elke reis dit eiland [ondernamen we, zonder ons om de ver-Lecks en Mevr. Aleshine, die tegenover uijj
keeren. Mevr. Lecks en Mevr. Aleshine'aan te doen, waar toch in eik geval be-drieteljjke tegenwerpingen van Mr. Endertonen Ruth vrjjwillig de moederrollen ha tden
baddtn haar reis naar Japan opgegeven en 1 schaafde menschen als schipbreukelingen veel te bekommeren, eenige mooie uitstapjes op zich genomen, wezen ons de beste plaatsen
een jong landbouwer gewond. Daarna gin
gen zjj de schuur binnen en bevalen zjj
den vier daar aanwezigen mannen, met het
gezicht naar den grond gekeerd te gaau
liggen. Toen daaraan niet voldaan werd,
werden alle vier doodgeschoten. Vervolgens
v srlacgdtn zeer ca r haar landeljjke ge-
bc>rt« plaats, terwjjl mjjn lieve Ruth en ik
er i %*r verlangdtn ons op een mooie punt
van dtf Atlantische kust een eigen haard te
vtstiger. Wat. Mr. Enderton voor plannen
bad, wisten we niet. Toen hij 't lekke schip,
waarop Rjj £0 zjjn dochter als passagiers
geweest waren, verliet, wi.s bjj op reis naar
de Vereenigde btaucn en zjjn ongeluk scheen
zjjn plan niet gewjjiigd te hebben.
Mevr. Aleshine zond jntnsschen een brief
aan haar zoon met het schip, dat naar 't
westen zeilde.
Ons leven op 't eiland was eentonig en
bood ons weing afwisseling. Voor ons was
't echter 't tooneel onzer wittebroodsweken
en mjjn vrouw en ik zullen er steeds de
aangenaamste herinnering aan bewaren. We
konden vertoeven.
Eindeljjk werden we door een naar San
Francisko bestemden driemuster opgenomen
en kwamen gezond en wel in die stad aan.
Lang bleven we daar echter niet. We be
gonnen spoedig onze reis over 't vastland,
naar schoone punten. ;op de achterste dwarsbank aan. Ze beeldden
Van daar reden we in eeu postkoets, wier .zich in, dat de gezondheid mijner vrouw
eenige passagiers wjj waren, naar een spoor-1niet sterk was en zjj ontzien moest worden;
weg8tation, van waar we den trein wilden en al had ze twee moeders gehad, dan had
nemen. Op deze tocht hielden we stil bjj ze niet meer vertroeteld kunnen worden,
een kleine aan den voet der bergen gelegen
en lieten alleen onze drie matrozen achter, herberg om van paarden te verwisselen,
die van plan waren bjj de eerste goede ge- Toen ik uit den wagen stapte, hoorde ik,
dan deze twee vrouwen deden. Zy zeil zaten
op de middelste bauk met de gezichten naar
de paarden gekeerd, terwjjl Mr. Enderton
legenheid de beste weer dienst te nemen. Van dat onze koetsier en eenige lieden van die de heele voorbank voor zich alleen had. Hg
was zoo zenuwachtig en rusteloos en wendde
zich zoo dikwjjls om ten einde naar de paarden
of de slechte piaatsen van den weg tezivn, dat
hun vroeger schip hadden ze verder niets plaats over den in te slanen weg spraken
vernomen, dan dat het te Honolulu was Er waren nauieljjk twee straatwegen, wuar-
binnengekomen. Vermoedeljjk was 't daar!van de e ne verscheidene rnjjlen zacht tegen
voor zee onwaardig verklaard en had de de berghelling op steeg en dan tot het station de twee vrouwen vlak tegenover hem en in zjjn
bemanning zich verstrooid. Daar 't reisgoed 1 afdaalde, waar we den trein wilden nemen.onmiddelljjke nabjjheid zeer slechte plaatsen
tnjjner vrouw en van Mr. Enderton aanDe andere volgde langen tyd een dal, enhadden. Dewgl de rugleuning barer bank be
hoord van dit schip was gebleven, voedde vereenigde zich dan met een korte, maar weegbaar was, draaiden ze deze om, zoodat ze
ik de stille hoop, dat Mr. Enderton te San taweljjk steile stjjging met de eerste. achteruit reden en ons dus aanzagen.
Francisko zou bljjven our pogingen in 't 't Was reeds koud geworden; lucht en Lte tocht bergop was uioeielyk en ging
langzaam en we bereikten 't hoogste punt
van den straatweg tameljjk laat in den
middag. Van hier ging 't zoowat acht mjjl
bergaf tot het station. Toen we nu nog aL
wild voortreden, geraakte Mr. Enderton in
e«n soort van wil'e opgewondenheid. Iljj
opende 't ran nipje en schreeuwde den koetsier
toe, dat hjj langzamer moest ryden, maar
Mevr. Lecks pakte hem bij den kraag en
duwde hem achteruit op zyn zitplaats, voor
de koetsier kon antwoorden.
>Als ge hebben wilt, dat. uw dochter
dood verkouden wordt, lant dan dat ream
open Met deze woorden bukt'; ze voorover
en rukte niet haar ktachtigen rechterarm
bet raampje toe. »De koetsier zal wel w.t.en
wat hj) doen iuoel,« ging ze voort;
rjjdt dezen weg niet voor 't eerst.*
»Wil dat misschien zeggen, madam, dat
ik niet met tujjn koetsier mag spreken, oat
hem mjjn verlangen mee te deelen?«
Mevr. Lecks gaf daar geen antwoord op
Ze zat stgf rechtop en liet den spreker haar
rug zien. Zij en Mr. Enderton stonden al
eeuigen tjjd op geen goeden voet, en ze gat
zich geen moeite om dat te verbergen.
Mr. Enderton geraakte nu langzamerhand
in ecu elLndigen toestand, want onze snelle
vuart en 't stooien op de sFchte plaatseii
van den straatweg brachten hem gehe«
buiten zinnen, en myu verzekering, dat hier
te lande de postwagens altijd zoo snel bergaï
reden, gat' hem ge«-u rust. Toen we eer
vlakkv plaats bereikt hadden, hield de wagei'
stil. Mr. Enderton steeg schielijk uit en ooi
ik deed dit om met den koetsier te spreker
(Wordt vervolgd,}
MlllfflIUi
A T I1 A 1 A 1 1 ll 11* 11. 11. 1_ 1 _1. 1 A
.««..O—.u—uii..»wiwi "-■■■ i"— de huizen ter weerszjjden snel na elkander
Een grappig verhaal
VAK